Meedogenloos spel
van meesterpiamst
ZONDIGE GEZUSTERS
Miller-monografie werd ontoegankelijk
DUJARDIN
i
'I
1
s
Noviteit van Strategier op Stichtingsraadconcert NPO
AFNEMENDE KWAITEIT RESIDENTIE ORKEST
af
Orkesten schenken
minder aandacht aan
hedendaagse muziek
Boek van Walter Schmiele vertaald en geactualiseerd
DUJARDIN
Reizende expositie
Hemels prentenboek
Kunstvernieuwers
mogen subsidie
vragen bij CRM
I
„Piter Jellesprijs”
voor Theun de Vries
F
3
VRIJDAG
DECEMBER
19 7 6
17
KUNST
r
KOOP
li
3B
KOOP
e aanval
WIJ ONTVINGEN
d
I
VAN WENNEKER
aanvaê
ITPOOI
ARLEH
UIDEN
IMHH
l X
KOOP
voningru
WJDEf
HAARLEM. De verhuizing
van het Haarlemse Concertge
bouw heeft langer geduurd dan
voorzien was. Daardoor kon het
traditionele Stichtingsraads-
concert van het Noordhollands
Philharmonisch Orkest pas don
derdagavond, twee maanden
later dan gewoonlijk, gegeven
worden, weer voor talrijke geno
digden, in hoofdzaak van Noord-
hollandse gemeentebesturen en
van instellingen, welke hun acti
viteiten in samenwerking met de
overheid ontplooien.
f
i-s
-
r
3
A
(ADVERTENTIE)
Verlate feestmuziek had
verrassende aspecten
i
lt.
Maram
it.
Snellus
is,
TH. DE VRIES
(ADVERTENTIE)
F
E
JL
AMSTERDAM. Uit een jaarover
zicht van de Buma blijkt dat de dertien
beroeps-symfonie-orkesten die Nederland
rijk is in het afgelopen seizoen (1975/76)
minder aandacht hebben besteed aan
eigentijdse Nederlandse muziek dan het
vorig seizoen, toen er juist sprake was van
een stijging van dit repertoire.
DEN HAAG (ANP). Een collectie
van ongeveer driehonderd prentjes vormt
de tentoonstelling „Het hemels prenten
boek”, een reizende expositie van de
dienst verspreide rijkscollecties in Den
Haag. De toernee begint 10 december in
Breda.
De prentjes komen van het voormalig
Bisschoppelijk Museum in Haarlem, dat
thans deel uitmaakt van het rijksmuseum
„Het Catharijneconvent” in Utrecht. De
prentjes zijn voorstellingen van Christus
of van heiligen, van bijbelse taferelen,
religieuze symbolen of emblemen. Ze zijn
geschilderd of gedrukt op kleine bladen.
Dit soort prentjes werd al in de veertien
de eeuw gemaakt. Ze werden in kloosters
geschilderd. Later deden ook miniatuur
schilders, de zogenaamde beeldekensma-
kers, het en ontstond er een bloeiende
handel in.
DEN HAAG (ANP). Kunstenaars
die zich bezig willen houden met een
project dat een experimenteel of anders
zins op kunstvernieuwing gericht karak
ter heeft, kunnen hiervoor bij het minis
terie van CRM om subsidie verzoeken. De
aanvragen kunnen betrekking hebben op
individuele of collectieve projecten op
het gebied van een of meer vormen van
kunst.
Op de verzoeken zal minister Van
Doom beslissen op grond van advies van
de Raad voor de Kunst. De formulieren
voor het aanvragen van een subsidie moe
ten uiterlijk 15 januari bij de directie
kunsten van het ministerie zijn ingediend.
Het is de bedoeling, dat voor 1 mei vol
gend jaar de aanvragers weten hoe op hun
aanvraag is beslist.
Ik zal mij hier niet aan een oordeel
wagen over Millers plaats in de litera
tuurgeschiedenis. Echter, er moet me
van het hart dat de gedachte om een
van zijn boeken te herlezen ter gelegen
heid van deye recensie een gevoel van
grote tegenzin teweegbracht, zijnde
een combinatie van: 1. de sex, dat
weten we nu wel, en 2. wat de rest
betreft: verveling troef. Overigens lijkt
het me niet uitgesloten dat over hon
derd jaar zal blijken dat Miller een
belangrijke rol heeft gespeeld niet zo
zeer in de seksuele bevrijding, want -en
dat ben ik met de feministen eens- zijn
standpunt is dat van de „male chauvi
nist pig”, maar wel in de liberalisatie
van het denken en vooral het schrijven
over seksualiteit.
