Recreatie-object voor gehele bevolking
Kleren voor
vluchtelingen
Opbrengsten stegen met 11,2 percent
1
IJMUIDENAREN VAN 'T EERSTE UUR
OVER IJMUIDEN GESPROKEN
KWH
MM
DEALER VAN SIMCA CHRYSLER MATRA
SUNBEAM VOOR DE IJMOND
Kort IJmondnieuws
Boerderij
Middelharnis
Barakken
KM
Iff- iaTFT
197 6
IJMUIDEN-VELSEN
NOVEMBER
WOENSDAG
3
5
OCCASION
t
CHRYSLER
door Helmuth Klee
Toe- en afname
I
CENTRUM
SIMCA
t
door Jan
van Baarsel
W* Ci -v
VELSEN Indien de gemeente
raad akkoord gaat met de plannen
van de heer W. A. Kemper uit
IJmuiden, zal er binnen afzienbare
tijd een bowlingcentrum verrijzen
op het terrein gelegen aan de Pla-
netenweg/hoek Ballatrixstraat. Het
college heeft geen bedenkingen
tegen dit plan, de raadsadviescom-
missie voor sport en recreatie heeft
zich al met enthousiasme uitgela
ten over deze plannen; in de com
missie voor openbare werken en
milieuhygiëne heeft een deel van
de leden geen bezwaar tegen het
plan, maar willen de overige leden
graag het advies afwachten van de
Stichting Samenlevingsopbouw
Velsen „Stisa”.
j
AUTOBEDRIJVEN^^W
zentueld Z uhreemem
Met Bovag-Garantie certificaat
14 dagen proefrijden in uw occasionfavo-
riet
1OOO m2 showroom met kous uit veie
merken
Dorus Braam woonde in Em
merik, in het Land van Kleef.
Het was er niet best voor de
mensen die van het bewerken van
de grond moesten leven. In dat
stukje Duitsland drong het
nieuws door dat ergens in Hol
land, aan de Noordzeekust, land
in pacht werd uitgegeven, aan
pioniers. In een duinvlakte die
vruchtbaar werd gemaakt in op
dracht van een zekere Jacobus
Stuart. Met anderen uit zijn streek
en met Geldersen uit het gebied
vlak bij de grens kwam Dorus
Braam naar’ Holland op z’n
Smalst. Ze vestigden zich er uit
eindelijk met z’n twaalven.
IJMUIDEN Uit het jaarover
zicht van de visserijresultaten over
het jaar 1975 blijkt, dat ondanks
alle quoteringsmaatregelen de hele
aan voer van de zee-, kust- en IJs
selmeervisserij ten opzichte van
het jaar daarvoor met 5,4 procent
is gestegen. De opbrengsten lieten
ten opzichte van 1974 een stijging
zien van 11,2 procent. De toegeno
men aanvoer was vooral te danken
aan de stijging van de vangsten
van haringachtigen, makreel en
schaaldieren.
(ADVERTENTIES)
In Zeewijk mogelijkheid
voor bowlingcentrum
j
s
1
Aanvoer van vis nam in 1975
ondanks quotering nog toe
een
Uit het statistisch overzicht van het
r
r
I
i
i
i
i
i
t
i
i
i
i
i
l
Inmiddels is de brief van Stisa ook
ten stadhuize gearriveerd zij - op het
moment dat wij dit schrijven nog niet
in het bezit van wethouder Meijer. Het
Lezing Erfrecht. Notaris J. Boeser
houdt woensdag 10 november ’s avonds
acht uur voor de afdeling Santpoort-
Zuid van de Nederlandse Christenvrou-
wenbond een lezing over erfrecht. De
bijeenkomst heeft plaats in de Duinpan.
zijn
zich:
een
zeven
name uit het IJmuidense straatleven -
Vischvervoer”. (Met dank aan de heer
P. C. A. de Jong te IJmuiden die ons
Centraal Bureau voor Statistieken blijkt,
dat IJmuiden haar positie als grootste
visserplaats in Nederland in 1975 nog
versterkt heeft. Nam IJmuiden in 1973 en
1974 26 percent van de totale Neder
landse visaanvoer voor zijn rekening, in
1975 was de aanvoer gestegen tot 26,4
percent.
I
e
r
t
e
s
i
i
a
i
r
Y
r
e
t
Is er over de gehele aanvoer een
toename te zien van 5,4 percent, de
aanvoer van de platvis liep toch iets
terug en wel 6,4 percent. De aanvoer
van rondvis liet een veel sterkere terug
gang zien van 12,4 percent, waarbij de
koolvis zelfs met 41,9 percent terugliep.
