Treinramp Kenia eist zeker 13 levens
Grote bankroof
in Milaan
naar Turkije
Christendemocratische leiders
hadden gesprek met Suarez
Smith door trage gang
van zaken ongeduldig
Weer zending
Rode Kruis
Twee miljoen
schade bij brand
1
MILJOENENBRAND IN FINLAND
TREURIGHEID
fan
Moezorewa fel aangevallen in Zambia
Spaanse premier eventueel bereid tot onderhandelingen
L* JEWS j L
ft JF
Blanke onenigheid
op conferentie
in Windhoek
Communisten Portugal
doen voorstel
aan socialisten
Hoofdmoot
BIBEB
KLEINE BLAAS
ANIMOVERLIES
Na stilzwijgende overeenkomst Israel-Syrië
3
DINSDAG
3 O
BINNEN- EN BUITENLAND
NOVEMBER
19 7 6
1.,.^
door Nico Scheepmaker
1
MILAAN (AP). In het afge
lopen weekeinde is ingebroken
in een bijkantoor te Milaan van
de Casse di Risparmio delle pro
vince Lombarde, een van de gro
te Italiaanse banken.
Verontrust
Politieke rol
Oneer lijk”
Spanning
(Van onze redacteur in Barcelo
na, Robbert Bosschart)
MADRID. Concrete onder
handelingen tussen premier Sua
rez en Spanjes democratische
oppositie zijn ten slotte binnen
handbereik gekomen, na het
bezoek dat de belangrijkste chris
tendemocratische leiders zondag
bij hem af legden. De afvaardi
ging bestond uit de voormalige
ministers Ruiz Gimenez en Gil
Robles, plus de voormannen van
de organisaties in Catalonië,
Valencia, Galicië en het Basken
land. Het was de eerste maal dat
de premier officieel op zijn
bureau een commissie van een
nog niet gelegaliseerde partij ont
ving.
CAIRO (AP, AFP, UPI, Reuter) Libië heeft de Arabische liga
gisteren officieel doen weten dat het heeft besloten zich terug te
trekken uit de Arabische vredesmacht die thans in Libanon is
gelegerd. Dit als gevolg van een recent besluit van de Arabische
staatshoofden om de rol van de vredesmacht te veranderen van een
„symbolische” in een die tot taak heeft „af te schrikken”.
JflB
trijfël
Men verklaarde in deze kringen voorts
1
i
i
i
l
i
Hoewel Peter van Bueren in andere
gevallen natuurlijk .altijd gelijk heeft, zou
zijn gelijk in dit geval wel eens discutabel
kunnen zijn, omdat er vele soorten inter
viewers over Gods akkers lopen en de ene
soort kwalitatief niet onder hoeft te doen
voor de andere. Je krijgt natuurlijk de
meest letterlijke reproduktie van het
gesprokene door de bandrecorder aan te
zetten en daarna uit het overvloedige
materiaal een keuze te maken voor het
interview-artikel: zo doet Klaas Peere-
boom het bijvoorbeeld, die zich niet
beperkt tot het afluisteren van de bandjes
om er onderweg uit te pikken wat hij
nodig denkt te hebben, maar die de moeite
neemt om ze (althans in grote lijnen) uit te
tikken, waarna hij dikwijls nog een keer
terug komt om de lacunes in'zijn verhaal
op te vullen. Klaas Peereboom schrijft
voor Het Parool.
Volgens een mededeling van de politie
zijn ongeveer 400 safeloketten leegge
haald en wordt de waarde van de buit aan
baar geld, juwelen, goud en andere kost
baarheden geschat op ongeveer 4 miljard
lire (4,5 miljoen dollar).
Men neemt aan dat de acht a tien inbre
kers het weekeinde rustig hebben doorge
werkt. Gisteren werden in de kluis onder
meer stukken brood, lege wijnflessen en
lege sigarettenpakjes aangetroffen. Het
betreft hier vermoedelijk de grootste ban
kroof in Italië tot nu toe.
Een Italiaanse krant noemde de roof
„het werk van de gouden jongens” en
vond dat de kraak „volmaakt was gezet”.
