Veertien doden
door lawines
Waarschuwing Crosland:
in Rhodesië mogelijk
in Peking
Nieuwe vraagtekens
Regeringscampagne tegen
ondertekenaars Handvest ’77
achtergrond
Kissinger wil
bescherming na
ambtstermijn
„Cubaanse interventie
héK o
5®
donderdag
IN DIVERSE LANDEN PROTEST TEGEN VRIJLATING DAOED
irf
cot
In Tsjecho-SIowakije:
len
59
eur
isis
oek
lukt
Kija
uwer
1 wat
iiplo-
aan
men-
n en
nden
Moezorewa
Topfiguren
r#
AMBASSADE
DE
FRANCE
Rehabilitatie
'WB
ON Vog
Vir
v
Beslissing
I Pel**
ÊMtAl
I Jus
c
C
FERRY GROOT
rtis
J
ioei
(Van onze medewerker Jaap van Ginneken)
In China duren de massamanifestaties naar aanleiding van de
eerste sterfdag van eerste minister Tsjoe En-lai nog steeds voort,
terwijl steeds meer muurkranten verschijnen die eisen dat diens
eerder afgezette plaatsvervanger Teng Sjao-ping alsnog tot zijn
opvolger wordt benoemd. Tegelijk wordt kritiek geleverd op
personen die zich tegen zijn terugkeer in een dergelijke positie
zouden verzetten.
LUXEMBURG (AP). De
i minister van buitenlandse zaken
van Groot-Brittannië, Anthony
Crosland, heeft gisteren de waar
schuwing geuit dat Cuba wel eens
tussenbeide zou kunnen komen
in de kwestie Rhodesië als de
besprekingen over een vredige
oplossing vastlopen. „Er staat
vreselijk veel op het spel”, zei hij
ten overstaan van het Europese
parlement.
r
ii
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS. De betrekkingen tussen Frankrijk en Israel hebben
gisteren een dieptepunt bereikt. Nauwelijks een dag na de vrijlating
van de Palestijnse leider Aboe Daoed. die het brein zou zijn geweest
achter de bloedige overval op het Olympisch dorp in München in
1972, maakte de Franse regering gisteren bekend dat zij 200 Mirage-
straaljagers zal leveren aan vier Arabische landen, waaronder
Egypte.
J
Betrekkingen Frankrijk
Israel op dieptepunt
In Londen protesteerde een groep leden van de Britse Zionistische Federatie met een
aantal aanhangers tegen het Franse besluit Aboe Daoed vrij te laten.
Als de besprekingen nergens toe leiden,
tong
stige
King
ren.
resi-
usti-
t de
ngen
verhevigen. Hij voorspelde dat Zuid-
Afrika dan zeker vrijwilligers zou sturen
en dat de kans bestaat dat Cuba zich dan
aan zwarte zijde schaart.
Het resultaat zou volgens hem neerko
men op een rassenoorlog als onderdeel
van het algehele conflict tussen oost en
west.
Crosland zei tot conservatieve parle
mentsleden die hun bezorgdheid hadden
uitgesproken over een eventuele commu
nistische interventie dat het vastlopen van
de vredesbesprekingen dat juist in de
hand zou kunnen werken.
De bisschop deed dit verzoek gisteren in
een verklaring waarin hij zijn veroorde
ling uitsprak over de het afgelopen week
einde in Loesaka door de zogenoemde
frontlijnstaten uitgesproken steun aan het
door Joshua Nkomo en Robert Moegabe
geleide Patriottisch Front.
Moezorewa hekelde vooral president
Kenneth Kaoenda van Zambia, die hij
ervan beschuldigde een campagne te voe
ren om Nkomo naar voren te schuiven als
leider van een toekomstige onafhankelij
ke Rhodesische staat.
In Mozambique is een vliegtuig Van de
Rhodesische luchtmacht, neergeschoten.
In een gisteren in Salisbury uitgegeven
communiqué staat dat het toestel boven
het zuidoosten van Rhodesië vloog toen
het door vuur vanuit Mozambique werd
getroffen.
