Liesbeth List
HARMONIE BIJ
SYD WALKER
Bosch-collage werd tam
door absentie zangeres
In het weekend koken
maakt nog geen moeder van u,
meneer.
[OTCTER
kuipers
Kip.J
komt uit
jterneM
(èarovirj
weigert rol
Biermann-comité
PRIN
1
I 1
Kips'EüïLLl
specialiteiten
„Kips katjang”
I
J
opgericht
I Studio Laren nostalgisch in Shaffy
Tegen apartheid
voor
Schotse landschappen in Galerie Eylders
NU VELE MODELLEN VERLAAGD TOT
HALVE PRIJZEN!!
R. Davies overleden
„Prix Medicis”
Doris Lessing
ÖHWOUWE
17
KUNST
19 7 6
DINSDAG
NOVEMBER
2 3
16
in
V i
André Malraux
OPRECHT
V-
van Bekebrede-Barnevel
ATLAS
ZIJLSTRAAT 97 TEL. 310181
HAARLEM
JOOP’S JEUGDBOETIEK IS UNIEK!
Pracht bontkollekties voor iedereen
Grote Houtstraat 7 - Haarlem
Moeder zijn betekent veel meer. Het is in feite een onbetaalbare
baan. Ook financieel gezien. Dat blijkt maar al te zeer, als zij er niet
meer zou zijn.
Zorg daarom voor een goede verzekering.
Praat met elkaar en met uw verzekeringsadviseur
over de Hartttyrouwpolis van de Utrecht, de speciale
verzekering voor de getrouwde vrouw.
(Van onze correspondent
Parijs, Rudolph Bakker)
PARIJS. Frankrijk heeft
zijn grootste levende zoon verlo
ren. André Malraux stierf in een
Parijs’ ziekenhuis, nadat in een
speciaal belegde persconferentie
de behandelende doktoren al eer
der vertelden dat Malraux was
opgegeven.
«HF*
XT* EEN GOEDE WAGEN
KA HUURT U
V BIJ ATLAS
André Malraux was bepalend
voor de Franse denkwereld
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
JOHAN VAN KEMPEN
(ADVERTENTIE)
Daar staat AMEV achter.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
CEES STRAUS
Y///77///A\
7///////M\
ZANDVOORT. Het land waar het
leven goed is. Die populaire reclameslo
gan zou best kunnen fungeren om het
allesomvattende onderwerp aan te geven
van het werk van de Schot Syd Walker die
momenteel een expositie heeft bij Galerie
Eijlders. Walker woont op het land, in een
klein dorp Montrose genaamd, dat blij
kens de vele olieverven en aquarellen van
zijn hand in een welhaast idyllische en
paradijselijke omgeving is gesitueerd.
Syd Walker houdt van de natuur, dat
spreekt duidelijk uit zijn werk want hij
getuigt er graag van.
Voor hen is Syd Walker een warm pleit
bezorger.
De 75-jarige schrijver, filosoof, avontu
rier, etnoloog, kunsthistoricus en minister
van Cultuur in regeringen van president
De Gaulle („hij zorgde ervoor dat de open
bare gebouwen gezandstraald werden”)
wordt in Frankrijk zó bewonderd, dat de
radio de uitzendingen onderbrak om het
nieuws over Malraux bekend te maken.
Het leven van Malraux is vol mysteries.
Zijn kunsttheorieën worden aangevoch
ten. Zijn vertrouwelijke relatie met De
Gaulle die in Malraux zijn enige intel-
Ondertekenaars van een door het comi
té opgestelde verklaring zijn onder meer
prof. dr. G. A. van der Wal (voorzitter
Amnesty International Nederland), de
schrijvers Theun de Vries, Huub Ooster-
huis, Bert Schierbeek, Simon Carmiggelt
en Louis Ferron en de voetballer Barry
Hulshoff. Vanuit de journalistieke hoek
hebben inmiddels getekend Johan van
der Minnen, Koos Postuma, Martin van
Amerongen, Tessel Pollman en de uitge
ver Rob van Gennep.
RIJKSSTRAATWEG 145
HAARLEM TEL. 260585
lectuele gelijke erkende zijn nu tegelijk
met de erfenis van de generaal, naar de
achtergrond geschoven. Maar de Frans
man vergeet niet de heldenrol van Mal
raux als kolonel Berger in de Franse
ondergrondse beweging tijdens de Twee
de Wereldoorlog. En iedere Fransman
heeft een diepe verering voor Malraux’
borende intelligentie, die zich in de ogen
van de buitenlander wel eens in een al te
romantisch struweel verloor.
