Bestaande ruimte werd handig verbouwd
Zevende van Dvorak
eenzijdig benaderd
Louis Fileer en het menselijk drama
TlU^
12.50
MAGISTRAAL VIOOLSPEL ALBERTO LYSY
Lucas Kuys
Open huis
Betere akoestiek
Tips
Fantasten bij Mokum
19
18
IJmuiden:
Santpoort:
Beverwijk:
Heemstede:
Bloemendaal:
1.30
2.10
WsRWKm.'Wfes ISI®
Haarlem:
Verkrijgbaar aan de kantoren
van:
HAARLEMS DAGBLAD
IJMUIDER COURANT
BEVERWIJKSE COURANT
SPECIALE
AANBIEDING VOOR
ONZE LEZERS
Deze kleurige maandkalender
van de Zaanse Schans is
werkelijk een sieraad aan de
wand
13 prachtige
kleurenfoto's
voor
to<Stad
H2'
voor slechts IvivU
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Werklieden zijn
momenteel nog nijver in de weer,
maar voor aanstaande vrijdag-
vond met het allemaal zijn beslag
krijgen. Dan gaan de (nieuwe)
deuren open van een geheel ver
bouwde Zanderzaal in het cultu
reel centrum De Egelantier. De
Haarlemse Jazz Club krijgt er
onderdak in een ruimte die nog
slechts vaag aan een periode zal
doen herinneren toen het bezoe
ken van concerten gepaard moest
gaan met het opsnuiven van een
ziekenhuisluchtje en een dito
sfeertje.
KUNST
RESTAURANT
Verte erwtensoep
(ADVERTENTIE)
aanwinst voor jazzclub
P. ZWAANSDIJK
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
Boekhandel J. M de Wh, Bloemendaalseweg 123a.
met worst
Soms in zo’n bus, hier als gouache geschilderd, toerde Lucas Kuys door Indonesië.
Dat het allemaal toch nog zo lang heeft
geduurd de zaal zou oorspronkelijk al
in begin september worden opgeleverd,
vindt zijn oorsprong in het gegeven dat op
een zeker moment een aanvullend krediet
voor een te ver uitgelopen kostenbereke
ning moest worden gevonden. De defini
tieve plannen lieten toen te lang op zich
wachten, ook al door een wat ongelukkig
verlopen coördinatie tussen het stadhuis
en Openbare Werken. Maar er is keihard
gewerkt sinds de sloop in de derde week
van augustus gereed kwam.
de boekhandels:
Biokker's Boekhandel, Bronsteeweg 4 Boekhandel De Vrê
v/h Batavo, Zandvoortselaan 147, Boekhandel J M de Wit,
Valkenburgerlaan 48.
Boekhandel Broeze, Bloemendaalsestraatweg 127, Boekhandel
Erasmus, Hoofdstraat 234.
Phoenix Boekhandel, Breestraat 58
Boekhandel Burger, Breestraat 86
Lange Nieuwstraat 247 - IJmuiden
Zeestraat 18 Beverwijk
Ged. Oude Gracht 82 Haarlem (Centrum);
Soendaplein Haarlem (Noord); Californiëplein 17 Haarlem
(Schalkwijk); 't Haasje, Bennebroekerlaan 85 Bennebroek;
Fa. Roosendaal, Marktplein 140 Hoofddorp
Liever had de HJC gezien dat de ramen
hadden plaatsgemaakt voor een gesloten
Louis Fileer is overigens toch aan de
grote literatuur gebonden, want hier in
Form hangt ook een serie gouaches, die
gebaseerd zijn op de „Lof der Zotheid”
van Erasmus, waarin hij met zijn zin voor
dramatische expressie uitstekend uit de
voeten kan.
Soms werkt hij naar het fantastische
toe, met gezichten die in vulkaanwolken
verschijnen en dan lijkt zijn werk visio
nair. Hij vertelde zelf inderdaad door zijn
verblijf en de kennismaking met religie en
rituele gebruiken tot visionaire ervarin
gen te zijn gekomen. Hij paart die in zijn
werk echter aan een Nederlands gevoel
voor realistische uitbeelding. Dat doet hij
overigens heel knap, met een toegift in de
richting van het decoratieve.
eerste geval trekt hij zijn kleurregisters
open, helder en toch in een poëtisch-
verfijnd gamma, in het tweede geval
werkt hij bijna monochroom in tal van
schakeringen van bijna dezelfde kleur.