We moeten natuurlijk niet vergeten dat
Ferry Groot niet door de politie is gedood,
maar door zes rotjongens die puur uit
sensatiezucht en verveling een gemakke
lijk slachtoffer uitzochten. Maar er is door
het bureau Mosplein op een zo moedwilli
ge, tegendraadse wijze op alles gerea
geerd (ouders niet waarschuwen, verhaal
van vader van vriend niet geloven, weige
ren toestemming te geven dat deze even
naar Ferry keek), dat er wel degelijk spra
ke is van dood door schuld. Zo niet wette
lijk. dan toch moreel. De enige troost die
de ouders van Ferry Groot rest is, dat je
misschien toch beter de ouders kan zijn
van de jongen die doodgeslagen is, dan de
ouders van de jongens die hebben doodge
slagen.
te is
inde-
Id in
jarig
igerd
Twee
De Palestijnse leider, oprichter van de
terroristische beweging Zwarte Septem
ber, die verantwoordelijk zou zijn voor
verscheidene bloedige terreuracties, werd
„Ik kan niet ontkennen”, zei hij, „dat er
sprake is van een zeer grote afstand”
tussen de twee zijden.
Bisschop Moezorewa, leider van de
Afrikaanse nationale raad (ANC), heeft
Engeland verzocht een referendum onder
de zwarte bevolking van Rhodesië te orga
niseren
vorige week vrijdag in een hotel in Parijs
gearresteerd door de Franse geheime
dienst.
„Op justitieel niveau is de behandeling
van de zaak normaal geweest. Aan de ene
kant was daar West-Duitsland, dat het
recht had om de terrorist op te eisen, maar
verzuimde om langs diplomatieke weg
van dat recht gebruik te maken. En aan de
andere kant was er Israel, dat om ver
schillende reden dat recht niet bezat. Daar
is de zaak mee afgedaan”, aldus minister
Guichard.
Inmiddels is een groot deel van de
leden van het politiek bureau al twee
weken niet in het openbaar versche
nen. Buitenlandse waarnemers leiden
daaruit af dat de partijleiding verdeeld
is en nog steeds over de zaak verga
dert.
Anderzijds zou hij na de kritiek op
zijn beleid en de dood van Tsjoe mas
samanifestaties van zijn achterban
hebben aangemoedigd, die na tegen
maatregelen in april 1976 uitliepen op
rellen. Iedereen is het er inmiddels wel
over eens dat hem hier bij nader inzien
weinig blaam treft en dat de incidenten
De lawine kwam terecht op een woning.
Behalve de acht doden zijn er ook gewon
den gevallen.
Vanwege voortdurende sneeuwval en
het lawinegevaar is de belangrijkste
Italiaans-Oostenrijkse grensovergang, de
Brennerpas, gesloten. In de buurt ervan is
generlei auto- of treinverkeer mogelijk.
In Alto Adige zijn vanwege het gevaar
van lawines talrijke andere wegen voor
het verkeer onberijdbaar geworden. Ook
alle Dolomietenpassen zijn gesloten.
De Westduitse spoorwegen hebben mee
gedeeld dat het treinverkeer tussen West-
Duitsland en Italië geheel over Zwitser
land wordt omgeleid.
Uit Belgrado zijn vijf schooljongens en
een leraar om het leven gekomen bij een
lawine in het noordwesten van Joego
slavië bij de stad Kranj. Radio-Belgrado
heeft dat gisteren bekendgemaakt.
gewoonte was dat in zo’n zaak een snelle
beslissing moest worden genomen. „We
dachten dat we achttien dagen de tijd
kregen”, aldus woordvoerder Vogel van
het ministerie van justitie.
In Parijs, Brussel, Den Haag en Jeruza
lem is gisteren gedemonstreerd voor de
Franse diplomatieke vertegenwoordiging.
Daoed heeft in Algiers de Franse rege
ring dubbelhartigheid verweten. „De hele
zaak is zuiver politiek. Mijn arrestatie was
een politieke handeling. Er is een dubbel
beleid in Frankrijk: het officiële en een
ander, dat het mogelijk maakt dat het
vermoorden van Mahmoed Saleh en ande
re Palestijnen in stilte gebeurt".
Jimmy Carter, de toekomstige Ameri
kaanse president, heeft gisteren gezegd
dat hij „zeer verrast en ontsteld” is over
de vrijlating van de Palestijnse guerrilla
leider Aboe Daoed door een Franse recht
bank.
Een woordvoerder van het departement
van buitenlandse zaken zei dat Frankrijk
officieel van de Amerikaanse teleurstel
ling in kennis is gesteld.
mede waren geprovoceerd door het
optreden van de radicalen.
De tekst van dit document is onlangs in
enkele westerse dagbladen verschenen,
eh is ondertekend door ruim 300 Tsjecho-
slo waken.
WENEN (AP). De Tsjechoslowaakse regering heeft gisteren een campagne
gelanceerd tegen de ondertekenaars van „Handvest ’77”, een document waarin wordt
aangedrongen op eerbiediging van de mensenrechten in Tsjecho-SIowakije, op beëin
diging van de vervolging van mensen met liberale denkbeelden en eerbiediging van
het akkoord van Helsinki.
