spiegel in
17e eeuw
1
I
I
1
sraawokiAsis
1HI
z.
b» r
s
I
D
I»
E
B B I
Hl.
Engelsen „ontdekten”
«i r
EH SPIEGEL
k
11
li W B
x<
w
ci I
a
b
r J
’WHW'''
3 M
ag
i
all
il 11
X
I
I
I
DREAMLESS
I
Hi
I
I
I
iel
■73
I
I
I
I
I
I
H
I
I
Hr -
I
I
I Spiegel-
I eitjes
^6=--
I
I
I
1
c
life
-
J I®
tfltd
X?'
PH
IM
CARMIGGELT
f
W
?Z - iü
Ci.v'c$
I
,:SP
s J
tb'
spiegel
van de
nederlandse
poëzie 4
1
7»
t<
V
k
-j
I*
1
t
c
t
(HAVANK in „De Schaduw Co”)
Een spiegel der ziel
(P W RUSSEL in het Algemeen Dagblad)
•6'
T
T
L
-afi&MSB
De achterzijde van ree of hert
het spiegeltje
Hun liefde voor de spiegel nam voor het eerst grote vormen aan
in de 17e eeuw toen de tweede Hertog van Buckingham in
Vauxhall, destijds een voorstad van Londen en nu een volledig
opgeslokte wijk, een bedrijfje had opgericht waar een produkt
werd vervaardigd „dat veel beter was dan wat uit Venetië kwam”.
Een voorbeeld daarvan geven de spiegels te zien die werden
gemaakt in opdracht van de Graaf van Nottingham. Ze zijn nu
nog te zien in Burnley-on-the-Hill in het kleine graafschap Rut
landshire. Thomas Howcraft en Richard Robinson, twee Londe-
naren, vervaardigden ze in 1711. Spiegels waren ook in die tijd
"kwetsbaar, reden voor de vervoerder die uiteraard over geen
zachter middel van transport kon beschikken dan een hotsende
paard en wagen om elke vorm van verantwoordelijkheid af te
wijzen. De tocht moest worden afgelegd over 160 kilometer
merendeels slechte wegen, maar kennelijk was dat geen bezwaar
want getuige de staat waarin de spiegels nog steeds verkeren,
kwamen ze heelhuids aan.
Behalve de spiegel zelf was de lijst van minstens even groot
belang. De beste lijstenmaker uit die tijd was de te Rotterdam
maar uit Engelse ouders geboren Grinling Gibbons die zich
uitputte in sierlijk ooftwerk en kittige cherubijntjes. Spiegels
werden door de Britten dan ook gekocht om hun heren- en
landhuizen te verfraaien. Vaak werden ze geflankeerd door
adellijke onderscheidingen of familiewapens.
Een andere meubel- en spiegelmaker was John Gumley van wie
twee forse spiegels zijn te zien in de praal-slaapkamer van
Chatsworth in Derbyshire. Ze dragen de wapens van de eerste
hertog van Devonshire en de ster behorende bij de (orde van de)
kouseband. Van een van de twee is de prijs bekend: 200 pond, een
zeker voor die tijd kapitaal bedrag.
Rond 1720 komt de lijst meer in de belangstelling te staan,
hetgeen ten koste gaat van de bewerkte randen van het glas. Op
het houtwerk wordt een soort gips (gesso) aangebracht, of, en dat
contrasteert zeer aardig met het zilverkleurige glas, verguldsel.
Vanwege de hoge kosten moet het verguldsel het echter afleggen
tegen andere materialen. Walnoot wordt echter een goede vervan
ging. Bepaalde motieven, zoals de acanthusbladeren en de arend
raken bijzonder in zwang.
Spiegels zullen in de komende jaren op tal van formaten en in
de meest uiteenlopende stijlen worden vervaardigd, de verwonde
ring en de schoonheid in de eerste eeuw van hun bestaan worden
echter niet overtroffen.
Hij keek plotseling op.
„Uw gezicht komt mij bekend voor...
Monsieur Siebold”.
Monsieur Siebold knikte, bedeesd.
„Mij ook”, zei hij, de ogen weer zedig
neergeslagen. „Ik zie het elke morgen,
tot vervelens toe, in de spiegel boven
de wastafel, bij het tandenpoetsen, en
dan staat mij eenvoudig het schuim op
de lippen. Weet u, waar ik Mademoi
selle Maria Lasdonnas zou kunnen
bereiken?”
..Ik ken een man die leiding moest geven aan
een honderd mannen en vrouwen In zijn
kamer hing een ingelijste clown en als hij
„zo'n bui” had en zijn nekharen gingen
rechtop staan, dan kwam hij even achter zijn
werktafel vandaan en wandelde naar het
portret van die clown „Dat is mijn spiegel",
zei hij me eens Dan keek hij een paar
seconden in die spiegel, glimlachte en ging
verder met zijn werk
I can see you combing sleep from your hair.
as you choose what to wear and you whisper ..Who's there?”
to the mirror that stares from the wall.