Soms verschijnen er gezichten in een onei
genlijke sfeer (onder water bijvoorbeeld)
en dat geeft aan zijn werk een surrealis
tisch cachet mee.
Veel minder verfijnd, maar wel vol
ideeën blijft de jonge Groningse autodi
dact Lammert Boerma. Hij plaatst eenza
me vrouwen in absurde situaties, die hij
oproept door middel van onmogelijke
weerspiegelingen in water, een sloot, een
plas en dergelijke. Er zijn heel boeiende
vondsten bij. Minder boeiend zijn naakten
in eenzame grauwe straten en dergelijke,
dat is eerder vertoond. Naar de stijl is
Boerma modem-figuratief, groot gehou
den vormen en weinig detaillering en hier
en daar met nog een duidelijke verwijzing
naar het feit dat hij bepaald niet acade
misch is gevormd, maar al doende aan het
leren is.
eek.
geld
aan-
npe-
1NS.
oor-
aad-
Zijn werk is niet alleen kleurig om der
wille van de stijl, maar ook door de Indo
nesische onderwerpen. Eén van zijn goua
ches noemt hij „Kitsch-landschap”,
omdat de kleuren daar nu eenmaal zuur
stokachtig kunnen zijn en hij zich daar
aan gehouden heeft.
Het oude kantoortje is nu omgebouwd
tot drankopslag en de toiletten, vroeger
nogal een teer punt vanwege het gebrek
aan comfort, doen niet onder voor die in
een chique restaurant.
Vernieuwde Zanderzaal
Het bovenstaande, dat bij veel kijkers al
wel bekend is, valt opnieuw te constateren
in Galleria Forni, Rosmarijnsteeg 7 in
Amsterdam, waar t.e.m. 17 november het
werk te zien is. Wat mij het meest trof
ook in vernieuwende zin was een goua
che met fantastische figuren, ontleend
aan Cervantes’ Don Quichotte. Luis Fileer
vertelde er zelf over: „Voor Rob van Reijn
en zijn groep ontwerp ik nu de costuums
en de decors voor diens pantomime-
opvoering van de Don Quichotte, die 9
maart 1977 in première gaat. Daaruit ont
staan natuurlijk ook schilderijen. De
decors zijn deels ontleend aan het werke
lijke landschap in de La Mancha, waar het
verhaal zich afspeelt, deels zijn ze visio
nair, zoals dat in het verhaal passend is. Ik
ga veel meer uit van mijn gevoel voor
dramatiek dan van precisie in de weerga
ve van landschappen in de decors. Rob
van Reijn speelt zelf de rol van Sancho
Panza in de serie vertellingen die door de
groep van ongeveer 15 man worden uitge
beeld Het is mijn eerste theateropdracht,
ik ben er helemaal gelukkig mee”
muur, maar de zaal moet ook overdag
gebruikt kunnen worden door andere
instellingen. Er ligt een plannetje van de
muziekschool die de ruimte wil gebruiken
voor de opleiding lichte muziek en waar
schijnlijk zal ook Jeugd en Muziek eens op
het podium plaatsnemen. Architect Bern-
son van Openbare Werken heeft er trou
wens ook op een paar andere punten mee
rekening gehouden dat de zaal een multi
functionele taak heeft. Voor de HJC
houdt het in dat de affiches niet langer
tegen de wand geplakt kunnen worden,
maar aangebracht moeten worden op los
se borden. Zodat er overdag niets op hoeft
te wijzen dat hier op vrijdag en of zater
dag naar jazz wordt geluisterd.
voor iedereen die de nieuwe zaal eens
wil bekijken, houdt de HJC vrijdagavond
vanaf 22 uur open huis. De toegang is dan
gratis en er kan geluisterd en gekeken
worden naar een optreden van de beide
huisorkesten, te weten The Roaring Seven
Jazz Band met zang van Marianne Nauta
en The Limehouse Jazz Band. Beide
orkesten brengen, maar dat is elk HJC-lid
wel bekend, meer dan goede oude stijlmu-
ziek. The Limehouse speelt de authentie
ke zwarte jazz uit de jaren 1900-1910, de
Roaring brengt werk uit de jaren ’20 en
jonger.
