Geen feestverpakking
ZB
lllllllll
Soldaten
door Jeanie Johnson en
Ron Brown
'S
Vredesbeweging
Rust
CADEAUS KOPEN IN VESTING BELFAST:
Voor een buitenstaander mag Kerstmis in Belfast op zijn minst de feestelijke
sfeer van andere steden missen, maar voor de inwoners is het toch een tijd om uit
te zien naar een verslapping van de spanningen van terreur en angst. Het valt nu
al op dat vreemdelingen elkaar op straat weer groeten - op zich niet zo
opmerkelijk, totdat men bedenkt dat dit tot voor kort de stad was waar iedereen
zijn buurman wantrouwde. Thans herinneren mensen zich onwillekeurig weer de
tijd vóór de terreur, toen Kerstmis in Ulster een echt gemeenschapsfeest was
waarbij katholiek en protestant even hun sektegeest vergaten.
Er zijn weinig plaatsen in Europa die een grimmiger decor vormen voor het
kerstfeest dan de Noordierse hoofdstad Belfast. De woorden „Vrede op aarde
aan mensen van goede wil”, die de kerngedachte van Kerstmis plegen uit te
drukken, hebben dit jaar echter een nieuwe betekenis gekregen voor de
duizenden Noordieren die zich voorgenomen hebben het geweld, dat het land al
zeven jaar lang geteisterd heeft, uit te roeien.
FE
T
DEK
i
d I
ïrwij
Kerstfeest m gestorven
hoop
stad” biedt nieuwe
T
De kerstman achter de geweerlopen.
Hlllllll
Britse soldaten met een kalkoen onder de arm de enige feestelijkheid’ van Kerstmis
Waarschuwing aan soldaten geen kerstcadeaus aan nemen
Belfast bij nacht is duister en trooste
loos; een tegenbeeld van de levendige stad
die zij nog niet zo lang geleden was. De
Noordierse jeugd van heden heeft geen
herinneringen aan een stad vol licht, ver
tier. dansgelegenheden, bars die zó vol
waren dat de klanten op straat stonden te
drinken en uitverkochte bioscopen. Voor
de jeugd van heden is Belfast een gestor
ven stad.
De bevolking van Ulster is moe van de
jaren van strijd maar niet van plan de wil
om een normaal leven te leiden op te
geven. Daarom wordt Kerstmis in Belfast
vooral met vastberadenheid gevierd. Men
wil hardnekkig vasthouden aan dit tradi
tionele familiefeest want als men dit
opgeeft, hebben de terroristen weer ter
rein gewonnen. Weinig mensen verlaten
Ulster dan ook met de kerstdagen. De
plaatselijke reisbureaus hebben zelfs
bekendgemaakt dat de vluchten naar
Noord-Ierland volgeboekt zijn door men
sen die naar huis terugkeren. Aangezien
zij allen logeren bij familieleden en ken
nissen blijven er echter weinig hotels open
in deze tijd en rond de jaarwisseling.
Het kan niet gezegd worden dat de
inwoners van Belfast niet van hun kerst
feest genieten. Wanneer men in een land
woont waar plaatsen van vertier voortdu
rend met bommen bestookt worden en
waar men bang is om uit te gaan, maakt
men er des te meer werk van om zich thuis
te vermaken, vooral met Kerstmis en
oudejaarsavond.
Ongetwijfeld zijn er in de Noordierse
hoofdstad ook dit jaar weer veel mensen
wier kerstviering getemperd wordt door
droefenis. Zoals de ouders van Angela
Gallagher, een meisje van 17 maanden dat
tijdens een aanslag op soldaten van het
Britse leger op straat door kogels gedood
werd. Zoals Frederick Hughes, die met
zijn drie kinderen Frederick, Martin en
Kathleen zijn vrouw zal gedenken die
precies één jaar geleden werd doodge
schoten. Zij hebben reden de terreur in
Noord-Ierland als een schrijnende tegen
stelling te zien tot de kerstliederen over
vrede op aarde. Zij zullen op 25 december
weinig reden tot vreugde vinden.
eiland van rust geweest in een tijd van
geweldpleging, ondanks de achterdocht
en haat die de extremisten onder de bewo
ners voor leden van de andere geloofs
overtuiging koesteren. De spanning ebt
dan even weg en er hebben zich in het
verleden rond deze tijd nooit ernstige inci
denten voorgedaan.
