TEKENEN VAN ONTSPANNING TUSSEN RUSLAND EN CHINA
OVERLEG ACHTER DE SCHERMEN
Leider „rioolroof
aan
Volgens FNLA-leider Holden Roberto
vliegtuigkaper
AI drie ton voor
Lubbers gelooft
nog in komst
van Kruwal
Oud-premier
De Jong
naar CSM
PSOE bijeen
Praag vraagt
om uitlevering
gaf aandeel buit
rechtse groep
HAL: hervatting van
dividendbetaling
BINNEN- EN BUITENLAND
ZATERDAG
3 O
OKTOBER
19 7 6
:a
h
n
n
Bergh,
BRUSSEL (ANP). In Angola
zijn onlangs duizend Bulgaarse
militairen aangekomen. Nog eens
duizend technici uit Bulgarije
worden binnenkort in Angola
verwacht. Dat is gisteren meege
deeld door de leider van de Ango
lese bevrijdingsbewegingen
FNLA, Holden Roberto. De leider
van het FNLA zei dat op een
persconferentie in Brussel.
n
k
rs
LONDEN (AP). Een Russische journalist die onder de naam
Victor Louis bijdragen levert aan het Londense dagblad „Evening
News” meldde gisteren uit het gebied bij de grens tussen de Sovjet-
Unie en China dat de twee landen „al weer vriendschappelijker met
elkaar optrekken”.
(Van onze speciale verslaggever Fred Sanders)
GENÈVE. De conferentie in Genève over de onafhankelijkheid
van Rhodesië speelt zich sinds gistermiddag af achter de schermen.
Na een korte zitting van ongeveer anderhalf uur, waarin de vier
zwarte leiders en premier Ian Smith hun verklaringen aflegden,
schorste de Britse voorzitter Ivor Richard de conferentie, waarschijn
lijk tot dinsdag of woensdag. De tussenliggende dagen zullen worden
gebruikt voor onderling overleg, waarbij, naar wordt verwacht, de
Amerikaanse onderminister van buitenlandse zaken, William B.
Schaufele, een belangrijke rol zal spelen.
(Van onze speciale verslaggever, Fred Sanders)
GENEVE. Naast de tegenstellingen over de staatkundige toe
komst van Zimbabwe begonnen gisteren rond de conferentie over de
onafhankelijkheid van dat land de beschuldigingen over en weer over
wreedheden in de guerrilla-strijd een grote rol te spelen. Bisschop
Moezorewa besteedde een groot deel van zijn toespraak tot de
conferentie aan een aanklacht tegen de Rhodesische veiligheidstroe
pen en tegen het interneringsbeleid.
„Er bestaat geen twijfel aan dat die veranderingen zich de laatste dagen hebben
Conferentie over Rhodesië
Bulgarije stuurt technici
en militairen naar Angola
Zwarte en blanke Rhodesiërs
over en
weer beschuldigingen van wreedheden
*d
•n
Becvar heeftin de Bondsrepubliek poli-
>d
'P
>0
ar
de
lat
Volgens diplomatieke kringen in Genè
ve zou Schaufele, in opdracht van minis
ter Kissinger en president Ford, een laat
ste poging willen doen een doorbraak in
het Rohedesië-overleg te bewerkstelligen,
omdat het eventuele succes in Genève nog
invloed kan hebben op de verkiezingskan-
sen van president Ford.
Volgens hem heeft minister Lubbers
deze toezegging gekregen van de directie
van Kruwal. Directeur R. A. Kollmer van
Kruwal ontkent dit echter. Hij zou de
minister alleen hebben verteld, dat de drie
Westduitse moedermaatschappijen van
de bouw van de fabriek op de Maasvlakte
hebben afgezien. In dit standpunt zou tot
op heden geen verandering zijn gekomen.
Volgens het ministerie van Buitenland
se Zaken in Praag wordt de man, Rudolf
Becvar, gezocht wegens moord op zijn
broer.
Het is voor het eerst dat West-Duitsland
met een vliegtuigkaping te maken krijgt
sinds minister Genscher in de algemene
vergadering van de Verenigde Naties een
internationale conventie tegen vliegtuig
kapingen voorstelde. Volgens de West
duitse ontwerp-conventie moeten alle
kapers worden uitgeleverd aan het land
van herkomst, of berecht worden in het
land waar ze terecht komen.
