Bonden: Italiaanse en Engelse toestanden niet uitgesloten
OESO-landen minder gunstig
nieuwe auto
over gasvondsten
Fiscale aftrek
buitenlandse
werknemers
Linkse
Chileense
maakt melding
van martelingen
Wall Street herwon aan kracht
BB
ma
beurs deze
week
NAM optimistisch
NORIT.»—
I
Economische vooruitzichten voor
Ontslag bij Van
Gennep onjuist
Citroen bouwt
in Roemenië
inderdaad
prima
stofzuigers
inderdaad
prima
rhixers
„Gepensioneerden
maand eerder
in verzekering”
Uitspraak.
RENTE BLUFT TERUGLOPEN
Italië halveert
belasting op
vreemd geld
Nederland
MB Hl
fe
■B
VRIJDAG
2 4
DFCFMRER
19 7 6
ECONOMIE
17
)A
ten
RLANO
(Door een medewerker)
AMSTERDAM. Wall Street
had dit keer een aantal dagen
nodig om de nieuwe ontwikkelin
gen rond de olieprijzen van de
OPEC-landen te verwerken. Het
feit dat Amerika’s grootste oliele-
varancier Saoedi-Arabië zijn olie
prijzen slechts met 5 percent gaat
verhogen is voor het land van
Uncle Sam natuurlijk een fikse
meevaller. Velen hadden zich al
op een prijsverhoging van 15 per
cent ingesteld.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De vakbonden hebben na het eerste loonoverleg
voor de nieuwe metaal-cao harde en langdurige acties aangekondigd,
waarbij zoals ze zeiden, Italiaanse en Engelse toestanden niet uitgeslo
ten moeten worden. Dit kwam nadat de werkgevers met een bod
waren gekomen, wat neerkwam op een loonruimte voor 1977 van 5,5
percent. Hiervan trokken de werkgevers af 1 percent voor de verbete
ring van de bedrijfswinsten, 1,75 percent voor incidentele loonsverho
gingen, zoals promoties en 0,75 percent overloop van de f 30, die per 1
juli 1976 werd uitbetaald. Voor het gehele jaar, zo rekenden de
werkgevers, was dan nog slechts 2,25 percent over. Daarbij wilden ze
in geen geval praten over een automatische prijscompensatie.
F
Harde acties in
metaal verwacht
(ADVERTENTIE)
rij een
(ADVERTENTIE)
irgen de
ROME (Reuter). De Italiaanse rege
ring heeft besloten dat de belasting, die op
het ogenblik in Italië wordt geheven over
de aankopen van vreemd geld op 27
december zal worden verlaagd van zeven
tot 3,5 percent. Daarna zal er per week een
half percent afgaan zodat de belasting op
13 februari geheel is afgeschaft, aldus een
officiële bekendmaking in Rome.
De toekomstige personenauto zal in
West-Europa uitsluitend door de Citroën-
organisatie worden verkocht en in Roe
menië en de overige Oostbloklanden door
een Roemeense organisatie. Dank zij dit
nieuwe akkoord zal Citroën over enkele
jaren, als de fabriek gereed is en de pro-
duktie op gang is gekomen, beschikken
over een nieuw model als aanvulling op
het huidige gamma. Citroën verwacht, dat
zij 50 percent van de totale produktie van
de geplande 130.000 voertuigen per jaar in
West-Europa zal kunnen afzetten.
PARIJS (ANP). De Franse onderne
ming Citroën heeft met twee Roemeense
staatsondernemingen een overeenkomst
getekend inzake de bouw van een nieuw
industrieel complex in Roemenië, dat te
zijner tijd een nieuwe middenklasse per
sonenauto zal moeten gaan fabriceren
volgens een concept van de Franse auto
producent. De totale investering van het
projekt bedraagt ongeveer 2,5 miljard
Franse francs, waarin Citroën voor 36
percent zal participeren.
Het is de 33-jarige Victor Toro, lid van
het centraal comité van de illegale Chi
leense beweging van linkse revolutionai
ren (MIR), die woensdag naar de Cubaan
se hoofdstad Havana vloog na te zijn
uitgewezen door de Chileense regering.
HAVANA (Reuter). Een linkse Chi
leense leider heeft verklaard dat hij in
Chili is gemarteld. Hij werd verplicht 37
dagen aan een stuk te blijven staan.
Behalve dat hij zo’n lange tijd moest
staan, werd hij ook geslagen en kreeg hij
elektrische shokken toegediend. Toro
werd in april 1974 gearresteerd en gedu
rende de eerste tien maanden van zijn
gevangenschap geblinddoekt.
