Na gebeurtenissen in Brokdorf aan Elbemond els Theodorakis denkt erover in Zweden te gaan wonen f Galgehumor steekt kop op aan CIA Zware sneeuwval Spaggiari bood diensten aan in Zwitserland 2 Smith geeft Geneefse conferentie nog kans Snoek vrij na betaling van losgeld „Martelen kan ethisch geoorloofd zijn' „Tekst massamedia is onaanvaardbaar In toekomst Westduitse snelweg over Oostduits grondgebied Onafgemaakt Wegens bedreiging door communisten' KLOMPÉ NAMENS EEG IN NAIROBI: Blijkens spontane propaganda op Spaanse muren: 8 KJ 2 3 BINNEN- EN BUITENLAND 19 7 6 NOVEMBER 6 ZATERDAG H Nonnetjes (Van onze redacteur in Bonn Hans Amesz) BONN De Westduitse rege ring is bereid haar plannen over het invoeren van steeds meer kerncentrales terug te schroeven. Staatssecretaris Rohwedder van economische zaken zei gisteren voor de radio dat „vanwege de ongebroken weerstand van de bevolking het kernenergiepro gramma enigszins moet worden besnoeid”. door Robbert Bosschart seller een in werd andere eroïne eft twee ien aan- M. Toen lofdstad tie goed heroine M jMT. zhines lolera cisme t geval >or een rof. dr. >ezeten- ircisme artikel r Zeit” gelovi- ksen en afstand dus van op, dat erelden nieuwe n door open te net die eeënen terecht dat het er eens duivel- n opge- Censuur 7 BARCELONA. „No se os puede dejar solos! (Je kan jullie ook nóóit alleen laten!), FRAN CO”. Deze eigenaar dige leus verscheen, maanden na Fran co’s dood, op straatmuur Madrid, en spoedig in plaatsen van Spanje door nachtelijke leuzen-s childers overgenomen. Voor het eerst begint er een zeker gevoel van (galge)humor de kop op te steken onder de Spanjaarden die met de schilderskwast of de moderne spuitbus hun hart luchten op s lands straatmuren. MiKK •4 Bonn reageert geschrokken op VAN DER BYL Snoek, na zijn bevrijding, achterin een politiehelikopter. „Het is niet dat ik bang ben”, zo heeft hij „El 18 de Op zich is die activiteit de massamedia ten behoeve van de strijd -1121.1- Op de conferentie in Genève konden de afgevaardigden het opnieuw niet eens worden over een datum voor de formele lor het ind op at dus p aan Het was de eerste keer dat de drie senaten van de steden bijeenkwamen voor officiële besprekingen. Men is voor nemens voortaan minstens eens per jaar te vergaderen. Met de Oostduitse regering is overeenstemming bereikt over de aan leg van de nieuwe Autobahn, die voor een deel over Oostduits gebied zal lopen. Snoek is in de nacht van dinsdag op woensdag uit zijn woning in Munster, Noordrijn-Westfalen, ontvoerd. Donder dagochtend vroeg was hij door zijn ont voerders op de brug vastgezet. Hij heeft daar blootgestaan aan een nachtelijke temperatuur van min vier graden. Bonn is kennelijk nogal geschrokken van de gebeurtenissen die zich een week geleden in Brokdorf aan de mond van de Elbe hebben voorgedaan. Daar demon streerden ruim 6000 mensen tegen de voorgenomen bouw van een atoomcen- trale. Toen men het bouwterrein (dat tijdens een „nacht und nebel”-actie door de politie met prikkeldraad was afgezet) wilde bezetten greep de politie hard in. Ongeveer 600 agenten en zes waterkanon nen waren nodig teneinde de demon stranten letterlijk weg te knuppelen. Het is verbazingwekkend dat pas de massale inzet van knuppels de Bondsrege ring tot de overtuiging heeft gebracht dat een groot gedeelte van de bevolking zeer veel angst voor kernenergie heeft. Er wordt ook verder gebouwd. Een rechtbank in Hamburg besliste dat de klacht van een Hamburgs koopman tegen de kerncentrale geen hout snijdt. Dit bete kent dat men door kan gaan, weliswaar op een terrein dat meer op een militaire basis in oorlogstijd lijkt dan op een