IJMUIDEN IN DE TIJD VAN AB
Kerstfeest voor
gehandicapten
Trottoir in
Kennemerlaan
opgebroken
OVER IJMUIDEN GESPROKEN
ERASMUS
I
Sfew
Ot
HAARLEM IN DE SCHADUW VAN NOORD HOLLAND-NOORD
o
Kort IJmondnieuws
H
4
WOENSDAG
8
DECEMBER
1 9 76
IJMUIDEN - VELSEN
1
BOEK VAN DE MAAND
17.50
Concurrentie
Alkmaar
Zaken
Van Rooijen (1)
Halenbeek
Van Rooijen (2)
door Jan
van Baarsel
BOEKHANDEL
(Van een onzer verslaggevers)
VELSEN Revalidatie van patiënten van ziekenhuizen en verpleeg
inrichtingen, maar evenzeer van patiënten die daaruit ontslagen zijn doch
voor algeheel herstel nog afhankelijk zijn van deze vorm van gezondheids
zorg, 'zal zeer binnenkort in Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
een zaak zijn die optimaal functioneert. Dat opmerkelijke feit is te dan
ken aan het onvermoeibaar streven van de „Stichting ter behartiging van
de revalidatie in samenwerking met de ziekenhuizen in Noord-Holland”.
Een hele mond vol, maar wel een naam die over de duidelijkheid van het
doel der stichting geen ruimte laat voor vraagtekens. Opgericht op
17 augustus 1966 toen het gebrek aan adequate revalidatie zorgwekkend
werd.
„De 12 maanden van
het jaar.”
Dagbehandeling
1
een
(ADVERTENTIE)
gebonden
Na 9 januari 31.50
Drs. J. A. M. MAES
van bier naar bed
de
Op kosten van de stichting hebben twee
lie).
De heer P. Luit (85) te IJmuiden:
sche
ren-
:ent,
het
met
Voor de zogenoemde „dagbehandeling”,
dat is het pakket van logopedie, physi-
De oorzaak is onder andere dat de
revalidatie-arts een specialisme is van de
laatste tijd. De opleiding duurt vier jaar.
Dat Alkmaar als laatste gemeente toe
trad tot de Stichting ter behartiging van
de revalidatie in samenwerking met de
ziekenhuizen in Noord Holland, heeft
volgens de geneesheer-directeur van het
Medisch Centrum Alkmaar (MCA) Dr.
G. Hooiveld, niets te maken met achter
docht ten aanzien van de stichting.
artsen onlangs die studie volbracht. De
revalidatie-artsen ontvangen een vast sa
laris. Inplaats van concurrenten vormen
zij een uitstekende aanvulling op het
werk van andere specialisten en huis
artsen.”
.000
van
in
van
der
ens
de
ling
lukt
op
dit
.dus
dit
in
in
mie
ier-
!tij-
I
soof
het
i de
(be-
het
ging
van
van
i de
laid,
mie,
Dit
sche
mer
de-
i n
ijn-
een
dr.
te
iren
lar-
ve-
ben
'ose
itst.
ren
lie-
wil
op
■ne-
In-
eeft
eau
de
;ren
iad.
bij,
ijke
pen
nog
de
de
rde
be-
>m-
958
nen
;ten
een
een
eair
Tu-
■ne-
f”.
sel-
.000
oor
tot
.De
het
ven
be-
oeer
ritse
geld
vie-
het
Mstad
Omdat we onder het Noordzeekanaal
liggen, vervolgt de heer Maes zijn be
toog, zouden we een centrale functie
kunnen uitoefenen in samenwerking met
de tehuizen in de regio Haarlem Daar
voelt men in Haarlem echter niets voor.
