Minister Van Doorn met verf beklad
in
Musea meer op publiek gericht
A
Intimiteit en felle
dramatiek bij NPO
Een kleine clown
driemaal niks-ballet
Britten waardig herdacht
door Concertgebouworkest
Kerstmis? Geef’n mom cadeau, Agfa Pocket.
T
I
Amsterdamse Rijksacademie
^rO Agfa Pocket, de rits, rats... klik ca
TIJDENS GESPREK MET STUDENTEN
I Knappe solopartij hoorniste Julia Studebaker
Regeringsnota ,,Naar een nieuw museumbeleid”
Landenserie in Beverwijk
II
II
Werk Anton Rooskens
in Schiedams museum
Helers kunstdiefstal
De Bilt in Los
Angeles aangehouden
ilJ
K
Westduitse Penclub
pleit voor Biermann
Oostduitsers
“i voeren Hölderlin
in ons land op
Jeanne Oostingprijzen
voor 1976 toegekend
DONDERDAG
9
DECEMBER
19 7 6
KUNST
19
18
1
4-
-
K3EHHH
>n
s.
it‘(‘f i ip de bitste momenten het beste en hij maakt prachtige b-i.
e r cadeau, de Agia Pocket. Er kan ^‘wouii met.- I->m naan
«pU Een makkcliike camera Rils, rats... klik Agfa Pocket, da hn h omi .ul»an'
rijk
in.
CONRAD VAN DE WEI TERING
en technici
Is
Het gezelschap bestaat uit bijna hon-
musici
4UH4H1WM JWl'l 111Inou,
De academie, die in 1768 van het
Amsterdamss stadbestuur onderwijsbe
voegdheid kréég, kent grote vrijheden en
onderscheidt zich van de meeste andere
instituten voor beeldende kunsten. Er is
één docent op acht a negen studenten (de
academie telt momenteel tweehonderd
studerenden), voor toelating wordt men
slechts beoordeeld op zijn talent voor
beeldende kunsten, en ze kent geen eind
examens
Volgens directeur Van Riemsdijk zal
het eigen karakter van de academie hoe
dan ook verloren gaan. „Er zal alsnog een
onderhandelingssituatie geschapen moe
ten worden. Wij zullen ons met alle
beschikbare middelen tegen de opheffing
verzetten”, aldus Van Riemsdijk. Hij deel
de overigens mee te zullen voldoen aan de
eis van de regering om voor eind februari
volgend jaar schriftelijk te reageren op de
beide plannen.
De Westduitse letterkundigen dringen
tenslotte aan op volledige tenuitvoerleg
ging van de besluiten van de vorig jaar in
Als de academie bij CRM blijft, dan
wordt ze een zogeheten „werkplaats”
waarbinnen ervaren kunstenaars zich
bezighouden met onderzoek waarvoor de
beroepspraktijk hen te weinig ruimte
biedt
Minister Van Doom houdt zich staande
in de regen van verf, die in plastic zakjes
naar hem werd gesmeten door de proteste
rende studenten.
In de nota worden algemene doelstellin
gen vertaald in concrete programma’s. Zo
zal de functie van musea beter op het
publiek gericht moeten zijn. Er zal in de
musea zowel voor groepen als voor indivi
duele bezoekers duidelijke en zinvolle
informatie moeten worden gegeven.
Ten slotte zal er een herverdeling van
taken en verantwoordelijkheden van de
verschillende overheden voor musea moe
ten komen. Kritisch zal worden bekeken
of musea onder de verantwoordelijkheid
van het Rijk of die van de provincie of
gemeente vallen. Dat zal afhangen van het
nationale of regionale belang van de ver
schillende instellingen. Sommige niet-
rijksmusea zullen onder toezicht komen
In de Serenade (uit 1943) voor tenor,
hoorn en strijkorkest, die op het program
ma van dit vijfde abonnementsconcert in
de B-serie geplaatst was, zou oorspronke
lijk de vocale solopartij door Peter
Schreier worden gezongen. Wegens ziekte
van deze Oostduitse tenor, werd diens
plaats echter ingenomen door Gerald
English, die een volwaardig vervanger
bleek
AMSTERDAM. Benjamin Britten
had op geen waardiger wijze herdacht
kunnen worden, dan zoals gisteravond
gebeurde in de grote zaal van het Amster
dams Concertgebouw. Op voorstel van de
artistiek leider van het Concertgebouwor
kest, drs. Hein van Royen, die allereerst
enige woorden aan de nagedachtenis van
de afgelopen zaterdag overleden Engelse
componist wijdde, werd door publiek,
orkest en solisten, staande een ogenblik
stilte in acht genomen alvorens de uitvoe
ring van een werk van Britten zelf een
aanvang nam.