gewone bouwput. Diepe, brede sloten, muren, prikkeldraadversperringen en een voort- Maar ondanks de dode lijke ernst van de omstan digheden komt er de laat ste tijd toch ook een beetje latijnse inspiratie om de hoek kijken in de muur- leuzen. Gewoonlijk blijft het beperkt tot een gevoel voor ritme en rijm, dat zo’n leus gemakkelijker te onthouden moet maken. Zo bijvoorbeeld de kreet waarmee linkse betogers zich nu vaak richten tegen een regime dat de demo cratische oppositie steev ast voor „terroristen” uit maakte: „Vosotros, fascis- tas. sois los terroristas!” (jullie, fascisten, zijn de terroristen!). jes suecas” se nonnetjes Als reden gaf hij op dat zijn voormalige partij, de Moskou-getrouwe communisti sche partij van Griekenland, hem de laat ste maanden achtervolgd met acties die het karakter aannemen van een bedrei ging. Theodorakis is nu een der leiders van de niet-dogmatische „Ünie van Demo cratisch Links” en heeft zich in allerlei opzichten gunstig uitgelaten over de per soon van de Griekse premier Karamanlis. (Van onze redacteur in Athene, Frans van Hasselt) ATHENE. Mikis Theodorakis denkt erover Griekenland te verlaten en zich met zijn familie in Zweden te vestigen. Deze bekendmaking van de nu in Stock holm verblijvende componist aan het Zweedse dagblad Expressen heeft begrij pelijkerwijze ook in Griekenland grote aandacht getrokken. Theodorakis, die de afgelopen zomer zijn populariteit van componist opnieuw heeft bewezen met een aantal uiterst suc cesvolle concerten in stadions en theaters overal in het land, gelooft dat de jeugdbe weging van de communistische partij haar oude taktiek hem dood te zwijgen, heeft verwisseld door een actieve campag ne tegen zijn persoon en zijn werk. Theodorakis zegt zich speciaal tot Zwe den te voelen aangetrokken mede omdat hij daar van staatswege de kans zal krij gen, zijn grote werken met behulp van koor en orkest tot uitvoering te brengen. De CIA nam Spaggiari niet aan. maar zond de Franse politie een brief waarin een en ander over Spaggiari’s aanbod werd verteld. Dit is bekendgemaakt door de Zwitser se toeristenbond De toegangswegen tot de grote St Bernard en de Gotthard pa* waren evenwel berijdbaar. PARUS (AP). Albert Spaggiari, de Franse 40-jarige oud-parachutist die ervan beschuldigd is de „bankroof van de eeuw” te Nice te hebben georganiseerd, heeft in september de Amerikaanse inlichtingendienst benaderd, aldus heeft de politie in Parijs gisteren meegedeeld. Spaggiari had toen aangeboden voor de CIA in te breken „in welke ambassade ook”. De Franse politie meldde voor het eerst na de grote inbraak op het spoor van Spaggiari te zijn gezet door de CIA, die ook Interpol had gewaarschuwd. Toen dit niet doorging, was hij naar de CIA gestapt om zijn diensten aan te bie den. Deze had hem gevraagd om „bewij zen” dat hij zo’n goede inbreker was en toen had de Fransman gezegd dat hij de enorme bankroof te Nice had georgani seerd. Dit gebeurde kort nadat Spaggiari de VS had bezpcht. Hij was naar New York, In een filosofische stelling onder de titel „D* staal begrip en realiteit verdedig de Albrecht onlangs dat hei „ethisch geoorloofd” zou zijn in bepaalde extreme situaties te martelen aan de weg de a. De op egaray, pencon- en opia ën, wat laatste uselijke dat in haalde rief van aan een hriften, ipport sis uit sp. De geltel- nu de 1977 in an de >n zijn Wad- ianleg moge- 30.000 aartse sin zal 10.000 aar, te s zaak telijke n 1976 zullen it 1980 een De lantoor- >nd, dat es vaak nart van voldeed stelt ten heidsm- paraten aconsta- ijk toet- iten ont- batterij niet in fe prijs- is chole- gezond- n Gené- aia zijn raarvan