rol in Rhodesische
Centrale raad
PLO besluit
Zuidafrikaanse
Regering-Rabin overleeft motie van
wantrouwen slechts op het nippertje
Journalisten in
overgangsregering
Gary Gilmore
eet weer
politie vindt
springstoffen
bijeenkomst
Engeland wil actieve
Israel klagen
„Vooruitgang in gesprek met OPEC”
iifc
VERPLAATSBARE
METROWINKEL
Grote verschuivingen in binnenlandse politiek Israel
Prestige
Tegenslag voor
premier Soares
Onverminderd
Landingsrechten
SIMPLISTIES
PANIEK
Ivor Richard gaat naar Afrika
„Afschuwelijk”
Verraden
een miljoen gulden
aan prijzen
NAAKT BLAUW
ir
WOENSDAG
15 DECEMBER
BINNEN- EN BUITENLAND
3
19 7 6
door Nico Scheepmaker
el
k
)1
IS
if
d
e
(Van onze redacteur in
Washington, Henk Kolb)
g
u-
ri
r
ï-
P
g
'martsx
1
WASHINGTON. Volgens
aanstaand president Jimmy Car
ter hebben de VS de OPEC-
landen er in het algemeen van
weten te overtuigen dat een ver
hoging van de olieprijs tegen hun
eigen belang kan zijn en dat de
gevolgen van een verhoogde olie
prijs veel erger zijn voor de ont
wikkelingslanden en landen met
een zwakke economie als Italië,
Groot-Brittannië en Mexico, dan
voor het geïndustrialiseerde Wes
ten in het algemeen.
(Van onze redacteur in Jeruzalem, J. van Wesel)
JERUZALEM. Met een kleine meerderheid (55 tegen 48) is
gisteravond een motie van wantrouwen tegen de regering-Rabin
verworpen De Arbeiderspartij had ijlings minister van Defensie
Peres en andere parlementariërs uit het buitenland teruggeroepen om
te voorkomen dat de regering zou vallen.
economie Amerika
MINISTER RABIN
IS
i-
Goed, heer Koot komt op met bril, alpi
nopet en stem 17, deelt mee dat heer Bie
helaas verhinderd is, maar dat prof. Ischi
as, de grote kunstkenner uit Wenen,
bereid is gevonden Bies plaats in te
nemen. Vervolgens komt heer Bie op met
kunstenaarshaar en een sikje, hij blijkt de
verzameltaal te spreken van de meeste
buitenlandse voetbaltrainers in Neder
land (half Duits, half Engels, half Neder
lands, half Vreemds), en de veiling van
Luceberts tekening kan beginnen.
Debbie Wolf, eigenares van Galerie
Balans, vertelde me na afloop echter dat
zij op dat moment even verstijfde van
schrik. En toen prof. dr. Ischias daarna, in
het vuur van zijn optreden, een schaar
pakte en een gat in de tekening knipte
zodat de zon er doorheen kon schijnen als
je de tekening voor het raam hing, waar
door er een langzaam verschuivende vlek
op het tapijt zou verschijnen die de teke
ning ook nog tot een voorbeeld van „op
art” zou maken (waarde nu 1000 gulden),
zag zij aan het gezicht van mr. De Wilde
dat deze in tweestrijd verkeerde of hij dit
nu wel in zijn museum kon toelaten, of in
godsnaam toch maar moest ingrijpen...
Maar eind goed al goed, er bleek gema
nipuleerd te zijn met een kopie die door
iemand van de NOS-decorafdeling met
groot vakmanschap was vervaardigd, al
weet natuurlijk niemand helemaal zeker
wat nu ook alweer die kopie was en wat de
echte Lucebert-tekemng. Eigenlijk had ik
het best leuk gevonden als de echte
Lucebert-tekemng aan de kleinkunst ten
offer was gevallen Lucebert heeft en
maakt tekeningen genoeg en er worden
voor de televisie wel eens duurdere zaken
kapotgemaakt (auto’s in ravijnen, ver
splinterende spiegelruiten, in brand vlie
gende saloons) om de mensen te verma
ken Maai een auto, een spiegelruit en een
saloon zijn met heilig, dat is waar
m
id
el
;e
e
it
Hoewel de aankomst van die toestellen
helemaal geen geheim was werden jour
nalisten tot het laatste ogenblik geweerd,
en uiteindelijk slechts „symbolisch” toe
gelaten.
