Concert Jackson Browne niet
Paarden van Bouhuys
houden ziel gesloten
I
I
I
volmaakt door ambivalentie
Een mengeling van geladenheid en ontspanning
See
before you buy
K
v
Expositie in galerie Hof van Heemskerk
Mandala presenteert
debuut van
In de Knipscheer
dames- en heren loden-,
tweed- en regenkleding
fe'
VRIJDAG
10 D F CEMBER
12
19 7 6
KUNST
-
W J
(ook grote maten)
Haar lem: Barteljorisstraat 20, tel. 023-312655
DEN HAAG. Met het toneel
spel De Storm besloot William
Shakespeare een vruchtbare
toneelschrijversloopbaan die bij
na veertig stukken opleverde.
Toneelgroep De Appel speelt het
stuk nu, sloot er een uiterst
vruchtbare periode in het Sche-
veningse Theater aan de Haven
mee af om met frisse moed ver
der te gaan in het nieuwe Appel-
theater aan de Duinstraat. Een
onderkomen in een riante bruik
bare ruimte, die nu nog overal de
verbouwingssporen toont. Don
derdagavond was de première
van De Storm, dat onder regie
van Erik Vos werd opgevoerd in
een mengeling van geladenheid
en ontspanning. Het kwam in elk
geval op mij over alsof Vos de
wisselwerking van grillig veran
derende weersgesteldheden door
de hele voorstelling in de speel
stijl liet doorwerken.
i
Logen geeft een diepe, warme kleur aan eikehout en accentueert de natuurlijke structuur van het hout.
Alleen eerste klas Europees eiken is bestand tegen logen. Vandaar12 jaar garantie.
W
13
>2****^
sl
•TO
De
Storm indrukwekkend
KO VAN LEEUWEN
(Van onze kunstredactie)
(Tot en met 24 december, woensdag tot
goed, maar niet af.
JOHN OOMKES
(ADVERTENTIE)
Expositie in toonzaal Beverwijk, Parallelweg 100(Industrieterrein) tel 025i0 26923 Ma t/rn/.a 9-iB uui
HET IS VOORAL de symboliek van
macht en verzoening die Shakespeare in
.De Storm in zijn toneelfiguren gestalte
heeft gegeven. Abstracte begrippen die
gemakkelijk in daden en uitgesproken
wensdromen herkenbaar zijn. De Appel
verbeeldt dat allemaal in een voorstelling
die de bedoelde symboliek niet steeds
DE STORM is een wonderlijk stuk. Er is
nauwelijks een plot, maar daar gaat het
ook niet zo om. Shakespeare komt hier
met een verzameling uiteenlopende figu
ren die hij op een eiland laat stranden via
schipbreuk. Zo isoleert hij mensen die elk
voor zich een bepaald verlangen koeste
ren. Daar is de verdreven koning Prospe
ro met zijn dochter Miranda. Prospero is
van huis en haard verdreven door zijn
broer Antonio en met zijn dochter op een
wrakkig schip in zee gezet. Dat is een
stukje voorgeschiedenis, want als het stuk
begint is het tweetal al op het eiland. Daar
strandt dan ook een schip vol vijanden,
dat door Prospero’s magische krachten in
moeilijkheden is geraakt. Wat zich vooral
aan de toeschouwer doet kennen, is de
veelkleurige verzameling wensdromen
van degenen die nu dat vreemde eiland
bevolken. Met de laatste schipbreuk is ook
de koning van Napels, Alonso, met zijn
jaloerse gevolg en zuipende scheepsbe
manning op het eiland aangespoeld.
Al tijdens het voorprogramma helpt
Lindlay Warren Zevon, een getalenteerd
componist die onder andere het door
Linda Ronstadt bekend geworden Hasten
down the Wind op zijn naam heeft over
het dode punt. Mede daardoor is Zevon in
staat een goede indruk achter te laten.
Eetkamers, slaapkamers, woonkamers en vele kleinmeubelen:
waaronder de bekende Oisterwijkse dekenkisten
wordt niet helemaal ten onrechte gere
kend tot de country-rock. Zijn teksten
tonen een introverte persoonlijkheid die
alles wat hem beweegt relaties, religie,
engagement als het ware van zich
afschrijft en omwerkt in goede, onverge
lijkbare songs, die vaak wat navrant
gekleurd zijn.