De grootste toename van de aanvoer is
te vinden bij de haring met 22,6 percent
en de makreel met 27,4 percent. Wat de
opbrengsten betreft, die totaal 11,2 per
cent hoger waren dan in 1974, liet de
platvis een stijging zien van 5,7 percent,
waarbij schol en schar in opbrengst
terugliepen, maar de tong fors toenam.
De opbrengst van de koolvis nam met
liefst 48,8 percent af en van de rondvis
in het algemeen was de afneming 21,2
percent. De haring daarentegen nam 27,4
percent in opbrengst toe en de makreel
zelfs 75,2 percent. De grootste toename
in opbrengst was te vinden bij de vis,
die niet voor menselijke consumptie in
aanmerking komt, 94,7 percent, terwijl
de aanvoer met 4,2 percent afnam.
jaLstad
dit karakteristieke plaatje ter beschik
king stelde).
De tijden dat men aan de Dokweg
terecht kan luiden: Dagelijks, van half
negen tot zes uur; zaterdags van tien
uur tot vier uur en donderdagavond van
zeven uur tot tien uur. De inzameling
eindigt zaterdag 13 november.
herinnert
kwam met
IJmuiden:
IJMUIDEN. In het kader van de
actie „Vluchtelingen ’76” worden mo
menteel kleren ingezameld. Om dit voor
de inwoners van IJmuiden en naaste
omgeving te vereenvoudigen is er een
centraal punt gecreëerd waar men die
kleren kan afgeven. Dat is bij Autobe
drijf Koene aan de Dokweg 38 in IJmui
den.
Op het perceel grond waar de heer
Kemper zijn plannen wil verwezenlij
ken, ligt de bestemming „bijzondere be
bouwing”, waardoor het vestigen van
een bowlingcentrum op deze plaats, tot
de mogelijkheden behoort. Verder ach
ten B en W die plek meer geschikt voor
dit doel omdat zij gelegen is nabij het
winkelcentrum Zeewijk.
Bo\-endien zal de gemeenteraad bij
een positief antwoord op het verzoek,
tegemoet komen aan de wensen van de
bevolking van Zeewijk. In juni 1971
namelijk is op verzoek van de gemtente
een rapport uitgebracht door de stich
ting provinciaal opbouworgaan Noord-
Holland, waarin via een enquête onder
de bevolking van Zeewijk duidelijk door
de burgerij werd uitgesproken dat zij in
het kader van de recreatie behoefte had
aan een (instructie) zwembad en aan een
bowlingcentrum. (Het instructiebad is er
gekomen - red.)
„Overigens”, aldus wethouder J. W.
Meijer, zal dat bowlingcentrum er
niet alleen voor Zeewijk komen. Heel
Velsen profiteert ervan mee. Als men nu
wil gaan bowlen, moet men naar Haar
lem, Beverwijk of Heemskerk. En daar
zijn de banen altijd al vol, moet men
ver van tevoren bespreken. Bowlen is
helemaal „in” en het bowlingcentrum
zal daarom zeker voorzien in een be
hoefte, getuige de belangsttlling daar
voor bij een groot deel van de totale
bevolking. Er is hier zeker plaats voor
Er bestaat vooral behoefte aan warme
kleding en kinderkleding. De enige
„voorwaarde” die men er aan stelt is dat
de kleren die men afstaat schoon en
indien mogelijk niet kapot zijn.
aanvoer van deze diepgevroren verse en
gezouten haring en makreel bedroeg in
1975 1 6,2 miljoen kilo en van de
opbrengst liefst 22,2 miljoen gulden.
Een vertrouwd beeld in het oude
IJmuiden, zoals ook uit de toelichting
van ed fotograaf bleek: „Momentop-
Jan de Windstraat 2 - Beverwijk - Tel. 02510-39118
Betelgeuzestraat 6 - IJmuiden - Tel. 02550-17250
ver buiten de bebouwde kom lag, nu
grotendeels door woningen ingesloten.
Opzichter en doodgraver werd de
zoon van de man uit het Land van
Kleef die de grond voor de „Veertig”
had geëgaliseerd: Jan Braam. Op weg
naar de begraafplaats hebben zich in
die tijd, toen de verbindingen zeer
primitief waren, wel eens zonderlinge
toestanden voorgedaan. Op de be
graafplaats zorgde Jan Braam ervoor
dat de sfeer waardig was.