Wanneer de inbrekers zijn binnenge
drongen, kon men nog niet nagaan. Wel
dat zij met behulp van valse sleutels
waren binnengekomen.
Arabische diplomatieke kringen in de
Egyptische hoofdstad geloven dat de
Libische stap is ingegeven door plannen
die zouden bestaan om de Palestijnse
commando’s te overreden hun zware
artillerie bij de Arabische vredesmacht
in te leveren.
De Palestijnen vinden dit een aantas
ting van het in 1969 in Cairo gesloten
akkoord, op grond waarvan zij in hun
bases in het zuiden van libanon de
beschikking over zware wapens mogen
hebben.
PRETORIA (DPA). Als gevolg van
meningsverschillen in de blanke delega
tie is de zitting van de constitutionele
conferentie over de toekomst van Nami
bië gisteren in Windhoek uitgesteld.
Duplessis, die als lid van de blanke
delegatie ook deelneemt aan de conferen
tie in Windhoek, eist dat ook in een onaf
hankelijk Namibië de gescheiden woonge
bieden voor mensen van verschillend ras
blijven bestaan. Mudge heeft verklaard
dat het hem niet kan schelën tot welk ras
zijn buurman behoort.
Deze kwestie moet eerst opgelost wor
den, alvorens de conferentie regelingen
kan treffen voor het plaatselijk bestuur.
De meeste niet-blanke delegaties zijn
tegen deze territoriale rassenscheiding.
LISSABON (AFP). De leiding van de
Portugese communistische partij heeft
die van de socialistische een „dringende
vergadering” voorgesteld, ter bespreking
van de huidige situatie en het vraagstuk
van de wederzijdse betrekkingen.
dat Libië wil dat de vredesmacht zich niet
stoort aan de waarschuwingen van Israel
dat het geen Syrische troepen aan zijn
grens met Libanon zal dulden.
Politieke commentatoren in Tel Aviv
geloven dat Israel bereid zou zijn bepaal
de Syrische troepenconcentraties toe te
staan op sleutelposities als de steden
Tyrus en Nabatiya, zolang hun enige func
tie het handhaven van de veiligheid in dit
gebied zou zijn.
Intussen bereiden de langs de grens met
Libanon gelegerde Israëlische troepen
zich voor op de winter. Premier Rabin
verklaarde gisteren dat zij daar zullen
blijven „zolang als dat nodig is”.
Dë christelijke partijen zijn begonnen
hun wapens in te zamelen, maar er doen
hardnekkige geruchten de ronde dat zij
grote hoeveelheden zware wapens in de
bergen ten noordoosten van Beiroet ach
ter de hand houden.
Maar in politiek opzicht is er weinig
opzienbarends van te verwachten, gezien
het feit dat er al verscheidene „illegale”
partijcongressen open en bloot in Madrid
zijn gehouden en dat zelfs de communis
ten er ongestoord hun provinciale bestuur
in de openbaarheid hebben voorgesteld.
Dat is nogal logisch. Men zou de Span
jaarden even goed de vraag kunnen stel
len of twee maal twee werkelijk wel vier
is. Immers, de keus die het referendum
hun biedt, gaat tussen Franco’s dictatoria
le bewind en een soort democratie. De
volksstemming hoeft niets meer te beslis
sen, want regering en volk hebben al lang
besloten dat er parlementsverkiezingen
moeten komen. Het referendum is in
wezen niets meer dan een formaliteit,
waar de regering een imago mee probeert
op te bouwen.
Sinds Nkomo en Moegabe zich vorige
week akkoord verklaarden met de Britse
formule voor de onafhankelijkheidsda-
tum, voert Richard ook met hen bilaterale
gesprekken over het bestuur van Rhode-
sië tot aan de datum van de onafhanke
lijkheid.
Premier Smith van Rhodesië heeft gis
teren blijk gegeven van ongeduld over de
trage gang van zaken in Genève. Hij heeft
de voorzitter van de conferentie verzocht
„niet langer voet te geven aan de stok
paardjes van de zwarte nationalisten en
terzake te komen”.