Behalve de revalidatiestichting, waar
van nu kan worden vastgesteld dat zij
volledig beantwoordt aan een tien jaar
geleden zich vaag aftekenend toekomst
beeld, toont Drs. Maes zich ook bij
zonder tevreden over de wijze waarop in
samenwerking met een aantal gemeente
lijke instanties de „werkgroep woning
aanpassing” in de gemeente Velsen de ge
legenheid kreeg zich te ontplooien. „Dank
zij die uitstekende samenwerking kan
een woning hier in twee maanden tijd
worden aangepast voor een gehandicap
te. In Heemskerk hebben we een half
jaar geleden ook een dergelijke werkgroep
in het leven geroepen”. In de woorden
van de enthousiaste Drs. Maes is nauwe
lijks iets van trots waar te nemen over
de bereikte resultaten. Eerder een op
rechte blijheid over de resultaten, die
werden bereikt.
Adventsdienst. In de maandelijkse
cyclus van de interkerkelijke gebeds
diensten, wordt vrijdag 10 december
a.s. in de Oud-Katholieke Adelbertus-
kerk aan de Sparrenstraat te IJmuiden
Oost, een adventsdienst gehouden. Aan
vang kwart over zeven.
Die nieuwe leiding is nodig omdat de
oude nogal wat lekkages vertoonde. Oor
spronkelijk lag de gasleiding onder de
rijweg. De nieuwe leiding komt onder
het trottoir te liggen- Bij gelegenheid zal
de oude leiding worden verwijderd. Het
streven is het trottoir voor Kerstmis
weer dicht te hebben.
IJmuiden, Lange Nieuwste. 243,
tel. 13144, Santpoort Hoofdstr.
234, tel. 378371.
De heer J. van Rooijen te Bever
wijk: „Ik ben „Jantje”, zoals bij de
foto van de smederij werd vermeld,
de jongste zoon, nu 68 jaar, van Dirk
van Rooijen. De smederij aan de
Zeeweg werd in 1914 -1918 in op
zei men meteen; „het enige wat u
moet doen is een verzekering voor de
zaak sluiten - dat komt op een pre
mie van 7,91 per maand”.
In de vier jaar die volgden voldeed
v.d. Berg keurig op tijd zijn premie.
Hij loste in die tijd ook de geleende
vijfduizend af, met rente en al. Dat
was het resultaat van hard werken,
van vroeg tot laat, in de kapsalon en
in de toko. We noemden al de op
brengst van die toko: vijfhonderd
gulden per week. „Hele ladingen” ta
baksartikelen gingen mee op de vis
sersschepen; na de terugkomst werd
wel betaald. V.d. Berg was ook regel
matig te vinden op de loodsboten en
De heer T. C. Bakker te IJmuiden:
„De smid Van Rooijen in Velseroord
kon onfeilbaar met een hamer gooien
(natuurlijk zonder ons te raken) in
dien wij als kinderen te ver in zijn
smederij opdrongen om het beslaan
van de gemeentepaarden in ogen
schouw te nemen. Deze smid bestond
het een keer om mijn grootmoeder
omver te spuiten toen hij als spuitgast
van de brandweer bij een brand in
de Kalverstraat haar bij de voorste
toeschouwers ontwaarde, haar her
kende als een vroeger klasgenootje
uit het stadje Weesp, de brand vergat
en met de woorden „Nou, Neeltje, dat
is jaren -geleden dat ik jou gezien
heb” de waterstraal op haar richtte.”
De sigaren kostten vijf voor een
dubbeltje, maar dan had je wel goeie;
je kon er ook vijf voor acht cent
krijgen. Pruimtabak merk BZK ging
voor een stuiver van de hand. Voor
een doosje sigaretten, merk Pirate,
betaalde je vijftien cent. Wanneer
een kapper met der gelijke prijzen
alleen al in zijn „toko” een omzet
van vijfhonderd gulden per week
haalde kon hij er prat op gaan een
goede zaak te hebben. Toch was Al
bertus v.d. Berg zonder een cent op
zak begonnen, eerst in de Vissering-
straat, vervolgens op het Willems-
plein.
