VREDELING OVER KRACHTSVERHOUDING OOST-WEST:
Friedman ontkent
samenwerking met
Chileense junta
n
Prins Bertil
r
Israel trekt voorstel over
WALDHEIM
HERKOZEN
©CITIZEN
Kissinger praat
over impasse
rond Rhodesië
getrouwd
Suarez zegt „nee”
tegen communisten
vredesconferentie weer in
i
F
NOBELPRIJSWINNAAR ECONOMIE
Verzet tegen Egyptische resolutie zou slecht vallen
J
Zwitserse missionaris
in Rhodesië vermist
Partij niet voor verkiezingen erkend
Parijse typografen
schorten staking op
E
BADMINTON
Br
WOENSDAG
8
DECEMBER
19 7 6
BINNEN- EN BUITENLAND
militaire apparaat verder te ontwikkelen, op een rijtje had gezet.
ters
i
L'
cel
i
okt
j
kht
Het ongelofelijke nieuws
vdo hei elektronisch
wekker-hortoge:
(Van onze redacteur in Jeru
zalem,
Jaap van Wesel
JERUZALEM. Israel zal het
voorstel dat het in de Algemene
Vergadering van de Verenigde
Naties gedaan heeft om de vre
desconferentie over het Midden-
Oosten bijeen te roepen, weer
moeten intrekken. Dit om niet
gedwongen te worden tegen het
eigen voorstel te stemmen. Dat
Israel in geval van stemming
tegen zou moeten stemmen staat
wel vast, omdat het voorstel
zodanig geamendeerd zal wor
den, dat de PLO ook naar Genè
ve wordt uitgenodigd, iets wat in
het Israëlische voorstel juist ver
meden is.
BRUSSEL (ANP). De situatie bij de krachtsverhoudingen tussen
oost en west is ernstiger dan menigeen in Nederland denkt,” zo heeft
de minister van Defensie, ir Henk Vredeling, gisteren in Brussel
verklaard. Hij zei dit nadat in de conferentie van NAVO-ministers van
defensie zijn Amerikaanse collega Donald Rumsfeld - de inspannin
gen die de landen van het Warschau Pact zich getroosten om hun
i
3
MMNH
nu zegt iedereen het, ook mensen die in
den
1
Ei
Vest-
ikers
ïlijke
ibaar
ider-
ellen
d-en
g en
t tot
Suarez wil ook niet toegeven aan aan
drang van rechtse zijde in Spanje om de
verkiezingen al in maart 1977 te houden,
zodat rechts meer kansen heeft dan links,
waar nog veel georganiseerd moet wor
den. De premier zou mei in gedachten
hebben als maand voor de verkiezingen.
Ook het Israëlische voorstel in de Alge
mene Vergadering is een zet in die
progaganda-vredesoorlog. Egypte had al
eerder een gematigd voorstel ingediend,
dat zo gematigd leek, dat het met zeer
grote meerderheid aangenomen leek te
worden.
De oppositiepartijen hebben gisteren
een lijst met de namen van negen onder
handelaars voltooid, onder wie de verban
nen secretaris-generaal van de Spaanse
communistische partij, Santiago Carrillo
en het lid van het dagelijks bestuur van de
Omdat een Israëlisch verzet tegen die
Egyptische resolutie een buitengewoon
partij, Simon Sanchez Montero, die in
Madrid woont. Een van deze twee zou
voor de regering aanvaardbaar moeten
zijn.
gezegd, namelijk dat taakverdeling een
noodzaak is omdat de defensie voor klei
nere landen onbetaalbaar wordt. Neder
land zal doorgaan met pogingen om tot bi-
of trilaterale taakverdeling te komen
(d.w.z. met een of meer buurlanden),
omdat deze in NAVO-verband „wat min
der goed van de grond komt”.
(Van onze redacteur in Stockholm, Henk
Ruyssenaars)
Friedman doceert economie aan de uni-
versiteit van Chicago, waar hij een groep
Chileense economen heeft opgeleid - en
nog steeds opleidt - die zijn theorieën in
praktijk brengen in eigen land. Zelf heeft
hij de afgelopen drie jaar regelmatig Chili
bezocht, volgens eigen zeggen om lezingen
te houden.