Smith zei dat zijn regering zich gedwon
gen zal zien alternatieve plannen te
maken als er wordt afgeweken van het
Brits-Amerikaanse akkoord”.
De twee nationalistische leiders Nkomo
en Moegabe, wier bereidverklaring om
het vaststellen van een definitieve datum
voor onafhankelijkheid uit te stellen de
conferentie uit de impasse haalde, hebben
gisteren Richard een verklaring overhan
digd. Zij zeggen tot het uitstel bereid te
zijn in het belang van de voortgang van de
conferentie, maar dat zij vasthouden aan
volledige onafhankelijkheid op 1 decem
ber 1977 en dat zij zich het recht voorbe
houden de datumkwestie opnieuw aan de
orde te stellen.
In Zambia zijn gisteren twee scherpe
aanvallen gedaan op bisschop Abel Moe-
Van de dertien gedelegeerden die in Nairobi de UNESCO-vergadering hadden
bijgewoond is niemand gekwetst. Over hun nationaliteit is nog niets bekend. De
gedelegeerden zaten in een deel van de trein dat niet ontspoord is.
De trein ontspoorde op een brug, die het begaf, waarschijnlijk door het hoge water.
De locomotief en zeven rijtuigen kwamen in de gezwollen rivier terecht. Er zouden nog
mensen zitten in een wagon die onder water ligt, zodat het aantal doden nog kan stijgen.
In totaal zaten er ongeveer 600 passagiers in de trein.
Mwale zei ondermeer, dat Zambia
gelooft in het recht van de zwarte bevol
king van Rhodesië om zijn eigen leiders te
kiezen en dat Moezorewa en de zijnen in
de handen bijten die hen hebben gevoed,
omdat zonder de hulp van de „frontlijn”
staten, de guerilla-oorlog in Rhodesië
nooit in zijn huidige stadium zou zijn
gekomen.
Nkomo is in het Afrikaanse nationale
congres de rivaal van Moezorewa.
MADE (ANP). Een brand in een
confectie-atelier in de Brabantse plaats
Made heeft gisteravond voor bijna twee
miljoen gulden schade aangericht. Per
soonlijke ongelukken hebben zich bij de
brand die om half zeven uitbrak niet
voorgedaan. Volgens een woordvoerder
van de rijkspolitie was het voor de derde
maal in enkele jaren tijd dat het confectie-
atelier door brand werd getroffen.
De oorzaak van de brand is nog niet
bekend.
En een bandrecorder? „Daar kan ik zelf
niet tegen, ik zou steeds in de zenuwen
zitten dat hij het niet deed. Bovendien
hebben veel mensen er een hekel aan. Ik
heb Margaret Mead tweemaal achtereen
geïnterviewd, de eerste keer met blocnote,
en de volgende dag omdat ik toen maar
een uur de tijd had, met een bandrecor
der. Maar toen raakte ze geïrriteerd: „Ik
hou daar niet van”, zei ze. En Van Riel zei
dat hij blij was dat ik met een blocnote
was gekomen. En als ik nu met een ban
drecorder was gekomen, vroeg ik? Dan
had ik een heel ander verhaal gehouden,
omdat ik dan tegenover een apparaat had
gezeten, zei hij”. Het nadeel van haar
werkwijze, gaf Bibeb toe, was dat ze zich
nooit kon veroorloven sherry te drinken
tijdens het interview
Een van onze beste interviewers, Aad
van der Mijn, die vroeger voor Het Parool
en tegenwoordig vooral voor Avenue
schrijft, heeft tot een jaar of tien geleden
zeker niet aan het ideaalbeeld van de
interviewer beantwoord dat Peter van
Bueren in de Volkskrant schetst. Hij
maakte geen enkele notitie, maar spoedde
zich na afloop meteen naar huis om
razendsnel alles op te schrijven wat hij
zich herinnerde. Hij heeft nooit klachten
gehad dat het qua inhoud of toon niet
klopte. Maar deze werkwijze was zo uit
puttend dat hij tegenwoordig zijn geheu
gen steunt met krabbeltjes op een blocno
te. Hij peinst er niet over een bandrecor
der te gebruiken: je krijgt dan veel meer
dan je nodig hebt (je selecteert al schrij
vend, zei Bibeb ook al), en los van het
tijdverlies bestaat ook het gevaar van
animoverlies, zodat je niet meer ziet wat
nu eigenlijk saillant was tijdens het inter
view.