Componeren en uitvoeren zijn twee ver
schillende zaken. Als componist staat
Jackson zijn mannetje. Als artiest even
zeer? Browne heeft een beperkt stemge
luid. Soit. Browne beweegt zich houterig
over de planken. Het zij zo. Het zijn, het
behoeven geen halszaken te zijn. Plotse
ling merk ik dat ik hem vergelijk met Neil
Young. Het gemis wordt wat duidelijker.
Jackson Browne kan of wil ik heb een
Jaap Bouhuys kan ook tot hen gerekend
worden, zoals een expositie momenteel
laat zien in galerie Hof van Heemskerk in
de Generaal Cronjéstraat 166. Nu is Bou
huys geen specifieke paardenschilder,
maar hij heeft er genoeg affiniteit mee of
door het bijeenbrengen van verschillende
visies een representatief beeld van zijn
voorkeur te kunnen geven.
Bouhuys is echter niet bij machte in de
ziel van het paard te kijken al probeert hij
het vaak genoeg door een bijna cubisti-
sche vervorming toe te passen. Hier komt
ook een gebrek aan technische beheersing
om de hoek krijken, het meest nog waar
een kennis van het licht wordt gevraagd.
Helaas is ook het gebruik van de kleuren
hier en daar nogal raadselachtig; de fou
ten die gemaakt worden hebben, niet
bewust bedoeld waarschijnlijk, een kit
scherig effect ten gevolge. Een kritischer
oog bij de selectie want een klein aantal
doeken laat zien dat Bouhuys het vak echt
wel beheerst had voor wonderen kun
nen zorgen.
Jackson Browne beschikt momenteel
over een formidabele begeleidingsgroep.
Met name slide-gitarist en fiddler David
Lindlay een zeer gewilde sessiemuzi-
kant; onlangs nog met Crosby Nash in
Amsterdam krijgt eindelijk in ruimere
kring erkenning voor zijn al tienjarig vak
manschap. Lindlay excelleert met een
haast speels gemak, zonder dat hij zich
egocentrisch opstelt. Hij straalt alleen een
aanmerkelijk groter zelfvertrouwen uit
dan zijn werkgever en draagt daardoor ’t
concert voor een belangrijk deel.
HAARLEM. Het paard behoort tot
de klassieke thema’s in de geschiedenis
van de beeldende kunst. Steeds is de
uitbeelding van het dier voor velen een
uitdaging geweest omdat de juiste anato
mische weergave nu eenmaal een behoor
lijke kennis vereist. Wie zich voelt aange-
(ADVERTENTIE)
p
Q Meubelfabriek Oisterwijk
de Meubelmakers uit het zuiden des lands
heeft als regisseur dankbaar gebruik
gemaakt van de nieuwe mogelijkheden in
het kersverse theater. Het speelvlak
bestaat uit zandgrond en bevindt zich
Bouhuys heeft goed rondgekeken in
welke hoedanigheden het paard zich
manifesteert. Hij schildert met verve het
circuspaard met elegante, haast breekba
re benen, maar ook een lijdzaam wach
tend werkpaard. Andere paarden zijn
voor de draf, voor de ploeg of zo maar, om
ze mooi te vinden. Een enkele maal maakt
hij een paardeportret, maar verder dan
het noteren van een aantal algemeenhe
den komt Bouhuys niet. Daarmee zijn we
meteen bij de kern van zijn werk beland.
Het grootste manco van Bouhuys’ werk is
namelijk dat zijn paarden zo weinig
karakter hebben meegekregen. Welk
paard je ook ziet, ze hebben allemaal
dezelfde stereotiepe uitdrukking. Het eni
ge onderscheid zit ’m vaak alleen maar in
de benen: lang en smal waar gratie wordt
gevraagd, dik en gedrongen waar de
grond zwaar is.
Merkwaardig genoeg keert hij slechts
eenmaal terug, al is het voor twee songs,
Take it easy en The Pretender. Misschien
toch een tikje tekenend. Browne is zeer en met zaterdag van 14-17 uur).
WAT ZICH dan op dat eenzame plekje
grond afspeelt is een laatste machtsstuip-
trekking van een aantal figuren. Zo wil
het „monster” Kalibaan, de oorspronkelij-
ke bewoner van het eiland, die zich
bedreigd voelt, Prospero doden en hij
roept daartoe de vergeefse hulp in van
morris
(bi) de Grote Markt)
Jackson Browne tijdens zijn optreden in
Amsterdam.
