Over nationalisatie vliegtuig- en scheepsbouwindustrie:
Karami niet
beschikbaar
Demonstratief onthaal
Van der Stoel naar
het Midden-Oosten
SURINAME WIL SOBERE
VIERING VERJAARDAG
als premier
Breznjev in Boekarest
1
TBirdy^
tooqaangeveqde
mode iii
fyiislipiidtextiel
SJ
d
dinsdag
el
en
Teken van bereidwilligheid"
Waarnemers:
Ondertekening overeenkomsten
FEESTPROGRAMMA GERICHT OP JEUGD
:es
Zuid-Afrika wijst
Nederlander uit
een miljoen gulden
aan prijzen
CPN fel tegen
vrijlating van
oorlogsmisdadiger
>er
en
Vliegtuigbotsing
in West-Duitsland
eist vijf levens
ng
nt
ote
de
is
ge-
op
•40
)rk
mi
ller
OMGEVING
en
SNELWEG
TAFELTJE
Compensatie
on
BINNEN- EN BUITENLAND
3
19 7 6
NOVEMBER
2 3
2
i
t.w.v. 27,50
)St
l”
de
rst
D«
iki,
an-
rdt
«n
og-
aer
jk
V
J
“l
trijfel
Politiek pingpongspel in Engeland
door Nico Scheepmaker
Nicolai Ceausescu (rechts) verwelkomde Breznjev in Boekarest.
Breznjev scheen er zozeer van onder de
(ADVERTENTIE)
Elke week
18 Birdy tafelgarnituren
r
Dat lesje is dat het Hogerhuis zich te
veel bemoeit met zaken die het Lagerhuis
tot zijn exclusieve bevoegdheden rekent.
Zowel minister van binnenlandse zaken
Merlyn Rees, als de uiterst linkse minister
voor energie, Anthony Benn, hebben inti
miderende waarschuwingsschoten gelost
met het dreigement dat het Hogerhuis in
zijn huidige opzet grondig gewijzigd zal
moeten worden, of zelfs opgeheven.
Ik heb me laten verteUen dat dit wel
voorgekomen is. Zo werd er voor 6200
gulden een doek van de Vlaamse schilder
Constant Permeke geveild, dat vermoede
lijk werkelijk van de hand van de in 1952
overleden Permeke was, maar waarvan
de handtekening vals was! Vandaar dat
het schilderij in de catalogus werd aange
duid als te zijn van C. Permeke in plaats
van Constant Permeke, de van Enge
land overgenomen code waarmee men wil
aangeven dat de herkomst dubieus is.
Een andere, bij oudere schilders toege
paste methode om twijfel over de juist
heid van de handtekening uit te drukken
is, er tussen haakjes achter te zetten (of
omgeving van). Daarmee wil niet gezegd
zijn dat Joachim Pateniers huishoudster
of buurman het schilderij waarschijnlijk
geschilderd heeft, maar een collega uit
zijn tijd en omgeving die in dezelfde stijl
schilderde, maar niet zo goed om even
beroemd te worden.
■ige
i in
liet
net
een
ren
het
ing
nd-
ein
bel
zei
Karami weet deze gang van zaken aan
„kunstmatige barrières” die tussen hem
en de president waren opgetrokken. Hij
ging daar echter niet nader op in.
In een vraaggesprek zei heij „niet de
kracht te hebben om de enorme verant
woordelijkheid daarvoor te dragen”.
Over zijn betrekkingen met het staats
hoofd erkende hij dat hij sedert diens
ambtsaanvaarding slechts zelden met
hem gesproken had, hij kende Sarkis
beter uit de tijd vóór diens installatie.
De heer Eggenhuizen, een ex-priester, is
hoofd van een missiecentrum voor stede
lijke zwarten en lid van het comité voor
mensenrechten.
De voorzitter van het comité voor men
senrechten wordt al twaalf weken vastge
houden op grond van de wet o® de binnen
landse veiligheid.