In zijn tv-recensie in de Volkskrant van
gisteren meldde Peter van Bueren dat
Henri Knap in Zienswijze „collega’s aan
raadde bij een interview geen blocnote
mee te nemen, maar na afloop op straat
gauw wat trefwoorden te noteren en alles
in een café uit te werken. Daarmee de
journalistiek parodiërend in al haar treu
righeid”.
De leiding van de Nasionale Partij, die
ook in Namibië (Zuidwest-Afrika) aan het
bewind is, had gister een spoedzitting van
de partij belegd om een diepgaand con
flict tussen de als gematigd beschouwde
conferentievoorzitter Dirk Mudge, en de
zeer conservatieve leider van de Nasiona
le Partij in Namibië, A. Duplessis, bij te
leggen.
Libië zou voorts verontrust zijn over de
berichten dat Syrië de Palestijnse com
mando’s had verzocht geen guerrilla-
aanvallen op Israel meer te ondernemen.
pen bij elkaar steken om een gezamenlij
ke commissie van onderhandelaars te
benoemen. De christen-democraten heb
ben nu alleen nog het terrein verkend.
Zij herinnerden Suarez aan de reeds
bekende eisen van de oppositie, die de 36
partijen in het weekeinde opnieuw her
haalden met betrekking tot hun houding
tegenover het referendum van december.
Dat wil zeggen: algehele vrijheid voor het
optreden van alle partijen, communisten
incluis; toegang tot pers, radio én de staat
stelevisie en opheffing van Franco’s staat
spartij, die ook in de begroting voor 1977
opnieuw vijf miljard peseta’s (200 miljoen
gulden) toegewezen kreeg. Maar het
belangrijkste punt is en blijft de onder-
handeling over de nieuwe kieswet voor de
komende verkiezingen, die misschien
reeds in maart zullen plaatsvinden.
Tot enkele Spaanse hoofdredacteuren
en politici is het al doorgedrongen dat het
een poging van Suarez is om zijn eigen
politieke rol uit te bouwen. Maar bijna de
gehele linkse oppositie is in de val gelopen
en verspilt veel energie om te protesteren
tegen den referendum dat in een sfeer van
gedeeltelijke, en niet totale, politieke vrij
heid plaats vindt. Al heeft zij in theorie
gelijk, de praktijk wijst uit dat de regering
op een overweldigende stembusoverwin
ning kan rekenen.
DARAJANI (AP). Bij de treinramp gisteren in Kenia zijn volgens de laatste
gegevens zeker dertien mensen omgekomen en 40 gewond, aldus is van officiële zijde
meegedeeld. Slechts het lijkje van een kind kon worden geborgen, de overige doden
konden in de chaos nog niet worden bereikt.
De Zambiaanse minister van buiten
landse zaken Siteke Mwale noemde de
beweringen, die Moezorewa tijdens hel
weekeinde heeft gedaan, „ongefundeerd,
oneerlijk en teleurstellend”.
De Syriërs bezitten daarvoor de macht
omdat zij, de hoofdmoot van het Arabi
sche vredesleger vormend, de bevoorra-
dingswegen naar de Palestijnse kampen
beheersen. Daarbij heeft Syrië zich ook
nog beijverd de onder zijn supervisie
staande Palestijnse guerrilla-organisatie
El Saika naar de Palestijnse kampen iri
Libanon te laten terugkeren, waaruit deze
Bibeb, die haar interviews voor Vrij
Nederland maakt, zit aan één stuk door
met grote letters op grote vellen papier te
schrijven zonder naar het papier te kij
ken. „Ik hou erg van letterlijk, ook in de
volgorde van de woorden omdat die heel
persoonlijk is”. Ze noteert daarbij meestal
niet de hele woorden en moet het inter
view daarom bij voorkeur diezelfde
avond of nacht nog uitwerken, om zich de
woorden te kunnen herinneren die ze in
enkele letters heeft samengevat. Haar
eigen steno dus. Heeft ze er ooit over
gedacht echt steno te leren? Nee, van
Willem Drees jr. had ze trouwens begre
pen dat je met steno heel fout kan komen
te zitten als je slordig bent, omdat er dan
al gauw iets anders komt te staan.
