I
Fons Jansen en Henny Orri onderbreken eigen bezigheden
intenties
KUNST ANTIEK INBOEDEL
VEILING
Jan Verburg werkt speels met schijn
I
Trio bewees pas
laat artistieke
Geen werkelijke diepte
in Bridget’s House
Gespannen directie-gebaren
van Foster bij het APhO
uu
1
In Amsterdams Concertgebouw
Jumelageconcert
Hull Truck speelt in Mickery
AVONTUURLIJKE EXPOSITIE BIJ SBK IN HAARLEM
waard
Studio Scarabee in
Pulchri Studio
HIFI
STEREO
Streekgenoten
exposeren
Balanchine-programma
bij Nationale Ballet
WOENSDAG 8
DECEMBER
19 7 6
17
KUNST
P. HOOGEVEEN B.V.
Kijkdagen: zaterdag, zondag, maandag a.s. Zie adv. vrijdag a.s.
I
5.40
•oldschmeding
HAARLEM. Door de eeu
wen heen zijn beeldende kunste
naars gefascineerd geraakt door
het verschijnsel licht en zijn wer
king. Het goddelijke verschijnsel
rond heiligen in de middeleeu
wen, het clair-obscur bij de 17e-
eeuwers, het stralende zonlicht
bij de impressionisten, het ontle
de licht bij de luministen, iedere
periode heeft op dit gebied een
bepaalde opleving te zien gege
ven, die steeds weer teruggrijpt
op wat verworven is en waarop
verder kan worden gebouwd.
Haarlem
SS]
RESTAURANT
Grote Houtstraat 21
1
ZUURKOOL
de moeite t
Specialist in waard
notenmeubelen
nterieur claóe
HAARLEM. De actrice Hen
ny Orri en de cabaretier Fons
Jansen onderbreken iedere week
een avond hun eigen theaterbe-
zigheden om samen een „Kleintje
kunst” te presenteren aan een
goedwillend en (als het even kan)
goedlachs publiek. Een soort
luchtige vrijetijdsbesteding, die
zoals gisteren tijdens de voor
stelling in de Stadsschouwburg
bleek heel weinig pretenties
heeft. De twee stoeien wat met
woorden en muziek, allemaal
heel vrijblijvend. Ze hebben geen
boodschap voor het publiek, ze
zingen en ze doen maar wat en als
iemand het leuk vindt, nou dan is
dat meegenomen. Het „Kleintje
kunst” verplicht tot niets.
Fons Jansen en Henny Orri in hun „Kleintje kunst”.
(Foto ]aap Pieper)
(Foto Bob van Dantzig)
Steve Marshall en Cass Patton in Bridget’s House.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
JAAP STORK
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
CEES STRAUS.
Grote Markt 8-tel 023-324880
Die belangstelling is niet zo onlogisch
want al in een zeer vroeg stadium van de
menselijke beschaving werd licht aan
vaard als de oorsprong van het leven. De
hang naar de mystiek van het leven, het
willen verklaren en ontraadselen van de
oer-afkomst valt nauw samen met het
onderzoek naar het licht.
Maar goed, ik was bezig met Fons Jan
sen en Henny Orri. Hun programma na de
pauze de gedichtencyclus uitgezonderd
liep nogal eens vast in herhalingen. Het
sfeertje bleek niet tot het einde toe vol te
houden, Even bereikten ze nog een hoog
tepunt met enkele duetten, maar de voor
stelling zou verzand zijn als Frans van
talent tot in het eindeloze mee doorgaan.
Maar in „Kleintje kunst” was het allemaal
wat gezocht, heel goedkoop en zelden ver
rassend.
CENTRALE figuur is mrs. Bridget
Scott, een gescheiden vrouw die uit haar
huwelijksbreuk een woning heeft overge
houden. Om in haar levensonderhoud te
voorzien verhuurt zij daarvan enkele
kamers en zo is er binnen haar gezichts
kring een uiterst gevarieerd gezelschap
ontstaan, waarvan ieder zo z’n (of haar)
eigen kijk op de samenleving heeft. Het
groepje lijkt zich nogal klaploperig te
gedragen, maar wie er even doorheen
kijkt ontdekt dat het nogal meevalt.