In grote trekken is de programmering
van de afgelopen jaren gehandhaafd, dat
Heeck: „We hebben uitgerekend dat de
netto bruikbare zaaloppervlakte ongeveer
gelijk is gebleven, maar door een veel
handiger indeling lijkt het alsof er veel
meer ruimte is.” Dat komt ook omdat het
podium als een soort erker een flink stuk
de tuin insteekt. Ze zijn er nog niet op de
openingsavond, maar over een paar
weken hangen er donkere gordijnen voor
de ramen die ter voorkoming van mogelij
ke geluidslast dubbelglazig zullen zijn.
Lucas Kuys laat in Arti et Amicitiae,
Rokin 112 in Amsterdam een heel ander
type expressie zien, enkele zalen vol. Het
is een grote collectie gouaches, aquarel
len, pastels, tekeningen en foto’s, zowel in
kleur als zwart-wit. Het is allemaal
gemaakt naar aanleiding van een reis
door Indonesië, met name Oost-Java en
Bali, waar de meest dwingende indrukken
werden opgedaan.
De veranderingen zijn zo groot dat van
een ware metamorfose mag worden
gesproken. Allereerst is er een nieuwe
ingang gecreëerd. De clubbezoeker gaat
nu niet meer naar binnen op het adres
Groot Heiligland 47, maar op no. 37 in
dezelfde straat. Dat scheelt tien nummers,
maar in feite is het maar een deur terug in
de richting van de Gedempte Oude
Gracht. Wie de Zanderzaal betreedt, ziet
aan zijn rechterhand allereerst de ver
nieuwde bar. Vandaar kan men de gehele
verlichting regelen, aparte apparatuur
voor de zaal en voor het podium, beide
met weerstanden. Links van de entree zijn
HAARLEM De muzikale leiding van
het concert, dat dinsdagavond door het
Noordhollands Philharmonisch Orkest in
het Haarlems Concertgebouw werd gege
ven, was toevertrouwd aan de Tsjechische
dirigent Otakar Trhlik. In voorgaande
jaren heeft Trhlik reeds voor enkele con
certen als gast-dirigent met het orkest
samengewerkt. Dit seizoen worden met
hem drie programma’s van verschillend
karakter gebracht, maar in elk hiervan is
Tsjechische symfonische orkestmuziek
opgenomen, waarmee de dirigent „par
droit de naissance” een bijzonder contact
ontwikkeld heeft. Dit zal dan mede
bepaald zijn door een persoonlijke muzi
kale gerichtheid.
Kuys is een vakman-graficus, opgeleid
aan de Rotterdamse Academie. Hij is in
1942 geboren. Zijn werk is modern-
figuratief in vaak ongebroken kleuren,
helder dus en met een zweem naar het
foto-realisme, zonder daaraan te veel op
te offeren De grote vormen en lijnen
prevaleren boven de details en dat bij een
knappe beheersing van tal van grafische
middelen.
De Boekhal, Kruisstraat 40; Boek en Blad, Gen Cronjéstraat 122;
Boekhandel Bruna, Gen. Cronjéstraat 43; Boekhandel Haco,
Spaarnwouderstraat 108-110; Boekhandel Raaijen, Andalusié 43;
Boekhandel Veko, Zijlstraat 98-100; Boekhandel Vernout,
Warmoesstraat 10; Boekhandel H de Vries, Ged. Oude Gracht 27;
Vroom Dreesman, Ged. Oudegracht; Boekhandel H. Coebergh,
Ged. Oudegracht 74.
Vroom Dreesman, Lange Nieuwstraat 22-111; Boekhandel Erasmus
Lange Nieuwstraat 243; Boek- en Tijdschriftenhandel Schellings,
Kennemerlaan 31; Bruna boekhandel. Lange Nieuwstraat 495;
de in grijs-wit gespoten (voorschrift van
dé brandweer) kantoorruimten en recht
daartegenover het podium waarboven
een rek hangt. Dat rek zorgt mede met
veel dempend materiaal tegen de donker
blauwe wanden voor de te verwachten
goede akoestiek. Proefnemingen hebben
in ieder geval al uitgewezen dat die veel
beter dan voor de zomer moet zijn. Musici
klaagden in het verleden namelijk regel
matig dat ze elkaar nauwelijks konden
beluisteren. Dat kwam vooral veel voor in
kwartetbezetting wanneer de solist „op
zoek” moest gaan naar de ritmesectie.
impliceert dat elke vrijdagavond en inci
denteel de zaterdagavond gebruikt wordt.
Eens in de drie weken is er gelegenheid
voor jammen, na maart 1977 wordt dat
een keer per vier weken. Tussendoor
wordt achtereenvolgens een avond met
oude stijl en met traditioneel-modern
gebracht. De derde avond zal voor de helft
avant garde jazz bevatten en de andere
helft is voor blues bestemd. De swing,
vroeger bestemd voor de sector
„traditioneel-modern” verhuist nu naar
de oude stijl.