Voor de Britse soldaten die in Ulster
dienen is Kerstmis grotendeels een onder
deel van de dagelijkse routine. Patrouil
les, bewaking en inspectie moeten alle
maal doorgaan en het enige merkbare
verschil is een kalkoendiner voor degenen
die geen dienst hebben.
Niemand krijgt extra verlof, want de
meeste soldaten zijn in Ulster voor een
periode van vier of zes maanden en die
tijd is te kort om in aanmerking te komen
voor een reis naar huis voor de kerstfees-
telijkheden. De soldaten die dienst heb
ben „vieren” op de dag vóór of na Kerst
mis hun feest. Via een luchtbrug zijn 1600
kalkoenen in Belfast gearriveerd en de
soldaten genieten het voorrecht door hun
officieren aan tafel bediend te worden.
Daarna volgt een voorstelling van het
Combined Services Entertainment Corps,
een soort legercabaret van amateurs. En
daarmee is het feest dan voorbij.
Kerstmis vormt voor het leger in elk
geval een telkens terugkerend probleem.
Soldaten hebben dit jaar opnieuw een
waarschuwing gekregen géén cadeaus
aan te nemen voor het geval daar explo-
sieven in zouden zitten. Wél krijgt het
leger van zijn aanhangers onder de bevol
king (en dat zijn er toch nog heel wat)
kaarten, brieven en geld toegezonden
(zo’n 2000 ongeveer 10.000) en schen
ken plaatselijke firma’s etenswaren. Het
leger doet op zijn beurt aan „public rela
tions” door soldaten in hun vrije tijd
speelgoed te laten maken voor de kinde
ren van Belfast.
brenger zien naderen een heel wat pretti
ger beeld dan dat van kinderen die stenen
gooien om soldaten te provoceren of die
tegen betaling meedoen aan straatrellèn.
Zelfs de verklede deelnemers aan het traditionele kerstblijspel (in dit geval „Toad of Toad Hall
ontkomen niet aan het fouilleren bij de toegangspoorten tot het stadscentrum.
gen naar vrede (door het Noordierse volk)
is dit jaar overduidelijk bewezen. Wij ge
loven dat 1977 dan ook een nog sterker
gericht streven naar vrede met zich mee
zal brengen en dat dit streven in concrete
maatregelen uitgedrukt zal worden.”
„Deze kerst zal gevuld zijn met diensten
en nachtwaken voor vrede. Vertegen
woordigers van alle kerken zullen deelne
men aan een vredesbetoging in Armagh
en op nieuwjaarsdag zal het centrum van
Belfast het reisdoel zijn van duizenden
mensen om het jaar 1977 geheel aan de
vrede op te dragen tijdens een massale
bijeenkomst.”
De Peace People willen hun acties uit
breiden in 1977. Zij willen de bestaande
vredesgroepen in Ulster verenigen met
plaatselijke wijkorganisaties. Zij zullen
voor het eerst ook serieuze gesprekken
voeren met politici, die zij tot dusver zorg
vuldig meden.
Er is veel gezegd en geschreven over
de Peace People (niet allemaal zonder
kritiek) maai de vredesbeweging heeft al
één belangrijk doel bereikt. Zij heeft de
Noordieren weer reële hoop op de toe
komst gegeven Het mag dan niet de defi
nitieve oplossing voor de onrust in Ulster
zijn, maai' de Peace People hebben wel de
fundamenten hiervoor gelegd
ist.
in, sl
nigzi
3t,
Br.o
d.
met
68
t
tott
mis niet alleen in het teken van de angst
maar ook van de zuinigheid staan, want
van een WW-uitkering in Ulster kan men
geen bloemetjes buiten zetten.