Het programmagedeelte na de pauze
werd gevuld met de twee orkestrale mees
terwerken bij uitstek, waarmee Debussy
de Europese toonkunst verrijkte: de „Pré
lude a l’apres-midi d’un faune” en „La
mer”.
Doordat Haitink in de „Prélude” een
relatief tamelijk laag (en waarschijnlijk
authentiek) tempo koos, kwamen de
klankkleuren van Debussy’s idioom in al
hun facetten aan bod en werd deze reali
satie het ware klankdécor om zo het
bedwelmende karakter van de hier door
deze componist uitgeleefde zoete namid-
dagdroom (naar Mallarmé’s gedicht) in tot
uitdrukking te brengen.
M
1
ERIJ
LOS ANGELES De FBI, Ameri
kaanse federale recherche, heeft in Los
Angeles een 34-jarige en een 45-jarige
Nederlander aangehouden, wegens het te
koop aanbieden van zeven schilderijen
die op 19 augustus bij de bonthandelaar
Ch. Chiotakis in De Bilt waren gestolen.
Het meest waardevolle schilderij, Joseph
en Potifars vrouw van Rembrandt, werd
niet achterhaald. Dit nog vermiste doek
wordt op een kwart miljoen geschat, aldus
een FBI-woordvoerder.
Haitink en het orkest waren de avond
dan al begonnen met Mozart’s Symfonie
in A, KV 201, waarin de gracieuze intimi
teit die dit (jeugd-)werk ademt, in een en al
verfijning, kamermuziek-achtig werd ver
klankt.
(ADVERTENTIE)
De academiegemeenschap is zeer ont-
waardigd over de regeringsplannen om de
academie geleidelijk op te heffen. Met
ingang van 1 augustus 1978 mag de acade
mie geen nieuwe leerlingen meer aanne
men. Oorspronkelijk waren minister Van
Doorn en staatssecretaris Klein (onder
wijs) van plan om die maatregel op 1
augustus 1977 te laten ingaan, maar tij
dens het gesprek met een delegatie van de
academie zijn zij op dat voornemen terug
gekomen
Amsterdam. Tot en met zaterdag ver
toont het Werkcentrum Dans in de Zui
lenzaal van het Shaffytheater zijn nieu
we programma. Dit werkcentrum komt
uit Rotterdam en brengt in de eerste
plaats dans op basisscholen maar wil
daartussendoor ook wel eens voor een
volwassen publiek staan. De groep is nog
erg jong en bij haar vorige optreden (haar
eerste) noemde ik het werk veelbelovend
en sympathiek. Deze keer moet ik vast
stellen, dat er van al die beloften nog
niets is ingelost en dat het programma het
Op korte termijn zullen geen rigoureuze
aanpassingen, door bijvoorbeeld onmid
dellijk alle subsidies af te schaffen, plaats
vinden. Wel op korte termijn gestreefd
wordt naar 1978 zullen experimenten in
de regio’s van de grond moeten komen.
Besloten is, volgens de museumnota, de
volgende vier regio’s aan te wijzen voor de
experimenten: Friesland, Twente, Zuid-
Limburg en Brabant
DARMSTAD (AFP) De Westduitse
Penclub het genootschap van dichters,
romanschrijvers en assayisten heeft in
een brief aan de Oostduitse president,
Erich Honecker, gevraagd om opheffing
van de maatregelen tegen bepaalde intel
lectuelen in de DDR die het hebben opge
nomen voor de dichter-zanger Wolf Bier
mann.
Alle aspecten van het aansluitend uitge
voerde symfonisch gedicht „La mer” kwa
men in dezelfde genuanceerde aanpak als
bij de Prélude, inclusief alle subtiliteiten
tot hun recht. Zowel de grote golvingen
die de architectuur van het driedelige stuk
bepalen, alswel de heldere arabesken en
de meer vervluchtigende lijnen die daar
binnen in geraffineerd contrast tegen
elkaar worden uitgespeeld, kregen bij het
concertgebouw optimaal reliëf.
JOHAN VAN KEMPEN
Leemtes en doublures in collecties moe
ten worden opgeheven. De musea zullen
een actiever aankoopbeleid moeten gaan
voeren. Mensen, die aan musea kunstwer
ken willen schenken, moeten belastingfa-
ciliteiten krijgen. Waar dat bouwtech
nisch mogelijk is, dienen er voorzieningen
te komen om musea beter toegankelijk te
maken voor bejaarden en invaliden.