Een keer per maand geeft de stichting
Cat Jazz Haarlem (een dochteronderne
ming van de HJC die ook grammofoon
platen uitgeeft) een concert op de zaterda
gavond (aanvang eveneens 22 uur). De
programmering is afhankelijk van het
aanbod, met uitsluiting van de avant gar
de die nu eenmaal financieël niet haal
baar is. Op het lijstje van te verwachten
optredens staat dat van de Sidewalk Hot
Jazz Band uit het Duitse Solingen in april
en, eveneens volgend jaar, waarschijnlijk
het Parijse oude stijl-orkest Charquet
Co. De bluesliefhebbers zullen met Juke
Boy Bonner in februari waarschijnlijk
wel tevreden zijn.
Aan het einde van het seizoen staat dan
nog een primeurtje te wachten: het eerste
optreden van de bigband van Jeugd en
Muziek die onder de enthousiaste leiding
van trombonist Jeroen Vermeulen (lid
Haarlems Jeugd Orkest) al driftig aan het
repeteren is.
Dit beeld krijgt de
bezoeker te zien
die op de plaats
gaat staan waar
vroeger de entree
van de Zanderzaal
was. Links de rui
me bar, daarachter
de nieuwe toegang
en rechts het podi
um. Om hoge kos
ten te voorkomen,
bleven de twee
zuilen in de zaal
gehandhaafd. Ze
doen echter gen
afbreuk aan de
sterk ruimtelijke
werking die is ver
kregen.
De solist op dit concert was de Argen
tijnse violist Alberto Lysy, die van Lalo’s
werk een magistrale vertolking heeft
gegeven, verbluffend door virtuositeit,
geladen met een meeslepende uitdruk
kingskracht, vaak opgeroepen door
rubato-spel, dat de orkestbegeleiding lang
niet tot een sinecure maakte. Uitbundige
toejuichingen van de vele opgetogen toe
hoorders getuigden van hun bewondering
voor dit grandioze vioolspel.
Niets meer in de vernieuwde Zander
zaal heeft nu nog met dat zo nauw aan het
Elisabeth Gasthuis verbonden tijdperk te
maken. De vriendelijke blauwe kleuren
niet, de stemmingsvolle bar en entree
niet, hoogstens de wat hokkerige entoura
ge heeft nog banden met het verleden.
„Gezien de financiële mogelijkheden en
het feit dat de zaal een meervoudige func
tie moest krijgen is er een bevredigend
resultaat bereikt", zegt Rob Heeck, de
betaalde stafkracht van de jazzclub (en
Jeugd en Muziek Haarlem).
Op het concert van dinsdagavond wer
den hieromtrent duidelijke indrukken
gegeven bij de uitvoering na de pauze van
de Zevende Symfonie, opus 70 van
Dvorak.
De rubriek van de hand van Jan van Baarsel, welke
elke week verschijnt in Haarlems Dagblad, de IJmuider Courant en de
Beverwijkse Courant heeft een dermate grote leesdichtheid gekregen, dat
op veler verzoek een aantal van deze publicaties zijn gebundeld en in boek
vorm uitgegeven.
De belangstelling, voortspruitend uit de enorme betrokkenheid van tal van
lezers bij het gebeuren in vroeger jaren, wordt wekelijks onderstreept door
tientallen reacties van lezers.
En op de hem bekende schrijftrant put de auteur daar weer uit voor het
onderdeel „OVER IJMUIDEN GESPROKEN in zijn rubriek
VAN GAT TOT STAD.
Van Gat tot Stad is een boek om te lezen en herlezen,
om te hebben en te houden. Over de totstandkoming
van het Noordzeekanaal, de ellende onder de arbeiders,
de spectaculaire opkomst van IJmuiden, het sobere
„gat" dat een stad werd. Met twintig unieke foto's ge
wijd aan de mensen in IJmuiden, hun werk en hun
ontspanning
Van Gat tot Stad is verkrijgbaar bij onze kantoren:
IJmuider Courant:
Beverwijkse Courant:
Haarlems Dagblad:
In tegenstelling tot de Negende Symfo
nie Uit de Nieuwe Wereld”) en eigenlijk
ook tot de Achtste Symfonie van de
Tsjechische meester wordt zijn zevende
zelden uitgevoerd. Het werk verdient deze
veronachtzaming zeker niet. De muziek
ervan is voortreffelijk geschreven met
alle vrijheid, welke Dvoraks rijke fantasie
hem gul toestond en met alle verbonden
heid van de componist met de overvloedi
ge, karakteristieke volksmuziek van zijn
land.
