TH-Delft kondigt
vacaturestop af
Verkort werken
Suiker Unie
verwerkt
record-
oogst
Eerlijk is eerlijk.
Rentcwijziging bij de
RPS per 13 december a.s
bij Philips
gedaald
Gezondheidszorg wil grotere groep op ontwikkelingen
beurs deze
week
H
Rijkspostspaarbank T
Beleggers in VS zien nieuw
jaar optimistisch tegemoet
[buitenlands geld J
Voor 170 arbeidsplaatsen
Beleggingsbewijzen
Meer informatie?
Spaardeposito’s
2jaarvast7
3jaarvast7|%
4 jaarvast8
5jaar vast 8{%
6 jaar vast 8|%
Mentaliteit
ZATERDAG
1 I
DECEMBER
19 7 6
ECONOMIE
Dolman
oest
tot
ams
De rentetarieven van de overige spaarvormen zijn niet gewijzigd.
'i
X
Bel 020 - 5 89 31 37 0017 bellen kan ook
Vraag folder bij het postkantoor
Of schrijf, zonder postzegel, naar de
Rijkspostspaarbank. Amsterdam.
Somber
Door de verlaging van de rente op de kapitaalmarkt is
de RPS genoodzaakt de rente op nieuwe spaargelden die
voor lange tijd worden vastgezet - beleggingsbewijzen en
spaardeposito’s - te verlagen.
Alle rentepercentages van de vóór 13 december
afgegeven beleggingsbewijzen en gestorte spaardeposito’s
blijven ongewijzigd.
De rente op nieuw te storten bedragen is thans voor:
Ook de hypotheekrente is
verlaagd en bedraagt thans
utv nationale spaar- en hypotheekbank
(Van een medewerker)
AMSTERDAM. Het Damrak
bewoog zich deze week rumoeri
ger dan haar Newyorkse zuster
waar onder een kalm voortkab
belende ontwikkeling het koers-
peil per saldo toch nog flink
opliep en bovendien de toene
mende handel de indruk gaf dat
zo tegen het jaareinde de belang
stelling is gaan stijgen. Zoals
gebruikelijk in de december
maand moet Wall Street tot dicht
tegen het eind van het nog lopen
de jaar opboksen tegen de druk
van de belastingverkopen.
V.
A
3 jaar vast 7|%
4 jaar vast 7;|%
5jaarvast 8
UTRECHT (ANP) De gezondheidszorg kostte in Nederland vorig
jaar 22 keer zoveel als 22 jaar geleden: 18 miljard in 1975 en 0,8
miljard in 1953. Ze eist ook een steeds groter deel op van het
nationaal inkomen (3,2 pet. in 1953 en 8,8 pet. in 1975), waarbij nog
komt dat dit ook in een steeds sneller tempo gebeurt. Volgend jaar
zullen de Nederlanders van iedere tien gulden die ze verdienen er
ongeveer één uitgeven aan gezondheidszorg.
1
PROF. DR. A. HEERTJE
TWEEDE-KAMERLID DOLMAN (PvdA)
atie
iste-
(ADVERTENTIE)
K)
in
3Ot.
[im-
erie
lOUt
;din
ent,
iws.
Congres van specialisten
ven
>rie.
itio-
isie-
atie
mse
In dit verband merkte dr. Lapre op, dat
in de periode 1964-1974 het aantal bedden
in ziekenhuizen e.d. met 40 pet. en het
aantal mensen dat in de gezondheidszorg
werkt met 74 pet. is gestegen.
Dr. R. M. Lapre, econoom en secretaris
voor planningsaangelegenheden van de
Centrale Raad voor de Volksgezondheid,
zei dat de gezondheidszorg sinds de vijfti
ger jaren scheefgegroeid is: de zorg in de
ziekenhuizen en andere inrichtingen slokt
nu al bijna tweederde van de totale uitga
ven op (in 1958 nu nog maar 43 pet.),
terwijl relatief ook steeds minder aan
preventie wordt besteed.
Van het bedrag dat aan gezondheids
zorg wordt uitgegeven heeft ruim elf pet.
betrekking op de door specialisten ver
leende zorg en bijna eenderde op de zie
kenhuizen.
De Landelijke Specialisten Vereniging
hield gisteren in Utrecht een symposium
„kostenbeheersing vanuit het medisch
functioneren onder handhaving van de
kwaliteit” waarop deze problemen aan de
orde kwamen.