De argumenten van het Hogerhuis zijn
dat de reparatiewerven winstgevende
bedrijven zijn die geen nationalisatie
nodig hebben om financieel bijgespron
gen te worden. De regering die, zoals hét
Hogerhuis opmerkt, genoegen had kun
nen nemen met de rest van het wetsvoor
stel (nationalisatie van de twee industrie
ën zonder de reparatiewerven), heeft ech
ter alles op alles gezet om de lords een
lesje te leren.
Het was minister Rees die echter de
eigenlijke achtergrond van de woede van
Labour tot uiting bracht, toen hij zei dat
het overwegende conservatieve Hoger
huis zich tijdens het bewind van een
Labour-regering altijd anders opstelde
dan wanneer de conservatieven aan de
macht waren. En achter de uitdaging van
minister Benn steekt het feit dat hij zelf
eens de adellijke titel van burggraaf (vis
count) van Stansgate voerde, maar daar
als links georiënteerde politicus afstand
van deed, en nu blijkbaar vindt dat de
lords ook tot democratisering van het
parlement moeten bijdragen.
Te winnen in de Nationale Puzzelaktie t.b.v.
Nationaal Fonds Beter Leven
De regering zal nu in de volgende zitting
van het parlement (die morgen door
koningin Elizabeth na een week uitstel
wordt geopend) een beroep doen op een-
speciale maatregel die het Lagerhuis kan
toepassen en die erop neerkomt dat het
Hogerhuis zijn vetorecht op een door het
parlement in een vorige zitting goedge
keurd wetsvoorstel wordt ontnomen. Dat
betekent wel dat het voorstel opnieuw
ingediend moet worden, en dan enkele
maanden nodig heeft om in de boeken te
worden bijgeschreven. De verwachting is
dat de omstreden wet op de nationalisatie
op deze manier eind februari of begin
maart toch zijn beslag zal krijgen.
deling dat het bedrijf toch binnenkort
genationaliseerd zou worden. Daartegen
over staat dat afgevaardigden van tien
andere particuliere scheepsreparatiewer-
ven gisteren bij parlementariërs een peti
tie indienden om nationalisatie te voor
komen.
Lord Garrington, leider van de conser
vatieven in het Hogerhuis, kon gisteren
zijn mede-nobelen dan ook met enig recht
oproepen niet toe te geven aan de chanta
ge van het Lagerhuis. „De regering is in de
minderheid”, zei hij. „Niettemin heeft zij
zich voorgenomen hardnekkig haar eigen
weg te gaan”.
BOEKAREST (Reuter) Roemenië,
dat tien jaar lang de „rebel” van het
Sovjet-blok is geweest, heeft gisteren de
Kremlin-leider Leonid Breznjev een mas
saal welkom bereid. Langs de route van
het vliegveld van Boekarest naar het cen
trum van de Roemeense hoofdstad ston
den naar schatting 200.000 mensen terwijl
Breznjev en de Roemeense president
Nicolae Ceausescu voorbij reden, naast
elkaar staande in een open limousine.
De Surinaamse regering heeft in totaal
23 landen en internationale organisaties
uitgenodigd om de feestelijkheden bij te
wonen. De officiële Nederlandse verte-
van het corps diplomatique in de Suri
naamse hoofdstad, zullen daarbij aanwe
zig zijn.
indruk te zijn, dat hij bij een pauze in zijn
intocht de bevolking van Boekarest dank
te voor „een schitterend en warm welkom,
dat ik nimmer zal vergeten”.
Richardson tekende zondag in Boeka
rest een nieuwe overeenkomst tot econo-
De precieze datum van de rondreis
van Van der Stoel is nog niet bekend,
naar het schijnt omdat er moeilijkhe
den van het laatste ogenblik zijn ten
aanzien van de tijdsduur van de over
eenkomst. De EEG heeft gesteld dat de
overeenkomsten tot 1981 lopen, maar
alle betrokkenen wensten oorspronke
lijk een kortere periode, aangezien dat
zou betekenen' dat dezelfde hoeveel
heid geld over een kortere periode zou
worden verdeeld Israel heeft zich bij
deze gang van zaken neergelegd het is
niet duidelijk of dat met de Arabische
partners ook het geval is.