Roberto maakt een wereldreis om, zoals
hij zei, de wereldopinie wakker te schud
den. De FNLA-leider uitte scherpe kritiek
op de onverschilligheid en het stilzwijgen
Een zeer zwaar discussiepunt is verder
dat de blanke Rhodesiërs weigeren alle
zwarten stemrecht te geven. „Wij zijn voor
een verantwoordelijk algemeen kiesrecht
het moet mogelijk zijn sommige zwarte
van het westen ten aanzien van en over
het gebeuren in Angola. Volgens Roberto
strijdt het FNLA, samen met de bevrij
dingsbeweging „Unita”, van Jonas Savim-
bi, nog steeds tegen de aan de in Angola
aan het bewind zijnde MPLA van Agosti
no Neto. Roberto beschuldigde opnieuw
de Portugese regering ervan „medeplich
tig te zijn aan de Cubaanse invasie in
Angola, in maart 1975”.
De FNLA-leider meent dat de komst
van Bulgaarse militairen en technici naar
Angola er het beste bewijs van is dat de
MPLA steun krijgt van de Oosteuropese
landen. Holden Roberto zei dat de strijd in
Angola tegen de MPLA doorgaat. Op vra
gen van journalisten zei hij in Angola over
waar het grote politieke kwesties betreft. Het bericht van Louis kwam uit Blagovesj-
stensk aan de rivier de Amoer, in het oosten van Siberië.
de huidige racistische en vrijheidsbeper
kende grondwet”.
Op hetzelfde moment dat bisschop Moe-
zorewa zijn beschuldigingen uitte, hield
kanunnik John Collins elders in Genève
een persconferentie, waar hij meldde dat
het blanke regime in Rhodesië op het
ogenblik volgens zuinige schattingen
zeker 3000 mensen om politieke redenen
gevangen houdt. Ook hij ging uitvoerig in
op de martelpraktijken en op de gewoonte
van het Rhodesische bewind, geheim te
houden wie er wordt gevangen genomen.
Zelfs executies van veroordeelden wor
den geheim gehouden. „De geïnterneer
den van vandaag zijn de gehangenen van
morgen”, waarschuwde kanunnik Col
lins, die een tiental jaren geleden in
Nederland bekendheid kreeg doordat
minister Luns, als lid van het kabinet-
Cals, 100.000 schonk aan Collins’ Defen
ce and Aid Fund.
Louis zei een „sterke verandering” te hebben geconstateerd in de houding der
Chinezen sinds de dood van partijleider Mao Tse-Toeng en de installering van diens
opvolger Hoea Koeo-Feng.
De Rhodesische minister van buiten
landse zaken Peter van der Bijl (ondanks
tie, om de beschuldigingen van wreedhe
den door de Rhodesische veiligheidstroe
pen tegen te spreken. „Ik kan niet anders
doen dan die beschuldigingen absoluut en
categorisch van de hand wijzen. Elk
onderzoek dat is verricht naar dergelijke
beschuldigingen, heeft er altijd toe geleid
dat onze mensen vrijuit gingen”.
Die mensen komen dan naar voren. Hij
schildert ze vervolgens af als verklikkers,
als verraders, en brengt ze onder marte
lingen ter dood. De eenvoudige bevolking
Volgens Van der Bijl gaat dat zo in zijn
werk: „Een terrorist komt in een dorp en,
als de mensen naar hem toe komen, roept
hij de namen af van een paar dorpelingen.
vriendelijk naar de bemanning van een Russisch voertuig en ik heb gehoord dat een
Chinese grenswacht in feite een militair saluut had gebracht aan zijn Russische collega.
Nog maar kort geleden zou ik eerder hebben verwacht dat zijn hand naar de holster zou
gaan.”
Louis maakte melding van „tactische en beleefde” Chinese schepelingen die te maken
hebben met de functionarissen van de grenswacht van de Sovjet-Unie en zei dat
„oudere mensen aan de andere kant van de rivier nu en dan de Russen toeriepen en
toezwaaiden net als in de goede oude tijd.”
Zijn verdediger verklaarde dat Spaggi-
ari de inbraak in de bank Societé genera
le” uit politieke overwegingen had georga
niseerd. Spaggiari, wiens sympathie voor
uiterst rechts bekend is, is gisteren in Nice
wegens diefstal in staat van beschuldiging
gesteld. Hoe groot zijn deel van de buit -
geschat op in totaal ruim 25 miljoen gul
den - is tot dusver niet bekend geworden.