(foto Gijsbert Hanekroot)
Circustafereel met paard, door Jaap Bouhuys geschilderd en geëxposeerd in galerie
Hof van Heemskerk in Haarlem.
midden tussen de hoogoplopende publiek
stribunes. Er wordt gewerkt met een
ook al bestaand verhoogd platform
op de achtergrond en met veel touwen en
een groot zeildoek. Daardoor is er een
circusachtige sfeer ontstaan die het
betrekkelijke van alles wat zich afspeelt
benadrukt. Maar door dit alles wordt er
met behulp van een indrukwekkend
geluidsdecor ook een gewelddadige storm
gecreëerd.
ven. Een paard leidt een eigen leven,
heeft een eigen wil en voor de kunste
naars is dat een bijzonder aantrekkelijk
gegeven. De beeldhouwers in de Oud
heid, maar ook een Paulus Potter, James
Seymour en George Stubbs, Wouterus
Verschuur en om in onze tijd te blijven
Arthur Sproncken, Willem Snitker,
Mario Marini en Albert Termote getui
gen van een hartstochtelijke liefde voor
het paard.
lichte voorkeur voor het laatste zich
niet voldoende in de emotionaliteit van
zijn teksten inleven. Op zich hoeft zo’n
constatering nog niets te betekenen. Het
wordt echter anders als uit kleine inci
dentjes blijkt dat hij zich tweeslachtig
opstelt. Enerzijds wil of durft hij zich niet
bloot te geven, anderzijds probeert hij
hardnekkig zich op het publiek te richten.
Het ware eerlijker als hij zich aldoor
onbeholpen en kwetsbaar opstelde.
Young doet dat wel.
AMSTERDAM Gisteravond bestond
er in de Nieuwe Rai Concertzaal grote
belangstelling voor het eerste van een
tweetal concerten, dat de Amerikaanse
zanger-componist Jackson Browne in ons
land geeft. Diens werk munt uit door de
verbinding van prachtige, melodische
gegevens met teksten van een hoog poë
tisch gehalte en met een sterke autobio
grafische inslag. Jackson Browne heeft
een viertal superbe albums op zijn naam
staan en wordt daardoor hoog aangesla
gen. Het zeer goede concert voldeed aan
de hoog opgeschroefde verwachtingen.
Toch moet de slotconclusie zijn dat het
wat ambivalente podiumgedrag van
Browne zelf tenslotte verhinderde dat het
predikaat „concert van het jaar” verleend
kan worden.
Nogmaals het gemis is marginaal. Het
niveau van het gebodene is zeer hoog, de
arrangementen zijn verzorgd en de inde
ling van het programma ondervangt knap
het mogelijke bezwaar van een beperkte
eentonigheid; Browne’s liedjes hebben
vaak iets dromerigs. Alle vier albums zijn
bovendien vertegenwoordigd in het reper
toire. For Everyman, titelsong van zijn
tweede elpee is het eerste dat uitmuntend
vertolkt wordt. Langzaam sterft het
geluid weg. Lindlay ontlokt vervolgens op
zijn fiddle weer wonderschone klanken in
The only Child, dat Jackson voor zijn
zoontje schreef. Mason ondersteunt
prachtig.
trokken tot de natuur en de dierenwereld
vindt in het paard bovendien een gege-
ven wat het maar met weinig andere
dieren (kat en hond bijvoorbeeld) gemeen
heeft: hij kan het een eigen psyche meege-
even helder laat overkomen. Wel zijn er
duidelijk waarneembare pogingen
gedaan in die richting en er is beslist een
prachtig brok theater ontstaan. Erik Vos
VOS EN ZIJN SPELERS gebruiken het
theater weer eens optimaal. Er worden
heel wat middelen aangewend om de tota
le ruimtewerking te benutten. Daardoor is
deze voorstelling van De Storm een indru
kwekkend gebeuren geworden. Gelukkig
is er ruime aandacht geschonken aan de
humoristische kanten die het stuk bezit.