Toro verklaarde ook dat een van de
leiders van de MIR. Edgardo Enriquez,
door Argentinië in april is uitgewezen
naar Chili, waar hij gefolterd werd.
e kontak-
/aring op
„De FME probeert bepaalde ontwikke
lingen te forceren, door voorzichtig te
verwijzen naar een daling van de sociale
premies. De werkgevers hebben ons rond
uit laten weten, dat handhaving van de
De werkgevers kwaïhen bij het eerste
begin van de bijeenkomst met een door
henzelf uitgevoerde enquête, waaruit
bleek, dat de bedrijfsverwachtingen veel
lager uitkwamen, dan het Centraal Plan
Bureau aanvankelijk had gedacht. „Om
deze desastreuze ontwikkeling tegen te
gaan, zullen we in 1977 een begin moeten
maken met het herstel van de bedrijfswin
sten, om zo te proberen de bedrijfstak
weer enigszins gezond te maken”, aldus
FME-voorzitter A. Prins.
DEN HAAG (ANP) Steeds weer ver
beterde technieken hebben de Neder
landse Aardolie Maatschappij (NAM)
zoveel kennis van de bodem onder ons
land opgeleverd, dat zij er min of meer op
rekent nieuwe gasvelden, zij het van klei
ne omvang te vinden. Ir J. M. H. van
Engelshoven, directeur van de NAM,
heeft van dit optimisme blijk gegeven in
Nammogram, blad van zijn maatschap
pij. Er zijn in het afgelopen jaar tal van
Van de buitengewone lasten moeten
eerst de gewone drempelbedragen zoals
die gelden voor de binnenlandse belas
tingplichtigen worden afgetrokken)
koopkracht voor de laagstbetaalden niet
hun zaak is”, zei Leo Ester van de Indu
striebond CNV. „Het bod van de werkge
vers betekent een koopkrachtdaling van
maar liefst 4 a 5 percent”, zei hij.
boringen verricht, die of nieuwe velden
aan het licht brachten, of bijdroegen aan
vergroting van de bestaande reserves.
Op het moment wordt jaarlijks onge
veer 40 miljard kubieke meter aardgas in
Nederland verbruikt. Als het ons nu
gelukt, aldus ir. Van Engelshoven, ook in
de komende jaren ieder jaar nog een
aantal kleinere gasvelden van pakweg
enkele miljarden kubieke meters grootte
te ontdekken en in produktie te nemen,
dan draagt dat ertoe bij, dat in Groningen
(het gasveld van Slochteren) op de langere
duur bezien een buffervoorraad kan wor
den gévormd, waaruit de NAM hoopt nog
vele jaren, in ieder geval tot ver na het
jaar 2000 te kunnen produceren.
Indien de benodigde vergunningen wor
den verstrekt, gaat de NAM waarschijn
lijk proefboringen verrichten in het Brou-
werhavensegat en de omgeving daarvan.
Aldus de Maatschappij.
Hoe dan ook, na een aantal dagen van
koersdruk en sterk teruglopende omzet
ten herwon Wall Street in het midden van
deze week zijn kracht van de afgelopen
week. De omzetten stegen weer fors en
ook de weg omhoog werd weer betreden.
Het belangrijkste nieuws waarmee de VS
thans te maken krijgen komt uit de kring
van de nieuwe president die druk doende
is zijn aanstaande kabinet in elkaar te
De OESO zegt dat de vooruitzichten
voor de 24 landen van de organisatie min
der gunstig zijn dan eerder dit jaar werd
voorspeld, maar toch kan niet gesproken
worden van een recessie.
„In de meeste Europese landen is de
vraag tamelijk zwak”, aldus de prognose.
„Economische overzichten wekken de
indruk dat het vertrouwen de laatste paar
maanden weer is af genomen”.
De OESO-deskundigen voorspellen dat
het bruto nationaal produkt het komend
jaar met 6,5 percent zal stijgen in Japan,
met 4,5 percent in de Verenigde Staten en
met 3,5 percent in West-Duitsland. Gemid
deld zal in de andere Westeuropese landen
de stijging onder de 2 percent blijven.
De OESO zegt dat de werkloosheid in
de Verenigde Staten en Japan ongeveer
op het huidige niveau zal blijven, maar in
West-Duitsland en de rest van West-
Europa licht zal stijgen.