De Duitse auteur Walter Schmiele
heeft in 1961 een buitengewoon ontoe
gankelijke monografie over Miller
geschreven die nu bij uitgeverij het
Wereldvenster te Baam is verschenen
in de Imago reeks, in een vertaling van
Hans van Megen en Gaby Kriener.
Deze heer Schmiele is op het onzalige
idee gekomen ik hen het nooit eerder
gezien en noop het ook nooit meet
tegen te komen om in zijn eigen tekst
steeds citaten on Millers werk op te
nemen Nu is net natuurlijk teer nuttig
en wetenschappelijk verantwoord om
ter adstruering van eigen betoog soms
een alinea of een langer citaat van een
schrijver over te nemen.
Henri Miller zoals tekenaar
David Levine hem zag.
Wat de orkestwerken-sec betreft deed
deze uit Lausanne afkomstige Zwitser
(thans dirigent te Trier) de Franse toon
kunst eer aan. Met de ouverture tot „Phè-
dre” van Massenet, werd de spits van het
programma afgebeten. Deze ouverture is
een echt modisch theaterstuk uit die tijd
(1873), vol opgeklopte schijndramatiek. In
de na de pauze gespeelde toneelmuziek
van Fauré; de orkestsuite „Pelléas et Méli-
sande” zijn de ingecomponeerde emoties
heel wat oprechter.
Eerst in het sluitstuk van dit program
ma, Debussy’s „La Mer”, leerde je even
wel Monnard pas goed kennen en waarde
ren. Punt één was hier het Residentie
Orkest eindelijk echt goed op dreef en ten
tweede voelde de dirigent zich in deze
muziek pas helemaal „thuis”. Je hoorde
het niet alleen; je zag het ook al aan de
overtuiging en het raffinement van de
gebaren. Zo kwam het eigenlijk alleen in
dit werk, waarin het muzikale spel van eb
en vloed, van kracht en tegenkracht ein
deloos genuanceerd wordt uitgespeeld, tot
een werkelijk suggestieve vertolking op
niveau.
Want het lijkt wel alsof het Residentie
Orkest, met alle interne problemen van de
laatste tijd, er intussen niet beter op is
geworden. Het gemiddelde peil was in
ieder geval voor de pauze nogal teleurstel
lend. De begeleiding bij het Eerste piano
concert van Tsjaikovski waren zeldzaam
eenkleurig en op verschillende plaatsen
konden solist en orkest elkaar niet goed
vinden. Bovendien haperde er nogal eens
wat aan de zuiverheid in het blazerskorps.
Onder redactie van Yvonne Schol
ten: „De sociale strijd in Italië 1968-
1973.” Teksten uit n Manifesto en Lotta
Continue, samengesteld, vertaald en
ingeleid door Yvonne Scholten. (Kritie-
se Bibliotheek Van Gennep).
Mario Vargas Llosa: Het Groene
Huis, Uitgeverij Meulenhoff Amster-
De soliërende pianist was een musicus
wiens naam reeds lang op de podia geves
tigd is: Shura Cherkassky. Je trof bij hem
een veel bezadigder opvatting aan, dan bij
Nicolai Petrov, met wiens onstuimige
maar spirituele benadering in Russische
geest men onlangs op dezelfe plaats werd
geconfronteerd. Er was bij Cherkassky
Joachim Joesten: „CIA”. Wederom
een boek in de trend van onthullingen
over inlichtingendiensten. De Duitse
journalist Joesten levert zijn bijdrage
over de duistere praktijken van de CIA
en toont geheime verbindingen tussen
mensen en organisaties waar tot dus
ver weinig van bekend was. (Bruna).