loop. Er en voor dr. C. verker sn. Dr. mtbre- s leve- rtse of imsha- GENËVE (AP) - Als gevolg van zware sneeuwval zijn gisteren negen bergpassen in de Alpen voor het verkeer gesloten, met inbegrip van de bekende drie die naar Italië leiden, de grote St. Bernard, de San Bernardino en de Gotthard. protesten tegen kerncentrales Een arbeider had hulpgeroep gehoord en de politie gewaarschuwd. De briefjes en zijn jas die de 20?jarige Snoek in het dal had lp ten vallen, waren nog niet opge merkt Het meest omstreden artikel van deze verklaring zegt dat staten verantwoorde lijk zijn voor de activitieten in de interna tionale sfeer van alle massamedia onder hun rechtsbereik. In de praktijk zou dit kunnen betekenen, samen met andere artikelen in dit stuk, dat staten met de zegen van Unesco niet alleen hun eigen nieuwsmedia aan censuur kunnen onder werpen, maar ook beperkingen mogen opleggen aan activiteiten van buitenland se correspondenten, en dat de landen van waar deze correspondenten komen, ver antwoordelijk zijn voor de naleving van deze beperkingen. De Sovjet-Unie en Irak, gesteund door de andere landen van het Oostblok en die van de Arabische wereld, doen intussen verwoede pogingen om terugverwijzing van de verklaring voor nadere studie te voorkomen en hem al op deze conferentie aangenomen te krijgen. De politie vond hem op een 52 meter hoge brug over een dal in de Sauerland- route. Met een zware ketting om zijn nek was hij aan een betonnen rand vastge klonken. Er moest een snijbrander aan te pas komen om hem los te krijgen. durende politiebewaking moeten ervoor zorgen dat „onbevoegden” weg blijven. In feite is de situatie absurd. Met de wapenstok in de hand probeert de staat zaken door te voeren, die zij als een zegen voor de bevolking beschouwt. Die bevol king schijnt niet van plan te zijn dat te nemen. Er worden dan ook grote acties verwacht. onafhankelijkheid van de afgescheiden Britse kolonie. Dominee Sithole verklaar de dat de onderhandelingsposities van blank en zwart zover uiteenliggen als mogelijk is. Hij beschuldigde de blanke Rhodesische delegatie ervan de zaak te traineren. Ook de leider van de blanke delegatie, minister van buitenlandse zaken Van der Byl, zei dat de standpunten onveranderd waren gebleven en dat er geen voortgang was gemaakt. Overigens is er gisteren een tegen- demonstratie in Brokdorf georganiseerd. Ongeveer 1000 werknemers van de Nord- westdeutschen Kraftwerke in Kiel lieten via spandoeken weten dat de kerncentrale wél moet worden gebouwd. Reden: anders gaat werkgelegenheid verloren. De demonstratie was georganiseerd door de ondernemingsraad en werd onder steund door de vakbond openbare dien sten, transport en verkeer. Het hakenkruis is een vast onderdeel van de rechtse „antwoorden” op linkse muurleuzen. Op de universiteit van Madrid, waar de meest vrijgevoch ten kreten zijn te lezen zoals bijvoorbeeld „Las putas al poder!” (De hoe ren aan de macht!! of het laconieke „Empezamos a cambiar, tio” (Vent, we zijn al aan het verande ren). hebben rechtse schil ders speciale verf om het werk van hun tegenstan ders te neutraliseren en er zelf hun hakenkruis op achter te laten. tegen rassenongelijkheid en apartheid, en ter bevordering van de strijd tegen oor logspropaganda en voor internationaal begrip”. BERLIJN (AP). De stadsbesturen van de Westduitse stadstaten Bremen, Hamburg en West-Berlijn hebben giste ren in West-Berlijn besprekingen gevoerd over de aanleg van een nieuwe Autobahn die hun drie steden moet ver binden. Met name wat erin wordt gezegd over de greep van de staat op de massamedia, is absoluut tegenstrijdig aan onze diepste