Volgens een verdeelsleutel van de
EEG is het geld zodanig verdeeld, dat
Israëlische pogingen om meer te krij
gen op niets zijn uitgelopen.
Aanvankelijk werd als datum voor
de reis van Van der Stoel 4 tot 8 decem
ber opgegeven.
ïke
ran
len
ten
sti-
sin
ten
(Ven onze parlementsredactie)
OEN HAAG. De CPN heeft grote
bezwaren tegen het voommeen van de
justitie om in 1974 te Den Haag gearres
teerde oorlogsmisdadiger op vrije voeten
te stellen. De man die onlangs gratie
kreeg, zon volgens berichten op 11 de.cem-
ber van dit jaar op vrije voeten gesteld
kunnen worden.
AUGSBURG (DPA'UPI) Bij een bot
sing van twee Westduitse militaire vlieg
tuigen boven Beieren zijn alle vijf inzitten
den van een landmetingsvliegtuig om het
leven gekomen. De twee inzittenden van
het andere toestel, een Fiat G-91, konden
zich met hun schietstoel in veiligheid
brengen
Het landmetingstoestel. een Hansa-jet,
stortte op nog geen 100 meter van de rand
van het dorp Zimetshausen bij Güzburg
neer. Het andere toestel kwam terecht in
het veld bij het dorp Langenneufnach in
de buurt van Augsburg.
57
er
lan
Er
ior-
>er-
oor
om
igs-
'er-
de
«if
ge-
PRETORIA (ANP) De 38-jarige
Nederlander Toine Eggenhuizen is door
de Zuidafrikaanse regering gelast deze
week het land te verlaten. Een reden voor
het deportatiebevel is niet gegeven.
ote
au-
ige
aar
ter
in
eel
>en
len
In theorie is het op die manier mogelijk
dat iemand de naam van X op een schilde
rij van Y zet, omdat X beroemder is dan Y,
maar dat Y in de loop der jaren beroem
der wordt dan X zodat het zaak wordt de
signatuur van X te veranderen in die van
Y.
on-
an-
er-
jke
er-
De
are
BEIROET (AFP) Rasjid Karami,
seders 25 september demissionair pre
mier van Libanon, heeft verklaard dat hij
zich niet meer voor het premierschap
beschikbaar wil stellen als president Elias
Sarkis een nieuwe regering gaat vormen.
Iedere gemiddelde timmermansleerling
kan zo’n tafeltje gemakkelijk namaken,
maar daarmee wordt dan wel het „idee”
getorpedeerd dat je iets unieks hebt, en
daar gaat het toch om. Bij een der schilde
rijen van Cornelis Springer werden de
kopers in spé gewaarschuwd, dat het in
werkelijkheid van Kaspar Karsen was
overigens ook een heel bekwame schilder,
al brengt hij lagere prijzen op dan
Springer.
va-
is
ras
ird
oss
ier,
ine
ver
ge
'al-
300
na
ive
de
liet
ge-
zig
im-
he-
co-
:en
rd.
en-
olg
in,
ld,
?n.
ag
in-
ijn
Het tafeltje van Rietveld ging dan ook
voor 2500 gulden naar een particuliere
bieder op de veiling van Sotheby Mak van
Waay. En als u vraagt of het dat bedrag
waard was, moet ik op mijn beurt vragen:
als wat? Als bijzettafeltje met gebarsten
blad, als kunstvoorwerp in de kamer
naast de papyrusplant, of als „idee”: dit is
een tafeltje in de Stijl-stijl”, gemaakt door
Gerrit Rietveld zelf, alweer 55 jaar gele
den en ik ben misschien de enige in de
hele wereld die zo’n tafeltje heeft! Wie
doet me wat? Honderdduizend Nederlan
ders hebben 2500 gulden, maar niet één
van hen heeft zo’n tafeltje!
mische samenwerking tussen Roemenië
en de Verenigde Staten en gisteren had hij
een gesprek van anderhalf uur met presi
dent Ceausescu, vlak voordat de Roe
meense leider naar het vliegveld toog om
Breznjev te begroeten.
