Antieke ikonen
in Het Prinsenhof
zwak vioolconcert
Aznavour wacht
arrestatiebevel
Grote toeloop
voor BKR
Mozart-opera
komt terug
Weloverwogen spel in
dus zet de kaas
uit het vuistje
maar Haar!
De Utrecht handhaaft
haar toppositie op het gebied
van winstdeling.
Nieuw: Floxil
de keelpijnstiller.
i tijdens opnamen
Decadente sereniteit bij Leonor Fini
Acteur overlijdt
VORMINGSTONEEL GAAT ZICH LANDELIJK MANIFESTEREN
Kersjes leidt in romantische werken
3lpt
g
DINSDAG
19 7 6
30 NOVEMBER
UTRECHT
4
1
HAARLEM. Het vormings
toneel in ons land voelt zich
bedreigd door de bezuinigingen
die minister Harry van Doorn
van CRM graag ziet. Die bedrei
ging leidt tot een landelijke mani
festatie van groepen, gezelschap
pen die zich met gericht vor
mingstoneel bezighouden. Er zul
len overal in het land extra voor
stellingen worden gegeven en het
ligt in de bedoeling dat er in
Amsterdam een slotmanifestatie
komt. In Haarlem zullen door
verschillende groepen tien voor
stellingen worden gebracht. De
eerste daarvan wordt gespeeld
door het gezelschap De Voortzet
ting, een nog jonge groep die vor
mingstoneel op verstaanbare wij
ze wil brengen. De Voortzetting
komt met een opvoering van Bon
tekoe, een productie die in maart
van dit jaar in première ging en
waarover al eerder in deze krant
werd geschreven.
AVRONed. 2)
Gebroeders
Hammond
Bijna een vijfde deel van de premies voor levensverzekeringen
(in vaktermen: individuele kapitaal- en renteverzekeringen) komt
over het afgelopen jaar als winstdeling aan verzekerden
ten goede.
Daarmee handhaaft de Utrecht zich aan de top op
het gebied van winstdeling. (Dat mag ook wel als je
het al sinds 1883* doet.)
KUNST
S s
Beeld
schrift
DVFRTFNTTE)
Idealisme bij De Voortzetting
BURBANK (Reuter). De
(ADVERTENTIE)
Daar staat AMEV achter.
De Utrecht legde als eerste en enige NV het recht op winstdeling bij de oprichting (1883) in de statuten vast.
s
r
Een der olieverven van Leonor Fini.
JOHAN VAN KEMPEN
De minister wijst in een behandeling
van schriftelijke kamervragen naar aan
leiding van zijn begroting op de bijzonde
re kwetsbaarheid van de beeldend kunste
naars als de algemene economische toe
stand slecht is. Ook is er volgens de
bewindsman tijdens een recessie een gro
tere toeloop tot het beroep van beeldend
kunstenaar via onderwijsinstellingen.
Cijfers tonen aan, dat tot een paar jaar
geleden er een vaste verhouding was tus
sen het aantal geregistreerde werklozen
en het aantal BKR’ers. Die verhouding
bedroeg ongeveer één op honderd. In 1966
waren er 44.700 werklozen en 445 BKR-
kunstenaars. De afgelopen drie jaar is het
aantal BKR’ers in deze ontwikkeling ech
ter iets achtergebleven.
BONTEKOE wordt op 2 december
donderdag aanstaande opgevoerd
in het café De Egelantier aan de Gasthuis-
vest. Het gaat om een bewerking van het
oorspsronkelijke journaal van schipper
Bontekoe die in de zeventiende eeuw met
een nieuw schip naar het toenmalige Indië
voer. Het schip verging door ontploffing,
het scheepsjournaal ging verloren, maar
de schipper tekende nadien alles op uit
zijn geheugen. Er kwam een uitstekend
verkocht boek van uit en later schreef
Johan Fabricius er nog eens een jongens
boek overheen.
DE VOORTZETTING is een gezelschap
dat nu ongeveer anderhalf jaar bezig is.