Nee, dan luisterde ik liever naar de
geparodieerde of geactualiseerde versie
van bekende gedichten die je in iedere
bloemlezing kunt terugvinden. Zo draaf
den Heer Halewijn en de Twee Conincs-
kinderen weer op, Egidius en Constantijn-
tje, kortom de verplichte nummertjes van
de vroegere middelbare school, zaliger
gedachtenis.
Dalen die aan de vleugel het programma
voortreffelijk begeleidde, zich ook niet
ontpopt had als een virtuoze en muzikaal
De kelder is ingeruimd voor een kleine
educatieve tentoonstelling over spinnen,
weven en verven, verzorgd door Emmy
Verpoorten.
Dit aantrekkelijke, uit 1960 daterende
en interessant geïnstrumenteerde stuk,
dat in alle delen een aangename afwisse
ling behoudt, kreeg een uitvoering waar
bij de geraffineerde diversiteit van het
orkestkoloriet in de praktijk onderstreept
werd.
Beide exposities tot en met 24 decem
ber, de SBK gaat daarna tot begin januari
dicht.
sterk is ingebouwd. De kijker wordt
getuige van een voorval waarbij hij ten
zeerste betrokken raakt, waaraan hij niet
kan ontsnappen maar waarvoor hij ook
geen oplossing kan bieden. Hij gaat de
tekening op haar detailpunten onderzoe
ken en daar heeft Verburg hem beet want
binnen het spanningsveld van de versto
ring van het evenwicht kan hij zijn theo
rieën over het licht heel makkelijk kwijt.
AMSTERDAM. In de grote zaal van
het Amsterdams Concertgebouw leerde
het publiek gisteravond Lawrence Foster
kennen, die zijn opwachting maakte als
gastdirigent bij het Amsterdams Philhar-
monisch Orkest. Deze Amerikaanse musi
cus, die het permanent gastdirigentschap
van het Londense Royal Philharmonic
combineert met de functie van „music
director" van het Houston Symphony
Orchestra, zorgde direct voor uitstekende
indrukken in Henkemans’ „Partita per
orchestra.
geheel, als ook het mediterend karakter
van het melodisch rijke Adagio, werd heel
goed getroffen.
De Vries heeft een enorm begrip voor
muzikale hoofd- en bijzinnen en neemt die
intuïtief doorvoelde kennis van zaken als
leidraad voor zijn genuanceerde dynami
sche benadering. (In de door hem op dat
gebied getoonde subtiliteiten met name,
kon het orkest hem helaas niet volgen).
Han de Vries modelleert zijn glasheldere
maar fluweelzachte toon voortdurend op
de per passage aangepaste meest vanzelf
sprekende manier en polijst aan het
uiteinde van iedere muzikale lijn een
superfijn gediminueerd staartpuntje. Zijn
gladvloeiende coloraturen en alle licht en
soepel genomen fiorituren, zijn evenmin
„mooidoenerij” als zijn verlokkende loon
vorming. Ze zijn eerder de volkomen rea
lisatie van de klassieke distinctie van het
uit een dergelijke compositie voortvloei
ende verklankingsideaal.
JOHAN VAN KEMPEN.
Gelukkig heeft het Nordwestdeutsches
Kammertrio in het tweede programmage-
deelte, gewijd aan de uitvoering van het
Trio in g opus 63 van Carl Maria von
Weber die aanvankelijk zeer schaarse
momenten, waarin het kunstzinnig flo
reerde, in belangrijke mate uitgebreid. Nu
pas werd duidelijk dat dit ensemble dat
zich lange tijd verscholen had achter een
muur van koele zakelijkheid wel degelijk
wist expressiviteit expresseviteit was en
die dit ook in de doorgaans doorleefde
voordracht met succes waarmaakte. De
cellist Hans Meier maakte dan ook dank
baar gebruik van de ruime mogelijkheid
om de inhoud van zijn solopartij in het
dromerige andante („Schafers Klage”)
met gevoelige toon gestalte te geven.