Het zijn vooral Henk Votel als de nar en
Niek Pancras als de bootsman, twee
prachtige zatlappen die de ontspan
ning weergaloos geestig voor hun reke-
nirig nemen. Daar tegenover staat een
bezwerende Prospero van Peter van der
Linden, die in diep doorleefd spel bijna
magisch aanwezig is. Geert de Jong speelt
de luchtgeest met een aardse doortrapt
heid. Voor de samenzweerders en de
koning van Napels ontwierp Peter van der
Linden groteske maskers, die pas af gaan,
wanneer de spelers tegen het einde van
het stuk hun ware gezicht tonen. Prospero
is dan ook zijn magische kracht, die hij
ontleende aan de luchtgeest Ariel, kwijt.
Het uur van de verzoening heeft dan
geslagen en Prospero kan zijn toverstaf
wegwerpen. Zo’n stormachtig applaus
aan het slot vind ik in dit geval geheel
verdiend. Juist omdat je bij een voorstel
ling als deze de grote inzet van spelers en
regisseur proeft, die er vooral op gericht is
de inhoudelijke kant van het toneelwerk
geducht te doorgronden.
Geloogd Massief Eiken
eerste kwaliteit eikehout qoed uitgewerkt in eigen drooqkamers geloogd volgens oud recept eigen originele modellen
12 jaar garantie ongekende service gratis thuisbezorgd door geheel Nederland
Een elftal kramieken van Nel Klaassen
dient ter aanvulling. Haar stijl moge
bekend worden geacht. Ze maakt twee
soorten werk: vrouwekopjes op het
lichaam van een viervoeter en charmante,
plastische figuren. De glazuren zijn glad,
ademen in het geheel niet, maar hebben
vaak een bijzonder mooie kleur.
Late for the Sky en de spaarzame
belichting tijdens het tragische Fountain
of Sorrow creëren een unieke sfeer. Tus
sendoor verhaalt een ironische Browne
mompelend over de culturele achterstand
van Amerikanen, later maakt hij gewag
van onverwachte karaktertrekjes van
Lindlay, waarmee hij samen Something
Fine en het verbitterde For a Dancer
brengt. Daarna keert het prachtige volle
geluid weer terug tijdens Rock me on the
Water („we hebben een verzoekje van de
pianist”) of heavier in Walking slow.
Enigszins vermoeid sluit Jackson Browne
af met het imponerende Before the
Deluge.
twee zuipschuiten, een nar en een boots- j
man. Bij de koning van Napels is het zijn
broer die zijn dood wenst en de mannen
die hem bij zijn greep naar de macht
terzijde moeten staan hebben ook zelf een
oogje op dat koningsschap. Dan is er nog
de luchtgeest Ariël, de verpersoonlijking
van Prospero’s geest, die vrijheid voor
zichzelf wenst. En tussen die machtsele-
menten door is er de liefde tussen Ferdi
nand, de zoon van de koning van Napels,
en Prospero’s dochter Miranda, die voor
dit tweetal een nieuw begin moet
inhouden.
HAARLEM/AMSTERDAM. Onder
auspiciën van het literaire maandblad
Mandala presenteert de nieuwe Haarlem
se uitgeverij In de Knipscheer zondagmid
dag 12 december in het literaire café De
Engelbewaarder in Amsterdam werk van
drie debuterende schrijvers. De auteurs
Léon de Winter en Peter H. van Lieshout
zullen dan uit eigen werk voorlezen, dat
onlangs bij de Haarlemse uitgeverij is
verschenen. Uitgever Jos Knipscheer zal
uit het boek „Als al het andere faalt”
voorlezen. Dit verscheen deze week en is
geschreven door Graig Strete, een Ameri
kaanse Indiaan. Deze literaire middag
begint om drie uur. Adres: Kloveniers
burgwal 59. Amsterdam.
Jackson’s band bestaat verder uit Mare
Jordan (piano, tweede stem), David
Mason (orgel; niet te verwarren met Dave
Mason), John Mauceri (drums) en Brian
Garofalo (bas). De groep kan niet het
verwijt worden gemaakt dat ze ook maar
één steekje laat vallen. Jackson zelf toont
eveneens een grote inzet, ondanks een
duidelijk zichtbare vermoeidheid. Mijn
marginale kritiek richt zich op zijn gebrek
aan podiumpersoonlijkheid. Browne
Peter van der Linden als de verdreven
koning Prospero en (liggend) Robert Pra
ger als Kalibaan.
(foto Pan Sok)
CEES STRAUS
w -