No words to speak; there is nothing to say.
it’s an endless today and you’re so far away,
or else you never were at all.
I wish the sun would never go down,
sky of red, sea of blue.
Dreaming less of you; yes it’s really true
I wish the sun would never go down,
and the night would fold it’s wing.
Sleep alone will bring
dreams of you I sing.
Dreaming less of you: yes it’s really true.
(Earth Opera)
The phantom lover, who waits in the hall,
will you go to his call, is he not there at all,
in despair, will you drink of his wine?
Myself I encounter in endless disguise,
as the days whisper by, in your blue amber eyes,
and the face in the glass, it is mine.
I
>tgse dichters eerste deel ft
VT**"
V
I.
„Wanneer spiegels niet breken, worden ze oud. Ze krijgen zo hier
en -laar een donkere vlek. Maar wal ze bijna tragisch maakt, is de
vermoeidheid van het glas dat zijn plicht blijft doen. Het heeft zo
veel gezien, dat er niet meer is. Het is aan het eind van zijn krach
ten. Hel snakt ernaar niet meer te hoeven kijken”.
f J xl
Boven de
„raadsman der bevallig
heid”,zoals men de spiegel
in de tijd van Molière
noemde, zou Ik de voor
keur geven aan „vertrou
wensman der kunstmid
delen”.
Spiegel uit 1 745 met mahoniehouten en vergulde lijst.
In particulier bezit.
Een spiegel tegen lieden met lange vingers.
Steeds meer winkels en supermarkten gaan
ertoe over, klant en koopwaar op deze manier in
de gaten te houden
In sommige kazernes en
politiebureaus kent men nog
de spiegel, waarin de man
nen hun uniform even kun
nen nalopen, voordat ze zich
op straat begeven
Bjülior-—
uitdrukking A
In het buitenland
komen ze op grote
schaal voor, de
spiegels die bij nau
we doorgangetjes
en onoverzichtelijke
bochten langs de
wegen staan. In ons
eigen landje zijn ze
schaars. Het gefo
tografeerde exem
plaar is te vinden in
het fraaie dijkdorpje
Durgerdam, onder
de rook van de
hoofdstad
De Engelsen zijn altijd gek geweest op spiegels. Ze noemen ze
looking-glasses hetgeen er op duidt dat je er naar kunt kijken om
wat te zien, iets dat dus verder gaat dan alleen het spiegelingsef-
fect. Is het niet in „Alice in Wonderland” waarin een spiegel een
voorname rol speelt en dichtte Rudyard Kipling niet de volgende
regels:
The cruel looking-glass that will never show a lass
As comely or as kindly or as young as what she was!
Aldus SIMON CARMIGGELT aan het begin van zijn „Café met spiegels”,
een verhaal over zo’n „ten dode uitgeputte spiegel” in hel cafeetje „Au
rendez-vouz des artistes” op de hoek van de Boulevard de Clichy en de
Rue des Martyrs in het Parijse Montmartre.
Enige tijd geleden voerden brandweer en
geneeskundige diensten een nieuw systeem in
om hun vervoermiddelen (brandweerauto's en
ambulances) in het verkeer duidelijker herken
baar te maken Vandaar op deze auto twee
ve> schillende bordjes „brandweer een normale
en eer, in spiegelbeeld het laatste met het oog
op de achteruitkijkspiegel. Inmiddels bedienen
ook particuliere bedrijven zich van spiegel-
beeldreclame op hun auto s
Gumley had nabij The Strand in Londen een verkoopruimte
boven een bazaar waar gebreid ondergoed en andere mode
artikelen werden verkocht. Een bezoeker in Gumley’s zaak
beschreef zijn ervaringen aldus: „Ik bezocht de glaswinkel van
Gumley boven The New Exchange. Er bevindt zich daar inder
daad een indrukwekkende collectie aan spiegels, de mooiste in
Europa geloof ik. Ik kon niet aan die spiegels voorbijgaan zonder
mezelf te bekijken, in het bijzonder de manier waarop ik liep. Ik
moet zeggen dat het me goed deed, ik deed het met een elegante en
betamelijke houding”. Een narcistische instelling die haar oor
sprong vindt in de nog jonge leeftijd van de man (toen 24 jaar) die
later een hoge plaats in de rechterlijke macht zou gaan bekleden
als Lord Chief Justice: Dudley Ryder.
1
(C. F. VON POTOFSKI)
E“ étn riet u((
4
C-’,
H j