Hoewel de spanning langs de 145 kilo
meter lange grens in het bergachtige
gebied de laatste dagen wat is geluwd,
maakte de premier duidelijk dat er geen
plannen zijn de infanterie en pantsereen-
heden terug te trekken. Deze waren een
week geleden naar het gebied gedirigeerd.
Op dezelfde manier maakt de grote lan
delijke socialistische partij PSOE veel
ophef over haar congres, dat van 5 tot 8
december in Madrid zal plaatsvinden. Wil
ly Brandt, die al ontmoetingen met koning
Juan Carlos en premier Suarez qp zijn
agenda heeft staan, Mario Soares,
Michael Foot, Olof Palme en Francois
Mitterrand en andere socialistische lei
ders uit West-Europa, zoals de Nederland
se PvdA-voorzitster len van den Heuvel,
komen het congres prestige bijzetten.
De rechtse leider Camille Chamoun
deed een beroep op het algemeen opper
bevel van de Arabische vredesmacht
geweld te gebruiken tegen degenen die
weigeren mee te werken aan de pogingen
de veiligheid te herstellen.
Het voorstel is gedaan in een brief die
op 24 november is verstuurd en waaraan
gisteren ruchtbaarheid werd gegeven.
Volgens de communisten is spoed gebo
den „gezien het kritieke ogenblik in het
bestaan van de natie, waar reactionaire en
rechtse krachten de revolutie meer en
meer bedreigen”.
Volgens de communisten schiet de rege
ring van de socialistische premier
Mario Soares tekort bij het nemen van
energieke en krachtige maatregelen tegen
„terroristische activiteiten”.
Zij verwijten de regering verder te
bezwijken onder de druk van het „groot
kapitaal en het groot-grondbezit” en
maatregelen te nemen die de agrarische
hervorming en de levensomstandigheden
van de arbeiders in gevaar brengen.
Ten slotte waren daar ook nog de heel
persoonlijke „interviews” van Willem
(Wittkampf), die van begin tot eind alleen
zijn gesprekspartner aan het woord liet,
zonder tijdens het gesprek iets te noteren.
Alleen ging hij om het kwartier naar de
wc, zich verontschuldigend voor zijn
„kleine blaas”, en daar noteerde hij dan
bliksemsnel op kleine stukjes papier in
enkele woorden het zojuist besprokene,
waarna hij het gesprek weer „opgelucht”
kon hervatten
Een beeld van de ravage die ontstond na de treinramp in Kenia, toen de nachttrein
van Mombassa naar de hoofdstad Nairobi ontspoorde.
In Varkaus in Oost-Finland heeft de grootste brand in de geschiedenis van Finland
een papierfabriek totaal verwoest. De politie vermoedt dat er sabotage is gepleegd. Bij
de miljoenenbrand werd niemand van de 250 arbeiders van de papierfabriek gewond.
De Israëlische minister van buitenland
se zaken, Allon, stelde gisteren een
Israelisch-Libanees akkoord voor over
methoden om de vrede langs de grens te
bewaren. „Israël heeft geen geschil met
Libanon en wij hopen dat Libanon spoe
dig de volledige soevereiniteit over zijn
gehele gebied zal herkrijgen”, aldus Allon
in een gesprek met journalisten.
Ik ken trouwens geen enkele intervie
wende journalist die steno gebruikt. Is dat
niet wonderbaar? Ik heb op het congres
van de Russische joden in Brussel eens
een Sovjet-KGB-agent „ontmaskerd”
doordat ik zag dat hij, zich voordoend als
een ijverig notities makende journalist,
steno gebruikte. Dat kan dus nooit een
journalist zijn, was mijn conclusie.