In Zweden hebben vakbonden, studen-
zeggen, in plaats van „Dag!”. De tijd dat ze
„Dag meneer” zeiden is natuurlijk allang
Knoop zette eerst de justitie op het
spoor van Menten en daarna verzamelde
hij voor de justitie het bewijsmateriaal.
Hij slaagde er weliswaar niet in te beletten
dat de justitie Menten door de vingers liet
glippen (maar dat kon hij niet helpen, al
verbaast het me achteraf dat hij niet zo’n
particuliere bewakingsdienst op kosten
van Accent rond Mentens villa heeft laten
posten), maar daar staat tegenover dat hij
er, via een door hem gecharterde Zwitser
se journalist, weer wèl in slaagde Menten
op te sporen.
gekomen, schrijven: „Menten is gepakt.
Dat is een succes voor de Nederlandse
politie” (waarna hij de gevangenname een
strop noemt voor al die Nederlandse poli
tici, alias de ganse meute die zich weer
vreselijk druk over deze zaak hadden wil
len maken), maar de politie heeft alleen
maar zijdelings bemoeienis gehad met
deze tweekamp tussen Knoop en Menten
(het was Mentens tweede tweekamp al, de
eerste met Pistyner won hij nog op zijn
manier).
STOCKHOLM. Prof Milton Fried
man, dit jaar de Nobelprijswinnaar voor
economie, heeft met klem ontkend dat hij
ooit de Chileense junta enige economi
sche adviezen zou hebben gegeven. Fried
man had het in Stockholm duidelijk te
kwaad met de kritische vragen die over
zijn betrekkingen met de Chileense junta
werden gesteld.
(ADVERTENTIE)
een
miljoen gulden
aan prijzen
ver-
n op
burg
jiste-
bben
die
ASti-
'sen
aak
Zer-
1977
den
niet
aart
na
:uur
n in
nen
gen
ond
acu
te
irco-
i 59-
i. De
n op
iring
aten,
>ods-
Id.
stelt,
5 het
I. De
i op
niet-
Dor-
isea
zoe-
oin-
ver-
den
)lus
?ro-
I
Minister Vredeling zal zijn collega’s in
het kabinet op de hoogte brengen van
wat hij in Brussel heeft gehoord. „Het is
onverantwoord mensen die besluiten
moeten nemen, onkundig te laten over
wat er aan militair potentieel en agres
sieve wapensystemen in de Sovjet-Unie
wordt ontwikkeld”. Het parlement zou
althans over de hoofdzaken moeten wor
den ingelicht.
De weigering van de premier de com
munistische pajtij te erkennen voor de
verkiezingen, zou een obstakel van belang
kunnen zijn voor zijn overleg met de link
se oppositiepartijen, die hebben gedreigd
met het boycotten van het referendum
van volgende week over grondwetsher-
vormingen.
'iztr> OudNi
'rystrcr
Alarm
Israel reageerde op die Egyptische vre-
destonen die wel over een einde van de
oorlogstoestand maar niet over echte vre
de spreken met het plan van premier
Rabin, gelanceerd op de vergadering van
de Socialistische Internationale in Parijs,
voor een conferentie in de stijl van Helsin
ki, waar niet over formele verdragen
wordt gesproken maar over zaken als
handelsbetrekkingen, culturele en diplo
matieke betrekkingen zoals de normalise
ring die Israel voorstaat met de Arabische
wereld.
De socialisten willen met de regering
onderhandelen over vrije en democrati
sche verkiezingen, maar onderhandelin-
gen met het team op de linkse lijst zou
stilzwijgende erkenning door de regering
van de communistische partij inhouden.