Het huidige bezoek van Breznjev is het
eerste, dat hij aan Roemenië brengt.
Van Roemeense zijde is verklaard, dat
er de afgelopen maanden een aanzienlij
ke vermindering te bespeuren is geweest
in „de vroegere animositeit tussen de
Sovjet-Unie en Roemenië”.
Naar Roemeense opvatting is een prik
kel tot de huidige toenadering voortgeko
men uit de in juni gehouden conferentie
van Europese communistische partijen
in Oost-Berlijn, waarop de Sovjet-Unie
officieel het recht erkende van elke partij
tot het bepalen van haar beleid.
(Van onze redacteur in Jeruzalem)
JERUZALEM Minister Van der
Stoel zal binnenkort naar het Midden-
Oosten komen voor de ondertekening
van de overeenkomsten die een viertal
landen in het Midden-Oosten met de
EEG hebben gesloten. Het gaat om
Egypte, Israel, Jordanië en Syrië. Van
der Stoel zal in zijn hoedanigheid van
voorzitter van de raad van ministers
de protocollen ondertekenen die een
aanvulling zijn op de overeenkomst
die de bovengenoemde landen met de
EEG hebben gesloten. De overeen
komst met Libanon is vanwege de bur
geroorlog uitgesteld.
Het communistische Kamerlid Wolff
heeft in vragen aan minister Van Agt zijn
verontrusting hierover uitgesproken. De
oorlogsmisdadiger werd na de oorlog bij
verstek ter dood veroordeeld, welke straf
later in levenslang werd omgezet. De
voormalige SS’er, die werd beschuldigd
van moordpartijen in Drente, zat zijn
straf echter niet uit omdat hij spoorloos
verdwenen was.
In april 1974 werd hij in Den Haag
gearresteerd in het huis van zijn ouders,
waar hij 29 jaar lang volledig onopge
merkt ondergedoken had gezeten. Eerder
deze maand kreeg hij gratie en werd zijn
levenslange straf omgezet in een van vier
jaar, welke dus pas in april 1978 afloopt.
Wegens goed gedrag zou hij in december
vrijgelaten kunnen worden.
Volgens Wolff verblijft de ex-SS’er
momenteel in een open inrichting, waar
hij grote bewegingsvrijheid zou hebben.
Wolff houdt Van Agt voor in een ver
vroegde vrijlating een aansporing te zien
voor „een figuur als Menten, die zich
evenals de ex-SS’er deed, aan justitiële
vervolging onttrekt”. Vervroegde vrijla
ting zal. zo vreest Wolff, tot heftige reac
ties vanuit de bevolking leiden, en hij
vraagt Van Agt dan ook af te zien van de
vervroegde invrijheidstelling.
De Surinaamse bevolking wordt op 23
november uiteraard een vrije dag
vergast op een parade door de Surinaam
se krijgsmacht, de politie en andere groe
pen. Tot de hoogtepunten van die dag
behoren ook de vlootschouw op de
Suriname-rivier. het tuinfeest in de pal
mentuin achter het presidentieel paleis
(reeds 8500 kaarten verkocht) en een vuur
werk op het onafhankelijkheidsplein voor
het paleis van de president. Minister
president Henck Arron zal de Surinaamse
bevolking reeds woensdagavond via radio
en televisie toespreken
De Bristol Channel-maatschappij, een
van de twaalf scheepsreparatiewerven die
het Hogerhuis heeft geweigerd te laten
nationaliseren, had om negen miljoen gul
den gevraagd, die door de toenmalige
minister van industriezaken, Anthony
Benn, niet werd toegewezen, met de mede-
De lords in het Hogerhuis hebben giste
ren met een grote meerderheid van 193
tegen 90 stemmen voor de derde keer de
voorgestelde nationalisatie van de
scheepsreparatiewerven afgewezen. De
regering kondigde onmiddellijk aan de
wet in de volgende zitting van het parle
ment opnieuw in te dienen.
PARAMARIBO (ANP). De viering
aanstaande donderdag van het een
jarig bestaan van de onafhankelijke
republiek Suriname wordt een sobere
aangelegenheid. Dat is althans de ver
wachting van de heer A. Lail Mohamed.