Voor 1977 voorspelt het rapport de vol
gende inflatiecijfers: Verenigde Staten
5,75 percent, Japan 7,25, West-Duitsland 4.
In de meeste andere OESO-landen in
West-Europa zal de inflatie echter boven
de 10 percent blijven, aldus de prognose.
Voor Amerika wordt een zeker herstel
van de groei verwacht na het begin van
het nieuwe jaar.
Hetzelfde beeld zullen volgens de OESO
West-Duitsland en Japan te zien geven,
hoewel de economische situatie in West-
Duitsland waarschijnlijk de negatieve
invloed zal blijven ondergaan van de
slechtere situatie die elders in West-
Europa heerst.
Mr Borgerhoff Mulder vindt, dat de
directie ten onrechte heeft nagelaten het
zgn. collectief bij Van Gennep over het
ontslag van Mieke Westerink in te lichten.
Dit collectief kwam zes jaar geleden in de
plaats van de gangbare verhouding tussen
directie en personeelsleden.
De president zegt in zijn overweging bij
het vonnis over dit standpunt van de
directie geen oordeel te hebben. Hij vindt
wel, dat het zelfbestuur bij Van Gennep
reeds zover is doorgevoerd, dat „in rede
lijkheid” met tot een ontslag als van Mieke
Westerink kan worden besloten, zonder
tevoren het gehele collectief uitvoerig te
raadplegen. Dit hebben Rob van Gennep
en Jaap Jansen nagelaten, aldus mr. Bor
gerhoff Mulder.
Van Gennep gaat tegen het vonnis in
beroep.
Anders ligt dit op het terrein van het
bedrijfsleven. Ook deze week bleek dat
weer eens duidelijk, want behalve uit de
textiel komen nu ook weer uit de metaal
sector berichten van massale ontslagen
AMSTELVEEN (ANP) De Zieken
fondsraad heeft staatssecretaris Hendriks
van Volksgezondheid geadviseerd, de zie
kenfondswet zo te veranderen, dat ver
plicht verzekerden tot de bejaarden verze
kering kunnen toetreden op de eerste dag
van de maand waarin zij 65 jaar worden.
De bonden wezen er op, dat wat zij
vroegen bescheiden afsteekt tegen wat
vakbonden elders in Europa als eis heb
ben gesteld. „Als we onze voorstellen
berekenen, komen we aan een stijging van
6 percent over 1977”, werd gezegd. De
werkgevers stelden daar tegenover, dat
het Centraal Plan Bureau binnenkort
bekend zal maken, dat de geraamde stij
ging van de produktivitèit ver beneden de
verwachtingen zal blijven. „Wij zijn van
mening, dat de loonstijging niet boven de
stijging van de produktivitèit mag uit
gaan”, zo stelde Prins.
DEN HAAG (ANP). Staatssecretaris
Van Rooijen van Financiën heeft met toe
passing van de hardheidsclausule goedge
keurd dat de buitenlandse werknemer die
het gehele jaar buitenlands belasting
plichtig is (dat betreft in het algemeen een
buitenlandse werknemer die gehuwd is en
van wie het gezin in het buitenland
woont), met ingang van 1 januari 1976
bepaalde categorieën persoonlijke ver
plichtingen en buitengewone lasten op
zijn inkomen in aftrek kan brengen.
Wamsteker zei sterk de indruk te heb
ben, dat de werkgevers een soort investe-
ringsstaking in de bedrijfstakken nale
ven. „Ik kan die bewering niet hard
maken, maar wel weet ik, dat er in de
petro-chemische industrie voor zo’n 2 mil
jard aan plannen klaar liggen, maar die
plannen komen maar niet uit de pijplijn”,
zei hij.
?n aan de
oeg 1 te
De onderlinge ruzie binnen de OPEC
waar de overgrote meerderheid overgaat
op een prijsverhoging van 10 percent wek
te aanvankelijk in Wall Street toch
bezorgdheid op omdat moeilijkheden
gevreesd werden op politiek en zelfs mili
tair gebied. Het bleef echter bij onderling
dreigen waaruit misschien voorlopig
alleen een produktiestrijd zal voortvloei
en. Want de kans is niet gering dat de
landen met een prijsverhoging van 5 per
cent hun produktie sterk zullen uitbreiden
terwijl de rest die juist zal verminderen
teneinde een overvloed van olie-aanbod
op de wereldmarkt te voorkomen.