In vele facetten van bewogenheid, fel en
uitgelaten of verinnigd, is de invloed van
de Tsjechische oerbron der muziek, in
deze symfonie merkbaar. De uitvoering
echter heeft daarvoor niet de volledige
reflex gegeven. Zij kreeg een eenzijdig
karakter door dynamische schaalvergro
ting van de orkestklank met expansies,
onevenwichtig van verhouding in de
instrumentale groepen en grof, ook voor
wat de ritmische accenten betrof. De
functie van de muziek werd door deze
aanpak geneutraliseerd en hiermee ver
dween haar wezenlijke schoonheid, ook
uit de orkestklank, hetgeen door de nieu
we akoestische gesteldheid van de con
certzaal een onbarmhartige realiteit werd.
Al viel er weinig koestering van de
muziek te constateren en al kreeg de
lyriek er van slechts een bescheiden kans,
nochtans heeft de oeverture „Die Zauber-
harfe” van Franz Schubert, waarmede de
avond begonnen werd, door een even
wichtige, beheerste uitvoering voldoening
kunnen geven.
Een groot contrast met deze ouverture
vormde het tweede werk van het pro
gramma: de effectrijke „Symphonie
Espagnole” voor viool en orkest van
Eduardo Lalo, een werk met weinig diep
gang, maar aantrekkelijk door de bevatte
lijke melodieën, de pakkende „Spaanse”
ritmuziek en vooral door de sprankelen
de, vonkenspattende virtuositeit, die met
de uitvoering ervan door de viool-solist
gedemonstreerd kan worden.
- -
Nog t.e.m. 15 november exposeert Kaas
Verkade uit Zandvoort zijn bronzen bij
Ina Broerse, Nieuwe Spiegelstraat 57 in
Amsterdam. Vanaf donderdagmiddag 4
november 5 uur exposeert Frigitte
Schaap-Holster uit Bloemendaal haar
batikschilderingen. In het Elsevierge-
bouw, Jan van Galenstraat 335 in Amster
dam. Van 6 november t.e.m. 13 december
exposeert Anton Pieck aquarellen en
houtsneden in Galerie Fermate in Epe.
GALERIE MOKUM aan de Oude Zijds
Voorburgwal gaat onverdroten door met
het exposeren van fantastisch-realistisch
werkende schilders. Heel knap schildert
Darius Gunneweg in een perfectie fijn-
schilderstij] zijn insecten, kikkers, blaad
jes en nog meer, soms tegen stralende
lucht, soms in een aquariumsfeer In het
Over Louis Fileer heb ik in deze kolom
men al meermalen geschreven naar aan
leiding van exposities in deze contreien.
Hij is de in Mexico geboren schilder van
Russische afkomst die een tiental jaren in
ons land woont en steeds is opgevallen
door zijn zintuig voor een zeer dramati
sche expressie. Die expressie is bijna
klassiek in deze zin, dat hij de lijn van
figuren als Daumier en Goya doortrekt
naar het heden in een moderne expressio
nistische stijl. Het is alles hevig bij hem,
gezichten die vertrokken maskers wor
den, schijnbaar slordig in verf bijeen
geveegd, felle kleurvlakken tegen een
donkere achtergrond en altijd de mens in
het midden: de lijdende mens, diens
agressiviteit, de eenzaamheid, de con
frontatie. Bij dit alles speelt door „verer
ving” vermoedelijk zijn Russische aard
mee hij zou Dostojevski vrij kunnen
illustreren en ook zijn opvoeding in
Mexico. Somberheid enerzijds en felheid
(ook in de kleur) anderzijds spelen name
lijk hun eigen spel in zijn werk, om het
even of het gaat om grote olieverven of in
aquarellen dan wel gouaches.
Grote Houtstraat 21
per kop
Alberto Lysy dankte met een toegift,
welke het .artistieke hoogtepunt van het
concert zou worden, namelijk de
Allemande-fugato uit de vierde Sonate
voor vioolsolo van de beroemde Belgische
violist en componist Eugène Ysaye, dat in
al zijn schoonheid van klank en edele
expressie een onvergetelijke indruk
maakte.