Zoals Ivor Richard al aangaf, waren de
toespraken van de delegatieleiders voor
wat betreft het eigenlijke onderwerp van
de conferentie, de overdracht van de
macht in Rhodesië, opvallend gematigd,
vooral na de scherpe, verklaringen van de
laatste dagen. Met name Robert Mugabe,
die wordt beschouwd als de meest mili
tante en wellicht daardoor invloed
rijkste zwarte leider van de vier drukte
zich op staatsmanachtige wijze uit. Hij
onderscheidde zich door buitengewone
beleefdheid tegenover de voorzitter, door
de Britse regering te danken voor de uit
nodiging en door met nadruk te zeggen
dat hij in Genève is om vrede te helpen
bewerkstelligen. „Laat ons in Genève
vrede bereiken, want als wij falen, zal dat
noodzakelijkerwijs een voortzetting van
de oorlog betekenen.”
Evenals bisschop Moezorewa, Jushua
Nkomo en Ndabiningi Sithole, benadruk
te Moegabe dat de conferentie in Genève
tot doel heeft vast te stellen hoe en wan-
Roberto hekelde de „Anti-religieuze”
politiek van de MPLA. Hij zei over bewijs
materiaal te beschikken dat in Dondi pro
testantse geestelijken vermoord zijn en
katholieke missionarissen zijn verdreven.
In de streek van Loeso zijn Portugese
priesters vermoord en de trappistenpa-
ters van Damba werden verplicht 100 km
te voet af te leggen, vooraleer ze over de
grens werden gezet, aldus Roberto, die
voorts zei een goede vriend te zijn van de
nieuwe Chinese partijvoorzitter en nog
steeds nauwe contacten te onderhouden
met de Chinese volksrepubliek.
e-
n-
Is
in
s-
;t.
al
!Ï1
de
ig
ie-
te-
AMSTERDAM (ANP). Als aandeel
houders van de Centrale Suiker Maat
schappij op 22 november in een buitenge
wone vergadering hun goedkeuring verle
nen zal de raad van commissarissen van
de CSM volgend jaar twee oud-premiers
tellen.
a-
•i-
■n
ie
'P
ig
>n
y-
ad
aij,
„te
i te
de
em
tig
in
en
lus
ist-
iet
ast
de
(Van onze correspondent)
et
s-
d-
ar
cs
?e
de
de
u-
3P
,re-
il-
in
er
et
le)
»n
id
o-
ie
et
*n
;n
ie
at
in
ie
in
ie
li
re
ik
>n
»r
ig
ig
in
tie
en
ht
in-
ir-
it-
le-
er
en ook blanke burgers ervan uit te slui
ten”, zei de Rhodesische minister Peter
van der Bijl gistermiddag.
Bisschop Moezorewa had eerder geëist
dat ook de overgangsregering recht
streeks door alle burgers zou worden
gekozen, een eis waar Ian Smith en de
zijnen al helemaal niks van willen weten.
HILVERSUM. De interne geldi&tt-
meling van de PvdA ter ondersteuning
van de Spaanse socialistische misterphn-
tij PSOE gaat door, ondanks een persbe
richt uit Spanje over het afwijzen van
buitenlandse financiële steun aan Spaan
se politieke organisaties. Er is ai drie tan
bijeengebracht.
In Brussel heeft de politie gisteren een
lid van de Franse bende aangehouden,die
in juli in Nice „de inbraak van de eeuw”
pleegde. De man zal waarschijnlijk aande
Franse autoriteiten worden uitgeleverd.
DEN HAAG (ANP). Als er snel van
overheidswege een gunstige beslissing
komt, is de firma Kruwal alsnog bereid
een ertsknikkerfabriek te bouwen op de
Maasvlakte, zo heeft een woordvoerder
van het ministerie van Economische
Zaken, gistermiddag meegedeeld.
Van der Bijl verder: „Ik ben zelf minis
ter van defensie geweest en heb toen veel
tijd doorgebracht bij de troepen in het
veld. Ook daarom kan ik de beschuldigin
gen absoluut tegenspreken. Wat wel
gebeurt, is dat de terroristen monsterlijke
misdaden plegen. Dat komt doordat de
grote meerderheid van de zwarte bevol
king hen niet steunt. Zij vinden helemaal
niet dat ze onderdrukt worden. Daarom is
het voor de terroristen, in lijn met de
theorieën van Mao, nodig hen te terrori
seren”.