Leiders van de Arabische bevolking op
de door Israel bezette westelijke oever
van de Jordaan hebben gisteren opgeroe
pen tot een algemene 24-uursstaking om
te protesteren tegen een nieuwe, door
Israel opgelegde belasting.
Er vinden in Israel grote verschuivin
gen plaats in de binnenlandse politiek,
waardoor de regering wankelt. De aanlei
ding voor de motie van wantrouwen was
nogal onbenullig: vrijdagmiddag kwamen
de eerste drie F-15-gevechtsvliegtuigen in
Israel aan. Dat gebeurde laat in de mid
dag, en van religieuze kant werd er
bezwaar tegen gemaakt dat voor de cere
monie de sabbath geschonden moest
worden.
Op het perron van het Parijse metro
station Saint Augustain is met het oog
op de komende feestdagen een ver
plaatsbare winkel opgezet, waar voor
al artikelen met het oog op de kerst
dagen en de jaarwisseling aan de man
en vrouw worden gebracht.
manier waarop een olieprijsverhoging
kan worden voorkomen. Vertegenwoordi
gers van de Amerikaanse regering heb
ben, zo verklaarde Carter, enige vooruit
gang geboekt in hun gesprekken met de
OPEC-leden. Hij voegde eraan toe zich
gerust te voelen omtrent hun benadering
van het probleem.
Voor het eerst in Israels geschiedenis
lijkt het helemaal niet zeker dat de Arbei
derspartij ook na de verkiezingen van
november 1977 aan de macht blijft. De
politieke bewegingen die de onvrede met
de huidige gang van zaken kenschetsen,
schieten als paddestoelen uit de grond.
Belangrijkste is wel de partij voor demo
cratie en verandering onder leiding van
de populaire archeoloog en generaal prof.
Jigael Jadin. Hij streeft naar een grote
centrumpartij, die samen met ofwel de
Likoed ofwel de Arbeiderspartij aan de
macht kan komen.
Jadin bedient zich dan ook van simpele
slogans: verandering van het bestuurssy
steem, vermindering van de centralisatie,
geloofwaardigheid van het leiderschap,
verhoging van ae arbeidersproduktiviteit,
allemaal zaken die de man in de straat
graag hoort en die hij van een man met
een politiek blanco register bereid is te
loven
In tegenstelling tot vroeger geformu
leerde eisen wordt niet meer gesproken
van een staat voor joden en Arabieren die
geheel Palestina met inbegrip van Israel
moet omvatten.
In het slotcommuniqué wordt het in het
midden gelaten of de Palestijnse staat op
de westelijke oever van de Jordaan en in
de strook van Gaza moet komen. Deze
gebieden zijn door Israel bezet.
De tweede sterke man die zich van de
bestaande politieke kaders heeft losge
maakt is generaal Sharon Hij heeft een
eenmanspartij opgericht onder de naam
„Shlomtsion' de vrede van Zion Sharon
legt zich politiek nauwelijks vast, behalve
dat hij voor annexatie van de bezette
gebieden is, voor erkenning van de PLO,
en voor snelle onderhandelingen met de
Arabische landen
BROCK ADAMS
president zijn maatregelen nog voor de
inhuldiging op 20 januari zal bekend
maken.
De regering van Rabin wordt dus van
binnen- en van buitenaf belaagd De
schending van de sabbath heeft het net
niet gehaald De coalitie van nationaal
religieuzen, onafhankelijk liberalen en
socialisten is voor het moment nog intakt
gebleven Voor het moment Want intern
rammelt de zaak zodanig, dat de uittre
ding van een van de partners, of zelfs een
uiteenvallen van de Arbeiderspartij ook
tot de mogelijkheden behoort.
