CARTER TIJDENS SOBERE INAUGURATIEREDE:
hard achteruit
Door kandidatuur Chirac voor burgemeesterspost van Parijs
VERDEELDHEID IN FRANSE REGERING
Twee Spaanse
vliegtuigen
neergestort
twaalf doden
Gijzeling eindigt in
vijfvoudige moord
„Toestand in Chili
99
„Bezoek Genscher
is schending
status Berlijn
COMPUTER
OMA
Ex-minister Insunza:
i
HEERE HEERESMA
KIJKEN
VRIJDAG
3
2 I
JANUARI
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 7
t
n
6
11
e
99
n
(Van onze redacteur in Frankrijk, Rudolph Bakker)
PARIJS. Het besluit van oud-premier Chirac om zich kandidaat
te stellen voor het burgemeesterschap van Parijs heeft gisteren tot
grote opwinding in kringen van de regeringscoalitie geleid. Terwijl
president Giscard d'Estaing op zijn persconferentie van afgelopen
maandag had geprobeerd de strijdbijl te begraven die tussen de
gaullisten en de andere partners in de regeringscoalitie heen en weer
suist, heeft Chirac hem bliksemsnel weer opgegraven. Chirac was
afgelopen zomer als premier door president Giscard aan de dijk
gezet.
Naïef
IS
(Van onze redacteur in de VS,
Henk Kolb)
Washington „Een nieuw
begin, nieuwe toewijding en een
nieuwe geest”: deze drie elemen
ten aan het begin van Amerika’s
derde eeuw van bestaan vormen
het thema waarmee Jimmy Car
ter als 39e president van de Vere
nigde Staten gisteren zijn ambt
speriode is begonnen.
1
t-
e
n
e
g
e
ft
n
e
door Nico Scheepmaker
nieuwe geest gedomineerd
l
l
e
n
Dit verhaal maakte een diepe indruk op
me, omdat het de verzinnebeelding was
van de droom van ieder kwajongen om in
de supermarkt de metershoge toren met
blikjes doperwten te laten instorten door
het wegtrekken van slechts één onder
staand blikje, maar de door mij geraad
pleegde computerdeskundigen zetten er
toch een vraagteken bij. Dr. H. Branc't
Corstius wees erop dat dit verhaal in zijn
kringen voortdurend opduikt, met steeds
andere hoofdpersonen op andere plaat
sen, en daarmee een even hardnekkig
bestaan leidt als het zogenaamd echt
gebeurde verhaal van oma die op de
vakantiereis in Spanje overleed, rechtop
achter in de auto werd gezet om alle
formaliteiten te omzeilen, waarna de auto,
inclusief oma, werd gestolen toen de rest
van het gezin in een wegrestaurant even
een hapje ging eten.
6000 politieke gevangen in Chili, waarvan
er 3500 in gevangenissen en kampen ver
blijven. De overige 2500 zijn „verdwenen”.
Insunza bevestigde dat meerdere keren
bewezen was dat de geheime politie van
Chili, Argentinië en Uruguay samenwer
ken. Er is ook voldoende reden om aan te
nemen, aldus de ex-minister dat de gehei
me politie over de gehele wereld vértak-
kingen heeft, met name in Brussel en
Madrid.Zo is de ex-generaal van de Chi
leense luchtmacht, Sergio Poblete, in
Europa herhaaldelijk bedreigd.
De beslissing van Chirac zich kandi
daat te stellen voor het burgemeester
schap, kan geen verbazing wekken wan
neer men de feiten op een rijtje zet-.
Hij benadrukte onmiddellijk zijn toe
zegging een president „van het volk” te
willen zijn door in strijd met alle tradi
ties en zorgvuldige voorbereidingen de
2‘A kilometer van het Capitool naar het
Witte Huis te voet af te leggen in plaats
van per gepantserde automobiel. Langs
de slagader van het landsbestuur stapte
hij hand in hand met zijn vrouw voort
langs steeds dikker wordende rijen jui
chende toeschouwers, die zich tot aan de
wenkbrauwen hadden ingepakt tegen 5Vt
graden vorst.
Op de oostelijke trappen van het Capi
tool, waar per traditie de president wordt
ingezworen, aanvaardde Jimmy Carter
zijn ambt met een toespraak die de
nadruk legde op begrippen als „nederig
heid” en de beperkingen van de menselij
ke mogelijkheden. Nadat Walter Mondale
als vice-president was beëdigd, legde Jim
my (en nadrukkelijk niet James Earl) Car
ter dezelfde eed van 35 woorden af, die al
sedert 1 George Washington in 1789 in
gebruik is.
