Vondeling
Resolutie
Boeren kunnen
PvdA/PPR
onsportief
Uitvoering landschaps
parken gaat beginnen
raaigras niet
kwijt
en dan
dit noq
„Verdachte ex-hoofdverpleger is
verminderd toerekeningsvatbaar”
I
PROGRESSIEVEN OVER BUITENLANDSE ZAKEN:
UB
Kort geding over
sigarettenreclame
4
ZENUWARTS EN PSYCHOLOOG VOOR RECHTBANK:
Starfighter stortte
neer, piloot gered
Dijk Enkhuizen-
Lelystad is niet
levensgevaarlijk”
(Van onze correspondent)
J
Kiesdrempel
Koffieprijs
Eianddieet
Brandstichters
Dwangmatig
Rol gespeeld
Somber beeld
V
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. De progressie
ve regeringspartijen hebben gis
teren op de eerste dag van de
behandeling van de begroting
van Buitenlandse Zaken, gepleit
voor een actiever beleid van het
kabinet inzake Zuid-Afrika. De
socialist Ter Beek wil dat de rege
ring zich onthoudt van economi
sche activiteiten met of in Zuid-
Afrika. Daarnaast moet de rege
ring, volgens hem, niet meewer
ken aan transacties van het parti
culiere bedrijfsleven en erop wij
zen, dat zij dergelijke transacties
allerminst toe juicht.
LEEUWARDEN. Dr. Anne Vondeling is van mening dat de
ontwerpovereenkomst tussen PvdA en PPR in verband met de
komende verkiezingen en kabinetsformatie te veel tegemoet komt aan
de PPR. Het ontwerp heeft, zo schrijft hij in een brief aan het
gewestelijk bestuur van de PvdA in Friesland, vier zwakke plekken.
Ten eerste is er het PPR-veto: in het ontwerp staat dat „daartoe
bevoegde organen van beide partijen zullen beslissen over het al dan
met toetreden van PvdA en PPR tot de nieuwe regering.”
Toekomst van blank
Zwak punt
MAASTRICHT (ANP). De zenuwarts D. Mulder en de klinisch
psycholoog J. Dorpmans zijn tot de conclusie gekomen, dat de 41-
jarige hoofdverpleger die verdacht wordt van moord op .bejaarde
patiënten, verminderd toerekeningsvatbaar is. Bij een eventuele straf
toemeting achten zij een onvoorwaardelijke gevangenisstraf beter
dan een therapie. Zij zijn van mening, dat de hoofdverpleger nimmer
in een zelfde situatie als de Lückerheidekliniek, waar hij hoofd van
een afdeling was, geplaatst mag worden.
Klacht
5
C"
.So E»
S3*
£2
BINNEN- EN BUITENLAND
Een deel van de 80.000 door minister
I
het weer
I
LEERRAPPORTEN
17
0
de algemene politieke beschouwingen een
hoogst belangrijke politieke beslissing te
openbaren,” schrijft hij.
Volgens secretaris J. Goeman van de
gewestelijke raad voor Zeeland van het
Landbouwschap komen de boeren met de
mislukte grasoogst er nog het beste vanaf.
Die krijgen de van tevoren afgesproken
vergoeding van 300 gulden per hectare
van het ministerie van Landbouw. Voor
de percelen die door de Rijkslandbouw-
voorlichting wel goed oogstbaar zijn
bevonden, krijgt de boer geen cent.
Omdat nu blijkbaar niemand dit gras
nodig heeft, blijft deze boeren niets
anders over dan de zaak maar om te
ploegen. De heer Goeman zei te hopen dat
de Brabantse en Limburgse boeren door
het groeizame weer van de afgelopen peri
ode de realiteit niet helemaal uit het oog
hebben verloren. „Wij vragen ons af,” zo
zei hij, „of de boeren zich voor wat betreft
de ruwvoedervoorziening wel voldoende
hebben ingedekt voor de komende winter
periode. Tijdens de droge periode en ook
nu is er veel droogvoer en krachtvoer aan
de dieren gevoerd.”