In het Trio in G van Haydn waar eigen
lijk al zo bitter weinig gebeurde buiten
een plichtsgetrouwe notenweergave, was
dit misschien nog toe te schrijven aan de
noodzaak tot een wat langer dan gebrui
kelijk mentaal en fysiek „inspelen” en het
aftasten van een onwennige akoestiek.
Maar ook in Martinus Trio moest je in
feite tot de finale wachten voordat de
hierin soms tot extatische hoogte opge
zweepte speelvreugde in de vertolking
enigszins recht werd gedaan. Juist het
mooie adagio met een op de voorgrond
tredende paino partij werd daarentegen
weer zo neutraal en zonder enige koeste
ring van toon weggespeeld.
Inge Sauer, piano; Ernst Hinkelmann,
fluit en Han Meier, cello stonden intussen
voor de niet geringe en weinig inspireren
de zaak hun muzikale presentatie niet
onder die ontmoedigende omstandigheid
te laten lijden. En hoewel het speeltech-
nisch vakmanschap bij alle drie geprezen
kon worden, bezaten ze helaas lange tijd
een te beperkte artistieke overredings
kracht en ontwapening om je werkelijk
mee te slepen en die lege zaal te laten voor
wat hij was.
Voor februari ’77 heeft het gezelschap
de première voorzien van een nieuw ballet
van Balanchine: „Le tombeau de Coupe
rin”, op muziek van Maurice Ravel. De
uitvoering ervan maakt deel uit van een
geheel Balanchine-programma.
BRIDGETS HOUSE kwam tot stand
onder leiding van Mike Bradwell. Er
wordt breedvoerig in gediscussieerd, per-
geestige solo-artiest. Terecht werd hij in
het applaus na afloop betrokken.
WIM HELVERSTEIJN
"':l
HULL TRUCK heeft gekozen voor een
simpele presentatie. Het stuk speelt in een
pub, in de woonkeuken van Bridget en in
de flat (woongedeelte) van Mathew Jones,
de intelectueel van het gezelschap. Die
locaties worden soms door de belichting
aangegeven, soms wordt gewoon volstaan
met eenvoudig op een van die plaatsen te
spelen, zonder dat er nadrukkelijk sprake
is van een afstand nemen van de rest van
wat er op het speelvlak staat. Maar van
werkelijk essentieel belang is dat eigenlijk
niet. Dit stuk heeft voor een Voorstelling
in Mickery een ongewone lengte. Een wer
kelijk ongewone belevenis vind ik het niet.
KO VAN LEEUWEN
met aard, pureespek
en worst
Luisteren,
vergelijken,
vragen stellen
en deskundig
antwoord krijgen.
Niet zo bevredigend waren de wat stroe
ve begeleidingen door het APhO onder
Foster’s leiding, in het (ten onrechte) aan
Haydn toegeschreven Hoboconcert. De
solist daarentegen, Han de Vries, liet er
door zijn spel geen enkele twijfel aan
bestaan dat hij als instrumentalist een
internationale klasse vertegenwoordigd.
In die romantiserende stijl was trou
wens het hele programma gevat. De
onderbreking met conferences vooral
I door Fons Jansen hield die lichtvoetige
I stemming wel gaande zij het dat hij wel
geslaagdere grapjes heeft gemaakt dan
welke hij gisteravond debiteerde. Spelen
I met woorden is leuk, je kunt er met enig
Ook de tumultueuze finale kreeg een
overtuigende voordracht waarbij de tech
nische heerschappij van voor de pauze
eindelijk naar het tweede plan was ge
schoven.
Het merkwaardige was misschien dat
de oudere generatie het meest geboeid
scheen door de voordracht van de oor
spronkelijke teksten. Dat declameren is
een onvergetelijk jeugdsentiment dat
teruggrijpt tot de schooljaren en in het
professionele vlak kostbare herinnerin
gen oproept aan bijvoorbeeld Paul Huf en
Albert Vogel. Voor zover de parodieën
niet als blasfemisch werden ervaren heeft
die oudere generatie ervan genoten. De
jongere niet minder, gesteld tenminste dat
ze ooit van die gedichten gehoord heeft,
laat staan dat ze die gelezen heeft.