Mr. G. B. J. Hiltermann: „De wereld
in 1975”. Van Azevedo en Arafat tot
Vietnam en Zimbabwe een persoon
lijke en geïllustreerde visie van Hilter
mann op de achtergronden van het
nieuws en de nieuwsmakers van verle
den jaar. (Unieboek 19,50).
een forse aanpak waar te nemen, die
ondanks een temperamentvolle pose, een
soms wat onderkoeld-romantische indruk
maakte. Weliswaar geeft hij met zijn
hamerende aanslag markant reliëf aan de
meeste gedeelten, maar plotseling toege
past pianissimo-spel om aanzwellende
passages in maximaal eindcontrast te
kunnen uitbouwen, leidden daarentegen
op verschillende plaatsen tot onhoorbaar
heid en ongewenste inzinkingen in de
klank ten opzichte van de toch al niet te
subtiel aangepaste orkestpartijen.
Op deze avond speelde de befaamde
pianist Daniël Wayenberg het zo gewaar
deerde fraaie Pianoconcert in a kleine
terts opus 54 van Robert Schumann,
waarvan hij in oktober reeds uitvoeringen
in Haarlem en in de provindie met Van-
dernoot en het orkest heeft gegeven. De
uitmuntende indrukken, die hij met zijn
spel gaf en waarover in onze bladen werd
bericht, werden glansrijk bevestigd. Na
de pauze leidde Vandernoot met stuwend
gebaar een uitvoering van Beethovens
zevende symfonie, welke blijkens het
applaus ruim gewaardeerd werd.
P. ZWAANSWIJK
-LA met g|
éweg.
S met c.v|
veg
Hagestrt
Denis Judd: „Gevallen tronen, ver
dwenen vorstenhuizen”. Een overzicht
van de voornaamste ex-monarchen
van Europa en hun ballingsoorden en
daarbij een schets van de tijd van deze
eeuw waarin deze vorsten zelf nog aan
de macht waren (of hun grootouders).
Rijkelijk geïllustreerd. (De Haan -
27,50).
AT Plein
I
f
dam 35,-). Mario Vargas Llosa, een
jong veelgelezen Peruviaans schrijver,
schetst in deze roman de sociale en
politieke (wan) toestanden in het kleine
provinciestadje Piura. Een spannend
boek over mensen die door machten
buiten hun bereik voortdurend worden
gedoemd te mislukken.
en taxa!
NBM M(
ITRAAT
1 tel. 12
bhhM
Het stichtingsraadconcert werd begon
nen met de eerste uitvoering van de
Ouverture „Intrada festiva” in opdracht
van het Buma-fonds door Herman Strate
gier gecomponeerd voor de feestelijke
heropening van de Haarlemse concert
zaal.
ALS! Mee
allerbeste
consume
e 82, H’li
ï3. Hllleg
De heer Schmiele echter, frommelt
losse zinnen en vaak zelfs één of meer
losse woorden van Miller schuinge-
drukt in zijn eigen tekst. Het moet een
heidens karwei geweest zijn om Millers
gehele oeuvre na te pluizen op voor het
vertoog bruikbare woorden en zinnen.
Een typisch voorbeeld van Duitse
Gründlichkeit, maar het resultaat
maakt het boek typografisch gezien
totaal onleesbaar, om nog maar niet te
spreken van de zweverigheid van de
tekst zelf. Ik zal nooit kunnen wennen
aan die typisch Duitse combinatie van
onzindelijke metaforen, hoogdravend
heid en pseudo-analytisch gezever.
Cherkassky doet ongetwijfeld mooie
dingen door een artistieke toepassing van
rubati. Van diversiteit binnen het totaal
karakter van zijn klaterend toucher, is
daarnaast weer nauwelijks sprake. Het is
moeilijk te begrijpen dat hier dezelfde
pianistiek aan de orde was, als bij de
Cherkassky van de recitals. Het feit dat in
dit Tsjaikovski-concert niet alleen alles
door hem op dezelfde manier even pinnig
werd neergezet, maar dat veelal de bikkel
harde pianistiek een meedogenloze
indruk wekte, was een van de vele tegen
vallers op dit concert.