Steeds meer opgaven bereiken ons
van lezers die schilderijen van Gerrit
Halenbeek bezitten; zeker twintig
werken zijn in deze streek bewaard
gebleven. De heer W. Kaan te Hilver
sum herinnert zich Halenbeek bijzon
der goed: een grote, sympathieke
man, een harde werker bij de PTT,
die altijd klaar stond om in zijn vrije
tijd van iemand een goed portret te
maken. (Reacties: schriftelijk bureau
van dit blad met vermelding „Van
Gat tot Stad”, telefonisch 023-378601).
Dachau dat hij door de Amerikanen
werd bevrijd.
Albertus v.d. Berg, die nu in een
bejaardencentrum te O verveen
woont, denkt nog dikwijls aan zijn
tien jaren in IJmuiden. Het kon er
gebeuren dat een schipper van een
boot uit Middelharnis of Vlaardingen
bij hem kwam en zei: „We moeten
met z’n twaalven worden geknipt en
geschoren. Daar hebben we een fijn
zootje vis voor over.” Ab zei geen
nee. Met zijn twee bedienden zorgde
hij voor een keurige behandeling.
Toen iedereen glom en blonk ging hij
met de schipper naar diens boot, die
voor de pieren lag, om de levende vis
in de bun fris te houden, in afwach
ting van de markt de volgende mor
gen. De schipper nam een schepnet
en zei: „Wat moet je hebben, kabel
jauw of schelvis”. De vis werd ver
volgens netjes bij de kapperszaak be
zorgd, waar v.d. Berg alles in de
serre achter zijn zaak, op de stenen
vloer, bewaarde. Want als de visko-
Tien jaar na die oprichting kan de
stichting de balans opmaken en stemt
het ongetwijfeld tot tevredenheid dat
vrijwel alle Noordhollandse ziekenhui
zen en verpleegtehuizen toetraden. Een
paar weken geleden was het het Medisch
Centrum Alkmaar dat liet weten zich te
willen aansluiten. Daarmee was het hele
gebied boven het Noordzeekanaal „ge
dekt”. Momenteel heeft de stichting drie
revalidatieartsen in vaste dienst. Hun
werkterrein is verdeeld over zogenoemde
werkgebieden, te weten: Purmerend-
Hoorn-Enkhuizen, Zaanland, IJmond en
sinds kort Alkmaar-Den Helder. Door de
aansluiting van Alkmaar is de behoefte
aan meer revalidatieartsen ontstaan. De
staf zal derhalve met twee van deze
specialisten worden uitgebreid.
„Wij hadden bij de twee Alkmaarse
ziekenhuizen voldoende emplooi voor
een revalidatie-arts. Er is destijds ook
een stichting voor in het leven geroe
pen. x
Drs. Maes verbloemt niet dat de gang
van zaken in Haarlem en de invloed van
de beperkende maatregelen die de zie
kenfondsen door hun tariefstelling uit
oefenen hem niet lekker zitten. „Van
1968 tot 1974 mochten wij ons in het
Zeewegziekenhuis bezig houden met ar-
beidsergotherapie. We ontvingen een
vergoeding uit een aanvullingsfonds van
het ziekenfonds. Na zes jaar werd die
„erkenning” weer ongedaan gemaakt.’”
pers zich lieten scheren vroegen ze
altijd: „Ab, heb je nog wat?” En zo
raakte Ab ook dit partijtje vis ge
makkelijk kwijt, voor een paar rijks-
daalders. Een goed zaakje, want het
normale tarief voor knippen was een
dubbeltje en voor scheren een stui
ver.
Dat kon in IJmuiden, waar blijk
baar alles kon. Albertus v.d. Berg
herinnert zich bijvoorbeeld nog dat
er in Cycloop een bokbierfeest werd
gehouden. Eigenaar List had een
nieuwe attractie bedacht: hij liet een
draaiorgel komen dat naar boven
werd gehesen. De klanten mochten in
de bovenzaal zelf draaien. Dat deden
ze achter elkaar, tot de nieuwe mor
gen al bleek boven IJmuiden stond.
En bij de jongens die op het fort
hun diensttijd moesten vervullen was
een stroper uit IJmuiden. Als ze op
het fort trek in een hartig hapje
hadden ging hij even met zijn kara
bijn de duinen in, bij de Baak. Het
was altijd raak.