Legendarisc werd zijn ezel. Deze
was oorspronkelijk eigendom van de
familie van een grote buitenplaats.
Toen de ezel te oud was geworden
om zijn lasten te dragen gunde de
familie hem graag een rustige levens
avond. Aan Jan Braam werd ge
vraagd het dier onder zijn hoede te
nemen.
In het IJmuiden dat internationaal
bekend werd, dat uitgroeide tot de
grootste vissersplaats van het Europe
se vaste land, bestond aanvankelijk
nog een eenvoudig dorpsleven, waarin
de ezel van Braam een ro'. speelde
Het dier wandelde elke dag door de
voor die tijd echt wel drukke straten,
had zijn vaste adressen waar het
brood kreeg, bleef er net zo lang
staan balken tot het zijn portie had
gehad en zocht dan zijn volgende
leverancier op. De ezel liep ook re
gelmatig door de Braamstraat, niet
vernoemd naar de familie Braam
maar naar de struik, hoewel een
straat vlakbij, de Bloemstraat, niet
was vernoemd naar de bloem maar
naar een oud-minister die verwant
was aan de familie Bik, eigenares van
veel grond in IJmuiden.
Wat de ezel van Braam betreft,
deze heeft ook nog een rol gespeeld
in een grote optocht te IJmuiden,
waar blijkbaar alles mogelijk was,
ook bij officiële feesten; men denke
aan de eerder beschreven „vloekwed-
strijd”. IJmuiden had een prachtige
allegorische optocht die vol trots aan
vele autoriteiten werd getoond. In die
optocht verscheen tot ieders verba
zing de ezel van Braams, met achter
zich een kinderwagen en in die kin
derwagen de dikste man van IJmui
den, melkboer De Bie. Maar dat is
weer een ander verhaal.
De totale aanvoer in Nederlandse ha
vens bedroeg in 1975 309,9 miljoen kilo
gram met een opbrengst van 468,6 mil
joen gulden. Hiervan werd door buiten
landse schepen 1,9 miljoen kilo aange
voerd met een opbrengst van 2,75 mil
joen gulden. Daartegenover staat echter
een aanvoer van 4.3 miljoen kilo door
Nederlandse schepen in buitenlandse ha
vens met een opbrengst van 4,5 miljoen
gulden.
Naar hoeveelheid gerekend wordt van
de totale aanvoer 63,6 percent aange
voerd door de zeevisserij, 35 percent
door de kust visserij en 1,4 percent door
de IJsselmeervisserij. Naar opbrengst ge
rekend bedragen deze percentages res
pectievelijk 86,3 percent, 10,8 percent en
2,9 percent.
Een forse stijging laat de aanvoer en
opbrengst van bevroren vis in de twee
grote aanvoerplaatsen IJmuiden en
Scheveningen zien. De stijging van de
mijn man leren kennen, Willem Kos
ter. We hadden eerst een café in de
Kanaalstraat, later „Kennemerhof” in
de Kennemerlaan, bij de Edisonstraat,
waar de mensen ’s zondags op weg
gingen naar het Stormvogels-terrein”.
Koster was een van de beste backs
die Stormvogels voor de oorlog bezat.
Vele jaren vormde hij met Karei
Hauk een hecht duo, ook in de kam
pioenswedstrijden. Het doel van
Stormvogels was erg moeilijk te be
reiken in die tijd en daar stond
altijd nog keeper De Waard JvB).
De heer A. Douma te Haarlem:
„Herinneringen van omstreeks 1920:
Naast het oude PEN-gebouw in de
Kanaalstraat bevonden zich houten
barakken waarin de Ambachtschool
gevestigd was alleen de theorielo
kalen. op de afdeling automonteurs
na. Er werd les gegeven door Hoog
land. Het was echt een „heer”: hij
gaf nooit meer en ook nooit minder
dan een 6. Later kwam Cor de Vries.
De praktijkruimte van de Ambacht
school (draaierij, afdeling electriciëns)
was op de opslagplaats van de ge
meente aan de Velserduinweg. Tegen-
Het waren niet alleen mensen die
direct bij het visserijbedrijf betrok
ken waren welke van Egmond naar
het jonge IJmuiden kwamen. Engel
Broek, die zijn bijnaam dankte aan
de kleur van zijn haardos, verliet
Egmond aan Zee om een grote boer
derij over te nemen. Deze stond on
geveer op de plaats waar later de
Visserij school van IJmtiiden zou wor
den gebouwd. Het was een flink be
drijf waar veel aardappelen konden
worden gerooid. Er stonden ook
vruchtbomen. Engel Broek gebruikte
een grote regenput, waarvan de bron
onlangs achter de Havenkade is ge
vonden.