Maar Carter heeft via een interview van
zijn minister van Buitenlandse Zaken
Cyrus Vance in Newsweek al laten weten
weinig enthousiast te zijn over die taktiek:
Vance zei dat er zware druk op Israel zou
moeten worden uitgeoetend, een opmer
kelijke uitspraak al m zo'n vroeg stadium
n-
ie
in
n-
ig
co
e-
8
s
n
«t
r
e
ii
e
Ten aanzien van de Amerikaanse eco
nomie was Carter somberder gestemd
dan ooit. „De economische omstandighe
den zijn slechter dan een half jaar of drie
maanden geleden was te voorzien. De
groei van de nationale economie zal mis
schien tot onder 4 percent zakken de
inflatoire druk is onverminderd. De kerst-
Ook Sharon is een prakticus, een man
die m militaire kaders denkt bovendien,
en als zodanig bereid met zijn idealen
vooi een groot Israel compromissen te
sluiten Zowel Jadin als Sharon leggen
echtei de nadruk op de binnenlandse toe
stand. een zaak die de burgers ook veel
nader bij het hart staat hij lijdt immers
van de dagelijkse stakingen, de gerucht
makende processen tegen leiders van de
gevestigde arbeidersmacht zoals Asher
De toekomstige minister voor vervoers-
zaken Adams zei dat de nieuwe regering
de gelegenheid zal hebben om beslissin
gen omtrent onder meer de landingsrech
ten voor supersone passagierstoestellen in
New York en Washington te herzien.
P-
at
it-
ie
:e-
el
g
m
ie
dt
lt
i-
1-
te
s-
e-
B-
SALT LAKE CITY UPI).
Gary Gilmore, ervan overtuigd dat een
uitspraak van het Amerikaanse hoogge
rechtshof snelle terechtstelling mogelijk
heeft gemaakt, heeft gisteren zijn juridi
sche strijd en tevens zijn hongerstaking,
die hij 25 dagen gehouden heeft, beëin
digd.
De advocaten van de veroordeelde heb
ben bij de districtsrechtbank in Utah te
Provo verzocht een verzoek te laten vallen
tot het wettig annuleren van het doodvon
nis, omdat het niet binnen de door de wet
vereiste termijn van 60 dagen is vol
trokken.
Na een bespreking van twee uren met
zijn advocaten verzocht en kreeg Gilmore
voedsel.
JOHANNESBURG (DPA). De Zuid
afrikaanse veiligheidspolitie heeft bij een
razzia in Johannesburg twee zwarte mijn
werkers gearresteerd en 40 staven dyna
miet in beslag genomen. Ook werden 20
tijdontstekers en twee gewone ontstekers
gevonden.
in
al
k-
e-
a-
■P
s-
DAMASCUS (DPA). Aan het slot van
een driedaagse bijeenkomst in Damascus
van de centrale raad van de Palestijnse
Bevrijdingsorganisatie (PLO) is gezegd
dat er een zelfstandige Palestijnse staat
moet komen en dat zal worden gestreefd
naar verbetering van de betrekkingen met
Syrië.
Op 23 december heeft het Simplisties
Verbond een schier avondvullend pro
gramma waarin ongetwijfeld ook de vei
ling van een tekening van Lucebert voor
Amnesty International zal zijn op§eno-
men. De veiling vond plaats in het Stede
lijk Museum in het bijzijn van directeur
De Wilde en enkele honderden belangstel
lenden. Voor de goede orde meld ik ook
even dat Lucebert, behalve onze grootste
levende dichter ook een internationaal
hoog gewaardeerd schilder is, wiens werk
in vele musea vertegenwoordigd is en
pittige prijzen pleegt op te brengen.