Reeds eerder had de voorzitter van het
militair comité van de NAVO, de Engelse
admiraal Sir Peter Hill-Norton, gewaar-
MINISTER VREDELING zjjn arrestatie toevoegde: „Vuile rotjood,
denken een der onderdelen geheel of gro- I
j verwijten is dat hij een communist is. De
hele affaire-Menten zou natuurlijkerwijs
een „linkse” signatuur hebben gekregen
als ze niet, eerst door een toeval, later door
de persoonlijke vasthoudendheid van
Hans Knoop, was uitgedraaid op een soort
„eerlijk gevecht van man tegen man” tus
sen Menten en Knoop.
maar het Noordhollandse en ook Friese
„Doeg!” is iets van het laatste jaar dacht
ik, - behalve natuurlijk in de streken waar
ze hun hele leven al „Doeg” zeggen. Maar
nu zegt iedereen het, ook mensen die in
Den Haag geboren zijn, in Rotterdam
wonen en hun tweede huisje aan de Kaag-
erplas hebben.
i--
achter de rug (ik houd wel van dat
gemeenzame, buurvrouwachtige, we zijn
tenslotte allemaal mensen onder elkaar),
maar’ hat ManTvttiall anHca an ATniaea
In een poging iets verder te komen bij
het verdelen van de defensietaken in het
bondsgenootschap, stelde minister Vrede
ling voor de verschillen tussen „Force
Goals” en nationale defensieplannen niet
meer land voor land te bespreken zoals nu
gebeurt, maar in de NAVO als geheel. De
militaire deskundigen zouden moeten
aangeven hoe het bondgenootschap als
geheel in de toekomst de verschillen zou
kunnen overbruggen.
De reactie op het voorstel was, aldus
minister Vredeling, „niet wantrouwig”.
De permanente vertegenwoordigers (lei
ders van de nationale delegaties bij het
NAVO-hoofdkwartier) zullen het bestude
ren en op de volgende ministersconferen
tie rapport uitbrengen.
Minister Vredeling herhaalde wat hij al
vele malen in de NAVO-raad heeft
LONDEN (UPI). De Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken Henry
Kissinger zal het komende weekeinde in
Engeland de impasse in het overleg in
Genève over de onafhankelijkheid van
Rhodesië met de Britse regering
bespreken.
Kissinger zal vrijdag een ontmoeting
hebben met zijn Engelse collega Anthony
Crosland en de Britse premier Callaghan.
Woordvoerders van de Britse regering
zeggen dat deze ernstig bezorgd is over de
impasse in de Geneefse conferentie. Er
zijn nog maar dertien dagen over om tot
overeenstemming te komen. De Britse
voorzitter Ivor Richard neeft20 december
als einddatum van de conferentie gesteld.
Volgens de Britse woordvoerders is een
van de sleutelproblemen de vraag welke
rol Engeland moet spelen in het plan-
Kissingei Vorige week zei Crosland dat
Groot-Brittannië bereid is een „directe
rol” te spelen.
Russische gesprekken over een beperking
van de strategische wapens (SALT), de
Weense onderhandelingen over weder
zijdse en evenwichtige troepenverminde
ring in Centraal Europa (MBFR) en in de
toepassing van de aanbevelingen van de
conferentie over Europese veiligheid en
samenwerking (Helsinki).
De Sovjet-Unie heeft op sommige gebie
den een enorme achterstand ingehaald,
die echter op andere terreinen, vooral
kwalitatief, nog bestaat. Maar indien de
Russen zich de komende tien a twintig
jaar dezelfde krachtsinspanning blijven
getroosten, zal het machtsevenwicht „dra
matisch” verschoven zijn, aldus Vrede
ling.
Deze verschuiving betreft zowel bepaal
de gebieden als de wereld als geheel,
voorts de conventionele en de nucleaire
wapens van alle onderdelen van de strijd
krachten, het produktievermogen van in
gebruik zijnde wapens en het onderzoek
naar, en de ontwikkeling van, nieuwe
wapens. Van de ontwikkeling van volko
men nieuwe wapens is echter niets naar
buiten gekomen, wel van maatregelen
voor de bescherming van de burgerbevol
king in geval van oorlog.
Bezorgdheid over de krachtsinspan
ning van de landen van het Warschau
pact beheerste ook de discussie over de
zgn „Force Goals’’, het vergelijken van
wat de militaire deskundigen van de
NAVO noodzakelijk achten voor het
komende jaar (en globaal voor de daarop
volgende vier jaar) en datgene waarin de
nationale defensieplannen voorzien.
Op de vraag of hij niet het gevoel had
zijn handen met bloed bezoedeld te heb
ben, zoals het Franse blad „Le Monde
Diplomatique” kortgeleden schreef, gaf
hij geen antwoord. Noch de regering-
Allende, nóch de huidige Pinochet-junta
zag hij als een ideale oplossing voor de
situatie waarin Chili verkeerde en
momenteel nog verkeert.