In de advertentie-campagne noemt het
Groningse bedrijf een eigen merk met een
laag nicotine- en teergehalte en vergelijkt
dat merk met negen merken van concur
renten. Onder die negen merken bevinden
er zich drie van British American met een
wat hoger gehalte. Wat de eisende partij
dwars zit is, dat enkele merken met een
nog lager gehalte dan dat van Niemeyer
niet worden genoemd.
VLISSINGEN (ANP). De boeren in
Zeeland kunnen hun raaigras aan de
straatstenen niet kwijt. Na de grote
droogte van de afgelopen zomer besloten
de Zeeuwse landbouwers hun collega’s
en veehouders in Brabant en Limburg te
helpen door na de aardappel- en graan
oogst raaigras (een snel groeiende gras
soort) in te zaaien, bestemd als winter-
krachtvoer voor het vee.
Er werd in Zeeland 2700 hectare van dat
raaigras ingezaaid. 2300 hectare mislukte
en voor de overgebleven 400 hectare sap
pig groen stevig uit de kluiten gewassen
raaigras blijkt nu ineens geen enkele
belangstelling te bestaan. Dit tot groot
verdriet van de Zeeuwse boer, die zich een
paar maanden geleden de moeite getroost
heeft, het land te ploegen en met raaigras
in. te zaaien.
Vooruitzichten voor vrijdag.
Aanhoudend wisselvallig.
Waterstanden IJmuiden
Hoogwater 2.03 uur en 14.2'0 uur
De verongelukte Starfighter vloog vlak
voor het ongeluk in een formatie van vier
Starfighters. De formatie was op de terug
weg naar de vliegbasis Völkel na schietoe
feningen te hebben uitgevoerd op de Vlie-
horst. Over de oorzaak van het ongeluk is
nog niets bekend. Tot de vlieger is ver
hoord, houdt men het op een „technische
storting”.
De relatienota is een van de „groene
nota’s” van staatssecretaris Meijer en
Starfighterpiloot (tweede van links)
1ste luitenant B. J. H. Duyveman temid-
handelt over de relatie tussen de land
bouw en natuur- en landschapsbehoud.
De andere twee nota’s gaan over de
instelling van nationale parken en van
nationale landschapsparken. CRM heeft
vijf proefgebieden voor die landschap
sparken aangewezen, de Veluwe, het
gebied rond Winterswijk, Mergelland,
Waterland en Noordwest-Overijssel.
De relatienota vermeldt dat ongeveer
200.000 hectare van de meest waardevol
le en kwetsbare delen van het Neder
landse cultuurlandschap voor verdere
aantasting moet worden behoed. Voor
ongeveer de helft zal dat gebeuren door
vorming van reservaten en voor de
andere 100.000 hectare door de boeren te
vragen tegen bepaalde vergoedingen
een aangepast beheer te voeren. Meijer
verwacht dat de aankoop door het rijk
van 100.000 hectare zeker vijftien a twin
tig jaar in beslag zal nemen.
Het bestuur van de Reformatorische
Politieke Federatie (RPF) is het niet eens
met het wetsontwerp waarin een kies
drempel zal worden gelegd van een paar
percent, zodat de kleine partijen in de
Kamer bij de volgende verkiezingen wor
den uitgeschakeld. „Hoewel men voor in
de mond heeft dat het kleine moet worden
beschermd en het zwakke moet worden
gestut, bewijst men steeds meer in de
praktijk dat men het kleine uitroeit en het
zwakke omstoot”, aldus de RPF.
Volgens minister Lubbers (Economi
sche Zaken) was de recente verhoging van
de koffieprijs „onvermijdelijk”. Hij zegt
dit in antwoord op schriftelijke vragen
van het PvdA-Kamerlid mw. Epema. De
verhoging hing nauw samen met een stij
ging van de inkoopprijzen voor koffie; een
stijging waarvan het einde overigens nog
niet in zicht is. De bewindsman noemt de
prijsverhoging van 37 cent per 250 gram
„gemotiveerd”.
