■ra
1
KEPOKTAGE
di-R
SHOW
Alphenaar
«1»
leershow
Zit u graag in mooi leer? Kom dan eens
kijken Dij Select. Select maakt uw keuze
in mooi leer veel royaler zitelementen -
hoekkombinaties bankstellen fau
teuils enz Kalfsleer wildleer Zuid-
amerikaans rundlee leer verwerkt als
patchwork. Dit alles gekombineerd met
een ongekend grote keuze in wand-
meubelen (o.a. Hülsta Studio) en
handgeknoopte tapijten
stoutenbeeh^lrrl
iijiwey 9-H (begin Zijlweg rechts) Haarlem Tei 3?486b
1
’1
BOUWMARKT
fjgl
r n
■i
De top tien
platenspelers
om rustig te
vergelijken.
^5
k
i te
XT uit buriname
Ih
■9
|f
Koudenhom 54
SO*
1
F
11
VRIJDAG 26 NOVEMBER
19 7 6
21
I
van dit Creoolse meisje, dat ook weer in het schoolpakje bflauw
.en
blouse en herkenbare vastberadenheid de lens inkijkt....
r i
permanente
Sint-Nikolaasgeschenken
Openingstijden dagelijks van
tel 023 321212
zaterdags van 8.30
k
o.a. Lichtspots
Boormachines en andere
gereedschappen voor
iedere doe 1 zelver.
Volgende keer: Strijd om het
luchtruim van de nieuwe repu
bliek.
Direct Drive:
tiii
Ij
Het gezin
Laphmising,
dat de grote
„remigratie-
stap” waagde,
in de tuin van
hun aardige
woning in
Paramaribo.
PARAMARIBO. SURINAMERS die uit Nederland naar hun land willen terugkeren, moeten dat niet
té lichtvaardig doen. Een ernstig gemeend advies aan zijn landgenoten „overzee” van Robbie Lachmising.
In juli stapte hij op Schiphol op de „plane” en keerde terug naar zijn geboortegrond. Met vrouw Augusta
en zijn 12-jarige dochtertje Karin behoort Lachmising tot het zeer bescheiden legioen Surinamers dat,
sinds de onafhankelijkheid, onze sociale heilstaat de rug toekeerde. Volgens Bert Maas, de directeur van
de Surinaamse Luchtvaartmaatschappij, worden de enkele-reis-tickets op het traject Amsterdam-
Paramaribo maar met mondjesmaat verkocht. f
■-MV1!
voor de Chinese, Hindoe-
staanse en Creoolse jongetjes die
hier in eensgezinde uniformkleu-
ren van school huiswaarts
gaanf
De jeugd van Paramaribo, aan haar is de taak van de jonge republiek een volwassen
land te maken. Een gewichtige taak voor de jonge secretaresse, die op haar brommer
door het drukke verkeer van Paramaribo raast
ft
Kk door Udo J buys
Amsterdam, 7520 kilometer ver
derop. vïr -
OS
■pi? 1
F^
SURINAME WIL Z’N MENSEN TERUG
MAAR HEEFT GEEN HUIZEN
(ADVERTENTIE)
■;i t'-
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
wldleer
H
Hlfclblir
-ï«-'vr*l wi|k
Naam
Snaai
Technics SL 23 zelfde model als
de SL 20 maar met automatische
afslaq. stroboskoop en fijnregeling
Dual CS 721 volledig automatisch,
met Shure V 15/111 element
Garrard SB 35 geheel automatisch
met stofkap en MD element
Yamaha Sansui Thorens Shure
Ortoton BenW Aka> interaudio
Bose AR Technics Dual Lenco
Lenco L 60 Zwitserse precisie met
stofkap en MD element
Bouwmaterialen
PVC.-artikelen
Wand- en
vloertegels
Open haarden
Ijzerwaren
Verfwaren
Elektra art.
Sanitair
Tuinartikelen
Hout- en plaatmat.
Een goede platepspelej is het
begin van goede geluidsweergave.
Maar kiezen is moeilijk als je ze
niet eens allemaal naast elkaar kan
zien en horen. Daarom heeft
Alphenaar eens tien rop-platenspe-
lers naast elkaar gezet. Voor u, om
te bekijken en te vergelijken
Prijzen al vanaf f 298
VOOR VADER EN MOEDER Lachmi
sing is het wennen; een kwestie van snel
heid terugnemen. Maar toch zijn ze bereid
na het geoliede mechanisme van de wes
terse wereld, de Zuidamerikaanse speel
kamer voor lief te nemen. Ondanks het
ontbreken van eerste levensbehoeften
(aardappelen en uien bijvoorbeeld zijn
zeer schaars), ondanks de immer traag
verlopende contacten met de overheid,
ondanks het feit dat de watertoevoer het
v
KRUISWEG 45-49 HAARLEM 023-320244
Snaaraandrijving.