De constateringen die de Haarlemse
kunstenaar doet zijn niet zo schokkend,
maar ze worden bepaald avontuurlijk als
een op het oog wezensvreemd element
Lawrence Foster maakt voortdurend
een tamelijk gespannen indruk, maar
weet daarbij zijn muzikale bedoelingen op
duidelijke wijze in directie-gebaren om te
zetten. Hoewel het APhO onder andere
dirigenten wel eens meer perfectie aan de
dag heeft gelegd (het fenomenale resul
taat bij het gastoptreden van Serge Baudo
ligt nog vers in het geheugen), wist Foster
naast de opmerkelijke weergave van Hen
kemans’ Partita, de tot besluit van het
programma uitgevoerde Tweede Symfo
nie van Schumann een indringende
kracht te verlenen. De geladen, dreigende
atmosfeer van deze pathetische symfonie
met zijn sterke „noodlots-impulsen” als
DEN HAAG (ANP). Het Haags
Gemeentemuseum heeft een tentoonstel
ling georganiseerd over het werk van de
Haagse Studio Scarabee. Dit werk gaat
l uit van de beeldende kunst en is bedoeld
voor theater-achtige omstandigheden,
met andere uitingsvormen als geluid,
licht, beweging. De expositie heet,, acht
projechten van Studio Scarabee”. Ze
wordt ingericht in Pulchri Studio en is te
bezoeken van 11 december tot 24 januari.
Ze bestaat uit o.m. video-opnamen van
voltooide projecten, teksten, foto’s, attri
buten en decors. Studio Scarabee maakt
de projecten sedert 1965. Het achtste
kwam onlangs van de grond en heet
.Havana Jojo”.
AMSTERDAM. In Mickery is de
Huil Truck Theatre Company uit Enge
land dinsdag begonnen aan een kleine
serie opvoeringen van Bridget’s House.
Het betreft een stuk dat is ontstaan uit
improvisaties en dat een enigszins
mistroostig samenlevingsbeeld laat zien.
Er worden pittige sociale commentaren in
geleverd door een groepje mensen waar-
van elke persoon in eigen eenzaamheid
rondtobt. Mensen die elkaar weten te vin
den in hun maatschappijkritische opmer
kingen en hun aanmerkingen ten opzich
te van elkaar, doch die vrij hulpeloos
blijken met betrekking tot hun eigen pro
blematiek.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Michel van Overbeeke
uit Haarlem en Wim Bosman uit Sant
poort exposeren samen 11 te.m. 30
december in het Kunstenaarscentrum,
Plein 7 in Bergen (N.-H.). De eerste toont
er zijn schilderijen en aquarellen, de twee
de zijn plastieken. De expositie wordt
zaterdagmiddag a.s. om vier uur geopend
met filmpjes over het werk van beide
kunstenaars.
Van 1 te.m. 20 januari gaat de Haarlem
se graficus Marinus Fuit in hetzelfde
kunstcentrum exposeren.
HAARLEM Het moet het Nordwest
deutsches Kammertrio dat gisteravond in
de Tuinzaal van het Concertgebouw
optrad, een vreemde indruk hebben gege
ven dat precies 31 mensen bereid bleken
om kennis te maken met een brok levende
cultuur uit Osnabrück, de stad waarmee
Haarlem een jumelage onderhoudt.
Bepaald geen gretige belangstelling dus
van onze burgerij die daarmee zijn geza
pigheid weer eens demonstreerde.
Jan Verburg schilderde dit „stilleven met eend“. Het licht uit de bureaulamp
wordt langs elektrische weg voortgebracht.
doet trillen. Een rubbervlot steekt een
rieten (strand?)meubel omver of de grij
per van een dragline trekt het karpet op.