De tweejarige Thomas Nilsson in het
Zweedse Lansjaerv is allergisch voor elke
soort proteïne die hij te eten krijgt behal
ve bloemkool, een paar fruitsoorten en
elandenvlees. Het afgelopen weekeinde
ging Thomas’ vader er dan ook op uit om
het vlees voor zijn zoon voor het komende
jaar te bemachtigen; hij wilde een eland-
stier van 330 kilo. De autoriteiten van
Lansjaerv hadden het gesloten jachtsei
zoen speciaal weer opengesteld om vader
Nilsson in staat te stellen voor het eten
voor zijn zoon te zorgen.
De Arnhemse'politie heeft twee jongens
van 20 en 22 jaar aangehouden die ervan
worden verdacht de afgelopen dagen zelf
gemaakte „molotovcocktails” te hebben
gegooid in diverse huizen. Eind vorige
week brandde daardoor een woonkamer
uit (schade 30.000) en kwam een hond
om. Ergens anders in de Gelderse hoofd
stad werd ook een met benzine en een lap
gevulde fles in een huiskamer gegooid.
Een brand kon daar worden voorkomen,
maar toch was er zevenduizend gulden
schade. Eén van de twee verdachten heeft
al bekend.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. Markerwaarddijk, die
Enkhuizen met Lelystad verbindt, is niet
levensgevaarlijk. Dat is de opvatting die
minister Westerterp (Verkeer en Water
staat) uit, in antwoord op vragen van het
RKPN-Tweede-Kamerlid Beuker.
10
11
10
10
11
11
11
10
10
10
8
21
15
10
15
10
12
11
-4
9
17
12
10
6
17
23
19
12
17
1
12
19
2
9
11
19
23
32
4
3
5
4
3
5
5
6
5
8
3
17
7
4
9
4
6
6
-5
3
7
10
8
0
5
8
14
10
4
10
1
5
10
2
8
7
12
0.6
0.5
2
3
4
5
0.2
1
3
6
0
11
0
02
14
4
4
8
1
0
0
10
0.1
8
0.3
0
1
0.1
0
11
4
0
0.3
0
5
0
DEN HAAG (ANP). Een Starfighter
van de koninklijke luchtmacht is gister
middag boven de Waddenzee verongelukt.
De vlieger, de 24-jarige eerste luitenant B.
Duiveman uit Uden, wist zich met zijn
schietstoel tijdig uit het toestel te bevrij
den. Een kwartier na het neerstorten van
het vliegtuig was hij al door een reddings
helikopter opgepikt. Hij heeft geen ver
wondingen opgelopen. Het wrak van de
Starfighter - de vijfentwintigste die sinds
1963 is neergestort in Nederland - kwam
op vijf mijl ten oosten van Texel in zee
terecht.
De oorzaak van zijn laakbaar handelen
In dit licht moeten ook de diefstallen bij
de kliniek worden gezien. De verdachte
speelde de rol van de vrijgevige goedzak.
Gruyters aan te wijzen hectaren zal bin
nen die proefgebieden liggen. Staatsse
cretaris Meijer verklaarde te verwach
ten dat daarvan voor de activiteiten in
de proefgebieden een belangrijke stimu
lans zal uitgaan en dat een stuk onzeker
heid bij de betrokken agrariërs groten
deels zal worden weggenomen.
De psycholoog was het niet eens met
zijn collega, drs. W. Derks, die op de
zitting eerder dit jaar had gezegd, dat
verdachte gemakkelijk was te beïnvloe
den. De raadsman, mr. J. Hermans, is
ervan overtuigd, dat dit onder andere is
gebeurd tijdens de verhoren door de rijks-
recherche, die suggestieve vragen gesteld
zou hebben.
lof had de VVD voor de strijd die er in het
kabinet heerst over de opvolging van
landbouwcommissaris Lardinois in de
Europese Commissie. Tweede-Kamerlid
Berkhouwer (WD) vroeg om openheid
van zaken. „Uit de krant heb ik begrepen
dat minstens de helft van de regering
meedoet aan de stoelendans. Een onele
gante vertoning,” zei Berkhouwer.
CHU-fractievoorzitter Kruisinga vond,
dat de christen-democraten te weinig aan
hun trekken lijken te komen wat betreft
de samenstelling van de nieuwe Europese
Commissie. Hij vroeg de regering reke
ning te houden met de ondervertegen
woordiging van zijn politieke geestver
wanten, die naar zijn mening in de huidige
commissie al valt te constateren. Kruisin
ga drong erop aan in elk geval de
landbouw-portefeuille voor Nederland te
reserveren, ongeacht de politieke kleur
van de nieuwe commissaris.