In de omgeving van Badajoz, in het
zuidwesten van Spanje,-verongelukte een
straaljager, waarbij de piloot om het leven
kwam.
In Manresa in Catalonië kwamen vier
mensen om het leven toen een trein op een
vrachtauto botste. Negen mensen werden
ernstig gewond.
Bij een zware brand in een kantoorge
bouw in het centrum van de Engelse stad
Manchester zijn gisteren zeven mensen
om het leven gekomen, vermoedelijk door
verstikking. Zes personen moesten naar
het ziekenhuis worden gebracht.
I
Carter zegde toe dat onder zijn leider
schap de VS dit jaap een stap dichter
zullen komen „bij ons uiteindelijk doel: de
uitbanning van alle kernwapens van deze
aarde”. Ook onderstreepte hij te willen
streven naar beperking van bewapening
in de wereld tot een niveau dat noodzake
lijk is voor de binnenlandse veiligheid van
elk land.
Carter zorgde voor een verrassing door
zich direkt na zijn inauguratierede tot de
volkeren van de wereld te wenden. Hij
deed dit in het besef dat de beslissingen
van de president van de VS ook gevolgen
hebben voor „burgers in de wereld die
niet aan de Amerikaanse verkiezingen
hebben deelgenomen”. Carter verklaarde
dat Amerika zijn macht niet zal uitoefe
nen door te „domineren of te dicteren”,
maar door een „wereldorde te scheppen
die meer beantwoordt aan menselijke
aspiraties”.
Op zijn recente persconferentie maakte
de president bekend dat premier Barre
de leiding zal nebben van de verkiezings
campagne voor de parlemenstverkiezin-
gen van 1978 Zouden Chirac en zijn gaul
listen van de gloednieuwe RPR zich daar
in schikken? De hoop was naief Men
wachtte slechts op de eerste „coup”, die
de energieke kracht achter de nieuwe
beweging zou bewijzen Ze kwam met
Chiracs kandidatuui voor de hoogste
post in Parijs
Toch was niet uitsluitend vrolijkheid
troef. De ministers uit de regering van
Gerarld Ford waren erg boos, omdat zij
geen uitnodiging hadden gekregen voor
de beèdigingsplechtigheid.
bankkluis aanwezige 165.OOOmark woens
dagavond laat bij Kramer en zagen hoe
Kramer de tas met geld hl ontvangst nam.
Op dringend verzoek van Kramer lichtten
de bankbedienden pas gisterochtend de
politie in.
Gisteren stond de politie voor een geslo
ten deur en het leek erop of het gezin met
vakantie was. Politiemannen verschaften
zich toen door de kelderdeur toegang tot
de woning van Kramer en troffen in de
kelder de heer des huizes levenloos aan.
De lijken van zijn vrouw en drie kinderen
lagen in de zitkamer en op de slaapkamer.
In de woning van Kramer is een briefje
gevonden. De politie wil de inhoud ervan
niet meedelen, maar naar verluidt zou het
briefje o.m de volgende tekst bevatten:
„Voor de bevrijding van Baader. Dit is
slechts de eerste zet”. Andreas Baader
wordt op het ogenblik in Stuttgart berecht
als leider van de anarchistische Baader-
Meinhof-groep
Als Chirac de verkiezingen voor het
burgemeesterschap wint, is het aanzien
van president Giscard verdwenen En dat
terwijl kenners van het politieke toneel al
lang beweren dat Giscard „niet interes
sant’ meei is Volgens hen gaat het voort
aan om Chirac en de komende sterke man
binnen de snel aan kracht winnenden
Socialistische Partij Of dit Mitterrand zal
zijn, is daarbij de vraag
Maar nu is er een nieuw element in de
strijd gekomen Wat gebeurt er als Chirac
te hoge ogen gegooid, het burgemeester
schap van Parijs niet haalt en zijn rivaal,
de dooi Giscard naar voren geschoven
D’Ornano alsnog als ov'erwinnaar uit de
bus zal komen?
MADRID (UPI/AFP). In Spanje zijn
gisteren twee vliegtuigen van de lucht
macht verongelukt, waarbij in totaal
twaalf mensen om het leven kwamen.
Een transporttoestel met zes technici van
de luchtmacht en een bemanning van vijf
leden stortte neer bij een basis in Valen
cia. De wrakstukken werden later voor
de kust gevonden.