De groep bestaat uit mensen die zich
volledig voor de goede zaak willen inzet
ten. Om in de dagelijkse levensbehoeften
te voorzien hebben de meesten er nog een
baan bij. Maar het idealisme, politiek vor
mingstheater, staat voorop. Kortstondig
De rechter van instructie in Versailles
zei dat hij een nationaal of internationaal
arrestatiebevel zal uitvaardigen als Azna
vour zich niet meldt.
De zanger, die in het Zwitserse Crans
Montana woont, zei de gang van zaken
niet te begrijpen Hij had zijn advocaat
opgedragen de rechter van instructie mee
te delen dat hij niet op de vastgestelde
datum kon verschijnen omdat hij dan
onderweg van de Verenigde Staten naar
Zwitserland was Een nieuwe oproep had
hij niet ontvangen.
I itsluitend bij u«
drogist en apotheek
MAN MACHT is de werktitel van de
nieuwe produktie. Hans van der Veldenp
„De opzet van dat stuk is dat het niet
definitief af hoeft te zijn. Er moeten ver-
'anderingen-mogelijk blijven. Het zal mis
schien anderhalf uur gaan duren, maar de
produktie is uit allemaal losse onderdelen
samengesteld. Het blijven losse scènes.
Moeten we ergens een half uurtje vullen,
dan kan dat zonder bezwaar met een
afgerond geheel. We laten er beelden in
zien van mensen in verschillende landen
en wel in hun eigen bepalende omstandig
heden. Het wordt geen lopend verhaal, de
DE SPELERSGROEP bestaat uit zes
personen. Alles doen zij met elkaar, spe
len, de kantoorwerkzaamheden, zakelijke
belangen, aquisitie. En dat nog in de uren
waarin zij vrij zijn van hun gewone dage
lijkse werkzaamheden. Puur idealisme
dat ondanks alle moeilijkheden toch tot
de volwaardige Bontekoe-produktie leid
de. Bontekoe werd her en der in het land
gespeeld. In Groningen, Den Helder, Spij-
kenisse en Delft, om maar enkele uiteenlo
pende plaatsen te noemen. Maar toch
vindt De Voortzetting dat een produktie
als Bontekoe niet aan de eisen van
bedoeld vormingstoneel voldoet. Daarom
is men nu, ondanks goede reacties bij
voorstellingen, bezig aan een nieuwe pro
duktie. Het is de bedoeling dat die in
januari in première gaat. Aan het eind
van die maand, of in februari, komt er een
opvoering van in de Toneelschuur in
Haarlem.
aangevraagd. De Raad' voor de Kunst
geeft adviezen in de richting van project
subsidie, maar het blijft een vicieuze cir
kel. Onze resultaten worden direct beïn
vloed door het gebrek aan geld. Je kunt
niemand zekerheid bieden. We hebben nu
spelers die naar elders verdwijnen omdat
ze daar een goed contract krijgen aange
boden. Dat kun je ze niet kwalijk nemen,
er is nu eenmaal een materiële situatie.
Leonor is een „produkt” van een
bijna niet meer bestaand milieu, behal
ve wellicht in Fellini-films. In het begin
van deze eeuw is ze geboren binnen de
kring van een rijke familie van zeer
gemengde bloede. Ze is in Triëst opge
voed door een patriarchale vader, die
liever een zoon had gehad Ze leefde,
omringd van Jugendstil-meubilair in
een decadent-artistieke wereld als een
eigenlijk veel late telg uit een geslacht,
dat ook toen ai in een voorbije periode
thuis hoorde
Ze heeft zich van de familie losge
maakt en werd in Parijs schilderes in
de kring van de surrealisten, waartus
sen ze zich met groot gemak bewoog.