Uit PvdA-kring kwam bij monde van
dr. Patijn een somber beeld van tie ont
wikkeling van de EEG. „We zitten in een
situatie waarin er niet zoveel hoeft te
gebeuren om het fundament van de EEG,
de douane unie en de landbouwmarkt, in
elkaar te doen storten.” De lidstaten zijn
volgens hem bezig nationale oplossingen
te zoeken, zonder ook maar één funda
menteel probleem gezamenlijk aan te
pakken. Hij hoopte op initiatieven van de
Nederlandse regering op het ogenblik
voorzitter van de Europese minister
raad om het tij te keren.
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd.Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Stockholm
Wenen
Zurich
Casablanca
Las Palmas
Tel-Aviv
z
zzw
zvr
zzo
zo
zo
z
z
z
zzo
zo
z
w.st.
zo
nw
z
z
zw
o
w.st
zo
wnw
w.st
wnw
z
wnw
nw
w.st.
z
wzw
w.st.
wzw
ozo
ozo
zzo
zzo
w.st.
nnw
w.st.
De verminderde toerekeningsvatbaar
heid heeft betrekking op het doden van
patiënten door middel van het inspuiten
met insuline. Wat betreft het onbevoegd
uitoefenen van de geneeskunst ver
dachte wist heel goed dat hij zonder toe
stemming van de dokter geen insuline
mocht spuiten zijn de zenuwarts en de
psycholoog van mening, dat de hoofdver
pleger wel toerekeningsvatbaar is. Ook
bestal de verdachte de patiënten van geld
en goederen. In deze is hij volgens de
deskundigen in enige mate toerekenings
vatbaar.
In zijn antwoord wijst de minister er op
dat er langs de weg op verschillende plaat
sen, onder meer bij Lelystad, parkeergele
genheden in aanleg zijn. Er bestaat even
min de noodzaak eventuele reperaties aan
voertuigen op de rijbaan uit te voeren.
Voertuigen kunnen volgens hem in dat
geval uitwijken naar bergingsstroken met
een breedte van 2 a 2,5 meter tussen
rijbaan en geleiderails.
moet volgens de heren Mulder en Dorp-
mans voornamelijk gezocht worden in
zijn drang om zich waar te maken. Hij had
van zichzelf het beeld van een godvruch
tig, edelmoedig en toegewijd mens, die
geen fouten kon maken. Achter deze faca
de kwam hij dwangmatig tot twijfelachti
ge handelingen. Verdachte werd gisteren
afgeschilderd als een ernstig neuroticus,
die een meester was in het verdringen,
geen hypocriet en niet immoreel, maar
eerder amoreel.
Om iets in de maatschappij te beteke
nen tekende hij zich uit compensatie voor
het geledene het beeld van de brave Hen
drik, waaraan in alle opzichten beant
woord moest worden. Hij mocht niet
falen. „Hij moest de mensen overtuigen,
dat hij een edelmoedig mens was,” aldus
de heer Dorpmans. „Hij leed aan een
braafheidssyndroom.” Naar buiten kwam
hij over als de hoofdverpleger met een
onbaatzuchtige toewijding, maar wie door
de facade heen kon kijken zag daar vol
gens de heer Mulder iemand, die dit beeld
door manipuleren en manoeuvreren plan
matig en op onmenselijke wijze overeind
trachtte te houden.
ARNHEM (ANP). Binnenkort zal
•minister Gruyters van Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening ongeveer
80.000 hectare natuurgebied aanwijzen,
waar de maatregelen en de regelingen
zoals die in de zogenaamde relatienota
zijn vermeld, bij voorrang zullen wor
den toegepast. Tegelijkertijd zullen dan
de vergoedingsnormen worden bekend
gemaakt die zullen gelden voor agra
riërs die in een toekomstig landschap
spark mede het beheer zullen voeren.