Aan het woord zijn uitsluitend jonge
dansers, die bij hun opleiding op de dans-
academie het één en ander geleerd heb
ben over ballettenmaken (herhalen van
bepaalde bewegingsthema’s, aandacht
hebben voor niveau-verschil, het invoeren
van aandachttrekkende zaken) en die
deze maniertjes keurig toepassen. Vanwe
ge het niveau-verschil wordt er af en toe
op de tenen gelopen en aan de andere kant
veel gevallen. Boem, in ieder ballet
opnieuw dook men naar de grond, strui
kelde men en rolde men kop. Of er nu
popmuziek gebruikt werd of Mozart,
steeds dartelde men speels door de ruimte
met slappe handjes, met slingerende
armen en benen en veelal met verglaasde
blik In verband met de aandachttrekken
de zaken kwam iedereen in het derde
werkstuk bij iedere opkomst aansjouwen
met stukken hout, een stoel, een kussen,
een stok en méér stukken hout Waar het
toe diende is me ontgaan tenzij het uitsluk
tend de bedoeling was om hiermee de
aandacht trekken, en daardoor het ballet
te vullen Het ballet werd dan ook gevuld
met niks
Het laatste werk heet „Om los te lopen
en is dus bedoeld om te gek te wezen
Welnu, iedereen deed gek zoals slechte
clowns in een circus en dat met een einde
loos geduld bij muziek van de Italiaanse
Hitparade, die men kennelijk in zijn
geheel wilde afwerken. De bewegingen
leken verrassend veel op die van de vorige
werkstukken alleen werden ze nu uitge
voerd met het accent op „gek” en hierin
dook opeens Erika Trabi op als een uitge
sproken clownesk talent. Een klein rood
harig meisje in vodden gehuld, met te
grote schoenen aan en met een stalen
brilletje op. Ze vulde het hele bewegings
patroon met al zijn vallen en net niet
vallen, met zijn ongecoördineerde geba
ren en ander dwaas gebibber met een
zodanig onverstoorbaar geloof in wat ze
stond te doen, dat je geen oog van haar af
kon houden. Zelfs toen ze in een hoekje
niets anders deed dan haar brilletje
schoenpoetsen met een lapje en vocht uit
een flesje, bleef je naar haar kijken ook al
stonden er vier andere dansers vreselijk J
hun best te doen om als gekken rond te
lopen
(Van onze kunstredaktie)
AMSTERDAM - Minister Van Doorn
(CRM» is woensdag in Amsterdam door
studenten van de Rijksacademie voor
beeldende kunsten met verf beklad.
Nadat de studenten hun excuses hadden
aangeboden, verklaarde de minister „de
zaak sportief op te nemen en er geen zaak
van te maken".
De dirigent André Vandernoot leidde
deze vertokingen met zorg voor een voort
reffelijk bij het muzikale karakter der
werken aangepast sterkte-niveau en
beheerste uitdrukkmgskracnt van welda
dige werking, waardoor de pure, niet door
overspanning vertroebelde essentie van
deze blijde, sprankelende en ook wat wee
moedige Italiaanse muziek met verfijnde,
hier en daar zelfs oroze schoonheid aan de
dag kon treden Bij de uitvoering was het
in hei bijzonder de solist de hoboïst Henri
Gouder de Beauregard, die met deze
mtentie in de meest letterlijke zin de toon
aangaf en liet bepalen met traai spel van
innige intimiteit, uitmuntend door techni
sche perfectie en lichte gevoelsuitdruk
king In vooröeeldige muzikale verstand
houding het Vandernoot de strijkers en de
claveciniste de solist begeleiden
(Van onze kunstredactie)
DEN HAAG. De rijksmusea moeten,
op de drukke toeristische zomermaanden
na, gratis toegankelijk voor het publiek
zijn. Er moet gestreefd worden naar lan
delijk gelijke openingstijden. Naar
gelang van de plaatselijke situatie moe
ten musea ook in de avonduren kunnen
worden bezocht. Musea moeten in het
algemeen de bevolking meer duidelijk
heid verschaffen over wat zij doen en
tonen.
Daarbij ontvouwden de beide bewinds
lieden twee plannen. Of de academie blijft
onder CRM ressorteren zoals nu het geval
is, maar dan verliest zij haar functie als
onderwijsinstituut, of ze verhuist naar het
ministerie van onderwijs, maar dan ver
liest ze haar uitzonderlijke positie en
wordt zij gedwongen samen te werken
met andere instituten op het gebied van
beeldende kunsten in Amsterdam.