Het is het simpele leven dat deze Schot
van de Lowlands trekt. Niet de spectacu
laire bergen met vervaarlijke hellingen of
wilde stroomversnellingen, maar lieflijke
heuvels en zacht kabbelende beekjes. Een
landschap dat nauwelijks door mensen
hand is aangeraakt, zo lijkt het wel. Wal
ker hoeft nooit ver van huis te gaan om
zijn onderwerpen te vinden: hij loopt zijn
tuin maar uit en vindt de aardigste situa
ties om uit te beelden.
Als beschouwer van zijn werk moet je
dan wel weten dat zich vlak bij het dorp
Voor een naoorlogse generatie was Mal
raux het grote orakel, tot zijn ministeriële
functies de achterban in verlegenheid
begonnen te brengen. Was deze man van
het establishment nog de revolutionair
van weleer? De officiële toespraken van
minister Malraux deden de gelovigen
naar het hoofd grijpen en het boekje van
een tweetal vlijmscherpe essayisten over
de oorzaak van de behoefte om links te
zijn gaf nieuwe stof tot discussie over een
man als Malraux. Het was in deze jaren
dat de man links werd gedetermineerd als
de bastaard die zijn onmin met de wereld
probeerde te verdrinken in heftige veront-
waardigheid met onrecht waar ook ter
wereld, met acties en protesten, met toe
spraken en heldhaftige daden.
Deze mening viel samen met de indruk
die de boeken van Malraux al eerder
hadden gewekt, namelijk dat de schrijver
dood, bloed, moord en marteling alleen
zocht omdat hij met zichzelf als onderdeel
een winplaats van olie bevindt die onge
twijfeld voor de nodige vervuiling en ver
storing van het milieu zal zorgen. Maar
het lijkt er wel op alsof Walker dat niet wil
zien, dat het een inbreuk op zijn visie zou
geven. En, er naar gevraagd zegt Walker,
niet geheel ten onrechte, dat het bedrijf
veel arbeidsplaatsen oplevert voor een
gebied waar werkloosheid sinds mensen
heugenis bestaat.
De Engelsen hebben altijd op het gebied
van het landschapschilderen een traditie
hooggehouden. Waren het in de vorige
eeuw niet Turner en Constable die niet
alleen in eigen land een grote invloed
hadden, maar tot zelfs in Nederland effect
sorteerden. Syd Walker is een exponent
van die traditie en hij zet zelfs sommige
kenmerken van zijn tonalistisch werken
de voorgangers onverdroten voort. Want
Walker bouwt zijn stemmingsbeeld in veel
grijzen op.
Was Sartre de denker en schrijver van
na de oorlog, Malraux behoorde tot een
generatie die allang daarvoor de wereld
versteld deed staan en die ook na 1944 nog
niet uitgeblust was. Zijn dood zal de over
blijvende middelmatigheid ruimer baan
geven. Een opvolger voor Malraux is ech
ter ondenkbaar.
derhalve dat je op revolutionaire gedach
ten brengt, eerder op het spoor zettend
van de groep van milieu-activisten die
vooruitgang zoeken in het vastleggen van
al wat mooi is.
De gelijknamige prijs voor Franse
schrijvers is toegekend aan Mare Chodo-
lenko (26 jaar) voor „Les Etats du Desert”.
LONDEN (DPA). De Britse acteur
Rupert Davies, die door zijn vertolking
van de Franse pijprokende politiecom
missaris Maigret internationaal bekend
werd, is maandag in een Londens zieken
huis aan kanker overleden. Hij werd 59
jaar.
Winterlandschap
heet dit werk van
Syd Walker dat
geeposeerd wordt
bij Galerie Eijl
ders.
en meer mogelijkheden: paté,
cervelaat, kookworst enz.
Het comité is momenteel bezig met een
handtekeningenactie. Te zijner tijd wil het
de lijst met handtekeningen aanbieden
aan de Oostduitse ambassadeur in ons
land. De Oostduitse regering ontnam Wolf
Biermann zijn staatsburgerschap van de
DDR toen de zanger een tournee maakte
door West-Duitsland.