Dit maakte staatssecretaris Meijer van
CRM gisteren bekend bij de uitreiking
van het eerste exemplaar van het boek
„Ontdek de Veluwe” uitgebracht door
IVN (Instituut Voor Natuurbescher-
mingseducatie) en de omroepvereniging
VARA.
Actiever beleid tegenover
Zuid-Afrika noodzakelijk A
Op grond van zijn salaris was hij niet in
staat deze rol te vervullen.
De vraag waarom de hoofdverpleger de
patiënten met insuline spoot, kwam bij
het verhoor van de getuige-deskundige
niet aan de orde. Op de vorige zitting in
mei van dit jaar had de psycholoog dr. J.
Schnitzler in dit verband gewezen op de
overdreven poetswoede van verdachte,
die volgens hem voortkwam uit een drang
om zich waar te maken. Hij zou en moest
de beste afdeling hebben. Het gevolg was,
dat hij geen lastige en onrustige patiënten
kon gebruiken.
De verdachte beschikt, volgens de
getuige-deskundigen, over een matige
intelligentie, die wordt afgeremd door een
zeer beperkte algemene ontwikkeling.
•Weer in binnen» en
buitenland
Aantal uren zon: 0 tot 4. Minimum temperatuur:
omstreeks 5 graden. Maximum temperatuur:
omstreeks 10 graden.
Kans op een droge periode van minstens 12 uur:
80 percent. Kans op een geheel droog etmaal; 50
percent.
De Gaay Fortman (PPR) hekelde het
instandhouden van het cultureel verdrag
tussen Nederland en Zuid-Afrika. „Dit
verdrag maakt ons medeplichtig aan de
apartheid”, aldus de fractieleider van de
PPR. Hij vond het ronduit „ontstellend”
dat de regering nog de illusie heeft in het
kader van het cultureel verdrag een kriti
sche dialoog te kunnen voeren. „Het ver
drag moet worden opgezegd,” aldus De
Gaay Fortman.
Scholten (ARP) verklaarde dat „zijn
hart uitgaan naar de zwarte bevolking in
Zuid-Afrika, aan wie rechten worden ont
nomen." „Maar mijn hart bloedt ook als ik
denk aan de toekomst van blank Afrika,”
aldus de woordvoerder van de ARP. Het
gevaar bestaat volgens hem, dat, als er nu
geen oplossing wordt gevonden, er gene
raties opgroeien die elkaar gaan haten.
Scholten meende, dat het regeringsbeleid
inzake Zuid-Afrika iets gewijzigd is. Hij
leidde dat af uit verklaringen van de rege
ring dat men niet afwijzend zou staan ten
opzichte van een economische boycot.
Wat betreft de Europese Gemeenschap
het andere hoofdpunt uit het ditmaal
weinig controversiële debat vroeg
WD-woordvoerder De Koster minister
Van der Stoel te blijven streven naar
gemeenschappelijke EEG-standpunten in
de Verenigde Naties, met handhaving van
de dialoog met Zuid-Afrika. De VVD was
overigens vol lof over het beleid van Van
der Stoel. „Wij hebben er waardering voor
hoe hij vooral gedurende het laatste deel
van zijn ambtsperiode de kritiek van de
linkse drie trotserend op tal van terreinen
voet bij stuk hield.” Aanzienlijk minder
De gevolgen van dit regeringsbeleid
zijn uit financieel oogpunt ingrijpend.
„Dit beleid kan alleen gestalte krijgen
als de huidige, maar ook komende rege
ringen bereid zijn de bevolking aan te
spreken de financiële consequenties te
dragen. We kunnen ook in dit opzicht
niet voor een dubbeltje op de eerste rij
willen zitten,” aldus staatssecretaris
Meijer.
Letterlijk genomen betekent dit, aldus
de heer Vondeling, dat de helft plus één
van het bevoegde PPR-orgaan tenslotte
kan uitmaken of er een regering-Den Uyl
komt. Bevalt de PPR een kandidaat-
minister niet, of stelt een programmapunt
haar teleur, of zit de eigen vrouw niet op
het goede departement, dan kan de voor
stelling nog op het laatste moment worden
afgelast. De mogelijkheid van zo’n gang
van zaken is naar de mening van de heer
Vondeling volstrekt onaanvaardbaar. Het
enige werkelijk bevoegde orgaan om te
oordelen over een kabinetsformatie is de
fractie, zo stelt hij.