BEVERWIJK. Voor het concert van
het Noordhollands Philharmonisch
Orkest, dat woensdagavond in de Vrede-
vorstkerk in Beverwijk werd gegeven,
was een programma samengesteld met
composities van Italiaanse componisten.
Het was het tweede concert van de serie,
die in samenwerking met de afdeling
Beverwijk van de Maatschappij tot
Bevordering der Toonkunst tot stand is
gekomen. Vrijdagavond zal hetzelfde pro
gramma in het Haarlemse Concertgebouw
ten gehore worden gebracht op een con
cert van de zogenoemde „Populaire lan
denserie”.
van het Rijk. Een belangrijke taak voor de
rijksoverheid zal zijn het tot stand laten
komen van regionale museumvoorzienin-
gen. Het museumbeleid, aldus de nota, zal
namelijk voor een groot deel zijn grond
slag vinden in besluitvorming op regio
naal niveau (decentralisatie). De
provincies-nieuwe-stijl krijgen een veel
uitgebreider takenpakket, koppelsubsi-
dies zullen verdwijnen.
'1 I ll I i
AMSTERDAM (ANP). De „Jeanne
Oosting” prijzen zijn voor 1976 toegekend
aan Gerbrand Volger uit Amsterdam voor
de schilderkunst en aan Jet Schregardus
uit Amsterdam voor de aquarelleerkunst.
De prijzen, die bestaan uit bedragen van
2.000 voor de schilderkunst en j 1 500
voor het aquarelleren, worden donderdag
in Arti in Amsterdam. uitgereikt door
mevr Jeanne Oosting
Hoewel het ijle timbre van English in
geen enkel register enige warmte bezit en
zijn stemgeluid vooral in de hoogte nogal
„kaal” aandoet, bleek zijn zangkunst
desondanks boeiend. Zijn intelligente
benadering, met overtuigende lyriek en
dramatiek, van deze muziek op middel
eeuwse teksten, vergoedde het eventueel
als tekort gevoelde gebrek aan bijzondere
klank-esthetische kwaliteiten.
Helsinki geëindigde conferentie inzake
veiligheid en samenwerking in Europa, I (,este te omschrijven is met vervelend.
Intussen heeft het Oostduitse politieke
en culturele weekblad „Weltbühne” de
Oostduitse communistische partij afge
raden het voorbeeld van de communisten
in Frankrijk en Italië te volgen, waar
voor Biermann heeft gepleit. „Het denk
beeld om de voordelen van het socialisme
te kunnen koppelen aan enkele voordelen
van het imperialisme, is aangenaam".
Maar men weet niet waar men aan
begint
De solo-fluitist Jan van den Berg kreeg
in het Minuetto van Boccherinis symfonie
gelegenheid om in het Trio schoon klin
kend solo-spel te doen horen, waarmede
de bijzondere kunstzinnige betekenis van
deze nog al eens ondergewaardeerde
muziek werd geaccentueerd.
Na de pauze werden de toehoorders
geconfronteerd met de dramatiek van de
negentiende-eeuwse Italiaanse opera,
eerst nog ingetoomd tot een zekere mate
van verinniging bij de sfeerrijke uitvoe
ring van de ouverture voor de opera „La
Traviata” van Giuseppe Verdi en van de
aria „Addio del passato” uit dezelfde ope
ra, met aangrijpende uitbeeldende voor
dracht gezongen door de begaafde drama
tische sopraan Jenny Veeninga. Bewogen
solo-vioolspel van concertmeester Gijs-
bert Beths in de ouverture had de ontvan
kelijkheid voor haar bezielde solo-zang bij
de toehoorders ongetwijfeld gestimu
leerd.
Met de helden-bariton Henk Smit had
Jenny Veeninga de vertolking op zich
genomen van gedeelten uit de tweede acte
van de gruwzame opera „Tosca” van Gia
como Puccini, in hun samenhang een
sadistisch opgezette demonstratie van
menselijke gemeendheid en niets ontzien
de, uitlaaiende hartstochten met een over
gedoseerde hoeveelheid jalouzie.