Nu is Luceberts „schriftuur” weliswaar
heel persoonlijk, maar veel van zijn werk,
waaronder het onderhavige, valt toch
onder de noemer: „Dat kan m’n kleine
jongen van 4 jaar ook!”. Maar omdat de
rekel het nooit doet, zal zijn vader altijd
modaal blijven en altijd blijven zeggen
dat zijn kleine jongen van 4 het ook kan.
Hoe dan ook, het bieden begint bij 200
gulden en kruipt langzaam omhoog tot
650 gulden, nu en dan onderbroken door
strapatzen van Koot en Bie, waardoor de
doorgaans plechtige sfeer op een kunst
veiling geheel afwezig is. Maar daar kan
Stedelijk Museum-directeur De Wilde
voor een keertje best tegen. Het laatste
bod van 650 gulden valt de beide veiling
meesters en de organisatoren wat tegen,
prof. dr. Ischias pakt de tekening uit
Koots handen en voordat iemand er erg in
heeft, blijkt hij een hartvormig gedeelte
van de tekening met rood viltstift te heb
ben ingekleurd, verklarend dat de zwart-
wit-tekening van origine daardoor min
stens 200 gulden duurder is geworden.
Mijn eerste gedachte was toen: „Ze heb
ben Lucebert even opgebeld in Spanje en
hem gevraagd of hij het erg zou vinden als
dat „hartje” in zijn tekening rood zou
worden gekleurd en Lucebert, die in het
verre verleden eens als Keizer uitgedost in
datzelfde Stedelijk Museum een prijs
kwam ophalen, heeft natuurlijk lachend
zijn fiat gegeven”.
■n
i-
ït
s-
ie
in
se
a-
in
mi
dt
n-
m
n-
rd
ri-
n-
LT-
h,
m
se
a-
ie
ci
d
er
n-
rs
Mi
er
n-
rs
Ml
ie
mi
o-
in
Waarnemers vermoeden dat de spring
stoffen bedoeld waren voor sabotagedoel-
einden. Enkele dagen geleden ontplofte in
het Carlton-Centrum in Johannesburg
een staaf dynamiet, die speculaties deed
ontstaan over een op handen zijnde stads
guerrilla.
Premier Rabin rekende weliswaar voor
dat de plechtigheid zeventien minuten
voor het ingaan van de sabbath was afge
lopen, en dat hij zelf op tijd thuis was
geweest, maar de religieuze partijen hiel
den staande dat de genodigden de sab
bath in ieder geval hadden moeten schen
den om thuis te komen, en dat past niet bij
een officiële manifestatie.
trijfël g
Officieel wordt nog niet nader ingegaan
op de modaliteiten van de Britse aanwe
zigheid in Rhodesië tijdens een interim-
regering. Dat de Britse regering plannen
smeedt om tot een oplossing te komen
blijkt wel uit een opmerking van Ivor
Richard, de voorzitter van de conferentie.
„Het wantrouwen tussen beide partijen
is zo groot, dat we proberen dit te over
bruggen door een of andere overeen
komst te sluiten over bepaalde mechanis
men die garanties zouden geven aan beide
kanten, dus zowel aan blanken als aan
zwarten, tijdens de overgangsperiode”.
Richard zei verder: „Ik kan me niet
voorstellen dat onze regering een directe
controle zou uitoefenen over de binnen
landse veiligheid. Ik kan me hooguit voor
stellen dat er een kleine militaire aanwe
zigheid zal zijn, waarschijnlijk een Brit
se”. De voorzitter bleef echter op dit punt
uiterst vaag. Waarschijnlijk ook omdat
hierover nog geen beslissing is gevallen.
De Rhodesische premier Ian Smith zei
vorige week, toen hem werd gevraagd hoe
hij het zou vinden indien een Britse minis
ter van defensie in de interim-regering
zitting zal hebben: „Dat is een afschuwe
lijke gedachte”.
Intussen is gisteren bekendgemaakt dat
de conferentie over de toekomst van Rho
desië verdaagd is tot 17 januari 1977. Op
die dag hoopt Richard alle deelnemers
Jadlin, de man die tot gouverneur van de
Israëlische Nationale Bank was benoemd
voor hij in de gevangenis belandde
wegens corruptie en fraude.