De campagne is overgenomen door
radio en televisie en door regionale partij
bladen. Bovendien worden er in een aan
tal fabrieken resoluties voorbereid waar
in de ondertekenaars van „Handvest ’77”
onder meer „verraders, afvalligen, en
lakeien van het westerse imperialisme”
worden genoemd.
geen macht vast zit inmiddels als een
alternatief voor Teng is genoemd. En
ten slotte minister Tsjeng Joeng-kwei
die tevens aan het hoofd staat van de
landbouwcommune Tatsjai, welke aan
het hele land ten voorbeeld wordt
gesteld. Alle drie deze leiders zouden
zich vorig jaar „ziek hebben gemeld”
uit protest tegen de overhaaste afzet
ting van Teng Sjao-ping.
mandant Tsjeng Si-ljen en burgemees
ter Woeteh van Peking. Terwijl zij dui
delijk behoren tot de zogenaamde
gematigde vleugel worden bovendien
echter ook nog steeds mensen bekriti
seerd wegens hun banden met de radi
calen. Daartoe behoren de minister
van volksgezondheid mevrouw Lioe en
de onderminister van buitenlandse
zaken mevrouw Wang (een nicht van
Mao).
De politie gaat steeds volgens hetzelfde
patroon te werk, waarbij er ongeveer 40
vragen worden voorgelezen van een sten
cil. Ze willen vooral weten wie de tekst
van „Handvest ’77” heeft opgesteld, wie er
op het idee is gekomen, wie het heeft
voorbereid, wie de handtekeningen verza
meld heeft, enzovoorts. „De ondervraag
den blijven zwijgen en hebben niets losge
laten”, aldus de informant tijdens het
interview. Hij voegde hieraan toe dat
Hajek, Patocka en Vaculik zich vandaag
opnieuw voor verhoor moeten melden.
Een van de „dissidente” Tsjechen ver
klaarde gisteren tijdens een telefonisch
interview met „The Associated Press” dat
Kohout, Hajek en Patocka ook gisteren
weer zijn verhoord.
Voor een juist begrip is het nodig te
vermelden dat aan de zaak-Teng twee
kanten zitten. Enerzijds heeft hij bij de
uitwerking van Tsjoe’s ontwikkelings
plannen in 1975 de sterke nadruk
gelegd op economische groei en weinig
oog gehad voor sociale ongelijkheden.
Volgens sommigen heeft hij daarbij
wel degelijk „rechtse” fouten gemaakt.
Volgens anderen was zijn eenzijdig
heid echter het gevolg van linkse tegen
werking.
eble-
urijn
Ij oen
egen
reld-
ider-
it het
1 had
aties
(aai
tot
roe
ten,
eng
nde
uur
De topfiguren die in dit verband wor
den aangevallen zijn garnizoenscom-
lega-
tofd-
t het
’esti-
n het
felle
n de
gen
Ica-
ilet-
ibe-
een
bij
du
ren
r in
zoe-
zen-
Dit
mse
sren
ding
n de
,'ang
:and
wat
laire
een
De woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken Robert Funseth
verklaarde dat Fords verzoek „is geba
seerd op rapporten van de geheime dienst
over voortdurende bedreigingen” aan het
adres van Kissinger.
Hajek, de toneelschrijvers Vaclav Havel
en Pavel Kohout, de schrijver Ludvik
Vaculik en professor in de filosofie Jan
Patocka.
Een woordvoerder van het ministerie
zei dat er geen verandering in die streef
datum is gekomen in weerwil van het feit
dat minister Crosland dinsdag had gezegd
dat de conferentie te Genève niet zou
worden voortgezet op 17 januari, zoals
men destijds had vernomen.
Over de kwestie-Daoed schijnt de Fran
se regering niet meer te willen praten.
„Voor ons is de zaak-Daoed gesloten”,
verklaarde gisteren de Franse minister
van justitie Oliver Guichard.
De vraag is nu echter of Teng volle
dig moet worden gerehabiliteerd en
alsnog premier moet worden, of dat
men een slag om de arm moet houden
en hem in een minder belangrijke
functie moet benoemen. Dat de demon
straties in de hoofdstad en in verschil
lende provinciesteden op het ogenblik
zo omvangrijk zijn betekent waar
schijnlijk dat een aanzienlijk deel van
de publieke opinie de indruk heeft dat
de eerste opvatting in de meerderheid
is.