overtuiging over de waardigheid en de vrijheid van de mens en de vrije versprei ding van ideeën, aldus mevrouw Klompé. De ontwerp-tekst, vervolgde ze, is niet voldoende voorbereid. Daarom stelde ze namens de Negen voor, een procedure voor hernieuwd overleg vast te stellen, te meer omdat bij het opstellen van de ver klaringen geen organisaties van journalis ten waren gehoord. Op grond van deze verwerping van de beginselen door de tekst kondigde de Nederlandse afgevaardigde aan dat de Negen niet in deze zitting zullen deelne men aan een discussie over de inhoud van de verklaring. Wel sprak zij de bereidheid van de landen van de Europese Gemeen schap uit om op constructieve wijze bij te dragen aan het idee van een aantal ont wikkelingslanden om te komen tot een samenwerking van hun nationale persa gentschappen, teneinde een tegenwicht te vormen tegen de dominerende positie van de persbureaus van de geïndustrialiseer de staten. Dit idee is aan de conferentie voorge legd in de vorm van een Tunesische reso lutie, die is voortgekomen uit conferenties in New Delhi en Colombo van niet- gebonden landen. Mevrouw Klompé zei dat de Negen voor dit idee veel sympathie hebben. SALISBURY (Reuter, UPI). Premier Ian Smith van Rhodesië heeft gisteren op een persconferentie in Salisbury ver klaard dat er nog een kans is dat de conferentie in Genève over de toekomst van Rhodesië zal slagen. Maar, zei hij, als zij faalt, zal ik de „gematigde Afrikanen" raadplegen over uitvoering van de Brits-Amerikaanse voorstellen voor een regeling in Rhodesië. De premier maakte duidelijk dat hij onder het beginsel van een meerderheids- bewind niet een bewind van de zwarte meerderheid zonder meer verstaat maar een „verantwoordelijke” meerderheid. Hij zei dat hij zal doorgaan met zijn stre ven Rhodesië „een verantwoordelijke en respectabele regering” te geven en dat hij zich verzet tegen elk criterium op basis van huidskleur in toekomstige rege ringen. De premier verklaarde zich voorts tegen het nu reeds vaststellen van een datum voor de formele onafhankelijkheid van Rhodesië. „Als er een datum is vastgesteld en de Rhodesische grondwet dan nog niet is voltooid, zal Londen de onafhankelijk heid niet kunnen proclameren en dat zou een teleurstelling voor het volk zijn”, zei hij. Smith zei „weinig waardering” te kun nen opbrengen voor de zwarte nationalis ten in Genève. Hij maakte een uitzonde- ring voor bisschop Moezorewa. Miami en Washington geweest klaarblij kelijk op zoek naar een eethuis dat hij wilde kopen voor een deel van de buit te Nice, aldus de politie. vervingen door het woord „enkelen”, dus: „Onder Franco hadden enkelen een beter leven!” De oor spronkelijke auteurs wis ten niets beters te beden ken dan het „enkelen” opnieuw door te strepen; daarnaast brachten zij hun protest tegen deze schending van het copy right onder woorden met de kreet „Marxistische zwijnen!”. Als overbodige verduidelijking van hun herkomst ondertekenden zij dit ten slotte met een hakenkruis. MUNSTER (DPA). De door twee onbekenden ontvoerde Westduitse spring ruiter Hendrik Snoek is gisteren door de politie bevrijd, nadat zijn familie het geëiste losgeld van vijf miljoen mark had betaald. Af en toe tonen ook de rechtsen een gevoel voor humor. Toen in Barcelo na, al enige tijd geleden, leuzen verschenen om ten minste op kerkelijk gebied de autonomie na te stre ven; „Volem bisbes Cata lans” (wij willen Catalaan se bisschoppen), schreef een tegenstander daar de opmerking onder „1 mon- jes suecas" en Zweed In Spanje blijven de meeste leuzen die nu door onbekende auteurs tot elke willekeurige voorbij ganger worden gericht, beantwoorden