Als hoofd van het bureau COC (Coördina
tie Onafhankelijkheids Ceremoniën) is
hij belast met de organisatie van ver
schillende festiviteiten, waarvoor de
Surinaamse regering ongeveer 1,2 mil
joen Nederlandse guldens heeft uitge
trokken.
Uiteraard valt de kunstwaarde van een
schilderij niet via vierkante centimeters
beschilderd linnen te berekenen, maar
deze waarde houdt wel degelijk verband
met kleine en grote formaten, dus zo
absurd is die rekenarij nu ook weer niet.
Die 143 gulden per vierkante centimeter
voor „omgeving van Roelant Savery
(1576-1639)” was nog twee gulden meer
dan de 141 gulden per vierkante centime
ter die de „klapper” van de veiling: een
herbergscène van David Teniers de Jon
gere, gekocht door een in Zwitserland
wonende Nederlander, opbracht! Teniers
jr. vestigde daarmee een nieuw eigen
wereldrecord met 470.000 gulden (inclu
sief de 16 pet. dus 545.200 gulden), maar
bleef desondanks per vierkante centime
ter onder Savery’s omgeving, en zelfs ver
onder een stilleven van Ambrosius Bos-
schaert de Jongere (1609-1645), dat met
zijn 64.000 gulden per vierkante centime
ter 186 gulden opbracht! Nu moet je ook
nog eens uitrekenen, zei iemand tegen me,
hoeveel een nieuwe snelweg per vierkante
centimeter kost, maar dat wordt me te
ingewikkeld Ik hou me echter graag aan
bevolen1
(Van onze redacteur in Londen, Henk Leffelaar)
LONDEN. Het Hoger- en het Lagerhuis zijn in een bitter politiek pingpongspel
verwikkeld geraakt, waarbij volgens de regering miljoenen ponden en duizenden
banen op het spel staan. De bal die door beide partijen hardnekkig wordt terugge
speeld, is de wet op de nationalisatie van de vliegtuig- en scheepsbouwindustrieën.
De heer Lall Mohammed benadrukt,
dat het feestprogramma vooral gericht is
op de Surinaamse jeugd Reeds vanaf 15
juli zijn er dagelijkse schoolradio-
uitzendingen om de jeugd te motiveren.
Het motto van de uitzendingen is; Surina
me, hier is mijn bijdrage.
Aan de andere kant heeft Roemenië een. Het officiële Roemeense persbureau
bezoek aangegrepen van de Amerikaanse
minister van handel Elliot Richardson om
te kennen te geven, dat het nog steeds
grote prijs stelt op handhaving en ontwik
keling van de banden met het westen, in
het bijzonder op economisch gebied.
Woensdag schreef ik dat elk kunstwerk
behalve zijn kunstwaarde ook zijn markt
waarde heeft. Een aardig voorbeeld daar
van leverde „een rechthoekig wit geschil
derd houten tafeltje met rechte regels
onder het blad en staande op vier rechte
poten (het blad gebarsten)” dat Gerrit
Rietveld omstreeks 1921 timmerde of liet
timmeren. Het tafeltje was 60,5 cm hoog,
60 cm breed en 40 cm diep, kortom een
tafeltje dat voor twee gulden aan „hout
waarde” bezat, voor een tientje aan „tafel-
waarde” (of „Waterloopleinwaarde”, zo u
wilt), voor ruw geschat 100 gulden aan
„kunstwaarde” en 2388 gulden aan
„marktwaarde” allias „zeldzaamheids-
waarde”.
De omvang van het welkom, dat groter
scheen, dan de ontvangst in 1975 van de
Amerikaanse president Ford, wordt door
waarnemers gezien als een teken van de
bereidwilligheid van Roemenië, zijn
betrekkingen met de Sovjet-Unie te verbe
teren.