Carter zei dit tijdens een persconferen
tie in Atlanta, waar hij de benoeming
bekend maakte van twee ministers voor
zijn kabinet: de 50-jarige W. Michael Blu
menthal, president van het Bendix-
concern (de op vier na grootste onderne
ming van de VS) tot minister van finan
ciën en de 49-jarige Brock Adams, thans
lid van het Huis van Afgevaardigden
voor de staat Washington, tot minister
van vervoerszaken.
Carter verklaarde dat Cyrus Vance, zijn
minister van buitenlandse zaken, enkele
malen langdurig met Henry Kissinger
heeft geconfereerd onder meer over de
Op de bijeenkomst van de centrale
raad, die 42 leden telt, zouden de PLO-
leiders hun bereidheid te kennen hebben
gegeven, om in het kader van de Geneefse
conferentie over het Midden-Oosten deel
te nemen aan onderhandelingen met
Israel.
Temidden van deze binnenlandse onze
kerheid moet premier Rabin niet alleen
proberen het prestige van zichzelf en zijn
partij te redden, hij moet ook op het
internationale politieke slagveld mee
doen Het is duidelijk dat hij tegen Carter
zegt- maak het mij niet te moeilijk, want
als Amerika mij dwingt gebieden op te
geven, dan verlies ik de verkiezingen en
dan komt er een verschuiving naar rechts.
Uitstel van onderhandelingen, m of buiten
Geneve is de taktiek van Rabin, in de hoop
dat hij met een vredesprogram ae verkie
zingsstrijd kan voeren, net zoals de
regenng-Golda Meir dat overigens in
december 1973 deed, direct na de Jom
Kippoer-oorlog
(Van onze redactrice in Genève, Kati David)
GENÈVE. De Britse regering heeft er eindelijk in toegestemd een actieve rol te
spelen in een overgangsregering in Rhodesië. In diplomatieke kringen in Genève wordt
gezegd dat de Britse regering van plan is om een resident-commissaris of een
gouvemeur-generaal in de Rhodesische hoofdstad Salisbury te benoemen. Het is ook
niet uitgesloten dat Britse officieren naar Rhodesië zullen worden gestuurd om het
leger te assisteren. De kleinere nationalistische bewegingen zouden dit graag willen,
aldus deze diplomatieke kringen.
De motie van wantrouwen werd
gesteund door links en rechts in een
poging de regering te laten vallen, een
manoeuvre die net niet slaagde Doordat
niet-religieuze partijen, en zelfs nieuw
links en de communisten voor de heiliging
van de sabbath opkwamen werd de zaak
een politieke aangelegenheid En met de
verkiezingen in 1977 in het vooruitzicht
had iedere partij zo zijn eigen reden om
zijn mouwen op te stropen, en de Arbei
derspartij, sinds de stichting van de staat
Israel onafgebroken aan de macht, ten val
te brengen.
weer om de conferentietafel in Genève te
hebben. Aanvankelijk wilde men de twee
de fase van de conferentie in een Afri
kaans land houden, maar de partijen kon
den het niet eens worden over het land.
Daarom is besloten om de conferentie
maar weer in Genève te houden.
Na Kerstmis maakt Richard een reis
door Afrika, waarbij hij nieuwe voorstel
len zal doen aan alle partijen. Hij zal naar
Salisbury, Pretoria, en naar de frontlijn
staten Tanzania, Zambia, Angola,
Mozambique en Botswana reizen.
De pauze die de conferentie momenteel
houdt, zal voornamelijk worden gebruikt
om de ideeën te definiëren die de rol van
Engeland tijdens de overgangsperiode zal
gaan spelen. Het feit dat er toch een
tweede fase van de conferentie zal komen,
bewijst dat de conferentie nog niet defini
tief is mislukt. Het zal niet al te veel moeite
kosten de nationalistische groeperingen
naar Genève te laten terugkomen, aange
zien zij van begin af aan op een actieve
Britse rol hebben aangedrongen Maar in
hoeverre Ian Smith zich door Richard zal
laten overtuigen, is nog de grote vraag.