Donderdag al, bij de opening van de
conferentie, had Moezorewa de twee stoe
len naast hem leeg gelaten en daarvoor
kaarten geplaatst met de namen van twee
van zijn medewerkers, onder wie dominee
Edson Sithole, die spoorloos verdwenen
is. Moezorewa sprak van „Gestapo-
achtige methodes van arrestatie en onder
vraging van verdachten”. Hij zei verder:
„Er zijn gevallen bekend van mensen die
24 uur achtereen zijn verhoord, zonder
slaap of rust, tot zij ineen stortten. Mensen
worden in elkaar geslagen met rubber
slangen of met de sjambok, een zweep
gemaakt van nijlpaardhuid. De zoge
naamde veiligheidstroepen, die deze dui
velse activiteiten uitvoeren, werken in
dag- en nachtploegen om hun smerige
werk te doen”.
PARIJS (DPA, ANP). Albert Spaggi
ari, de leider van een bende inbrekers die
gisteren na een verhoor van 48 uur door
de knieën ging en bekende dat hij de
initiatiefnemer en organisator van de
spectaculaire bankroof in Nice is geweest,
heeft volgens zijn eigen zeggen zijn aan
deel in de buit geschonken aan de uiterst
rechtse organisatie „La Catena”.
Zoals bekend is, besloten de ministers
Lubbers en Boersma donderdag in
beroep te gaan bij de Kroon tegen de
weigering van Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland een vergunning (krachtens
de wet-luchtverontreiniging) te geven aan
Kruwal voor de ertsknikkerfabriek. Eco
nomische Zaken hoopt dat de beroepspro
cedure kort zal duren.
10.000 actieve strijders te beschikken.
„Plus nog eens een reserve van 7.000
onder de bevolking”.
Louis, die goede contacten zou hebben met het Kremlin, heeft al meer gezorgd voor ‘..."LI 2..’. 22. 2.
„onthullingen” inzake ophanden zijnde veranderingen in het beleid der Sovjet-Unie voltrokken,” aldus Louis. „Passagiers op de ouderwetse Chinese veerboot zwaaiden
Met gebogen stapt de 41-jarige fotograaf Albert Spaggiari in Nice het paleis van
justitie binnen. De man wordt ervan verdacht in juli de hoofdpersoon te zijn
geweest in de beroving van een bank in Nice. De buit liep in de miljoenen. Het was
de roof van de eeuw.
Dagbladen en .radio in Tsjecho-
Slowakije maakten eerder deze week al
melding van opsporingsacties van de poli
tie naar Rudolf Becvar, die zwaar gewa
pend op de vlucht zou zijn, nadat hij de
moord had gepleegd. Hij zou het vliegtuig
gekaapt hebben om aan de achtervolging
van de politie te ontsnappen.
In de toespraken van alle delegatielei
ders, ook Ian Smith, werd gezegd dat de
Conferentie slechts is bedoeld om de
manier te bespreken waarop in Rhodesië
een meerderheidsregime zal worden
gevestigd. In zoverre zijn alle zwarte en
blanke delegaties het eens. De menings
verschillen over de manier waarop, zijn
echter nog grooteen compromis tussen
Smith en de zwarte leiders, bijvoorbeeld
over de vraag wie in de overgangsperiode
zeggenschap zal krijgen over defensie en
handhaving van de openbare orde, lijkt
voorlopig nog niet in zicht.
Ivor Richard was gistermiddag, bij het
verlaten van het Volkenbondspaleis,
opvallend opgewekt over het verloop van
de besprekingen. „De belangrijkste
indruk die ik vandaag heb gekregen”, zei
hij, „is dat iedereen hier naar toe is geko
men met een ernstige bereidheid tot
onderhandelen. Het waren ernstige toe
spraken, gericht op een ernstig doel. We
hebben een bemoedigende start gehad. Ik
was bijzonder onder de indruk van de
gematigdheid van de toespraken, van de
constructieve aard ervan. Om het heel
openhartig te zeggen: het ging zeer veel
beter dan ik had gevreesd.”
Na een zorgvuldige voorbereiding is de
Franse politie erin geslaagd de inbraak op
te helderen. In de afgelopen week zijn in
Zuid-Frankrijk circa 30 mensen gearres
teerd op verdenking van deelneming aan
de inbraak. Onder hen was de 45-jarige
fotograaf en oudstrijder in Indo-China,
Albert Spaggiari die door twee van zijn
medeplichtigen tijdens de langdurige ver
horen verraden werd. Spaggiari was het
brein van deze minutieus voorbereide en
via de riolen van Nice uitgevoerde
inbraak.