President Giscard heeft zich tijdens zijn
presidentschap een man getoond van gro
te kwaliteiten en een man van grote inte
griteit Hij heeft echter getoond juist DIE
kwaliteiten te missen die men nodig heeft
om president van de Fr anse republiek te
’Gisteren heeft zowel premier Barre als
D’Ornano bekend gemaakt dat zij de
strijd om de hoogste post in Parijs zullen
voortzetten De president heeft tot nu toe
gezwegen.
11-
a-
K
se
u-
in
el
d
n
n
is
B,
31
?t
a
n
is
i-
d
ït
B.
?n
ie
>s-
;s-
in
u-
at
«1,
sr-
li-
a.
n.
m
té
ir
11-
0-
a.
t.
•n
g
1-
le
it
•n
3t
in
»n
trijfel
Zijn toespraak was geen meesterwerk,
doch bevatte voor alles de aanvaarding
van de zwaarwegende verplichtingen
tegenover de „menselijke waardigheid en
de Amerikaanse droom, zij het dat daar
naar volgens Carter in matiging moet
worden gestreefd”.
„Ik kan wel honderden namen noe
men”, zei de ex-minister, „maar het
essentiële is dat deze situatie permanent
is en dat we beseffen dat de publieke
opinie opzettelijk gemanipuleerd wordt
door de militaire junta”.
Een zeer twijfelachtig verhaal dus.
Daarom geef ik nog steeds de voorkeur
aan het verhaal dat Heere Heeresma mij
eens opdiste in het verre verleden, toen hij
nog niet van de pen en zijn boeken leefde
(zijn laatste bundel verhalen, „Waar het
fruit valt...”, is weer van ouderwets
niveau), maar te hooi en te gras op een
kantoor of bij een firma werkte. In dit
geval was het de Rijkspostspaarbank. Hij
was er na enige weken noeste arbeid ont
slagen, ongetwijfeld om ter zake dienende
redenen, maar hij had niet verzuimd op
waardige manier afscheid te nemen. Sub
tiel maar duivels. Want niét alleen had hij
uit de bakken met gegevens van tiendui
zenden mensen een tiental kaarten gelicht
en in willekeurige andere bakken gestopt,
bovendien had hij dit na zijn vertrek
gemeld, zodat men zich wel genoodzaakt
voelde alle bakken zorgvuldig na te plui
zen op kaarten die er niet in hoorden... Dat
was nog in de tijd dat hij zijn verhalen niet
schreef maar leefde, hoewel ik er niet
voor kan instaan dat het ook werkelijk
gebeurd is Ik heb het nooit durven
nachecken bij de Rijkspostspaarbank, uit
vrees dat het verzonnen zou zijn...
Het aantal ontvoeringen is de laatste
maanden sterk toegenomen. Zo is de neef
van Sergio Insunza, Ivan Insunza, een 43-
jarige arts, na een huisbezoek aan een
patiënt op de avond van 4 Augustus 1976
met auto en al „verdwenen”. Hetzelfde lot
onderging een Spaanse ambtenaar van de
Vernigde Naties, wiens lijk enkele dagen
later gevonden werd. De secretaris
generaal van de Verenigde Naties heeft
dit bevestigd.
kenmerk Carters opmerking dat hij geen
nieuwe droom had aan te bieden. Het zou
immers al voldoende zijn als de bestaande
verwachtingen, over de mogelijkheden
die de Amerikaanse samenleving elk indi
vidu in gelijke mate moet bieden, zouden
worden vervuld.
Niet alleen betekent de regeringswisse
ling dat de VS van een nieuwe geest
doortrokken zijn geraakt, maar, zei Car
ter, „de hele wereld wordt door een nieu
we geest gedomineerd. Volkeren verlan
gen en eisen een plaats onder zon, niet
alleen maar vanwege hun lichamelijk wel
zijn, maar op grond van beginselen van
menselijk recht. De passie voor vrijheid
stijgt en als wij deze nieuwe geest aanbo
ren, kan er geen nobeler en ambitieuzer
taak voor Amerika denkbaar zijn om te
vervullen op deze dag van een nieuw
begin, dan mee te helpen bij het scheppen
van een rechtvaardige en vreedzame
wereld, die waarlijk menselijk is”.
Washington bracht de dag verder fees
tend door, met diners, recepties en dans
partijen, waaraan met name de bevolking
van Plains onder leidirtg van Carters
broer Billy hartstochtelijk deelnam. Meer
dan driekwart van de 683 inwoners waren
met een speciale trein naar Washington
gekomen.