„De werkgevers hebben totaal geen
begrip voor de opstelling van de vakbe
weging. Daarmee hebben we het in onze
eigen achterban al moeilijk genoeg
gehad. Als ik denk aan de manier, waar
op men bij de VMF ontslagen moet aan
kondigen en als ik kijk naar wat de
werkgevers elders in de bedrijfstak doen,
dan krijg ik de indruk, dat ze willen laten
zien, wie er de baas is”, aldus Wamsteker,
die verschrikkelijk veel sociale onrust
voorspelde.
De directie betwistte tijdens het geding
de stelling dat zij geen vetorecht meer zou
hebben waar het gaat om de „continuïteit
van het bedrijf”. Ontslagkwesties beho
ren volgens de directie niet tot de
bevoegdheden van het collectief.
Werknemersdelegatieleider Wim Wam
steker zei, dat de FME de bedrijfsdirecties
op 9 december al een circulaire had
geschreven, waarin de verwachting werd
uitgesproken, dat het zeer langdurige en
uiterst moeilijke loononderhandelingen
zouden gaan worden. „Zoals de zaken er
nu voorstaan en als er bij de werkgevers
voor de volgende bijeenkomst op 6 janua
ri niets verandert, is de hele zaak ondanks
onze grote bereidheid tot matiging,
onhaalbaar. Het bod van de werkgevers is
voor ons volkomen onaanvaardbaar”, zei
hij.
Pandbriefliefhebbers konden kiezen
tussen 8 percent pandbrieven tot 99,5 per
cent of 8,25 percent tegen' 100 percent. De
laatste grote inschrijving dit jaar op een
De vakbonden, de Industriebonden
NW, NKV, CNV en de Unie BLHP had
den per 1 januari 1977 gevraagd om 2
percent loonsverhoging, 2,5 percent prijs
compensatie voor de periode april-
oktober 1976 en het herstel van de auto
matische prijscompensatie, wat volgens
berekeningen per 1 juli een prijscompen
satie van 3 percent zou opleveren.
Het advies is opgesteld op verzoek van
de Federatie Nederlandse Vakbeweging.
Die had geconstateerd, dat iemand die
met pensioen gaat op de eerste van de
maand en die aan het eind van die maand
65 jaar wordt, pas op zijn verjaardag in de
bejaardenverzekering kan. In zo’n geval
betekent dit, dat de gepensioneerde voor
één maand een vrijwillige verzekering
moet afsluiten en dat kost ongeveer 250
premie.
De deskundigen van de OESO voorzien
dat het overschot op de lopende rekening
van de betalingsbalans van Nederland
volgend jaar zal aangroeien tot bijna drie
miljard dollar vergeleken met twee mil
jard dit jaar.
Een overschot van drie miljard zou eens
zo groot zijn als het surplus dat in 1975
ontstond. De groei zal het gevolg zijn van
een toenemende omvang van de buiten
landse handel en van een verbetering van
de handelsvoorwaarden, zo meent de
organisatie.
De inflatie in Nederland zal volgend
jaar afnemen tot ongeveer 6,75 percent, zo
wordt in Parijs verwacht. Dit jaar zullen
de prijzen zeker nog negen percent stij
gen. Het reële bruto nationaal produkt
van ons land zal het komende jaar waar
schijnlijk nog maar 3,5 percent toenemen
tegen dit jaar 3,5 percent.
Voor de industriële produktie wordt een
groei van drie tegen 5,5 percent voorspeld
De groei van de Nederlandse overheids
uitgaven zal in 1977 nog maar ongeveer
één percent bedragen tegen dit jaar vier
percent, aldus de OESO.
(ADVERTENTIE)
Voor 1977 staat weer een aantal borin
gen op het programma. Ook met seis
misch onderzoek is de NAM nog volop
bezig. Op verschillende plaatsen in ons
land is in oudere geologische formaties
gas aangetroffen en op grond daarvan
gaat de NAM in bijvoorbeeld Zeeland en
de Achterhoek naar koolwaterstoffen
zoeken.
Ander belangrijk nieuws was er dit
maal voor Wall Street niet. Uit de lage
verkoopcijfers van nieuwe auto’s blijkt
nog altijd dat ook in die bedrijfstak de
conjuncturele aarzeling die al zoveel sec
toren in Amerika^ heeft aangetast niet
ongemerkt voorbij* gaat. Wat echter wel
opvalt is de opnieuw ruimere kredietpoli-
tiek die door de centrale bank is aange-
kondigd en als steun moet worden gezien
vor de dalende rente. Ook in ons land
blijft de rente teruglopen. Vrijwel alle
grote banken hebben nu de opslagrente
die een tijdlang tot drie percent was opge
lopen boven het normale op het officiële
disconto gebaseerde renteniveau aange
schaft, wat wijst op teruggekeerde rusten
gezonder verhoudingen op de geldmarkt.