IJMUIDEN. Het leger des Heils
organiseert zaterdag 18 december een
kerstfeest voor gehandicapte kinderen.
Het is voor het derde jaar, dat de
heilsoldaten voor deze groep kinderen
een eigen kerstviering houden. Het
kerstfeest wordt opgeluisterd door de
gitaarband van het Leger des Heils, een
kerstverhaal en natuurlijk het kerste
vangelie. Alle gehandicapte kinderen,
ongeacht hun kerkelijke gezindte, zijn
van harte welkom. De viering is van
half drie tot ongeveer half vijf. Voor
vervoer van en naar de Leger des Heils-
zaal kan worden gezorgd. Wel vraagt
het Leger des Heils om zich zo spoedig
mogelijk vóór deelname aan het feest op
te geven.
„Als ik die grote zaken in IJmuiden
Oost zie staan gaan mijn gedachten
terug naar de plaats waar de grond
slag hiervan werd gelegd. Dan denk ik
aan mevrouw Glas - de Velseroorders
noemden haar altijd „Trui”, die haar
zaak in de Kalverstraat begon. Dan
de melk- en Kruidenierszaak van
W. Zwanenburg, nu de Vomar. Verder
de winkel van Loendersloot aan de
Stationweg hoek Zeeweg, waar de
heer H. Teune te Haarlem over
schreef. Bovendien de juwelierszaak
van R. de Boer. Al deze zaken zijn
verdwenen. Maar de bedrijven wor
den door de zoons voortgezet. Ik
herinner me ook de winkel in twee-
dehandsgoederen van De Ruijter aan
de Trompstraat waaruit vele zaken
zijn voortgekomen. U zult zeggen:
waarom heeft u hier zo’n belangstel
ling voor. De reden is dat ik al de
vaders en moeders heb gekend van
deze mensen en de tegenwoordige
zakenlieden heb zien opgroeien van
jongeling tot volwassen mannen”.
sche therapie, arbeids-ergotherapie en
maatschappelijk werk, moet het tehuis
een erkenning hebben van het zieken
fonds.
IJMUIDEN. Het trottoir in de Ken
nemerlaan, tussen de Julianabrug en de
Rijpstraat, is opgebroken. Aan de win-
kelzijde wordt een nieuwe gasleiding
aangelegd.
Van de Berg, geboren in 1894, was
naar IJmuiden gekomen om zijn
dienstplicht te vervullen, op het fort.
Hij meldde zich daar op 3 maart
1914. Doordat de Eerste Wereldoorlog
uitbrak werd het een lange diensttijd:
ruim vier jaar. Zoals de meeste man
nen van het fort, van de infanterie
en van de marine liet hij zich knip
pen door Ab van Riessen, een jonge
IJmuidenaar, die in de Visseringstraat
- tegenover Cycloop - een zaak was
begonnen. Het kon er ontzettend
druk zijn.
Toen Ab van Riessen een keer naar
de vele wachtenden keek en zei dat
hij zich geen raad wist met al die
klanten vroeg soldaat v.d. Berg: „Zeg,
als ik je helpen kan?” Ab van Ries
sen: „Ben jij kapper?” De soldaat:
„Dat ben ik.”
Albertus v.d. Berg, geboren in Hil-
legom, was in 1910 als kappersbedien
de in Haarlem gaan werken, bij
Baart in de Tempeliersstraat. In 1912
was hij overgestapt naar de kappers
zaak aan de onderkant van het ge
bouw van de sociëteit „Trou moet
blijken”, op de hoek van de Spek-
straat en de Grote Houtstraat; Corne
lissen werd zijn baas.
De soldaat v.d. Berg werkte, als hij
vrij was op het fort, bij Ab van
Riessen, tot tien uur ’s avonds, op de
zaterdagen tot twaalf uur. Hij deed
het graag omdat hij van zijn vak
hield maar ook omdat Van Riessen
zeer royaal was. En op het fort kreeg
de soldaat maar een dubbeltje per
dag, waar eens per week wel een
stuiver van werd ingehouden; altijd
bleek er immers een of andere lamp
te zijn vernield die moest worden
vergoed. Sommige soldaten hadden
namelijk een eenvoudige manier om
de olielampen uit te maken - ze
gooiden er een laars tegenaan. Ma
joor Smelders nam dat niet en gaf
een collectieve boete.