Alle presidenten in Amerika zijn geheel
verschillend van elkaar, maar hun echtge
notes komen uit de vrouwtjesautomaat,
die identieke wijfjes aflevert, klaar voor
gebruik Wat ze dan moeten doen? In een
mantelpakje naast hun man staan als die
iets belangrijks zegt ep daarbij in verbijs
terde aanbidding naar hem opkijken.
Geen geringe taak Ik heb even door
schouwd wat mevrouw Mondale en
mevrouw Carter ondertussen dachten,
terwijl zij zo wezenloos aan de lippen van
hun echtgenoot hingen Zij dachten: „Kij
ken! Glimlachen en kijken! Dat is mijn
voet niet die jeukt dat is het Amerikaanse
volk dat jeukt, dus kijken, kijken!
Jimmy Carter tijdens zijn inaugurele rede. Zittend naast Carter vice-president Walter
Mondale.
De nieuwe president van de Verenigde Staten, Jimmy Carter, legt ten overstaan van
opperrechter Warren Burger (links) de eed af. In het midden mevrouw Carter.
Na het afleggen van de ambtseed omhels
de Jimmy Carter zijn vrouw.
BRAUNSCHWEIG (DPA). Tot dus
ver onbekende daders hebben in de nacht
van woensdag op donderdag in
Braunschweig (in de Westduitse deel
staat Nedersaksen) de directeur van een
volksbank, Wolfgang Kramer, diens
vrouw Brigitte en drie kinderen waar
schijnlijk met wurgriemen om het leven
gebracht.
En jawel, hij werd ontslagen, men
schrapte hem zonder erg van de loonlijst,
en prrrrrrt (zo stel ik mij dat voor)
binnen de kortste tijd waren alle gegevens
in het niets opgelost en kon die levensver
zekeringsmaatschappij weer helemaal
van voren af aan beginnen met het opbou
wen van haar feitenmateriaal!
Chirac gelooft de vloedgolf van het soci
alisme en het communisme alleen te kun
nen keren door het opwerpen van een
dam Die dam dient te bestaan uit een
herleefd gaullisme Chirac heeft getracht
het gaullisme te doen herleven toen hij
afgelopen december de gaullistische
„beweging” omzette in een echte „partij”,
de „Rassemblement pour la République”
De Verenigde Staten kunnen niet alles
alleen, merkte Carter op, en hebben de
ervaring, wijsheid en actieve deelname
van de anderen nodig om vrede en vrij
heid dichterbij te brengen. „Gezamenlijk
moeten wij armoede, honger, ziekte en
politieke onderdrukking, deze vijanden
van het mensdom, bestrijden”, aldus
Carter.
Uiteraard vormde een nieuwe verwoor
ding van zijn verkiezingsbeloften een
belangrijk deel van zijn toespraak tot het
Amerikaanse volk, met als voornaamste
OOST-BERLIJN (DPA/Reuter).
Oost-Duitsiand heeft gisteren zijn ver
oordeling uitgesproken over een bezoek
van de Westduitse minister van Buiten
landse Zaken aan West-Berlijn omdat dit
niet in overeenstemming is met de
akkoorden inzake Berlijn tussen de Vere
nigde Staten, Frankrijk, Engeland en de
Sovjet-Unie.
Een week geleden werd een ex-
medewerker van het ICI-concern gearres
teerd, die ontvreemde1 computerbanden
met waardevolle gegevens aan de directie
had willen teruggeven, in ruil voor
1.250.000 gulden. Het herinnerde me aan
wat een Canadees van Oekraïnse afkomst
me vertelde, toen ik voor de Olympische
Spelen in Montreal was. Ik weet niet meer
hoe het ter sprake kwam, misschien via
hun deels ludieke, deels harde acties tegen
de officiële vertegenwoordiging van de
USSR op de Olympische Spelen en de
mogelijkheden die het Olympische com
putercentrum in dat verband bood, maar
in ieder geval vertelde hij me dat een
vriend van hem, computerdeskundige bij
een levensverzekeringsmaatschappij in
Montreal, bij het invoeren van gegevens in
de computer een zonnige toekomst voor
zichzelf had ingebouwd door de computer
zo te programmeren dat alle gegevens in
één klap zouden worden uitgewist zodra
zijn naam (bij ontslag) van de loonlijst zou
worden verwijderd.