Het boeiendste en tot nu toe het ondui
delijkst gebleven is zijn lange liefdesaffai
re met Zuidoost-Azië. Bezocht Malraux
werkelijk de school voor oosterse talen,
zoals hij beweerde? Met zijn toenmalige
vrouw Clara vertrok hij in 1923 naar de
grenzen van het toenmalige Siam en Cam
bodja onder de dekmantel van een arche
ologische expeditie in Laos. Tijdens deze
ondernemingen werd hij gearresteerd
wegens het wederrechtelijke los wrikken
en meenemen van bas-reliëfs van Bentai
Srei. Later dook Malraux in Kanton op en
in Sjanghai, waar hij deel van de staf van
Borodin uitgemaakt schijnt te hebben. In
1927 is hij in Frankrijk terug. Na een raid
in Saoedi-Arabië komt Malraux thuis met
onbekende beelden uit Kaboul.
Een aantal essentiële passages in Mal
raux’ leven spelen zich af tijdens de poli
tieke aarbevingen die aan de Tweede
Wereldoorlog voorafgingen. In 1936 voegt
hij zich in de republikeinse gelederen in
de Spaanse burgeroorlog, waarvan de
roman „l’Espoir” het resultaat is.
Later is Malraux lid van het anti-
fasicistische wereldcomité en van de
wereldliga tegen het anti-semitisme. In
Berlijn is hij samen met de schrijver An
dré Gide om Dimitrov te verdedigen, die
ervan wordt beschuldigd de Rijksdag in
brand te hebben gestoken. In 1934 vinden
we Malraux in Moskou waar hij aan het
eerste congres van Sowjet-schrijvers deel
neemt.
Zoals zo vaak bij de Haagse Scholers de
zon niet wist door te breken, zo hangt er.
over de landschappen van Syd Walker
immer een fijne mist van regendruppels.
Dat geeft een heel intiem karakter aan
zijn werk, ingetogen ook en met een
beschouwelijke ondertoon. Geen werk
Daarnaast heeft de ledenvergadering
van de Vereniging van Nederlandse
toneel-radio- en TV-schrijvers zich una
niem achter het initiatief van het Utrecht
se comité gesteld. Leden van die vereni
ging zijn onder meer Jaap van der Merwe
en Eli Asser.
Bij zijn leven was Malraux al een legen
de geworden. Bereid tot steeds schaarsere
interviews, ging een van de laatste geheel
en alleen over de aard van de kat. Zijn
lichtelijke geromantiseerde memoires
vonden grote aftrek. In zijn „Les chênes
qu’on abat. geeft hij waardevolle
getuigenissen over zijn vele gesprekken
met de Gaulle, na diens aftreden als presi
dent.
„Hoewel het een kleine rol is die ik had
moeten spelen, zou dit een waanzinnig
grote kans voor mij zijn geweest om in de
internationale filmwereld door te dringen.
Maar toen ik vorige week van mijn mana
ger in Londen hoorde hoe de vork in de
steel zat, stond mijn besluit om niet mee te
doen ogenblikkelijk vast. Ik ben een fel
tegenstander van apartheid. Ik zou het
niet met mijn geweten in overeenstem
ming kunnen brengen om voor filmopna
men naar Zuid-Afrika te gaan. Ik zou
compleet ongelukkig zijn als ik daar zou
zitten”, aldus Liesbeth List.
Aanvankelijk zou slechts een klein deel
van de film in dit land worden opgeno
men. Liesbeth List: „Het ging volgens de
berichten om een essentiële lokatie, die
onmogelijk in een ander land kon worden
gevonden. De opnamen zouden dan hoog
uit een week geduurd hebben. Daar had ik
eigenlijk al de grootste moeite mee. Nu
bleek mij vorige week dat er minstens
acht weken in Zuid-Afrika zou worden
gedraaid, en dat het geheel bekostigd
wordt met Zuidafrikaans geld. Dat ging
mij allemaal veel te ver”.
Door haar afzien van haar contractuele
medewerking komt Liesbeth List eerder
dan gepland naar ons land terug, name
lijk op 10 december aanstaande. Zij heeft
ruim twee maanden in Londen gewoond
voor de promotie van haar langspeelplaat
„Aznavour presents Liesbeth List”.
„Aznavour doet vier solonummers, ik zing
er acht, en één lied doen Aznavour en ik
samen. Zaterdag wordt het programma
gemonteerd. Ik weet nog niet precies wan
neer de KRO de show op het scherm
brengt”.
van het dagelijks bestaan in onvrede
leefde.
Ook de kunsthistorische escapades van
Malraux hebben tot bewondering zowel
als tot kritiek geleid. In de jaren van zijn
ministerschap was Malraux het orakel, de
auteur van „Het imaginair museum” en
van „De stemmen der stilte”.
Nadat Malraux zich uit de politiek en
het openbare leven had teruggetrokken
keerde de rust om zijn persoon enigszins
terug. Men herinnert hem zich als een
constant woedende intellectuele tornado,
onder de kracht waarvan nieuwe werel
den zijn opengegaan.