Aan de
Stisa-bestuur schrijft: „Wij achten ons
niet in staat en bevoegd nu een ant
woord te geven of het standpunt thans
nog geldt, dat is weergegeven in het
rapport „Plan Zeewijk, wonen in de
duinen”. Wel is het voor ons de vraag of
de vestiging van een bowlingcentrum op
zich staat, of bijvoorbeeld in relatie
gebracht zal moeten worden met andere
in de wijk levende behoeften aan activi
teiten en voorzieningen. In een vorige
openbare algemeen bestuursvergadering
is vanuit het bestuur bijvoorbeeld de
vraag gesteld: „Wanneer komt er een
definitief onderkomen voor de jeugd in
Zee- en Duinwijk? De Duin en Denne-
school komt binnenkort leeg; als. er
meerdere gegadigden zijn voor een be
paalde accommodatie, is het mogelijk
dat deze worden bekend gemaakt? Er
bestaat werkelijk geen behoefte aan een
„wijkvreemde” instelling. Daarom heb
ben wij besloten uw verzoek aan de
orde te stellen in de eerstvolgende alge-
meen-bestuursvergadering van 8 novem
ber. Om die reden moeiten wij helaas de
door u gestelde termijn van 14 dagen
enigszins overschrijden”. (In de Duin en
Dennenschooi komt in elk geval een
peuterspeelzaal - zo vernamen we van
de wethouder”, red.)
werkten, liepen ’s avonds op zijn
werf en erf. Braam betaalde nog
altijd zijn vijfhonderd gulden pacht
per jaar aan Bik en Arnold, maar hij
begreep dat het echte „boeren” niet
lang meer zou duren. Zijn zoons, aan
zelfstandigheid toe, bouwden eigen
boerderijen, maar wel zo ver moge
lijk van de nederzettingen der ka-
naalgravers; ze hadden geen behoefte
aan contact met de mannen die een
ruig leven leidden, hard, vol avon
tuur, terwijl hun boerenbedrijven al
leen maar gebaat waren bij even
hard werken in een ordentelijke
sfeer.
Zoon Jan, officieel Wilhelmus Jo
hannes, vormde op de duur een uit
zondering. Toen de nieuwe nederzet
ting bij de sluis ten doop was gehou
den en dat piepjonge IJmuiden flink
wat woningen nodig bleek te hebben,
bood hij zijn diensten aan. Een voor
die tijd groot werk was het bouwen
van veertig „burgerwoningen voor de
werkende stand” in opdracht van een
zekere Van Manen, de zogenoemde
„Veertig”, die later zou worden inge
klemd tussen de Prins Hendrikstraat
en de Zeestraat. Jan Braam was de
man die de grond voor de „Veertig”
egaliseerde.
De Braams zagen hoe de nieuwe
plaats zich in het wilde weg ontwik
kelde. Van een geordende samenle
ving was geen sprake. Tot in 1891 een
bakker,een loods en een schoenma
ker de hoofden bij elkaar staken. Ze
richtten een vereniging op met de
veelzeggende naam „IJmuidens Be
lang”. Doel: de samenleving te bevor
deren door allerlei initiatieven; bo
vendien: proberen de naam IJmuiden
naar buiten een goede klank te ge
ven, wat hard nodig was.
IJmuidens Belang deed voortreffe
lijk werk. Ze zorgde ervoor dat in
IJmuiden een verenigingsleven op
grote schaal tot stand kwam. Ze
zorgde ook voor een eigen begraaf
plaats, in 1896. Daarvoor werd een
stuk grond in het grensgebied van de
Breesaap gereserveerd. Bomen wer
den gerooid, heuvels werden geslecht,
kuilen gedicht In datzelfde jaar von
den al achtenveertig IJmuidenaren
hun laatsite rust op de plaats die toen
Al een eeuw eerder was een poging
gewaagd de grote duinpan van de
Breesaap te ontginnen. Zandverstui
vingen vernielden toen veel van het
werk. Konijnen vraten heel wat op
van wat toch nog was gaan groeien.