Jenny Veeninga en Henk Smit hebben
aan al deze door Puccini gesignaleerde
monstruositeit met grote betrokkenheid
uitdrukking gegeven met hevig dramati
sche voordracht en, voor zover een con
certuitvoering dit toelaat, met enige uit
beelding, die de weerzinwekkendheid van
het toegepaste opera-verisme, treffend
deed beseffen. Jenny Veeninga en Henk
Smit stonden hiervoor formidabele vocale
capaciteiten ten dienste, doeltreffend ont
wikkeld en betrouwbaar gemaakt door
een uitnemende opleiding. Indrukwek
kend groot was het stemvolume, waarme
de zij over de orkestrale geluidskracht
domineerden Groot was ook het succes
van hun optreden, waartoe de volgzame
begeleiding van dirigent en orkest belang
rijk had bijgedragen
P ZWAANSWIJK
Zo kregen dus de muziekliefhebbers uit
Beverwijk en omgeving het eerst de gele
genheid om de indrukken te verwerken
van een concert, dat gekenmerkt werd
door toegespitste expressiviteits-
contrasten. Een concert, waarvan vóór de
pauze de sfeer bepaald werd door de
intimiteit van kamermuziek bij de uitvoe
ringen van de ouverture voor de komische
opera „II matrimonio segreto” van Done-
nico Cimarosa, het Concert voor hobo,
strijkers en continuo in d kleine terts van
Alessandro Marcello en de Symfonie in A
grote terts van Luigi Boccherini door het
tot kamerorkest gereduceerde NPO.
SCHIEDAM (ANP). Een overzichts
tentoonstelling van het werk van Anton
Rooskens wordt van 11 december tot 16
januari gehouden in het Stedelijk
Museum in Schiedam Minister Van
Doorn van CRM zal de expositie officieel
openen Van 17 december tot 24 januari
zijn er te zien „De verstilde wereld van
Het ingesloten Nederlandse duo is
woensdag voorgeleid en aangeklaagd
wegens heling van de gestolen doeken. De
zeven achterhaalde schilderijen zijn van
kleine Nederlandse meesters uit de 18de
en 19de eeuw. Samen vertegenwoordigen
I ze een waarde van 100.000 dollar, zo werd
in Los Angeles getaxeerd De twee Neder-
1 landers probeerden er bij galerieën de
j helft voor te krijgen
Dit zijn enkele aanbevelingen uit de
woensdag aan de Tweede Kamer aange
boden CRM-nota „Naar een nieuw
museumbeleid”, waarbij is uitgegaan van
i het door de regering gevoerde welzijnsbe
leid en de belangrijke bijdrage, die de
musea daaraan kunnen leveren. Het ligt
in de bedoeling de beleidsplannen in deze
nota in fasen en met behulp van experi
menten in verschillende regio’s uit te wer
ken. Op de financiële gevolgen van de
plannen gaat men in de nota niet in. Het
streven naar een grotere doelmatigheid en
betere functie van de musea hoeven vol
gens de nota overigens in beginsel geen
extra geld te kosten.
Protestspandoeken voor de vensters van
de Rijksacademie voor Beeldende Kun
sten in Amsterdam.
Aanbevolen wordt ook dat musea wor
den geïntegreerd met andere sociaal-
culturele educatieve voorzieningen, zoals
archieven, openbare bibliotheken,
schouwburgen, buurthuizen, wijkorgani-
saties, instellingen voor amateuristische
kunstbeoefening en vormingscentra.
Voorts moet het museum-aanbod beter
worden ingepast in de leerplannen van
het onderwijs.
DEN HAAG (ANP). Het Volksthea
ter uit Rostock, Oost-Duitsland, speelt 20
december in Nijmegen, de volgende dag
in Amsterdam en de 22ste in Rotterdam
j „Hölderlin’ van Peter Weiss. Dit stuk van
Weiss werd nog met eerder in ons land
gespeeld Het Nederlands Centrum van
het Internationaal Theater Instituut heeft
het ensemble uit Rostock naar ons land
gehaald
Hei gezeisciiap bestaal un bij
Karsper en Eduard Karsen", en „Schie- derd personen actrices, acteurs
dam op schaal” en technici
In het schrijven wordt er ook voor
gepleit, dat Biermann zijn staatsburger
schap terugkrijgt. Voorts verzoekt de
Penclub om vrijlating van de schrijver
Jürgen Fuchs die op 20 november werd
aangehouden, en om opheffing van het
huisarrest dat de dissidente prof. Robert
Havemann eind november heeft
gekregen.
Iw
I
In de hoorniste Julia Studebaker, die
haar aartslastige solopartij razend knap
en met buitengewoon grote expressiviteit
vertolkte, had English zich geen betere
partner kunnen wensen. Onder Bernard
Haitinks leiding werd samen met de strij
kers een spanningsvolle eenheid bereikt,
die Britten’s Serenade geïnspireerd
gestalte gaf