Desondanks kan zo’n schilderij soms
nog een goede prijs maken. Een klein
schilderijtje van „omgeving van Roelant
Savery” op koper van 6 x 10 centimeter
bijvoorbeeld ging toch voor 8600 gulden
weg, dat wil zeggen dat het 143 gulden per
vierkante centimeter opbracht. Terwijl
een Jan van Goyen 210.000,-) maar 44
gulden per vierkante centimeter kostte,
een kerkinterieur van Saenredam
230.000.-) maar 133 gulden per vierkan
te centimeter opbracht, een Jan Steen
94.000,-) maar 24 gulden per vierkante
centimeter kostte, en een mooie Melchior
d’Hondecoeter 15.500,-) slechts het
schamele bedrag van 2,70 per vierkante
centimeter opleverde.
genwoordiger is staatssecretaris de Goede
van financiën. Hij reist naar Paramaribo
als „ambassadeur met bijzondere missie”.
Het onderbrengen van de naar verwach
ting vijftig officiële buitenlandse gasten
kost Suriname inclusief transportkosten
ongeveer anderhalve ton Nederlands
geld.
Koren zongen, jeugdorkesten speelden
en delen van de menigte, die met speciale
vervoermiddelen waren gebracht, riepen
„Ceausescu-Breznjev, hoera”, daarbij
zwaaiend met vlaggen van beide landen.
De feestelijkheden in Suriname begin
nen donderdag ’s morgens om half zes op
het Onafhankelijkheidsplein (vroeger
Oranjeplein) in Paramaribo, waar voor
het presidentieel paleis een eerste vlaghij-
sing zal plaatsvinden. Om acht uur ’s mor
gens volgt een plechtige openbare verga
dering in het parlement. President Johan
Ferrier, de raad van ministers en leden
Op deze overeenkomsten, die traps
gewijs de wederzijdse tarieven voor
im- en export afbreken, is een aanvul
lende overeenkomst gemaakt, waarbij
de EEG een bedrag van ruim 800 mil
joen dollar ter beschikking stelt van de
groep in het oostelijk Middellandse-
Zeegebied, Israel, Egypte, SYrië’ en
Jordanië. Bovendien bevat deze aan
vullende overeenkomst projecten over
wetenschappelijke, technische en
industriële samenwerking. De EEG
stelt Israel hiervoor een bedrag van
ruim 30 miljoen dollar ter beschikking,
een bedrag dat naar de mening van de
Israëliërs te laag is, omdat Israel een
tekort heeft op de handelsbalans met
de EEG van 1,2 miljard dollar.
De regering, die zich niet op het niveau
van persoonlijke aanvallen op het Hoger
huis kan begeven, voerde als zakelijke
argumenten aan dat een aantal particu
liere scheepsbouwbedrijven nu nog net
het hoofd boven water kan houden met
het vooruitzicht van nationalisatie, maar
uitstel daarvan niet zal kunnen overle
ven. De grote werven van de Swan
Hunter-industrie zouden bijvoorbeeld
een „nationalisatie-compensatie” van 50
miljoen gulden hebben gekregen en moe
ten nu met aanzienlijk minder zien rond
te komen.
Agerpress heeft het bezoek van Breznjev
beschreven als „een gedenkwaardig ogen
blik in de geschiedenis van de traditionele
Roemeens-Russische betrekkingen.
Breznjev zei gisteravond dat de toekomst
van de twee landen ligt in verdere econo
mische samenwerking. Hij vond dat er
geen belangrijke niet-opgeloste vraag
stukken zijn tussen beide landen.
Deze bedragen mogen hoog lijken, vol
gens de heer Lail Mohamed zijn zij aan de
lage kant. Hij verwacht binnen zijn begro
ting van 900.000 Surinaamse guldens te
blijven’ Tot nu toe heeft zijn bureau ruim
acht ton uitgegeven, zegt hij
De EEG heeft met de landen om de
Middellandse Zee in de loop van de
afgelopen anderhalf jaar overeenkom
sten gesloten ter bevordering van een
vrijhandelszone. Het gaat hier om drie
groepen: de Arabische landen in het
westelijke Middellandse-Zeebekken, in
het oostelijke Middellandse-
Zeebekken en Israel.
het
3or
Lgt,
lUt,
de
ran
ten
ne-
de(
nu-