Toch is het ziekenpatroon in die jaren
niet zoveel veranderd. Wat wel verandert,
is volgens drs. Belleman de mentaliteit
van de bevolking. Men gaat naar de huis
arts met klachten waarvoor men vroeger
helemaal niet naar een dokter stapte en de
specialisten krijgen steeds meer patiënten
met minder ernstige aandoeningen. Kor
tom, het verwijzen is vanzelfsprekender
geworden.
gezondheid het „investeren” buiten de
gezondheidszorg een hoger rendement
oplevert dan investeringen binnen deze
sector.
Om die reden trokken de aandelen op
de huidige koersen goede belangstelling
voor beleggingsdoeleinden en wist de
ABN 20 en de AMRO-bank 3 op te
lopen.
Wel werd duidelijk lering getrokken uit
minister Lubbers’ vrees voor voldoende
werkgelegenheid in de nabije toekomst.
Voor een aantal dubieus geworden bedrij
ven deed die vrees de aandelenkoers ver
der fors tuimelen.
De noodzaak tot verkort werken zal
deels een gevolg zijn van het feit dat de
mobiliteit vooralsnog te gering is. Gedu
rende de eerste tien maanden van het jaar
zijn circa 1900 personeelsleden van plaats
veranderd.
In de eerste tien maanden van dit jaar
zijn 1894 nieuwe krachten aangenomen.
Het aannemingsbeleid is vooral gericht op
jonge medewerkers, zoals schoolverla
ters. De zo genoemde personeelstop blijft
gehandhaafd in die zin dat overleg op
centraal niveau omtrent aantrekken van
personeel van de arbeidsmarkt nodig
blijft. In bepaalde sectoren zullen er in
1977 wel ruimere mogelijkheden gaan ont
staan.
Dr. D. Dolman (econoom), Tweede-
Kamerlid voor de PvdA, bestreed de uit
spraak van prof. Van Nieuwenhuizen, dat
de huidige toestand in de gezondheidszorg
chaotisch zou zijn.
blijft ten aanzien van zijn patiënt de laat
ste en enige verantwoordelijke. Het is
voor de medici onaanvaardbaar, aldus
prof. Van Nieuwenhuizen, als kostenbe
heersing dwingend zou worden opgelegd
en wanneer dit zou leiden tot een stilstand
of achteruitgang van de kwaliteit van de
zorg.
DELFT (ANP) De Technische Hoge
school in Delft stoot het komende jaar
170 arbeidsplaatsen af. Het college van
bestuur heeft een absolute vacaturestop
afgekondigd. Het verwacht dat het gehe
le natuurlijke verloop nodig is om de
inkrimping te kunnen opvangen. De
inkrimping is het gevolg van bezuinigin
gen die de rijksoverheid doorvoert.
gelijkheden binnen deze sectoren zou
betekenen dat ze voor ons land verloren
gaan, aldus de TH-Delft.
Het college van bestuur van de TH-Delft
noemt de vooruitzichten van de hoge
school en van de technische ontwikkeling
in ons land zorgwekkend. Het meent, dat
het parlement dient te weten welke gevol
gen het heeft als de toegewezen perso-
neelsgelden worden verlaagd.
Suiker Unie deelt dit mee in haar jaarver
slag over 1975/1976, een jaar dat zij als
financieel gunstig beschouwt. De suiker
van campagne 1975 zorgde, samen met de
nevenprodukten, voor een opbrengst-
waarde van 690 miljoen, wat 114,5 mil
joen méér is dan in 1974/1975.
BREDA (ANP). Suiker Unie, de coö
peratie die ongeveer tweederde van de
Nederlandse bietsuiker maakt, verwacht
in de bijna voltooide campagne 1976 tot
een suikerproduktie van 520.000 ton uit
rond vier miljoen ton bieten te zullen
komen. Dat is nog meer dan de reeds als
record te boek staande produktie van
vorig jaar: 507.000 ton uit 3,75 miljoen ton
bieten.