Smith voelt zich door Kissinger verra
den De Amerikaanse rol is overigens niet
uitgespeeld, want eind deze week arrive
ren een aantal Amerikaanse gedelegeer
den in Londen om de nieuwe plannen te
bespreken.
LISSABON (Reuter). Het Portugese
parlement heeft de socialistische minder
heidsregering van premier Soares giste
ren een gevoelige slag toegebracht door
een spoeddebat te weigeren over een
onderdeel van het bezuinigingsprogram
van de regering.
De regering had een spoeddebat
gevraagd over haar wetsvoorstel dat het
bedrijfsleven zou hebben verplicht kerst
gratificaties gedeeltelijk in staatsobliga
ties uit te betalen.
Communisten, het centrum, de conser
vatieven en een linkse radicaal sloten zich
aaneen en verwierpen het verzoek met 119
stemmen tegen en 79 voor.
WERNER BLUMENTHAL
verkopen zijn van belang voor het totale
beeld”.
Carter zal zich vooral richten op een
werkgelegenheidsprogramma binnen de
bestaande mogelijkheden, omdat het te
lang zou duren een geheel nieuw pro
gramma op te zetten. Hij heeft nog niet
beslist welk aandeel een eventuele ver
mindering vap belasting in de nationale
economie zal krijgen in verhouding tot de
stimulering van de werkgelegenheid. Het
is waarschijnlijk dat de nieuw gekozen
TEL AVTV (AFP, AP). De buitenland
se persvereniging in Israel heeft gisteren
de samenwerking met het bureau van de
militaire woordvoerder verbroken, uit
protest tegen „het systematisch beletten”
van bepaalde journalisten „om de gebeur
tenissen in Cis-Jordanië te volgen”.
i 1 persoons
volautomatische onderdeken,
prijs 121,Uniek met modern
verlicht regelkastje. Traploos
instelbaar op 10 standen. Met
extra voetenwarmte. Volledig
thermisch beveiligd met strenge
VDE-keurmerk. 3 jaar garantie.
„MARTEX".onthou die naam.
Te winnen in de Nationale Puzzelaktie t.b.v.
Nationaal Fonds Beter Leven
Jadin zelf is afkomstig uit de school van
Ben Goerion: een vooral pragmatische
politiek die ideologisch nauwelijks van de
Arbeiderspartij te onderscheiden is. Het
is dan ook niet het partijprogram van
Jadin dat hem stemmen moet opleveren,
maar zijn persoonlijkheid, zijn leuzen, en
de moeheid van de aftakelende, corrupte,
verrotte Arbeiderspartij, die in een positie
verkeert die te vergelijken is met de
christen-democraten in Italië
Televisiejournalisten mochten geen
films of foto’s maken van betogingen in
Nabloes. Het meest recente incident, na
een hele reeks conflicten met de leger-
woordvoerder, deed zich voor bij de aan
komst van Amerikaanse F-15-vliegtuigen,
vorige week.
Om een mooi en lang verhaal kort te
maken: prof Ischias liep ook nog even-
over de tekening heen (Stanley Brouwn-
art), botste met tekening en al tegen heer
Koot aan (body-art), haalde een tevoren
geprepareerd meisje uit het publiek dat
zich uitkleedde en enige blauwe verf op
zich liet smeren waarin Luceberts teke
ning gedrukt werd (Yves Klein-art) en ten
slotte knipte prof Ischias het mooiste deel
van de tekening uit om er „isolation-art”
van te maken, waarna hij dat aan de
gelukkige bieder van 650 gulden ter hand
stelde. Een volmaakte act. Bert Edens
vertelde ma na afloop dat hij naast een
van de bieders had gestaan die al bij de
eerste ingreep van prof Ischias een hart
verscheurend „godverdomme!” had
geslaakt.
Carter somber over
-