Zeker is in elk geval dat men de
huidige onzekerheid niet al te lang kan
laten voortduren, dat men beslissingen
zal moeten nemen over de openstaande
rehabilitaties en benoemingen en dat
deze zullen moeten worden voorgelegd
aan het centraal comité. En wel op
betrekkelijk korte termijn
De ouders worden dus niet gewaar
schuwd omdat ze dat wel eens vervelend
zouden kunnen vinden, maar als dan een
volwassen goede kennis komt mag hij er
niet bij omdat hij geen familie is! Nie
mand praat mij uit het hoofd dat dit
onmenselijk en volslagen krankjorem is,
te meer als het om een minderjarige gaat
aan wie alleen „dronkenschap” ten laste
wordt gelegd. Bovendien liegt die hoofd
inspecteur natuurlijk als hij zegt dat de
vader („Misschien dat zijn zoon iets
gemompeld heeft”) niet gewezen heeft op
de kloppartij waarvan de jongen het
slachtoffer was geweest, want hoe is het
natuurlijk gegaan? Die vriend komt
geheel overstuur thuis. Vertelt zijn ver
haal. Zijn vader stapt om vier uur
’s nachts naar het dichtstbijzijnde politie
bureau, zonder te weten hoe het met Ferry
is afgelopen (want zijn zoon had hem niet
kunnen terugvinden na de tweede ransel
partij).
Hij bracht verslag uit over de opdracht
van Sir Ivor Richard, de Britse onderhan-
I delaar, aan Afrikaanse leiders.
Hij kwam dus alarmeren. Hij kwam niet
vragen hoe het met Ferry ging, maar
kwam melden dat de vriend van zijn zoon
in elkaar was getremd! Met dat verhaal
kwam hij binnen! En daarna werd sus
send gezegd dat de bewuste Ferry Groot
zijn roes lag uit te slapen, en dat hij zich
daar verder niet mee had te bemoeien!
Dat is de enige manier waarop het gegaan
kan zijn, en als de hoofdinspecteur een
andere lezing voor mogelijk houdt („Een
kwestie van welles-nietes”, heeft hij
gezegd), dan deugt hij niet voor zijn vak.
Ik betwijfel ook sterk of de cel regelmatig
gecontroleerd is, zoals hij zegt. Waren die
agenten dan wel familie, dat zij dat
„mochten”, en de vader van die vriend
niet? Waarom zouden zij trouwens de cel
controleren van iemand die alleen maar
zijn roes uitslaapt? Waarom doen die
dienstdoende agenten en hun chef zich
beter voor dan ze zijn?
WASHINGTON (AP). De Ameri
kaanse president Ford heeft het Congres
gevraagd om nog voor het eind van zijn
ambtstermijn een speciaal wetje goed te
keuren waarmee Henry Kissinger
bescherming krijgt van de geheime
dienst als hij eind deze maand zijn porte
feuille van Buitenlandse Zaken kwij
traakt.
naja
m de
lorm
blad
ging hij verder, zal de guerrilla-oorlog
Goed, een beoordelingsfout, zoals dat
heet. Hoewel hij een identiteitskaart op
zak had, werden Ferry’s ouders, die een
paar straten verderop woonden, niet
gewaarschuwd, omdat (zoals de chef van
bureau Mosplein tegen Ria Bremer zei)
ouders het wel eens vervelend vinden om
midden in de nacht voor zoiets wakker te
worden gebeld. Onthoudt u deze fijnge
voeligheid even voor straks. Een half uur
nadat Ferry Groot in een cel was opgeslo
ten, kwamen zijn vriend en diens vader op
het bureau Mosplein. Volgens hoofdin
specteur Westerhoff hebben zij niet
gerept over een vechtpartij. De vader, die
verzocht even naar -Ferry in zijn cel te
mogen kijken, kreeg daar geen toestem
ming voor omdat hij geen familie was.
>ude
g in
het
som
in
s de
niet
'aar-
ictie.
park
heb-
jven t
igin 1
>r ze
Zij wordt vermoedelijk vertegen
woordigd door de eerste vice-premier
Li Sjen-njen die een promotie tot pre
mier onlangs juist heeft geweigerd
omdat hij vindt dat deze positie aan
Teng behoort toe te komen; verder
defensieminister Jeh Tsjen-jing, wiens
promotie tot parlementsvoorzitter ter-
zelfdertijd is aangehouden omdat deze
functie waaraan wel invloed maar
In het partijblad Rude Pravo, de
spreekbuis van de Tsjechoslowaakse
regering, werd gisteren gezegd dat de cri
tici van het huidige regime mogelijk een
revolutie op touw willen zetten en waar
schuwde dat er „geen tweede 1968” zal
komen.