Later is Firn haar stijl gaan wijzigen
en het werk, nu m Form te vinden,
beantwoordt geheel aan het beeld, dat
men van haar de laatste tien a vijftien
laai gewend is te zien
ling tot vroeger. Nu geen sfinxen meer,
geen draken, alleen die vrouwen in
groepjes in vertrekken meestal zon
der vensters en soms „in dialoog”
met nogal demonische kinderen, een
wereld van sierlijk ingehouden ver
derf.
structuur is heel anders dan bij Bon
tekoe.”
„MET BONTEKOE, maar zeker met de
nieuwe produktie, richten we ons vooral
op open jongerencentra, waar mensen
toch naar toe komen. Dus niet op bijeen
komsten waar toch al het publiek komt
dat het met ons eens is. Daarnaast zullen
we in het Shaffy-circuit meedraaien. We
zijn ook op zoek naar nieuwe mensen die
met ons willen meewerken. Daaraan wor
den geen toneelopleidingseisen gesteld,
maar we willen wel dat ze het met onze
ideologie eens zijn. Het is niet allemaal
even gemakkelijk, maar na ruim een jaar
echt werken zien we voldoende perspec
tief om door te gaan”.
DE VOORSTELLLING in De Egelan
tier begint donderdagavond om 20.00 uur.
Direct erna willen de acteurs samen met
het publiek over de inhoud praten. Dis
cussie na afloop vormt als „nazorg” een
wezenlijk onderdeel van het programma
van De Voortzetting.
n
rt
>r
n
AMSTERDAM. Anton Kersjes leid
de gisteravond „zijn” Amsterdams Phil-
harmonisch Orkest in een Romantisch
concert. Dat gold dan weliswaar niet voor
de ter opening van het programma
gespeelde ouverture „l’Isola disabitata”
van Haydn, waarbij je weer eens duide
lijk bepaald werd bij het feit dat Haydn
ook in een dergelijk onbekend werk als
geniaal symfonicus uit de hoek kan
komen. De perfecte verzorging van de
uitvoering onderstreepte het fijn afgewo
gen compositorisch en orkestraal con-
ken van een harem, waarbinnen gehei
me erotische betrekkingen bestaan,
ondanks het feit, dat de vrouwen
elkaar vaak schijnen te negeren.
Het zijn „humanoïde” vrouwen die
toch niet tot onze werkelijkheid beho
ren Ze leven in een onheilige vervoe
ring Ze vertonen zich aan de toeschou
wer maar beschermd door een stilte
als in een aquarium Ze hebben de
afwezige gezichten en vereenzamen in
eikaars gezelschap, waarin ze schim
mige marionetten worden in zachte
pasteltinten en decoratieve composi
ties Ze zijn als de vrouwenfiguren uit
de Jugendstil, vlak en met weinig relief
geschilderd, m soms sierlijk-decadente
en klassieke houdingen. Het zijn hek
sen met weinig bloed en zoveel te meer
bezwerende geest, verwikkeld in een
zwijgend drama onderkoeld acterend.
Er staat niets teveel op haar magisch-
realistische schilderijen, in tegenstel-
Na de pauze was er de onontkoombare,
feestelijke charme van Tsjaikovski’s, in
fantasierijk orkestraal gewaad gestoken
balletsuite „Doornroosje Kersje bereik
te, via de hem eigen duidelijke slagtech
niek in elegante gebaren, met het APhO
een vaak zwierig, dan weer poëtisch muzi
kaal resultaat. In het derde deel, „Entr’ac
te” geheten, culmineerde die poëzie in een
waar sprookje. Je merkte dat Tsjaikovski
in dit kleine geraffineerde meesterstukje
voor viool en orkest, meer te vertellen had
dan Dvorak in diens hele vioolconcert
Dat was dan mede te danken aan concert
meester Ronald Masm's gave vertolking
van de fijnzinnige vioolsolo, waaruit bleek
dat deze violist qua muzikale gevoeligheid j
zeker niet onder doet voor Herman Kreb
bers.