JOHAN VAN KEMPEN
'ooekenboekenboekenboeken
boekenboekenboekenboeken
boekenboekenboekenboeken
boekenboekenboekenboeken
boekenboeken
boekenboeken
boekenboeken
boekenboeken
boekenboekenboekenboeken
boekenboekenboekenboeken
boekenboekenboekenboeken
boekenboekenboekenboeken
Het boek staat vol met mooie foto’s
van onder andere bovengenoemde fas
cinerende tijdgenoten van Miller. Met
het bekijken van die foto’s heb ik toch
nog een aangename middag doorge
bracht. En dan is 19,50 eigenlijk hele
maal niet duur voor een boek dat ook
nog een tot heden bijgewerkte biblio
grafie en een register bevat.
JEROEN KOOLBERGEN
Fuita
it.
Bloemi
Van het orkestenfront kon de voorzitter
mededelen, dat de definitieve nota betref
fende het door het ministerie van Cultuur,
Recreatie en Maatschappelijk Werk
beoogde orkestenbestel nog niet gepubli
ceerd is. Het was met voldoening, dat de
heer Reehorst mededeling kon doen van
de artistieke successen van het orkest in
Brussel en van de uitnodiging, die ontvan
gen was voor een optreden in Parijs in
1977.
De jury kende de prijs toe voor de
vertaling uit het Fries van de gedichten
bundel „In Memoriam” van Douwe A.
Tamminga. De prijs wordt 21 december in
Leeuwarden uitgereikt. De prijs is
genoemd naar de Friese dichter en staats
man Pieter Jelles Troelstra en wordt
beurtelings voor Fries- en Nederlandsta
lig werk gegeven.
Aan deze intentie is bij de officiële ope
ning op zondagmiddag 28 november om
welke reden dan ook, geen gevolg
gegeven.
Hermann Hesse: Peter Camzind.
Uitg. De Arbeiderspers.
De roman van Hesse’s eigen jeugd en
ontwikkelingsgang. Voor de liefheb
bers van een vaag humanistische, op
oosterse grondslagen gevestigde leven
sbeschouwing.
Peter Schwiefert: De vogel heeft
geen vleugels meer. Uitg. Elsevier.
De aan zijn moeder gerichte corres
pondentie van een uit Duitsland
gevluchte joodse jongeman die via
Portugal en Griekenland in Noord-
Afrika terecht komt, waar hij dienst
neemt bij de Vrije Franse Strijdkrach
ten. Een beklemmend document, zeker
als men weet dat deze vlucht naar het
leven op een vlucht naar de dood uit
liep.
Douglas Johnson: De geïllustreerde
geschiedenis van Frankrijk. Uitgege
ven door Fibula- Van Dishoeck. Velen
zullen bij het lezen van Johnsons pen-
nevrucht herinnerd worden aan hun
schooltijd. De Schotse schrijver heeft
nog eens alle revoluties, oorlogen, cri
ses, jaartallen en sterke mannen uit de
historie van het Franse rijk op een rij
gezet.
Weliswaar op een zeer aantrekkelij
ke manier, maar toch niet zodanig dat
deze uitgave boven de categorie „vere
delde schoolboeken” uit kan stijgen.
Veredeld, omdat de uitvoering met
meer dan 200 illustraties bijzonder
fraai is.
David Howarth: Het epos van D-
Day; Walter Lord: De dag van Pearl
Harbour; Paul Brickhill: Bommen op
de Roerdam; Robert E. Merriam: Het
Ardennenoffensief; C. E. Lucas Phi
lips. De raid op Saint-Nazaire. Uitge
verij Het Spectrum. Vijf oorlogs-
prisma’s die voortdurend de belang
stelling hebben opgewekt en nu
opnieuw zijn gedrukt.
Het aandeel van de hedendaagse
muziek in de bijna 1300 concerten die
werden gegeven liep (in minuten bere
kend) van 4 percent met bijna een derde
terug tot 2,8 percent. Berekend naar het
aantal muziekwerken viel een achteruit
gang te constaterery'van 9,3 naar 5,3 per
cent.
De gemiddelde tijdsduur per concert
was met 77 minuten gelijk aan die van het
vorig seizoen.
Alice en Ellen Kessler spelen momenteel de hoofdrol in „De zeven hoofdzonden”, het
ballet van Bertold Brecht en Kurt Weil. De Kesslerzusjes zullen er de rollen van Anna I
en Anna II spelen’. Eerder speelden de dames die al in Brussel. De première van „De
zeven hoofdzonden” was in Theater Gartnerplatz in München.