Een ander zwak punt is, aldus de heer
Vondeling, de weigering om met het CDA
te regeren als de combinatie PvdA-PPR
gelijk blijft in zeteltal of verliest, of bij
winstniet de grootste groep is. Ook
zwak vindt hij de eis dat er een meerder
heid van progressieve ministers moet zijn.
Wat onder deze twee punten wordt ver
langd, gaat naar zijn mening te ver.
„Onzinnig,” noemt hij de bepaling dat
er garanties moeten zijn voor een werke
lijk progressief beleid op hiervoor
„wezenlijke” departementen. Tegenover
het „ik kan als het moet, ook anders”-
standpunt van het CDA mag en moet de
PvdA twee dingen stellen: de PvdA kan
alleen meedoen als deze geen echte neder
laag bij de verkiezingen lijdt en Den Uyl
zal minister-president moeten zijn, terwijl
de zetelverdeling niet slechter mag zijn
dan een gelijk waardige tussen CDA en de.
progressieve combinatie. Deze voorwaar
den zouden in de gegeven verhoudingen
nog net aanvaardbaar zijn voor beide
groepen, aldus de heer Vondeling.
De heer Vondeling zegt dat het moment
van bekendmaken van de PvdA-PPR-
overeenkomst slecht gekozen is. „Het is
onsportief en ondoelmatig om halverwege
Minister M. van
der Stoel van Bui
tenlandse Zaken
De zenuwarts vertelde de rechtbank,
dat de ex-hoofdverpleger in zijn jeugd een
minderwaardigheidscomplex had. Dit
kwam door zijn omvang en een hazelip.
Doordat zijn vader ernstig ziek werd en
i
hij als oudste in het gezin zijn taak moest
overnemen, sloeg zijn minderwaardig
gevoel om in een overheersende rol, die
mede gevoed werd door eigenbelang.
geh.bew.
l.bew.
mist
geh.bew.
zw.bew.
regenb.
zw.bew.
zw.bew.
zw.bew.
regen
zw.bew.
zw.bew.
l.bew.
geh.bew.
regenb.
regen
regen
regen
ijzel
zw.bew.
zw.bew.
l.bew.
regen
mist
regen
l.bew.
h.bew.
zw.bew.
zw.bew.
h.bew.
geh.bew.
l.bew.
zw.bew.
regen
zw.bew.
regen
zw.bew.
l.bew.
onbew.
Dominee Sam Simons in het Belgische
Diest zag maandag de weg naar zijn huis
dat tevens dienst doet als kerkgebouw
versperd door marktkramen (ter gele
genheid van Allerhttiigen werd namelijk
de traditionele jaarmarkt gehouden).
Enkele gelovigen, die in het huis van de
zielzorger een dienst wilden bijwonen,
moesten zelfs over dozen en andere spul
len van marktkramers klimmen om het
godshuis te bereiken. Hierover is de domi
nee zo boos geworden dat hij het stadsbe
stuur van Diest heeft aangeklaagd wegens
belemmering „schending van het grond
wettelijk recht van godsdienstvrijheid”.
AMSTERDAM (ANP). British Ameri
can Tobacco heeft tegen de Groningse
sigarettenfabrikant Niemeyer een kort
geding aangespannen. Reden is d$
advertentie-campagne van Niemeyer,
waarin diverse sigarettenmerken met
elkaar worden vergeleken. Het kort
geding dient op 11 november voor de
president van de rechtbank in Den Haag.
Geëist wordt, dat Niemeyer nu een adver
tentie in de bladen plaatst, waarin staat
dat de gewraakte campagne niet verder
wordt voortgezet.
den van de bemanning van de reddingshe-
licopter die hem uit zee oppikte.
Donderdag 4 november
Zon- en maanstanden
Zon op 7.40 uur onder 17.07 uur
Maan op 16.04 uur onder 4.59 uur
"SR
■èg dj;
4
Laagwater 10.06 uur en 22.18 uur