aan het klassieke patroon Vrij heid, democratie, autono mie, loonsverhoging, gra tis onderwijs en talrijke andere wensdromen wor den zo onder de algemene aandacht gebracht. Hoevele malen hebben wij niet onafgemaakte leuzen op Spaanse straatmuren gezien, en ons afgevraagd met welke angst de auteurs hun werk hadden onderbroken. In ieder geval zijn de uitlatingen van staatssecretaris Rohwedder veel reëler dan die van de minister-president van de deelstaat Sleeswijk-Holstein, Gerhard Stoltenberg. Deze CDU-politicus noemde de demonstratie een aangelegenheid van linkse radicalen. Onder Franco’s dicta tuur bleef het beperkt tot noodkreten om „brood en rechtvaardigheid”, of tot wanhopige uitbarstingen van onmacht tegen zijn regime. Soms werden de straatmuren ook gebruikt als aankondigmgsborden, bijvoorbeeld voor oproe pen tot een staking Maai de grimmige werkelijk in aanvullende verklaringen aan de Griekse pers gezegd. „Als ik mijn land verlaat - iets waartoe ik nog niet heb besloten - dan zal het zijn met walging, niet uit vrees”. De werkelijkheid blijft grimmig voor sommigen, zoals de jonge Javier Ver dejo. Op 13 augustus werd hij in Almena doodge schoten door een agent van de Guardia Civil, die hem betrapte bij het schil deren van „Pan, trabajo y libertad!” (Brood, werk en vrijheid!). De 19-jarige Javier had juist de „t” van „trabajo” geschilderd, toen het „halt!” klonk Hij zette het op een lopen in een naehtehjke duisternis, die dooi een geweerkogel eeuwig werd gemaakt mets nieuws. Ieder mens gevoelt al vanaf de prille jeugd (wanneer er op muren zulke uitroepen verschijnen als „Pietje is gek”) de lokroep van deze spontane propaganda. Soortgelijke krabbels op de muren van Pompei bewezen dat deze drang zo oud is als de mensheid zelve heid liet geen ruimte voor humor of inspiratie. Dat is iets dat klaarblij kelijk pas loskomt wan neer de revolutie in de lucht hangt. Bijvoorbeeld de Franse kreet van „L’imagination au pou- voir!” de verbeeldings kracht aan de macht!) in mei 1968. Of die enorme, alomvattende kreet die Portugese anarchisten in april 1974 op een grote muur bij de ingang van Lissabon kalkten „Abaixo!” (weg d'ermee!), waar klaarblijkelijk de hele decadente westerse samenleving mee werd bedoeld. Een groot aantal Westduitse intellectue len, onder wie de schrijver Heinrich Böll, heeft gisteren een verklaring uitgegeven waarin zij stellen dat Albrecht de politie uitnodigt terreur te gebruiken. Zij beschuldigen de CDU-prenuer ervan zich te vereenzelvigen met SS-Reichsiuhrer en hoofd van de nazi-politie Heinrich Himmler Of de volgende nood kreet, tegen de samen werking tussen politie en werkgevers om het arbei- dersprotest te smoren (ontdekt op een muur in een arbeiderswijk van Barcelona): „Policia o patrón, misma represi- ón!”. Vrij vertaald: Om het even de politie of de x baas, de arbeider is altijd de haas! De Griekse communistische partij - wel te onderscheiden van een tweedë die zich de „binnenlandse” noemt - heeft de beschuldigingen van de hand gewezen. „Theodorakis vervoegt zich,daarmee aan de verkeerde deur”, aldus luidt hun giste ren afgegeven verklaring. „Zijn ware vij anden bevinden zich naast hem, achter, en om hem heen, en zien hem, zoals ze hem altijd zagen, in de rol van schreeuwer”. In enkele gevallen geven de nachtelijke schilders blijk van werkelijke humor. In Madrid ver scheen onlangs, nabij offi ciële gebouwen, de (recht se) uitroep: „Onder Fran co hadden wij een beter leven!” Enige dagen later bleek het woord „wij" te zijn doorgesti-eept door linkse activisten, die het HANNOVER (AFP). In West- Duitsland is grote deining ontstaan