Technics SL 20 kompleet met
stofkap en MD element
Yamaha YP 400 halfautomatische
platenspeler met MD element
Dual 601 volledig automatisch,
met een element van topklasse
Thorens TD 145 met automa
tische afslag, zwaar plateau en een
arm van zeer grote klasse
Sansui SR 525 de voordelige,
echte direct drive speler
Technics SL 1300 een klasse die
er absoluut bovenuit springt: ge
heel automatisch, verlichte stro
boskoop, fijnregeling
uiterst gammel. „Het waait wel eens in
Paramaribo, maar een echte storm staat
er nooit. Gelukkig maar, want anders lag
de halve stad omver”, schreef Gerard van
Westerloo treffend in zijn boek Friman-
gron (met prachtige foto’s van Willem
Diepraam). Een twee jaar geleden gehou
den onderzoek toonde toen ook al verbijs
terend aan dat er een behoefte was aan
30.000 nieuwbouwhuizen (vrijwel de helft
van het totale Surinaamse woningbe
stand), waarvan er 24.000 in Paramaribo
zouden moeten worden gebouwd. En met
die bouw gaat het uiterst traag, er zijn
plannen, er wordt ook gebouwd, maar het
tempo waarmee dat gebeurt onder de
broeihete tropenzon is verre van dat
waarmee in het westen nieuwe steden uit
de grond worden gestampt.
BOVENDIEN KOMT daar nog bij dat
er tijdens de grote uittocht een verschui
ving heeft plaatsgehad. De woningvoor
raad die daardoor vrij kwam werd
onmiddellijk ingenomen door de krotbe
woners die een wat minder doorschij
nend dak boven hun hoofd zochten.
DE HUISVESTING kwam in orde:
blijft de werksfeer waar de ih een Euro
pees tempo opgevoede Lachmising tegen
aanhikt. „Hier bij ons in het bedrijf is die
sfeer goed, omdat de directie in orde is.
Maar wat ik van vrienden bij andere
bedrijven hoor is dat niet zo best. Dat ligt
dan voornamelijk aan de mentaliteit ien
het voorbeeld van bovenaf. De pushing
power moet komen, maar daarvoor ont
breken de mensen, de know how ont
breekt”, vertelt hij een beetje mismoedig.
„Ik heb een vriend die bij de overheid
werkt, die echt is teruggekomen om te
helpen het land op te bouwen, maar die
heeft dagelijks problemen. Hij wil werken
maar wordt daardoor met de nek aange
zien. Hij hoort tot het middenkader, van
benedenaf heeft hij geen steun en van
bovenaf worden geen beslissingen geno
men”. Door die houding constateert hij
een groot productieverlies. „Soms doet
het me pijn dat er zo weinig gebeurt”.
LACHMISING STAAT niet alleen in
die klacht. „Er wordt over arbeidsplicht
DAT ZAL OOK WEL te maken hebben
met de „van de wieg tot het graf-theorie”,
die bij ons geldt. Die bij ons zo glad
geplaveide weg, is in Suriname bochtig
en bultig. Maar een paar voorbeeldjes: de
kinderbijslag is er 6 gulden per kind en
per maand en geldt voor maximaal vier
kinderen. Het vijfde kind heeft het nakij
ken. AOW is er ook: 25 gulden per maand,
maar dan moet je wel eerst zeventig jaar
oud zijn. Bovendien heeft het ambtelijk
apparaat de grootste moeite die grijp-
stuiver uit te keren en kampt met een
achterstand van maar liefst zeven kwar
talen. Eenentwintig maanden dus.
8ÜÜ 12.30 uur
13 3U 18 uur
16-ÜO uur
Km
-Hiaat va- Stouienoe** wooncenirutn en Sunac inteneui-dfchnekicui e 6e«wwiih
bij droogte laat afweten zo gauw je één-
hoog woont. „Ik kan voor niemand zeg
gen, doe het of doe het niet. Maar nu we
die stap hebben genomen, helemaal terug
zou ik niet willen”.
EN ROBBIE Lachmising: „Ik kan
alleen zeggen dat we krachten nodig heb
ben, goede krachten. Je kan niet zeggen
mensen ga maar suikerriet kappen, dat
moet je ze leren en daar zijn de mensen
niet voor. Laat de mensen die dat kunnen
niet en de suiker is 1,90 per kilo”. Haar daarom terug komen. Hiér moet gewerkt
man: ,,’n Winkelcentrum waar je kunt
flaneren heb je ook niet en in de winkels
wordt je traag geholpen. De vriendelijk
heid is weg. Ze komen wel naar je toe,
maar niet enthousiast. Je zou bijna zeg
gen: je moet blij zijn als ze je helpen, dan
moet je ’n gat in de lucht springen”.