Ook voor Jan Verburg die momenteel
een kleine tentoonstelling in de boven
ruimte van Stichting Beeldende Kunst
(SBK) aan de Gedempte Oude Gracht
heeft, is het licht een fascinerend gegeven
waarvan hij steeds weer de aard wil
onderzoeken en aftasten. Hij doet dat
middels twee soorten werk, de potloodte
kening en de olieverf schildering. De
tekentechniek wordt vooral gebruikt om
de werking van het licht te laten zien, de
aard ervan en het effect alsmede de struc
turele eigenschappen die objecten te zien
geven als het licht er op valt.
AMSTERDAM (ANP) Terug uit
Amerika werkt het Nationale Ballet aan
een nieuwe uitvoering van het Zwanen
meer op muziek van Tsjaikowski. Het
avondvullend ballet wordt gedanst op 23,
24 en 25 december in de Amsterdamse
Stadsschouwburg en op 7 en 8 januari in
het Circustheater in Scheveningen.
soonlijke eigenaardigheden passeren in
dikwijls humoristisch gekruide dialoog
vorm de revue en er worden becommenta
riërende liedjes in gezongen. Vooral dat
laatste vind ik een verademende afwisse
ling. Er wordt trouwens heel geolied in
geacteerd zonder de nadruk op zo duide
lijk toneelspelen te leggen. De Engelsen
vervullen hun rollen op een manier die we
van televisie-series als Coronationstreet
gewend zijn: ontwapenend en zonder op
smuk. Maar wat ik in dit twee uur durend
toneelwerk mis is de inhoudelijke diep
gang van de verschillende karakters.
Zelfs dat van de hoofdpersoon waagt het
niet 't vizier zover open te trekken dat je
tot op de ziel naar binnen kunt kijken.
Enkele uren lang draait hun binnen-
pretmachine, waaruit zij liedjes toveren
i waarvoor Johannes Brahms jaren geleden
al de muziek heeft geschreven maar waar
voor Fons nieuwe, eigentijdse teksten
heeft gemaakt. Eigentijds? Ze gaan mees
tal over de liefde, het thema is dus eeuwe-
noud Maar in deze tijd waarin de liefde zo
hard wordt aangepakt, is het toch een
verademing naar die vlinderachtige
bespiegelingen te luisteren. Zo moeten
ook onze grootouders in hun jeugd de
liefde bezongen hebben.
De drie schilderijen die de SBK van
hem toont, hebben die sfeer van vervreem
ding veel minder. Hier gaat Verburg ver
der met zijn onderzoek naar licht en voegt
hij een heel ander aspect in, namelijk dat
van het langs elektrische weg verkregen
licht.
Hij kiest voor het stilleven dat dooreen
bureaulamp of tafellamp wordt besche
nen terwijl in werkelijkheid een lampje,
aangestoken via het net, voor het licht
zorgt. Het heeft overeenkomsten met een
grappig soort dorpsgezichten uit de vori
ge eeuw die op de plaats van het anders
geschilderde uurwerk in de kerktoren een
heus klokje bevatten. Zou je het klokje
vervangen door een geschilderde uitvoe
ring dan vervalt het hele effect en zo is
het ook met de echt schijnende lampen
van Jan Verburg. In dit geval gaat hij
echter nog verder, want doe je het licht
uit, door het uittrekken van de stekker,
dan krijgt het werk onmiddellijk een wat
flets, zo men wil doods uiterlijk. Verburgs
bewijs: zonder licht geen leven.
wordt ingevoerd. Uitgaande van de
bestaande situatie die door het licht als
het ware bewezen wordt, treedt van bui
ten af een verstoring op. Tegelijk met het
daglicht komt door het raam van het
interieur een agressief object de kamer
binnen dat een rechtstreekse bedreiging
vormt voor de status quo. De ene keer is
het een brandend papieren vliegtuigje dat
in de richting van een brandslang koerst,
een andere keer een steen met een erom
heen gebonden brief die een koffiepot
In elke tekening zijn de emoties bijzon
der onderkoeld wat als effect heeft dat de
spanning wordt verhoogd en tevens de
nadruk wordt gelegd op de estethische
kant van het gegeven. Het zou een
gemeenplaats zijn om hier van een Kaf
kaiaanse sfeer te spreken, maar feit blijft
dat het element van vervreemding heel
Kleintje kunst had geen pretentie
e