nadat de premier van Nedersaksen, de christen democraat Ernst Albrecht, zich heeft uit gesproken vooi toepassing van martelin gen m bepaalde extreme situaties, bij voorbeeld wanneer een land blootstaat aan een bedreiging met atoomwapens. Niet minder fijngevoeli ge humor inspireerde een collega tot de volgende bij drage op een straafmuur in Valencia: Julio ni se compra ni se vende” (getekend) „Lola Flores”. Lola Flores is een nog altijd zeer tempera mentvolle flamenco- zangeres en danseres, die haar carrière maakte in de hoogtijdagen van het Franco-regime. Kwade tongen verzekeren dat heel wat ministers de toen beeldschone Lola in Eva- kostuum hebben zien dan sen, zo niet meer. Lola stak haar bewondering voor het bewind nooit onder stoelen of banken Wel toonde zij zich na het overlijden van de Generalissimo teleurge steld dat hij nooit van zijn almacht gebruik had gemaakt om haar, zoals andere verdienstelijke figuren, in de adelstand te verheffen Lola, die even als de Beatles heel wat deviezen in de staatskas had gebracht en altijd pro paganda vooi Franco maakte, vond dat zij op In Sevilla kwam een dichterlijke muurschrij- ver op het idee om in de schoenen te stappen van de rechtse extremisten, die collectief in de Spaan se volksmond „de bunker” worden genoemd. Aange zien de democraten mis schien wel overhaast menen dat het uit is met de macht van de „bunkers", vertolkte deze anomieme spuitbus-virtuoos de heimwee van de rechtsen naar de Franco-dagen, met de leus: „Adios, bun ker, adios" (Dag bunker, daaag!). zijn minst markiezin had moeten worden. De kreet die de anonie me muurschilder haar nu toeschreef is een protest tegen het cynisme van degenen die zich onder Franco verrijkten en zich nu in het zadel willen hou den onder het mom dat zij de 18e juli (de herdenking van Franco’s opstand tegen de Republiek) ver dedigen. Vrij vertaald luidt zij: „De 18e juli laat zich niet versjacheren”. De prijs voor de meest vertederende leus gaat naar een onbekende anar chist in Zaragoza, die met de letters GNT onderte kende. De GNT was de grootste vakbond vóór de burgeroorlog en verdedig de met nogal utopische methoden het weten schappelijk zuivere anar chisme (d.w.z. afwijzing van elk georganiseerd gezag). Franco liet na de oorlog de leden van de GNT meedogenloos ver volgen. De eens zo grote vakbond kon zich tegen deze onvoorstelbare onderdrukking niet in stand houden en ver dween praktisch geheel. Maar het anarchisme zit veel Spanjaarden in het bloed, en na Franco her leefde plotseling uiterst jonge GNT nieuwe leiders zijn een volle generatie van de oude GNT verwijderd, maar hopen diens kwij nende idealen weer leven in te blazen Vandaar de hartverwarmende belofte van de jonge muurschil der in Zaragoza: „Animo, abuelos, que ya voive- mos!” Houdt de moed erin, opa’s, we komen d'r al aan! NATROBI. Als eerste van een lijst van vijftig sprekers heeft gisteren de Nederland se oud-minister Marga Klompé in een stampvolle vergaderzaal de tekst van de verklaring over de massamedia, die hier op de Unesco-conferentie wordt behandeld, scherp veroordeeld. Deze tekst, zei ze, als permanent hoofd van de Nederlandse delegatie sprekend namens alle negen landen van de Euromarkt, behelst concepties die volledig onaanvaardbaar zijn voor de regeringen en voor de openbare mening van onze negen landen. In de loop van de dag zouden naar uit mededelingen van de delegaties bleek, ook Noorwegen, mede sprekend namens Finland en Zweden, en ook Zwitserland zich in dezelfde geest uitlaten over de ontwerpverklaring over „het gebruik van

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1976 | | pagina 3