Van Arabische zijde in Beiroet herin
nerde men eraan dat Libië op de vorige
maand in Cairo gehouden topconferentie
had toegezegd drie miljoen dollar voor de
instandhouding van het vredesleger bij te
dragen, maar dat het deze betaling zou
inhouden als het zijn troepen zou terug
trekken.
GENÈVE (ÜPI-REUTER). De voorzitter van de Rhodesiëconferentie in Genève,
Ivor Richard, heeft gisteren met de nationalistische leiders Joshua Nkomo en Robert
Moegabe de samenstelling van een interim-regering voor Rhodesië besproken. Na
afloop zei Richard dat het gesprek „een zeer nuttige inleidende discussie” was, die
vanmiddag wordt voortgezet. Richard had een gedetailleerde uiteenzetting gegeven
van de Britse voorstellen voor het overgangsbewind, dat Rhodesië tot uiterlijk 1
maart 1978 zal regeren. Vandaag zullen Nkomo en Moegabe hun visie daarop geven.
zorewa, die beweert „onomstotelijk
bewijs” te hebben dat de Zambiaanse
president Kenneth Kaoenda een complot
leidt om Nkomo aan het hoofd van de
Rhodesische interimregering te krijgen.
Eén van de christendemocratische lei
ders verklaarde nadien dat het gedurende
de twee uur durende bespreking nog niet
tot onderhandelingen was gekomen, maar
dat Suarez zich daartoe in beginsel open
had gesteld. Daarmee zal men echter pas
beginnen als de 36 oppositiepartijen (van
gematigde christen-democraten tot en
met maoïsten), die zaterdag al in Madrid
bijeen kwamen, morgen opnieuw de kop-
De Italiaanse wet verbiedt dat men
goud in baren en buitenlandse valuta in
zijn bezit heeft en dus is de kans niet bar
groot dat de gedupeerden hun verlies bij
de politie zullen aanmelden.
DEN HAAG (ANP, AP). Op verzoek
van de Turkse Rode Halve Maan heeft
het Nederlandse Rode Kruis gisteroch
tend besloten tot een nieuwe hulpzending
naar het rampgebied in Oost-Turkije,
waar zich vorige week een zeer ernstige
aardbeving heeft voorgedaan. Voor dit
doel zijn gisterochtend 3500 slaapzakken
gekocht en 10.000 plastic zakken voor het
afnemen en verstrekken van bloed plus
de daarvoor benodigde toedieningsappa-
ratuur.
In Turkije zelf kan nog steeds de beno
digde hoeveelheid bloed worden ingeza
meld, maar er ontstaat een tekort aan
bovengemeld materiaal. Voorts zullen na
de eerste dekenzending van vorige week
nog eens 5100 dekens, worden overge-
vlogfen.
In het rampgebied is men gisteren
begonnen met het gereedmaken van vier
tentenkampen die plaats bieden aan naar
schatting 40.000 mensen.
Namens de hulpdiensten is evenwel ver
klaard dat veel slachtoffers van de ramp
hun verwoeste dorpen niet willen verla
ten, in weerwil van de kou. Men gelooft
dat zij .tenslotte toch allemaal zullen weg
trekken.
Nu dit gebeurt wordt het vredesleger
behalve door Syrië alleen nog maar doel
treffend gesteund door Saoedi-Arabië en
Soedan. De Libische stap kwam nadat
Syrië en Israel een stilzwijgende overeen
stemming bereikt schenen te hebben
waarbij Syrië de Palestijnse commando’s
in bedwang zou houden en Israel in ruil
daarvoor geen bezwaar meer zou maken
tegen de aanwezigheid van een klein con
tingent van de Arabische vredesmacht in
dichter bij de grens met Israel gelegen
gebieden.
bij de gevechten van juni dit jaar was
verdreven
Arabische vredesmacht
Libië trekt zich terug uit