De meeste sombere geluiden kwamen
van de cardioloog prof. dr. C. J. C. van
Nieuwenhuizen. Hij noemde onder meer
de voorgenomen inkrimping van het aan
tal ziekenhuisbedden en het aan banden
leggen van de uitbreiding van het aantal
specialismen per ziekenhuis „paniek-
maatregelen”. Volgens hem zijn ze geno-
Drs. S. J. M. Belleman van het Nationaal
Ziekenhuis Instituut constateerde, dat de
vraag naar specialistische hulp voortdu
rend toeneemt (3,8 miljoen „verwijzingen”
in 1960 tegen 6,2 mln in 1974), evenals het
aantal ziekenhuisopnemingen (80 per 1000
inwoners in 1960 en dit jaar 108). Verder
vertoont het aantal verrichtingen een for
se stijging. Dat geldt vooral voor diagnos
tische onderzoeken: Per 100 verwijskaar-
ten ruim driemaal als in 1960.
EINDHOVEN (ANP). In het tweede
halfjaar 1976 zal bij Philips naar schatting
circa 400 manjaren verkort zijn gewerkt.
Dit is aanzienlijk minder dan de 1300
manjaren in de eerste helft van dit jaar.
Voor 1977 zal het aantal manjaren aan
verkort werken naar ruwe schatting 500
tot 900 bedragen, waarbij veel zal afhan
gen van het verloop van de conjunctuur.
Dit is bekendgemaakt in de recent gehou
den vergadering van de centrale onderne
mingsraad.
AMSTERDAM, 10 dec. (ANP). De
advieskoersen (aan- en verkoopprijzen)
voor buitenlands bankpapier luiden:
port-
van
iten.
icht.
)(K)
walt
di
film.
isch
aor-
ie.
eert
ade
nan
Amerikaanse dollar 2,45-2,55
Engelse pond 4,06-4,36
Belgische fr. (100) 6,70-7,00
Duitse mark (100) 102,50-105,50
Ital. lire (10.000) 27,00-30,00
Portugese esc. (100) 7,15-8,90
Canadese dollar 2,39-2,49
Franse fr. (100) 49,05-52,00
Zwitserse fr. (100) 100,75-103,75
Zweedse kroon (100) 57,75-60,75
Noorse kroon (100) 46,25-49,25
Deense kroon (100) 40,75-43,75
Oostenr. sch. (100) 14,60-14,90
Spaanse pes. (100) 3,48-3,78
Griekse drachme (100) 5,90-7,15
Finse mark (100) 63,75-66,75
Joegosl. dinar (100) 11,50-13,75
nan-
19.10
)(K)
)(K)
81.15
■por-
St
:e
tV'
•(K)
ma-
iaal
imia
our
(K)
and-
i het
pro-
our-
(KJ
Eco-
tow-
neri-
TV
O
n
n
y
r
e
•r
‘t
e
n
e
o
ft
r
de
m.
Maar na maandag begon het Damrak
zich toch weer enigermate te herstellen,
gesteund ook door een beter Wall Street
en door meer inzicht in de nieuwe prijs
maatregel waarvan het tijdelijke karakter
niet direct tot de beurs was doorge
dronken.
Noodmaatregelen mogen volgens prof.
Van Nieuwenhuizen alleen maar in uiter
ste noodtoestanden worden genomen, na
overleg met alle betrokkenen, en ze moe
ten tijdelijk zijn. De arts, zo stelde hij,
Prof. Van Nieuwenhuizen meent, dat er
„standaard” moeten komen voor de doel
treffendheid en doelmatigheid van de ver
schillende vormen van geneeskunde bin
nen en buiten het ziekenhuis. Daarbij zou
den dan tegenover de voordelen van
bezuinigingen in de ziekenhuissector ook
de nadelen (ongerustheid onder de bevol
king, angst, de invloed op het ziektepa-
troon) moeten worden gezet.
De internationals bleven deze week
echter bijzonder rustig terzijde. Meer
rumoer ontmoetten de aandelen in de
twee hoofdbanken en in de scheepvaart.
Hoewel uit enkele voorlopige berichten
van de AMRO-bank en de Nederlandse
Credietbank duidelijk is geworden dat
vooral de tweede helft van 1976 door de
Ook het hoge rendement dat scheep-
vaartwaarden op de huidige noteringen
afwerpen, trok belangstelling van beleg
gers. KNSM was ƒ10 beter en Van Omme
ren 15. Onduidelijk bleef deze week
opnieuw de arbeidspositie in de huidige
conjunctuur van ons land. Over novem
ber blijkt de werkloosheid opnieuw flink
te zijn gedaald, maar tegelijkertijd stelde
minister Lubbers, dat vele tienduizenden
arbeidsplaatsen die nu nog bezet zijn, op
de tocht staan. Uit de bedreigde
bedrijfstakken kwam ditmaal echter voor
de scheepsbouw weer iets meer hoop, nu
de Shell bereid schijnt ook Nederlandse
werven voor nieuwbouw van zijn tankers
in te schakelen.