Allende’s regering ontwikkelde zich tot
een dictatuur en was niet met een meer
derheid van stemmen gekozen, zo zei hij.
Daarentegen verklaarde hij met een luid
ja, inderdaad”, meer vertrouwen te heb
ben in de economische manipulaties van
de junta. Prof. Friedman ontvangt de
De moeilijkheid is, zo werd eerder in
gezaghebbende Nederlandse kringen
opgemerkt, dat de grote landen een com
plete krijgsmacht, met een volwaardig
leger en een volwaardige vloot en lucht
macht willen handhaven, en er niet aan
Zijn grootste verdienste intussen lijkt
me, dat hij er toen zelfs na lang bidden en
smeken in slaagde een paar Nederlandse
politiemensen mee te krijgen naar Uster,
zodat Menten gearresteerd kon worden!
Hoofdredacteur Hendrik Algra van het
Fries Dagblad mag dan, in het potsierlijk-
ste commentaar dat me onder de ogen is
Op de lijst van links staan twee socialis
ten, een christendemocraat, een sociaal
democraat, een communist, een liberaal
en een vertegenwoordiger van Basken
land, Catalonié en Galiciê
Illegale vakbonden hebben geweigerd
zich te laten vertegenwoordigen
Socialistische kringen verklaarden dat
de oppositie een eventueel voorstel van
Suarez het team te beperken tot drie of
vijf man, met uitsluiting van de commu
nisten, zou afwijzen. Zo’n voorstel zou
„discriminatie van bepaalde partijen”
betekenen, aldus de socialistische
kringen.
Maar in zijn gematigdheid schuilden er
enige addertjes onder het gras. Het voor
stel riep om een initiatief van de
secretaris-generaal van de Verenigde
Naties, of beter: de hervatting van een
initiatief van april 1976. Bij die gelegen
heid nodigde Waldheim de partijen uit
voor Genève, maar inclusief de PLO. Met
andere woorden: de Egyptische resolutie
riep om Genève, zonder de PLO expliciet
te noemen.
Israel en Egypte roepen om het hardst
dat zij vrede willen Een vredesoffensief
dat enige weken geleden begonnen is door
de Egyptische president Sadat, was
gericht op Amerikaanse senatoren en
journalisten. Het had alles te maken met
de komst van Carter als president en het
te verwachten Amerikaanse initiatief in
het Midden-Oosten.
tendeels af te stoten. Zij verwachten meer
heil van standaardisatie - gebruik van
identieke apparatuur - zodat grote series
kunnen worden geproduceerd en op die
manier de produktiekosten kunnen wor
den gedrukt.
schuwd voor het geleidelijk verschuiven
van het machtsevenwicht ten gunste van
de Warschau Pact-landen.
Vredeling sprak over een „buitenge
woon indrukwekkend beeld”, dat echter
geen reden voor paniek mag zijn en ook
geen directe consequenties voor het
Nederlandse defensiebeleid zal hebben.
Het is overigens ondenkbaar, dat het
westen zich zou opmaken tot eenzelfde
militaire krachtsinspanning, omdat dan
„een catastrofe onafwendbaar” is. De
oplossing zal moeten worden gevonden
door onderhandelingen (de Amerikaans-
(Van onze redacteur in Washington)
WASHINGTON De Oostenrijker
Kurt Waldheim blijft secretaris-generaal
van de Verenigde Naties voor een tweede
termijn van vijf jaar. Waldheim, destijds
verkozen boven Josef Luns, kreeg bij de
beslissende stemming in de Veiligheids
raad, die de aanbeveling voor de Algeme
ne Vergadering doet, veertien van de
vijftien stemmen. Panama onthield zich.
Waldheim had één tegenkandidaat, de
vorige week als president van Mexico
afgetreden Luis Echeverria, die in de
wandelgangen zijn kandidatuur vooral
bepleitte op grond van zijn betrekkingen
met de ontwikkelingslanden.