ennu
keuze
;e mal
uk
gd bei
,uro«
t bejag
et kuit
enve
arlem
Ï41 (1
Maar nu keert toch iets van de oude
animo terug. De burgemeester van Bel
fast heeft zijn steun gegeven aan een
campagne om de kerstbomen en feestver
lichting in de straten groter en beter te
maken dan ze ooit geweest zijn en de
plaatselijke kamer van koophandel stimu
leert het vervaardigen van kleurrijke en
feestelijke etalages. Voor een stad als
Haarlem iets vanzelfsprekends, voor Bel
fast een hoopgevende stap in de richting
van een normaal leven zonder vrees,
brand en explosies.
blijft de mensen op straat nog een redelij
ke veiligheid bieden. Toch is aan het win
kelpersoneel nadrukkelijk gevraagd géén
cadeaupapier om hun waren te doen
zodat de pakjes makkelijker doorzocht
kunnen worden aan de poorten van de
„vesting Belfast”. Daar wordt overigens
nog steeds iedereen gefouilleerd, zelfs de
verklede deelnemers aan de traditionele
Britse „pantomime” (kerstblijspel aange
past aan actuele situaties). Maar de
gespannen en opgejaagde gelaatstrekken
die men zo vaak ziet op de gezichten van
de inwoners van Belfast zijn nu veran
derd in de ontspannen gelaatstrekken van
mensen die samen kerstinkopen doen.
De bezuinigingen op de Britse defen-
sieuitgaven hebben het leger echter
genoodzaakt hun meest spectaculaire
kerststunt af te schaffen. Het kinderzie
kenhuis van Belfast zal de kerstman niet
meer vanuit de lucht met zijn slee (via een
helikopter) zien arriveren. De aankomst
zal nu op meer orthodoxe wijze moeten
geschieden. Waar de kerstman ook gaat,
hij is in ieder geval omringd door geweer
lopen. Toch is de aanblik van kinderen die
met grote ogen de witbehaarde cadeau-
„Wij zullen in 1977 een onstuitbare
beweging naar een rechtvaardige en
vreedzame maatschappij ontketenen,”
zegt McKeown. „Geweld zal niet langer
als relevant beschouwd worden en uitein-
delijk verdwijnen.”
st. h
wil,
s pa
item
ma
ma
kon
net
dsd,
21
suk
luwli
ge»
De oude problemen blijven de pogingen
tot normalisering echter plagen. Grote
groepen winkelende mensen zijn namelijk
een nachtmerrie voor de veiligheidsdien
sten van de politie en het Britse leger
omdat zij het makkelijk maken voor ter
roristen om langs de controleposten te
glippen. Alleen de „stalen muur” rond het
winkelcentrum in het hart van de stad
In de katholieke en protestante ghetto’s
van Belfast is de kerstperiode altijd een
Dit zal de eerste kerst in Ulster zijn die
in het teken van de vredesbeweging staat.
Ciaron McKeown, een woordvoerder van
de Peace People-organisatie: „Het verlan-
igetr
sti
ver»
I z.l
8.
erk
n. E
8l. 0
Op de ironisch getitelde „vredeslijn”
de lelijke strook prikkeldraad die de
katholieke Falss Road van de protestant
se Shankillwijk scheidt zal een kerstlie
derendienst worden gehouden. Mensen
uit beide gemeenschappen zullen dan
voor de vrede bidden en over vrede
zingen.
Sneeuw gooien naar pantserwagens van het Britse leger in de Crumlin Road van Belfast. Het komt
zachter aan dan stenen.
Andere gezinnen zijn weer indirect door
het geweld getroffen. Patrick en Kathleen
Lynch wonen in een klein huis in de
katholieke Oldparkwijk van Belfast met
hun zeven kinderen wiens leeftijden
variëren van 5 tot 14 jaar. Hun vorig huis
werd in brand gestoken Patrick moest
zijn baan opgeven omdat hij het ongeluk
had hoofd van een katholiek gezin «- zijn
in een protestantse straa> tijdens u i.evi
ge onlusten van 1969 Sindsdien is eati'ics
zonder werk Zijn vrouw vreesi vooi de
veiligheid van naai kinderen sinds haar
negenjarig zoontje Bernard enkele maan
den geleden dooi opgeschoten jongens in
elkaat geslagen werd Vooi tien zal Kerst-
De kerstman in Belfast: een andere attractie voor de kinderen dan „terroristje-spelen".