Mijn tweede deskundige, drs. R.
Scheepmaker, zei dat het theoretisch wel
zou kunnen als er een groot massageheu-
gen aan de computer hing (je kan met
kwade trouw veel schade aanrichten, zei
hij), maar dat er ook mogelijkheden zijn
om de computer tegen het schoonmaken
van het geheugen te beveiligen, terwijl het
voeden van de computers over het alge
meen teamwork is en geen karweitje voor
een man alleen.
Een twintigjarige dochter is de enige
van het gezin, die in leven is gebleven. Zij
studeert in Berlijn.
Op een persconferentie van de politie is
verklaard, dat hebzucht de drijfveer is
geweest van de vijfvoudige wurging.
Volgens de politie heeft Kramer op
woensdagavond bij een functionaris van
zijn bank telefonisch om een bedrag van
800 000 tot een miljoen mark gevraagd,
terwijl hij in zijn woning door enkele
mensen als gijzelaar werd vastgehouden
Twee bankbedienden brachten de in de
Bij een ontploffing in een collegezaal
van de universiteit van de Amerikaanse
stad Pittsburgh verloren drie studenten
het leven en raakten tenminste dertig
gewond. Vermoedelijke oorzaak van de
ontploffing zou een gasexplosie zijn
geweest.
zijn Een van zijn grote tactische fouten is
geweest, zijn minister van techniek
(tevens burgemeester van Deauville),
D’Ornano tot kandidaat voor het burge
meesterschap van Parijs te bombarderen
Sinds de Commune van 1870- 71 is deze
post geen politieke post meei
President Giscard had gemeend de
groeiende vijandschap tussen hem en zijn
ontslagen premier te ontzenuwen met de
term „pluralisme” binnen de coalitie Chi
rac heeft deze term binnen 48 uur nadat
hij dooi de president gelanceerd was, al
ridicuul gemaakt De machtsstrijd tussen
Chirac en Giscard d'Estamg is begonnen
(Van een speciale medewerkster)
GENÈVE De situatie in Chili is de
afgelopen maanden sterk verslechterd.
Dit verklaarde Sergio Insunza, minister
van Justitie tijdens het Allende-regime,
gisteren in Genève. Hij getuigde voor de
speciale werkgroep voor Chili, die rap
port uitbrengt aan de commissie voor de
rechten van de mens van de Verenigde
Naties.
De regeringscoalitie gaat derhalve
hopeloos verdeeld de verkiezingen in.
Maar ook van de socialistisch-
communistische oppositie weet de Franse
kiezei dat zij op drijfzand gebouwd is
Genscher vergezelde in Berlijn zijn
Franse ambtgenoot Louis de Guiringaud.
De Franse minister verklaarde in een toe
spraak tot de Westberlijnse gemeenteraad
dat Frankrijk zijn verantwoordelijkheden
volledig wil naleven en vastbesloten is zijn
rechten in het belang van Berlijn en de
Berlijners uit te oefenen.
De minister zei later dat de westelijke
geallieerden zullen reageren op de jongste
inbreuken van Oostduitse kant op de spe
ciale status van Oost-Berlijn De geallieer
den zijn echter niet van plan het overleg
over Berlijn te heropenen.
Volgens de Oostduitsers was het bezoek
van Genschei aan West Berlijn een nieu
we poging van West Duitsland om West-
Berlijn voor te stellen als een staat van de
BRD”
Krachtens een viermogendheden-
akkoord van 1971 is West Berlijn een
aparte eenheid die met onder Westduits
bestuur valt Wel mag West-Duitiand
betrekkingen aanknopen en onderhouden
met West-Berlijn.
„Hele wereld wordt door
De ex-minister vertelde dat de militaire
junta nu een andere taktiek gebruikt en er
op uit is de indruk te wekken dat de
problemen die met de menselijke vrijhe
den te maken hebben, zijn opgelost. De
recente vrijlating van 300 politieke gevan
genen is hier een illustratie van. In werke
lijkheid is de situatie verslechterd, want
de mensen worden nu niet meer gearres
teerd, gevangen gezet en gemarteld, maar
ze verdwijnen letterlijk van de aard
bodem.
De junta heeft de afge'open jaren erva
ren dat politieke gevangenen in concen
tratiekampen en gevangenissen een con
creet bewijs zijn voor de schending van de
menselijke vrijheden, er zijn momenteel
a
a
s
s
t
r
e
i-
it
i-
i-
■t
s
J
1