De 43-jarige acteur kreeg in de studio’s
van Burbank in de staat Califomië een
hartaanval. Bij aankomst in een hospitaal
bleek hij te zijn overleden. Hij was al
enkele weken bezig met de opname van de
film over de Israëlische aanval op het
vliegveld Entebbe in Oeganda. Bij de actie
werden de passagiers van een vliegtuig
bevrijd uit handen van Palestijnse com- J
mando’s.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. Het aantal kunste
naars dat onder de Beeldende Kunste
naars Regeling (BKR) valt, is de laatste
vier jaar verdubbeld. In 1972 werden nog
ruim 1000 kunstenaars op deze manier
door de overheid gesteund; dit jaar schat
het ministerie van sociale zaken het aan
tal op 2000. Volgens minister Boersma
van sociale zaken is er een direct verband
tussen de slechte economische situatie en
de toeloop van de BKR.
zwarte
En daarbinnen vond ze haar eigen
plaats met een beeldvorming die welis
waar fantastisch was en vaak geliëerd
aan het surrealisme maar die er deels
ook weer geheel buiten valt. Leonor
Fini beriep zich op het symbolisme uit
de vorige eeuw, de jaren rond 1880. Ze
ging weer sfinxen schilderen, chimea-
ra’s, fabelwezens, schedels en andere
infernalia. Ze deed dat bovendien in
een aantal schilderstijlen. Vanuit een
fijnschilderstijl ontwikkelde ze haar
buitenissige wereld evengoed als van
uit georganiseerde kleurvlakken van
onbepaalde en vloeiende vormen Ze
kon het allemaal en vaak heel knap,
maai vooral intngrerend dooi de
beeldvorming, hoewel die slechts een
herhaling was van vonge-eeuwse voor
beelden.
De vormen van Fini’s vrouwen zeg
maar zusters is vaak licht gedefor
meerd. Daarmee legt ze bepaalde eroti
sche klemtonen, anderzijds weer
getemperd door het uiterst milde kleu
rengamma, dat weinig zware accenten
heeft binnen op elkaar afgestemde
halftinten.
Het is een unieke wereld, die van
Leonor Fini, met niets verwisselbaar
en de geest ademend van een unieke
vrouw, een der grootste schilderessen
van dit moment, vermoedelijk zelfs
voor toeschouwers die decadentie ver
afschuwen.
trast van alle stemmingen die in deze
ouverture op klassieke wijze tegenover
elkaar worden gesteld.
Alle overige programmadelen hadden
een uitgesproken Romantische signatuur.
Herman Krebbers was de, als altijd rots
vast bevrouwbare, virtuoze solist in het
Vioolconcert van Dvorak. Als compositie
is dit aangenaam klinkende concert niet
sterk van architectuur. Er is geen goed
evenwicht tussen de solopartij en de
orkesttutti; eerste en tweede deel gaan om
absoluut onduidelijke redenen recht
streeks in elkaar over en het slotrondó
een gecastreerde Slavische dans
hangt er wat wezensvreemd achteraan.
Maar in een weloverwogen realisatie als
hier, klinkt het geheel, ondanks de wat
zwakke melodiek en de vele spanningslo-
ze plekken, voor een keer nog wel onder
houdend
WelM beeld9 Firn schildert bijna
al tri o «rouweii soms ook Kinderen Die
vrouwen zijn naakt ot gekleed voor een
tijdeloos tableaux vivant een onwer
KelijF bailei een theatrale naremwe-
reid Wain daarvan ben ie vooral getui
ge naai schilderijen vertonen de trek-
DELFT. Het stedelijk museum Het
Prinsenhof in Delft exposeert van 17
december tot 17 januari Griekse, Russi
sche en Byzantijnse ikonen uit de 14e-18e
eeuw. De tentoonstelling is georganiseerd
door Michel van Rijn uit Amsterdam en
Edouard Dergazarin uit Londen. De col
lectie omvat 86 ikonen uit particuliere
verzamelingen als de Tolentino-collectie,
die van het Elisabeth Seton-college en de
Bradley verzameling.