Ook prof. dr. L. M. J. Groot (econoom)
uit Maastricht uitte verwondering over de
hartekreet van prof. Van Nieuwenhuizen,
„geslaakt in een stelsel van gezondheids
zorg dat het duurste ter wereld is en
waarin bovendien aan de in de algemene
ziekenhuizen beoefende geneeskunde bij
zonder veel middelen ter beschikking zijn
gesteld”.
De TH-Delft heeft in een open brief aan
de Tweede Kamer gewezen op de ernstige
gevolgen van het huidige regeringsbeleid
voor het technisch wetenschappelijk
onderwijs. Ze vreest in de toekomst het
noodzakeliik niveau niet langer te kunnen
waarborgen.
De econoom prof. dr. A. Heertje noem
de het zowel voor de gezondheidszorg als
voor de overheid een probleem, dat nor
men voor het beheer van de middelen
altijd kunnen worden vertaald in „extra
doden en extra zieken”. Per saldo gebeurt
er daardoor niets. Misschien lukt het wel,
tot verantwoorde normen te komen in een
ondeling overleg, dat uitgaat van een
gemeenschappelijke in plaats van een
gescheiden verantwoordelijkheid.
Iedereen is ervan overtuigd, dat dit
„niet zo kan doorgaan”. Maar de vraag is,
hoe het dan wel moet. De vraag is ook,
hoeveel de Nederlanders voor hun
gezondheidszorg over hebben.
(K)
Die
1, tv-
9.45
10.00
80.15
(K)
i (K)
2.35-
r en
De TH-Delft wijst er op dat nieuwe
onderzoeksprojecten van grote maat
schappelijke betekenis worden bedreigd.
Genoemd worden o.a. de zuivering van
afvalwater, gecombineerde warmte- en
elektriciteitsproduktie, de recycling van
aluminium, de bouw van een elektrische
stadsbus en de vervanging van fosfaten in
wasmiddelen.
naar beneden liet vallen. Het gehele
beursklimaat kreeg hierdoor een ruw aan
zien, maar dat kwam ook doordat twee
belangrijke fondsen bijzonder flauw
gestemd waren. Heineken door het jaarre
sultaat en KLM doordat een grote koper
geen belangstelling meer voor het aandeel
had.
Deze laatste nam steeds het aangeboden
.materiaal even boven de 100 op. Maar
deze week was dat niet meer het geval.
Hierdoor zakte KLM tijdelijk terug van
105 tot 92. Voor Heineken had de beurs
op een grotere winststijging gerekend dan
de 30 percent die overigens even groot
was als de eind vorig jaar verstrekte
bonus van 30 percent. Hierdoor bleef de
netto-winst per aandeel dus gelijk en stel
de zich wederom op 10. De beurs vond
dat evenwel te weinig en liet Heineken
terugvallen van 141 op 133, waarna
een licht herstel intrad
Evenmin was de heer Dolman het eens
met prof. Van Nieuwenhuizen, dat econo
misch besef neerkomt op het vooral den
ken aan bezuinigingen. „Onzin”, aldus
Dolman, het gaat om het zo nuttig moge
lijk besteden van schaarse middelen. Het
beleid zal moeten worden gestoeld op
betere, gecoördineerde informatie en op
goede prognoses. Kostenbeheersing, zo
concludeerde Dolman, is een zaak van
capaciteitsbewaking en al naar gelang
i de ontwikkelingen dat nodig maken
van capaciteitsverschuiving.
Voor de beurs blijft het evenwel de
vraag of de eventuele opdrachten die hier
uit zouden voortvloeien, wel winstgevend
zullen zijn nu de Shell niet bereid blijkt
aan Nederlandse werven meer te betalen
dan in het buitenland. Niettemin kon Rijn-
Schelde-Verolme een achttal guldens
oplopen en trokken ook de overige
scheepsbouwfondsen enigermate aan.
Amsterdamse Droogdok zal over 1976
zelfs een klein winstje overhouden, maar
de beurs was er niet erg van onder de
indruk.