Toch verliep de koersontwikkeling deze
week op het Damrak niet onbevredigend
De obligatiemarkt verkeerde zelfs min of
meer in hausse-stemming en liet flink
hogere noteringen afkomen. Maar ook de
aandelen deden het redelijk goed. Vooral
maandag zette de beurs goed in, omdat
geruchten circuleerden dat de VAD niet
meer voor de verkiezingen volgend jaar
door het parlement behandeld zal kunnen
worden. L,ater werd zelfs bekend dat de
regering druk doende is enkele van de
meest principiële bezwaren bij grote groe
pen van ons volk tegen de VAD in het
wetsvoorstel te verwerken, waaronder het
afschrijven van het jaar 1975 als eerste
betaaltermijn.
PARIJS (AP, Reuter) De econo
mieën van de Verenigde Staten, West-
Duitsland en Japan lopen uit op die van
de minder welvarende niet-
communistische geïndustrialiseerde lan
den en dienen daarom een bijzondere
bijdrage te leveren aan het economisch
herstel in de wereld, aldus heeft de Orga
nisatie voor Economische Samenwerking
en Ontwikkeling (OESO) gisteren in haar
halfjaarlijkse prognose verklaard.
AMSTERDAM (ANP) Uitgeverij
Van Gennep in Amsterdam heeft op 18
november ten onrechte zes stakende per
soneelsleden op staande voet ontslagen.
Het ontslag moet worden ingetrokken,
vindt rechtbankpresident mr. W J. Bor
gerhoff Mulder. Hij deed gistermiddag
uitspraak in het kort geding, dat de ont
slagenen tegen hun werkgever hadden
aangespannen.
staatslening van 8,25 percent verliep vlot
en leidde tot een totaalbedrag van 465
miljoen gulden tegen een koers van 100,1
percent. Beleggers in deze hoek kunnen
met een gerust hart het nieuwe jaar in
gaan. Want voorlopig lijkt de kans op
rentestijging niet bijster groot.
De NAM wil haar produktie uit het
olieveld Schoonebeek in Drente vergro
ten. In 1976 is zij er al in geslaagd de
produktie op te voeren van gemiddeld
2.350 kubieke meter tot ruim 2.550 kubie
ke meter per dag. Voor een verdere pro-
duktievergroting is een renovatie nodig
die een investering van enkele honderden
miljcenen guldens gaat vergen.
timmeren. Het materiaal dat hij daarbij
gebruikt lijkt lang niet gek en vooral het
bedrijfsleven blijkt in zijn nopjes te zijn
met de komende bewindslieden op voor
de economie belangrijke plaatsen.
Deze categorieën zijn:
periodieke uitkeringen aan de gewezen
echtgenote (alimentatieverplichtingen) en
afkoop daarvan;
uitgaven van ziekte, invaliditeit, beval
ling, adoptie en overlijden die hij heeft
gedaan voor zichzelf, zijn echtgenote, kin
deren, ouders, schoonouders, broers, zus
ters, zwagers en schoonzusters;
uitgaven die hij heeft gedaan voor een
opleiding of studie voor een beroep van
hemzelf of zijn echtgenote.
Voor Hoogovens is de situatie hele
maal somber geworden nu blijkt dat ook
vanuit de auto-industrie de vraag naar
staal sterk terugloopt. De bouw- en inves-
teringsindustrie hebben het dit gehele
jaar vrijwel al laten afweten. Nu ook
vanuit de EEG dringende verzoeken zijn
uitgegaan om in IJmuiden de produktie
over de gehele linie te verminderen gaat
Hoogovens bepaald niet in een vrolijke
stemming over de jaardrempel heen. De
koers lag dan ook onder een zekere druk.
Schoonebeek bevat naar schatting
ongeveer 200 miljoen ton olie. In de afge
lopen dertig jaar is uit dit veld ongeveer 30
miljoen kubieke meter olie gewonnen.
Volgens de NAM is het Schoonebeekveld
een van de grootste, zo niet het grootste
olieveld op het vasteland van West-
Europa. z
Voorzitter Wamsteker van de werknemersdelegatie (links) en de heer Pnns. de leider van de werkgeversafvaardiging bij de cao-
onderhandelingen voor de metaalindustie.