Een aantal van hen is al verscheidene
malen ondervraagd, zoals de voormalige
minister van buitenlandse zaken Jiri
Tegelijk is duidelijk dat de eis tot
volledige terugkeer van Teng bij een
minderheid op verzet stuit zonder dat
zij haar helemaal kunnen of willen
tegenhouden. Zij vinden dat hij wel
degelijk rechtse fouten heeft gemaakt,
al hebben zijn linkse tegenstanders die
dan ook sterk overdreven. Zij menen
dat Teng vooralsnog slechts in een
tweederangsfunctie mag worden
benoemd. De aanhangers van deze
opvatting hebben dan ook aanvanke
lijk geprobeerd de nieuwe muurkran
ten af te scheuren, maar dit leidde
onmiddellijk tot vechtpartijen met
omstanders. Zij werden er dan ook
direct van beschuldigd nieuwe inciden
ten te willen uitlokken om de massa
meetings, net als negen maanden gele
den, uiteen te kunnen drijven.
In deze gecompliceerde situatie
hangt veel af van de leiderskwaliteiten
van de nieuwe partijvoorzitter Hoea
Koeo-feng, die de omstreden zetel van
eerste minister nog steeds niet heeft
prijsgegeven. Evenmin als die van
minister van openbare veiligheid,
waarin hij zou kunnen worden opge
volgd door de chef van de veiligheids
dienst, Wang-Toeng-sing, die bij het
beheersen van de laatste crisis een
sleutelrol heeft gespeeld.
Er is niets geheimzinnigs geweest met
de aanhouding en het vertrek van de
Palestijnse leider, verklaarde Guichard.
Daoed werd dinsdag op last van hetParij-
se hof van beroep vrijgelaten en meteen
op het vliegtuig naar Algiers gezet omdat
er geen gronden aanwezig waren Om hem
vast te houden.
BERGAMO/BOLZANO (AFP-DPA).
In het Noorditaliaanse dorp Foloppo
bij Bergamo zijn gistermorgen acht men
sen bij een lawine om het leven gekomen.
Een woordvoerder van de Westduitse
justitie verklaarde gisteren dat het geen
«MM»
Het ministerie van buitenlandse zaken
in Londen heeft meegedeeld dat 1 maart
1978 nog steeds de officiële datum is waar
op de overgang tot een regering door de
meerderheid in Rhodesië moet
geschieden.
Wj
Ook in Nederland is gisteren gedemonstreerd tegen het Franse besluit de Palestijnse
Aboe Daoed vrij te laten. Een van de demonstranten kan zijn grieven kwijt door via de
brievenbus van de Franse ambassade een gesprek te voeren.
PM WIITFNI AMn
door Nico Scheepmaker
Hebt u dinsdagavond Ria Bremer in
Televiziermagazine hoofdinspecteur Wes
terhoff zien interviewen over de dood van
de 17-jarige Ferry Groot? De hoofdinspec
teur wilde alleen van achteren geïnter
viewd worden, een begrijpelijke wens,
want ik zou ook liever niet op straat
herkend worden na de antwoorden die hij
op Ria’s vragen gaf. Wat ik in haar inter
viewtechniek bewonderde was de koele,
zakelijke manier waarop zij haar vragen
stelde. Ik had in hetzelfde geval een uit
barsting van verschrikkelijke woede niet
kunnen onderdrukken, en zou met over
slaande stem zoiets als „Man, je liegt dat
je barst!” hebben geroepen. En dat mag
natuurlijk nooit op de televisie.
Ferry Groot, die door zes jongens in
elkaar werd getremd toen hij op de bus
stond te wachten met een vriendje (dat
aan die lynchpartij wist te ontsnappen),
vertoonde, toen hij om vier uur ’s nachts
door de politie gevonden werd, alle teke
nen van dronkenschap, te weten braaksel
aan zijn mond, adem rook naar alcohol,
sprak moeilijk, onvast ter been. Drie van
die vier kenmerken zijn ook geldig, dacht
ik, voor hersenletsel, zeker als het slach
toffer bovendien gewond is, en dat was-ie.
Aan zijn hoofd! Maar men koos voor
dronkenschap, hoewel je als politie, zeker
in deze bange tijden, toch ook verdacht
hoort te zijn op molestatie in afgelegen,
donkere buurten. Ik lees daar tenminste
regelmatig over.