(ADVERTENTIE)
VERSAILLES (UPI, AFP). Een
rechtbank in Versailles heeft de Franse
zanger Charles Aznavour gisteren
gedagvaard, nadat hij niet was versche
nen bij een rechter die zijn aangiften
voor de inkomstenbelasting onderzoekt.
Het bedrag dat hij in 1972 en 1973 te
weinig zou hebben opgegeven, wordt op
drie miljoen francs geschat.
Floxil zuigtabletten helpen snel, voordat uw keelpijn
erger wordt. Twee krachtig werkende antiseptica bestrijden
uitbreiding van keel- en niondholte-infecties.
lkunt weer slikken en praten zonder pijn.
Floxil. Aangenaam zacht van smaak.
24 Zuigtabletten in handige
doordrukstrips. f 3,95.
Zelf behoor ik tot de bewonderaars
en voor mij is de expositie van haar
olieverven en grafiek t.e.m 16 decem
ber in Galerie Forni Rosmarijnsteeg 7
in Amsterdam een niet te missen
gebeurtenis
Evenals in 1974 zal Gótz Friedrich de
voorstelling regisseren, Michael Gielen
heeft de muzikale leiding. Er zullen vier
voorstellingen in Amsterdam komen, op
13, 15, 19, en 29 december, twee in Sche-
veningen (10 en 17 december). Daarnaast
komt de opera op 21 december in Rotter
dam en op 1 januari in Utrecht.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. De Nederlandse
Operastichting komt met een serie van
acht voorstellingen van Mozart’s „Le noz-
ze di Figaro”. De eerste voorstelling van
deze opera, die in dezelfde produktie deel
uitmaakte van het Holland Festival van
1974, zal op 10 december zijn in het Cir
custheater in Scheveningen.
BURBANK (Reuter). De zwarte
acteur Godfrey Cambridge is gisteren
tijdens de filmopnamen van „Victory at
Entebbe” aan een hartaanval overleden.
In de film vertolkte Cambridge de rol
van de Oegandese president Idi Amin.
Repetitiefoto van één van de losse scènes uit de nieuwe produktie van De Voortzetting, die in januari klaar moet zijn.
vond de groep een welkome gastvrijheid
bij toneelgroep Sater in Amsterdam,
daarna enige tijd in een leegstaand
fabriekje in de hoofdstad om toch weer
naar Sater terug te keren. Als alles meezit
zou er in januart een Hoofdstedelijke
oplossing kunnen komen, maar daarover
moet de afdeling kunstzaken van het
Amsterdamse stadhuis nog beslissen.
„BIJ SATER repeteren is natuurlijk
fijn”, zegt Hans van der Velden, als hij
samen met Georges Englander over het
gezelschap praat. „Maar je bent wel
steeds gast. We kunnen maar twee dagen
per week echt met de hele groep werken.
We hebben helemaal geen subsidie. Wel
LEONOR FINI de naam van een
schilderes, die je in handboeken
(behalve in Franse) nauwelijks vindt.
Toch is er over haarveel geschreven en
wel door literaire figuren als Moravia,
Genet, Paul Elouard, Jean Cocteau en
vele anderen. Dat deden ze dan in
prachtlievende monografieën of cata
logi en in de meest lovende bewoordin
gen. Met andere woorden, het is een
schilderes met als bestemming een gro
te kring van speciale bewonderaars
van een speciaal type kunst, in Frank
rijk Peinture Fantasmagorique
genoemd, het fabelachtige zusje van
het „gevestigde” surrealisme. Een bin
nen de stijlen van vandaag eigenlijk
niet te plaatsen type kunst, omdat het
althans in het geval van Leonor Fini
zo eigenzinnig is. In haar geval
bovendien met een zo eigen signatuur,
dat elke andere, ook die van haar zelf,
volstrekt overbodig is. Ze is een
begrip, door de een bewonderd, door
een ander met weinig woorden af te
doen.
door
Hein
Steehouwer