DOCHTER KARIN is eigenlijk de eni
ge die haar nieuwe omgeving helemaal
accepteert. „Ik vond het leuk in Neder
land, maar hier is het leuker. Hier kan je
meer buiten spelen”, zegt ze onbevangen.
Ze zit op een MüLO-school. „De kinderen
in de klas zijn wel wat anders. Anders
tegen de leraren. Het is „ja meneer, ja
mevrouw”. Op school in Nederland was
het vrijer. En ze vinden het gek dat ik zo
spreek. En als ik wat vraag aan de leraar
zeggen ze: nou, jij durft wel om zoveel te
vragen”.
gesproken, maar die beslissing durft nie
mand te nemen”, zei een echtgenote van
een hoge overheidsfunctionaris me. „We
zouden elk jaar onafhankelijkheid moe
ten krijgen, dan wordt er keihard
gewerkt. Dat hebben we verleden jaar
gezien, iedereen was aan het werk, om de
stad een mooi aanzien te geven, te schilde
ren, te vertimmeren. Maar toen die onaf
hankelijkheid een feit was, was het weer
meteen afgelopen”.
„De mensen missen een elementaire
training”, zegt een ander, „tijd, regelmaat
interesseert ze niet. Komen ze er vandaag
niet, dan morgen wel”. Oproepen langs de
wegen als „Opbouw door zuinigheid en
vlijt”, „Wij bouwen een natie” en „Ook wij
bouwen aan ons land” missen tragisch de
werking die ze beogen.
AUGUSTA LACHMISING heeft zo
haar eigen problemen met de terugkeer
naar het eigenlijke vaderland. „Ik heb de
Nederlander altijd uitgescholden voor
onbeschoft, maar ze zijn hier onbeschof-
ter”, zegt ze heftig, „en in Nederland zeg
gen ze wel eens je leeft in een gevangenis,
alles gesloten, ramen, deuren. Maar zo is
dat hier ook, ondanks dat trotse klimaat
Hier moet je ook alles achter slot houden,
want we wonen hier net en er is nu al
ingebroken. Ze hebben alle stereo
apparatuur meegenomen”.
„HET LEVEN is hier hardstikke duur,
koffie is er op het moment al helemaal
■Jezt- kueuoi uiiK’Uppei tft» >00- .j’jmu-.,-
een verankerd begrip is geworden, zoals
koningin Juliana, kwattarepen en het
gegeven dat de Rijn bij Lobith ons land
binnenstroomt. Nee, de familie woonde in
Den Haag en Delft en vader Lachmising
had een fijne baan bij de passagiersver-
voeradministratie van de KLM. „Ik had
daar goede promotiekansen”, vertelt hij,
„maar kon een baan krijgen bij Surinam
Airways en die kans heb ik met beide
handen aangegrepen”.
OP NAAR PARAMARIBO dus, het
begin van enkele forse problemen. „De
huisvesting is vreselijk lastig. Ik heb de
grootste moeite gehad aan een huis te
komen” vertelt hij. „In juli kwam ik aan
en nu twee weken geleden had ik eindelijk
een woning. En dat is geen uitzondering,
’n Vriend van me, die in augustus is geko
men, woont nog steeds bij z’n schoon
moeder”.
DE HUISVESTINGSPROBLEMEN
zijn in de nieuwe republiek inderdaad
immens groot. En, van wat er aan huizen
in het land staat is een belangrijk deel
MAAR DIT even terzijde. Het gezin
Lachmising heeft zich niet met die sociale
verzekering bezig gehouden. „Ik ben
terug gekomen omdat ik van Suriname
houdt. Het velangen terug te gaan naar
mijn land is nooit in me gedoofd”, zegt
Lachmising. Met zijn gezin woonde hij
dertien jaar in Nederland; dochtertje
Karin werd er geboren. Niet in de beruch
te Bijlmer, het woord dat in Suriname tot
Gaarne ontvang ih gerichte ookumenfatie ovei
L wandmeubeiep zitmeuneleri siaaokan'e's
worden aan de opvang van Surinamers,
niet in Nederland, daar komen ze toch
wel aan hun trekken. Want een toekomst
zie ik hier wel. Anders was ik niet terug
gekomen, in Nederland had ik alles. Suri
name is een mooi land, samen kunnen we
er nog iets mooiers van maken.
Kkeui*
Nb