Bij de eerste stemming bracht de Chine
se Volksrepubliek een veto uit tegen Wald
heim, naar verluidt omdat zij hem geen
kandidaat vond die het toenemende
belang van de Derde Wereld toereikend
vertegenwoordigde. Nader overleg bracht
tenslotte een uitslag op het bord die Wald
heim met veertien van de vijftien stem
men in zijn ambt bevestigde. Er was één
onthouding: volgens sommige zegslieden
was die van Panama. Echeverria kreeg bij
de stemming over zijn kandidatuur
slechts drie stemmen voor, vijf tegen en
zeven onthoudingen.
PARIJS (AFP) De typografen die
naar aanleiding van de ontruiming van de
drukkerij van het blad „Le Parisien Libé-
ré” op zondag in staking waren gegaan,
hebben gisteravond hun actie opgeschort.
Hiertoe besloten zij na een onderhoud van
hun afgevaardigde met de minister van
arbeid, Christian Beullac, en de benoe
ming van een regeringsbemiddelaai in net
conflict bij het Parijse blad
Vandaag kunnen de Franse kranten
weer verschijnen De aangewezen bemid
delaar, Jean-Francois Mottin, heeft
opdracht gekregen uiterlijk 15 januari
met voorstellen te Komen voor een globale
regeling van het conflict.
MADRID (Reuter, DPA). Premier
Adolfo Suarez van Spanje is niet bereid
de Spaanse communistische partij te
erkennen vóór de parlementsverkiezin
gen van volgend jaar, zo hebben welinge
lichte kringen gisteren verklaard.
slechte indruk zou maken - hij ziet er
immers zo gematigd uit - besloot Israel
min of meer in wanhoop tot dat spectacu
laire voorstel om de vredesconferentie
van Genève bijeen te roepen, om daarmee
de aandacht van de publieke opinie te
richten op het feit dat Israel wel degelijk
bereid is in Genève te onderhandelen.
Alles wat zich op het moment afspeelt in
het kader van plannen, voorstellen, confe
renties en dergelijke, moet met een korrel
tje zout worden genomen: het is allemaal
onderdeel van de propaganda-oorlog. Het
wachten is op Carter en zijn plannen voor
het Midden-Oosten. Diens minister van
Buitenlandse Zaken Cyrus Vance heeft in
een gesprek met het weekblad „News
week” al laten doorschemeren dat Ameri
ka zware druk op Israel zal gaan uitoe
fenen.
bij de afdeling voorlichting van het gewes
telijke visserij bureau terecht is gekomen.
Het is dat ons rechtsstelsel is geba
seerd op de „Driemachtenleer” oftewel
trias politici, die in 1748 door Montesquieu
ontwikkeld werd en volgens welke de wet
gevende, de uitvoerende en de rechtspre
kende macht aan afzonderlijke personen
of organen moeten worden toevertrouwd,
omdat bij vereniging van twee of meer
van deze machten de vrijheid van de bur
gers gevaar zou lopen, anders zou het
misschien een goed idee zijn om Menten
nu ook maar meteen door Accent of
Knoop te laten berechten. Dan houden we
het een beetje in een hand en hoeven we
ons verder geen zorgen meer te maken
over een ontsnapping of iets dergelijks.
Knoop stopt Menten gewoon in de leegge
maakte archiefkast van Accent en slikt de
enige sleutel in tegenwoordigheid van een
beëdigde notaris in...
ft G’
Prins Bertil van Zweden en
mevrouw Lilian Craig, al 33 jaar zijn
levensgezellin, zijn gisteren tijdens
een particuliere plechtigheid in het
paleis Drottningholm in Stockholm in
het huwelijk getreden. Enkele honder
den mensen gaven buiten de paleiska
pel blijk van hun belangstelling. Het
huwelijk tussen de nu 64-jarige prins
en de 60-jarige mevrouw Craig moest
meer dan 30 jaar worden uitgesteld
omdat Bertil eerste troonopvolger was
en later regent totdat de jonge Carl
Gustaf koning werd en in het huwelijk
trad.
prijs ter waarde van ruim 400.000 gulden LMJLCl
vrijdag uit handen van de Zweedse j
koning Carl Gustaf tijdens de gebruikelij- j
ke Nobelprijsceremonie. Protesten zullen
niet uitblijven, zo wordt aangenomen.
i van
n het
in de
ijs in
hters I
van
1 het I
inlei-
drie
staat
n het
ixon-
rs te
Citizen Quartz Crystron LC Alarm.