De „Prix Femina” voor de beste vrou
welijke auteur in het Frans is verleend
aan de Belgische romanschrijfster Marie-
Louise Haumont (57 jaar) voor „Le
Trajet”.
Malraux was de grote vriend van onze
Nederlandse vooroorlogse schrijver-
essayist Eddy du Perron. Malraux’ groot
ste boek „La Condition humaine” werd
aan Eddy du Perron opgedragen. En het
was Du Perrons meest in het oog lopende
„Het land van herkomst” dat hij aan Mal
raux opdroeg.
PARIJS (ANP). De Britse schrijf
ster Doris Lessing (57 jaar) heeft maan
dag de „Prix Medicis’ voor niet-Franse
auteurs gekregen voor haar roman „The
Golden Notebook”, verschenen in 1962.
AMSTERDAM In het Shaffy-theater
werd zondagmiddag een aan de figuur
van Jeroen Bosch verbonden „collage"
van middeleeuwse muziek gepresenteerd
door Studio Laren. Dit ensemble,
bestaande uit een viertal musici, waaron
der Marijke Ferguson die de leidende
kern ervan vormt, heeft de tijd van Jeroen
Bosch min of meer als muzikaal specialis
me. Het reproduceren van middeleeuwse-
en renaissancemuziek op authentieke
instrumenten, was een gemakkelijk uit
gangspunt om een verbond te sluiten met
de denkwereld van de Bossche kunst
schilder.
Wat er van die wereld is overgeleverd,
bestaat onder meer nog in de vorm van
troubadoursliederen en gedichten, die
hier door Donald de Marcas werden voor
gedragen en gezongen. Die voordracht
was uitstekend, maar dat zingen kan De
Marcas beter aan anderen overlaten, want
zijn stem heeft te weinig om de liederen
over het voetlicht te brengen.
De sopraan Marianne Blok, die in het
programma als uitvoerende kracht was
aangekondigd maar niet verscheen, werd
dus wel als wezenlijk element daarin
gemist. Zij zou op tijd uit Londen, waar zij
geëngageerd was, zijn teruggekeerd,
maar liet het blijkbaar afweten.
Mede als gevolg hiervan werd het na de
pauze geplande programmagedeelte een
enigszins tamme aangelegenheid. Beter
zou in deze omstandigheden geweest zijn
om de volgorde van de volkse en hoofse
liederen om te draaien.
De aankleding had overigens, waar
schijnlijk wegens een beperkt budget, iets
amateuristisch. Er is met weinig middelen
veel te bereiken. En de aandacht die aan
het muzikale aandeel was besteed, zou
zich op dezelfde manier ook hebben moe
ten uitstrekken naar de beeldende kant.
De van Jeroen Bosch’ schilderijen af geke
ken hoeden die door de muzikanten wer
den opgezet en het speelgoedbeest op het
hoofd van Donald de Marcas gaf in de
verste verte geen suggestie van Bosch’
wereld.
Door Studio Laren werd in elk geval
wel duidelijk gemaakt dat door dit gezel
schap zij het op wat padvinderachtige
wijze de diverse instrumenten zoals
luit, fluiten, kromhoorn, gamba, op (voor
zover men kan nagaan) stijlvolle wijze
worden gehanteerd.
Al met al paste het geheel van muzikale
eenvoud en simpele erotiek van de teksten
best in het modieuze, nostalgische omkij
ken waar vandaag de dag zo’n behoefte
aan is.
schijf Kips’ leverworst, daarop schijf
komkommer, even onderdompelen in
gloeiend hete pindasaus
uit: serie inzendingen op
onze advertentie
(Van onze kunstredactie)
DEN HAAG. Liesbeth List weigert
mee te werken aan de internationale
filmproduktie „Speed”, waarin beroemd
heden als Mia Farrow, Trevor Howard en
Peter Finch meespelen. De reden van
haar weigering is dat de film grotendeels
in Zuid-Afrika wordt opgenomen en met
Zuidafrikaans kapitaal gefinancierd
wordt.
heerlijk gekruid___
UTRECHT (ANP) Studenten en
docenten van het instituut „Frantzen”
voor Duitse taal- en letterkunde van de
Rijksuniversiteit Utrecht hebben een
actiecomité „Biermann blijft DDR-
staatsburger” opgericht.
Steeds de
nieuwste
modellen.
Alle auto's
met radio.
vanaf 27
p. dag, inkl.
100 km