Met dit beperkte tijdsbestek heeft Her
man Strategier gewoekerd om in levendi
ge afwisseling blij gestemde muzikale
gedachten onder te brengen in een vorm,
die bepaald werd door een evenwichtige
structuur en waaraan mede inhoud en
karakter werd gegeven door verrassende
instrumentale timbre-aspecten. Daarin
hebben de orkestleden alle hun eigen spel-
specialisme met succes kunnen laten gel
den onder de regelende directie van
André Vandernoot.
JLT 6 DE
1. rood, 6'
Elk def
oegest.
Kloosters:
geot 504
1000 en i
’-50. Peuo
feer luxe
teer mooi
75 875
i. 2x Pei»
>lauw r
970 geen
t 12 TSt
prijs 15
kl oranje
kl. blauw
3d f 62R
Celica 1(
»ot 204 7,
OO Citroé
ikord ze»
ngerulld
i Dyanes
71 f 2251
juni '74
r oud 60.;
mee 2;
naanden
aratie, H
Tel. 25E
bianch
le staat
art 440, f
>44444
Michel van der Plas: „Amerikaans
dagboek". Waarnemingen, ontmoetin
gen en indrukken van Michel van der
Plas, tijdens zijn reizen naar Amerika
opgedaan, waaronder ook een
beschrijving van de val van Nixon.
(Elsevier - 14,50).
AMSTERDAM Het Residentie
Orkest speelde gisteravond in het
Amsterdams Concertgebouw. Dit tweede,
met medewerking van de AVRO georga
niseerde abonnementsconcert van de voor
radio-uitzending opgenomen Amsterdam
se serie van dit seizoen, werd gegeven
onder leiding van de 35-jarige dirigent
Jean-Franfois Monnard.
„Gecomponeerd ter gelegenheid van de
verbouwing van de concertzaal” zou min
der bepalend zijn geweest voor het exacte
functionele uitvoeringstijdstip dan de
opdrachtsformulering. Jammer voor
BUMA, dat zo aan het doel voorbijgescho
ten werd, jammer ook voor het „huisor
kest”, het NPO, dat zijn vreugde over de
verbouwing pas donderdagavond met
speciale feestmuziek tot uitdrukking kon
brengen, zij het dan met een compositie,
waarvan de opdrachtgever de duur had
bepaald op acht minuten.
5 W. Bar»
5 VleetstrJ
Voltastri
LAT Sll
Hoewel hij bijna al de groten van zijn
tijd gekend of ontmoet heeft: Anaïs
Nin, Blaise Cendrars, Lawrence Dur-
rell, T.S. Eliot, Dylan Thomas, D.H.
Lawrence, Sherwood Anderson, John
Dos Passos, om er een paar te noemen,
en zich op het juiste moment (de jaren
dertig) in Parijs bevond, wordt hij
door de literatuurkritiek niet
beschouwd als een schrijver van het
zelfde niveau als zijn beroemde tijdge
noten. (Voor de liefhebber: een uitzon
dering is bijvoorbeeld het essay van
Philip Rahv in „Literature and the
Sixth Sense”).
Sedert 1849
Gierstraat 52-56 - Haarlem - Tel. 023-3129 92
IIUMPHH
ir), 111
85
>or alle s
n velgen,
n, sponst
ne 82, Hl
33. Hllleg
lutoshow
steeds ruin
wb. Auto-
6-10. Za
De aanwezigen werden samen met de
dirigent André Vandernoot en de leden
van het orkest door de voorzitter van het
NPO-stichtingsbestuur drs. J. Reehorst
verwelkomd in een korte toespraak.
De tweejaarlijkse literaire prijs van de
gemeente Leeuwarden, de „Piter Jelles
prijs”, is toegekend aan de schrijver en
lettterkundige Theun de Vries te
Amsterdam.
TOEN IK EEN jaar of vijftien was
haalde ik „Sexus” en „Plexus” van
Henry Miller uit de boekenkast van
mijn ouders om stiekem te genieten
van de „schunnigheid” (zoals dat toen
heette) van bepaalde passages. Jaren
later hoorde je van feministen dat
Henry Miller taboe was vanwege zijn
mannelijk chauvinisme. Op de univer-
siteit tenslotte kwam Miller nergens
bij het literatuur-onderwijs ter
sprake.
1 20