De boertjes bleven er op bescheiden
schaal bezig tot de Fransen ook dit
gebied bezetten. De vreemdelingen
plaatsten er een optische telegraaf
voor snelle berichtgeving ten behoeve
van hun legercommandanten. Voor
de ontginning van de vlakte hadden
ze geen interesse. De streek werd zeer
armoedig doordat heel Nederland in
geldnood raakte en niemand er zelfs
maar aan dacht financiën voor land-
bouwexperimenten in de Breesaap
beschikbaar te stellen.
Nadat de Fransen waren vertrok
ken weird al spoedig een nieuwe po
ging gewaagd. Het was de landeige
naar Jacobus Stuart die op grote
schaad, van 1836 af, proeven aandurf
de. Hij had succes, door zijn moderne
middelen en door zijn goede metho
den. Toch besloot hij zijn bezit van
de hand te doen, omdat Zuid-Afrika
hem trok en hij zich daar wilde gaan
vestigen. Op 11 januari 1851 verkocht
hij de Breesaap aan een zekere Bik
en een zekere Arnold. Hun doel:
geldbelegging. Ook in de vorm van
verdere ontginning van het gebied.
Hoe goed de geldbelegging was zou
spoedig blijken. Toen eindelijk zou
worden begonnen met de aanleg van
het Noordzeekanaal had de Amster-
damsche Kanaalmaatschappij op kor
te termijn veel grond van de heren
Bik en Arnold nodig. Deze verkoch
ten graag wat nodig was en waren zo
tevreden over de opbrengst dat ze er
nog wat om niet aan toevoegden.
Dorus Braam zag al gauw veel
vertier op het land waar zijn schapen
jarenlang rustig hadden gelopen.
Landmeters kwamen, een woonkeet
werd gebouwd, mannen die overdag
in de put voor de sluis, vlakbij,
mevrouw N.
kleindochter.
„Mijn grootvader
groot gezin naar
zoons en een dochter. Mijn ouders
vestigden een kruidenierswinkel in de
Oranjestraat, tegenover Botman en
slager Vader. In IJmuiden heb ik ook
In deze rubriek is meer dan eens
verteld over Middelharnis, vanwaar
vele vissers naar het jonge IJmuiden
kwamen. De heer B. Schilperoord te
Haarlem: „Middelharnis was in
hoofdzaak een boerenplaats, maar
had toch een aardige vloot. Mijn
vader voer op de veerboot van Mid
delharnis naar Rotterdam. Veel vis
sersvrouwen gingen mee om in Rot
terdam inkopen te doen. Mijn vader
was in Middelharnis geboren en geto
gen. Ik heb er, na daar in 1910 te zijn
geboren, mijn jeugd doorgebracht.
Van 1910 tot 1916 hebben de sloepen
hun laatste opgang beleefd; de mees
te boten liepen in de Eerste Wereld
oorlog op een mijn ot werden door
de Duitsers getorpedeerd. Een type
rend beeld van Middelharnis: de rit
sen scharren die de vrouwen er aan
lijnen te drogen hingen”.
(Reacties op deze rubriek: schrifte
lijk aan het bureau van dit blad met
vermelding „Van Gat tot Stad”, tele
fonisch 023-378601).
over de theorielokalen in IJmuiden
woonde Tusenius, de directeur van de
ijsfabriek; tegenover het PEN-ge
bouw had mevrouw Van Thiel haar
praktijkruimte als oogarts haar
een exploitabel bowlingcentrum. De heer
Kemper is van plan er een klein restau
rant in te vestigen, waar men wat
hapjes kan nuttigen. Hij wil dit bow
lingcentrum ook bouwen volgens
Amerikaans systeem. Het wordt boven
dien een centrum waar nationale en
internationale wedstrijden gespeeld kun
nen worden - en daarvan zijn er maar
weinige in ons land. Het wordt heus wel
een uniek iets. Ook is de heer Kemper
voornemens de banen niet per uur te
verhuren. Men kan er ook terecht voor
een game, zodat men er ook voor een
korte tijd bowlen terecht zal kunnen.
Wi.i hebben op verzoek van enige
leden van de commissie openbare wer
ken en milieuhygiëne nu aan de Stisa
gevraagd wat haar mening is, alleen zal
de Stisa natuurlijk er wel van moeten
uitgaan, dat het hier niet alleen op
sociale maar vooral op recreatieve gron
den een uitspraak dient te doen. Dat
centrum komt er niet alleen voor Zee
wijk, maar voor geheel Velsen”. Tot
zover deze wethouder.
Havenkade, dichtbij de
plaats waar de boerderij stond, woont
Koster-Broek,
Ze