Toen de oorlog voorbij was kwam
de Spaanse griep. Deze eiste veel
slachtoffers; het dodencijfer was ont
zettend. Ook in IJmuiden vielen men
sen op straat neer, levenloos. Kapper
Van Riessen was een van de slachtof
fers. Zijn vader vroeg Albertus v.d.
Dfe- zaak kwam wat op
lange baan toen duidelijk werd dat het
samenwerkingsverband tussen de beide
ziekenhuizen zou uitmonden in een fu
sie. Na de totstandkoming van het
Meidsch Centrum hebben we onze visie
herzien. We voelden het ontbreken van
een revalidatie-arts als een ongewenste
zaak. Tussen de Noordhollandse stichting
en ons was het contact nooit helemaal
verloren gegaan. Onlangs hebben we ons
laten informeren waarop we kunnen
rekenen als we ons aansluiten. Dat
voorziet in de behoefte die bij ons be
staat”, aldus Dr. G. Hooiveld in Alkmaar
die met de toetreding van het MCA, tot
het samenwerkingsverband de laatste
witte vlek van het Noordhollandse reva-
lidatiepatroon inkleurde.
dracht van mijn vader gebouwd.
Daarvoor had hij zijn vak verderop
aan de Zeeweg uitgeoefend, in een
pandje waar eerst Mastenbroek ge
vestigd was. Later is daar Loendersloot
gekomen. Ik herinner me Thijs Zwa
nenburg nog goed en natuurlijk kap
per Teune, bij wie Barend van der
Kol vroeger bediende was” (Een zoon
van de heer J. van Rooijen, evenals
zijn grootvader Dirk geheten, heeft
sinds kort een zaak in de Cederstraat
te IJmuiden, geen smederij maar een
cafetaria-ij ssalon).
i de
>on-
Jfie,
een
was
•ven
den,
nti-
/er-
Revalidatie werd dankzij
goed beleid, gezonde zaak
De 46-jarige econoom gebruikte zijn
aan de Economische Hoge School te
Tilburg opgedane kennis aanvankelijk in
het familiebedrijf („ja inderdaad...Maes
Pils, ik ging van bier naar bed...”). In
1963 liet hij zich overhalen om zijn
kennis en inzichten in dienst te stellen
van de gezondheidszorg. Dat was, vol
gens een vriend, een sector waar be
drijfseconomie een duidelijke toekomst
had.
Het vervelende is nu dat de hele
revalidatie door het ziekenfonds is opge
hangen aan die „dagbehandeling”. Heeft
men geen erkenning dan wordt het
bedrijven van therapie bijna een onmo
gelijke zaak. Bovendien is het verkrijgen
van die omstreden erkenning niet alleen
een kwestie van het voldoen aan bepaal
de eisen, er komt ook nog een praktisch
element om de hoek kijken. Door het
ziekenfons worden in een bepaald gebied
zo veel erkenningen afgegeven als dat
ziekenfonds wenselijk acht. Er zijn dus
tehuizen die voldoen aan alle eisen voor
revalidatiedagbehandeling maar er zich
niet mee bezig houden omdat ze niet
„erkend" zijn. Ons eigen Zeewegzieken-
ziekenhuizen en verpleegtehuizen in
Heemskerk en Beverwijk zijn we voor
revalidatie-dagbehandeling aangewezen
op Heliomare te Wijk aan Zee”.
Ab v. d. Berg bezit nog een asbak uit de partij die bij de opening van de
kapperszaak in de Visseringstraat als reclame aan de IJmuidenaren werd
gegeven.