Van de dertien studierichtingen van de
TH-Delft zijn er niet minder dan zeven
uniek voor Nederland: civiele techniek,
geodesie, scheepsbouwkunde, luchtvaart
en ruimtevaarttechniek, metaalkunde,
mijnbouwkunde en industriële vormge
ving. Binnen de overige studierichtingen
bestaan eveneens unieke afstudeermoge-
lijkheden. Taakverdelingen met andere
universiteiten kunnen hier geen oplossing
bieden. Vermindering van opleidingsmo-
Het verkort werken kwam in aantallen
manjaren gerekend het meest voor bij de
hoofdindustriegroepen Licht, Elcoma,
Data systems en bij de machinefabrieken.
Wel is het beeld voor de laatste maanden
van het jaar gunstiger dan enige tijd gele
den nog werd verwacht.
Hij stelde nog, dat het „rendement” van
de uitgaven steeds lager wordt: voor klei
ne verbeteringen van de zorg moeten
steeds hogere kosten worden gemaakt.
Het is best mogelijk, aldus dr. Lapre, dat
voor het verkrijgen van een betere
Deze veroorzaakten afgelopen week een
kwakkelend koersbeloop. Maar ook sterk
toegenomen omzetten. En het is opvallend
hoe de belastingdruk zo goed werd opge
vangen. Vele beleggers zien het komende
jaar 1977 in Amerika blijkbaar optimis
tisch tegemoet. Ook al heeft de komende
president zich nog vrijwel niet uitgelaten
over zijn financieel-economische plannen.
Wel denkt hij, voorlopig althans, geen
loon- en prijspolitiek te voeren en over
weegt hij voorts alsnog een belastingver-
lagingsvoorstel voor het Congres te
brengen.
Dit zijn voor het koersbeloop in Wall
Street een paar bemoedigende feiten.
Want wat een prijspolitiek wel niet voor
emoties kan losmaken bleek deze week
maandag op het Damrak. Doordat de
prijsmaatregel 1976 vorige week afliep en
de nieuwe voor 1977 nog niet kan worden
uitgevaardigd wegens gebrek aan gege
vens over de loononderhandelingen, heeft
de regering een tussenmaatregel afgekon
digd die op sommige punten voor het
bedrijfsleven minder prettige consequen
ties inhoudt.
Schrik hierover gaf vooral de lokale
markt maandag op het Damrak een fikse
dreun, die de index van 82 ruim 2 punten
Een ander punt is de verwetenschappe
lijking, de uitbreiding van kennis en kun
de en de daarmee samenhangende ver
gaande specialisatie. Die houdt evenwel
ook een kwaliteitsverbetering in. Drs. Bel
leman zei dan ook, dat reguleren van het
aanbod om de kosten in bedwang te krij
gen, ook de geneeskundige vooruitgang
afremt. De artsen en de consumenten zul
len daarom inspraak moeten hebben bij
maatregelen ter beteugeling van de
kosten.
Verreweg het grootste deel van de kos
tenstijging is een gevolg van de ontwikke
ling van lonen en prijzen. Daarop kan de
gezondheidszorg nauwelijks invloed
uitoefenen. Dat is wel het geval als het
gaat om de uitbreiding van de voorzie
ningen.
Bovendien komt de ontwikkeling van
nieuwe wetenschapsgebieden en studie
richtingen in gevaar, vindt de TH-Delft.
Dit betreft onder meer: de offshofe-
techniek, zeemijnbouw en materiaal
kunde.
Als enige mogelijkheid om een greep op
de kostenontwikkeling te krijgen ziet dr.
Lapre dan ook het in de hand houden van
het voorzieningsniveau (aantal bedden,
behandelfaciliteiten, apparatuur, artsen,
personeel).
krapper geworden rentemarge aanzien
lijk minder gunstig zal verlopen dan de
eerste, is toch wel duidelijk dat ook het
nu bijna afgesloten boekjaar voor het
bankwezen wederom zeer gunstig is
geweest.
over kostenbeheersing
men zonder voorafgaande nauwkeurige
analyse van de toestand en zonder nauw
keurige analyse van de te verwachten
ontwikkeling.
Doel van het symposium: nagaan waar
door de kostenexplosie wordt veroor
zaakt, bekijken hoe kostenbesparingen
mogelijk zijn zonder dat de kwaliteit van
de zorg wordt aangetast en het meer kos
tenbewust maken van de specialist. Niet
minder dan vijftien inleiders voerden
daarover in Utrecht het woord.