Absolute precisie Geeft kontinu de
uren minuten en sekonden Plus de
volledige funktie van een wekker
Ingebouwde verlichting voor 's nachts.
Voor dit absolute summum van precisie-
techniek in deze zeer eigentijdse vorm
geving. is een prijs van f 598,50 eigenlijk
nog erg voordelig
Importeur J. Hart b.v.
Postbus 41 Ouderkerk aid Amstel.
Te minnen
in de nationale fuzzelaktie t.b.v.
Nationaal Fonda Beter Leven
Samuel Montag heeft laatst over het'
verschijnsel geschreven dat hij, als hij
iemand op een krant, fabriek, onderne-
I ming of kantoor opbelt steeds vaker een
1 meisje aan de lijn krijgt dat zich simpel-
I weg meldt met: „Barbara”. Of: „Truusje”.
I Dat heeft wel iets charmants en bijna iets
I intiems, vind ik, al is het maar te» dele
informatief voor degene die opbelt en in
SALISBURY (Reuter) Een Zwitserse het onzekere verkeert of hij nu wel of niet
katholieke missionaris is in Rhodesië ver
mist. Dit heeft een woordvoerder van de
Bondolfi-missie gisteren in Rhodesië
gezegd.
Ik kan aan Montags waarneming nog
toevoegen, dat ook steeds meer mensen
De 45-jarige priester George Oreger door de telefoon „Doeg!” ten afscheid
verdween tijdens zijn werk in het gebied
Chiredzi, ongeveer 320 kilometer ten zui
den van de hoofdstad Salisbury. Oreger,
lid van de Bethlehem-priesters, werkt al
twintig jaar in Rhodesië.
velen in Nederland denken
Israel baseert zijn voorstel op de resolu
ties 242 en 338 van de Veiligheidsraad, die
oproepen tot een vredesregeling in het
Midden-Oosten, ontruiming van bezette
gebieden en onderhandelingen in Genève,
zonder dat de PLO genoemd wordt. Er is
in Israel nogal wat verwarring ontstaan
over de vraag of het wel verstandig was
een voorstel in te dienen - de eerste maal
in de geschiedenis dat Israel een resolutie
in de Algemene Vergadering heeft inge
diend - om het de volgende dag direct
weer terug te nemen. De reden dat Israel
dit initiatief toch genomen heeft, is dat het
een goede beurt wilde maken in de
propaganda-oorlog die op het ogenblik
met Egypte aan de gang is.
„Situatie is ernstiger dan
tenverenigingen, het Chili-comité en
collegae-intellectuelen geprotesteerd
tegen het besluit van de Koninklijke Aca
demie voor Wetenschappen in Stockholm
om Friedman de Nobelprijs toe te kennen.
Zweedse collegae beschuldigen hem
ervan Chili als een soort experimentsge-
bied te gebruiken ten koste van duizenden
mensenlevens en onbeschrijflijke ellende.
Rapporten van de Wereldgezondheidsor-
ganistie (WHO) bevestigen dit.
Ter verdediging voerde prof. Friedman
aan dat hij Chili en de economie daar als
een ernstig zieke patiënt beschouwde, die
een harde geneeskuur nodig heeft. Hij
gebruikt dezelfde uitdrukking die door
generaal Augusto Pinochet werd gebe
zigd om de dood van meer dan 30.000
politieke tegenstanders te rechtvaardi
gen na de staatsgreep van 11 september
1973.
Misschien is Menten toch minder slim
dan we dachten, en heeft hij zijn hele
imperium alleen maar opgebouwd met
zijn grote bek. Zwitserland was niet het
sluwste land om in onder te duiken, en
dan zeker niet onder de naam Minton
(„Bad Minton”, de slechte Minton). Je
krijgt ook de indruk dat Menten het over
zicht een beetje verloren heeft, gezien de
scheldwoorden die hij Hans Knoop bij
zijn arrestatie toevoegde: „Vuile rotjood,
communist!”. Eén van de laatste dingen
die je de hoofdredacteur van Accent kan