Berg of deze de zaak wilde overne
men. De ex-soldaat moest antwoor
den: „Dat wil ik wel, maar ik heb
geen stuiver”. In de zaak zaten een
paar viskopers. „Ab”, zei een van hen,
„hoeveel moet je hebben?” Ab maak
te een berekening: „Nou, ik moet ook
de voorraad en natuurlijk de toko
overnemen; dat wordt bij elkaar wel
zo’n vijfduizend gulden”. De viskopers
keken elkaar even aan en toen kwam
prompt de opmerking: „Ab, ga maar
naar de Volksbank en zeg dat wij je
borgen zijn.”
De volgende morgen stapte v.d.
Berg naar de bank. Hij noemde de
namen van de viskopers. „Akkoord”,
Meer dan 30 medewerkers laten u
meegenieten van hun liefde voor de
natuur.
Met vele honderden speciaal voor
deze uitgave vervaardigde illustra
ties
De nogal tijdrovende maar uiteindelijk
toch vruchtbare ontwikkeling van het
streven van de stichting stemt Drs.
J.A.M. Maes tot een grote mate van
tevredenheid. Hij is directeur-econoom
aan het Zeewegziekenhuis in Velsen en
stond aan de wieg van de stichting.
„Tien jaar jaar geleden”, zo verklaart
hij, „konden revalidatiepatiënten onvol-
doen worden geholpen. Men was slechts
gemobiliseerd. De physische therapie be
gon zich in die tijd te ontwikkelen. De
stichting koos voor een model waarbij
een beperkt aantal revalidatie-artsen di
rect betrokken zou kunnen zijn bij meer
inrichtingen. Bij veel tehuizen bestond
wel behoefte aan revalidatie maar er
was vaak te weinig werk voor een vaste
revalidatie-arts. Het systeem dat door de
stichting wordt gehanteerd is doelmatig
en eenvoudig. Onze artsen werken ten
nauwste samen met de revalidatieafde-
lingen in verschillende tehuizen binnen
een gebied. Je zou kunnen spreken van
een „schaarstemodel”. Vrijwel al die te
huizen mogen zich bezig houden met
klinische en poliklinische behandeling.
Er word daar al twaalf jaar gesproken
over een op te richten poliklinisch cen
trum van waaruit de revalidatie zou
moeten worden bedreven. Tot op dit
moment is er nog niet eens een revali
datie-arts aan het werk.
de sleepboten, al was het maar om
loterijbriefjes te verkopen. De drukte
in de zaak: op zaterdagavond zaten er
wel zo’n veertig man te wachten tot
ze onder het mes konden - geen
bezwaar want de sfeer was altijd
gezellig bij Ab en bij Rie, zijn vrouw,
die als meisjesnaam Lubbers had. En
er was altijd te praten over de wed
strijden van de voetbalclub Stormvo
gels, met ook een Jan en een Jelle
Blinkhof op de bank.
Donkere dagen kwamen er toen
v.d. Berg het pand in de Vissering
straat dat hij alleen maar in huur
had moest verlaten. Hij begon een
nieuwe zaak op het Willemsplein, bij
het eindpunt van de snel populair
geworden autobussen. Men kon zeg
gen dat bij hem de wachtkamer was.
Alle chauffeurs kwamen tussen de
ritten door even naar binnen. Het
werd wederom een druk beklante
zaak.
In 1924 kreeg v.d. Berg een aanbod
dat in meer dan een opzicht eervol
voor hem was: hij kon directeur
worden bij Van Oploo’s kappersbe-
drijf dat toen onder de eerder ge
noemde Haarlemse sociëteit was ge
vestigd. V.d. Berg gaf er IJmuiden
voor prijs. Zes jaar lang knipte en
schoor hij vele vooraanstaande Haar
lemmers. Toen begon hij toch weer
een eigen zaak, aan de Wagenweg
nummer 100 in de Spaarnestad. Weer
kwamen er donkere dagen, in de
Tweede Wereldoorlog. V.d. Berg gaf
achtervolgden een schuilplaats. In
1943 werd hij verraden. Hij kwam
terecht in twee gevangenissen en
daarna in drie kampen. Het was in
•g
:.g
'I