PRAAG/MUNCHEN. Tsjecho-
Slowakije heeft de uitlevering verzocht
van een 26-jarige vliegtuigkaper, die don
derdag een Tsjechoslowaaks toestel
dwong naar München te vliegen.
De bisschop eiste dat onmiddellijk, zon
der voorafgaande voorwaarden, alle poli
tieke gevangenen en geïnterneerden zou
den worden vrijgelaten. Hij eiste verder
herroeping van alle doodsvonnissen tegen
politieke gevangenen en krijgsgevange-
Van de zijde van het partijbestuur van
de PvdA is erop gewezen, dat de steun van
de PvdA alleen gaat naar de PSOE en niet
naar de regionale Spaanse socialistische
partijen, die zich gebundeld hebben in de
Spaanse Sociaal-democratische Federa
tie. In het uit Madrid komende persbe
richt staat, dat de Sociaal-democratische
Federatie buitenlandse financiële steun
afwijst „als een onaanvaardbare inmen
ging in Spaanse aangelegenheden".
ROTTERDAM (ANP). - Holland Ame
rika Lijn Holding wil over 1976 een divi
dend uitkeren, indien het positiefresul
taat van voldoende omvang is, hetgeen de
raad van bestuur verwacht. Voor het
laatst werd dividend uitgekeerd over 1972
(9 pet). HAL Holding heeft de eerste negen
maanden van 1976, in tegenstelling tot de
vergelijkbare periode van vorig jaar, met
een positief resultaat afgesloten. Dit resul
taat is exclusief de boekwinst van ruim
26 mln, die werd gemaakt bij de verkoop
van de Smit-belangen.
Van den Bergh, internationaal-
secretaris van de PvdA, verklaarde, dat
de landelijke Spaanse socialistische partij
PSOE de steun uit Nederland op verzoek
ontvangt. Het gaat om financiële stimule
ring voor verrichte projecten in Spanje,
Daniël Michelucci: hij werd gisteren
in Brussel aangehouden voor zijn aan
deel in de bankroof van Nice.
enkele dagen geschorst
neer de Britse regering de macht in Rho
desië overdraagt aan de in overgrote
meerderheid zwarte bevolking.
Nkomo, die ook namens de delegatie
van Moegabe sprak (andersom was dat
ook het geval), trachtte de vrees weg te
nemen dat een zwart bewind in Rhodesië
(Zimbabwe) massaal wraak zal nemen op
de blanke bevolkingsgroep.
„Ten eerste is onze bevrijdingsstrijd
erop gericht, een eind te maken aan alle
vormen van racisme en discriminatie van
wege de huidskleur, en aan de economi
sche uitbuiting en bevoorrechting in de
maatschappij. Ten tweede zullen in de
nieuwe natie Zimbabwe huidskleur, ras of
stand automatisch ophouden maatstaf te
zijn voor iemands waarde in de gemeen
schap. En in samenhang daarmee, zal elke
kolonist die verkiest Zimbabwaan te zijn,
evenzeer burger van ons land zijn als elke
andere.”
Ook Ian Smith, die de kortste verkla
ring van allemaal aflegde, verklaarde zich
nogmaals bereid in te stemmen met de
overgang naar een meerderheidsbewind,
maar volgens de lijnen van het plan-
Kissinger. Dat wil zeggen dat gedurende
een overgangsperiode de blanken een
vetorecht krijgen over fundamentele
zaken, en dat de blanken de ministeries
van openbare orde en van defensie in die
periode zullen bezetten.
Britser voordoet dan een echte Brit ooit in
zijn hoofd zou halen) belegde gistermid
dag onmiddellijk een eigen perseonferen-
meningsuiting, opheffing van de noodtoe
stand in Rhodesië. Kortom: „Wij eisen de
onmiddellijke buitenwerkingstelling van
Bonn steeds geweigerd kapers die politie
ke motieven opgaven, uit te leveren. Zij
zijn in de Bondsrepubliek berecht.
toch veel. Wij wisten zélf niet eens dat er
verraders onder ons waren. En zo verwer
ven de terroristen hun aanhang”.
vorming en democratisering. De PvdA
beschouwt deze hulp op verzoek niet als
inmenging.
ter, mr. F van Thiel, aftreden als commis
saris in verband met het bereiken van de
statutaire leeftijdsgrens.
ie
ic-
t.
