MARY DRESSELHUYS VINDT
PUBLIEK VRESELIJK TROUW
ZES ERFGENAMEN VAN
PICASSO VERDELEN
MILJOENENFOR TUIN
F
Ilona Schmit en haar vrolijke wereld
Rafaëls laatste
werk hersteld
II
ii
Groentjes doen wonderen! Bel nu: 023 319272
IB
B’SSK
R
I
11
■Zoon uit judopak gegroeid?
7)'fé»ipr
MM
Actrice
viert
vandaag
70e ver
jaardag
Boete Spaans auteur
wegens smaad
1
i
e
w
F «2
-’iMI
RB”
1077
JANUARI
ZATERDAG
Bezit verdeeld in kunstwerken
7 A
175
I
GELDORP WEMPE
Aannemers Isoleerders
AMSTERDAM. Bij het Leidseplein in het
Nieuwe de la Mar theater krijgt Mary Dressel-
huys, die daar een hoofdrol vervult in een Frans
toneelstuk vanavond een enorme ovatie. Haar
dankbare publiek zal haar daarmede huldigen
wegens haar verjaardag. Deze lievelingsactrice
van Nederland is vandaag namelijk 70 jaar oud
geworden. „Natuurlijk speel ik zaterdag”, zei ze
dezer dagen in haar flat aan het Merwedeplein in
Amsterdam-Zuid. „Dat heb ik al zo verschrikke
lijk vaak gadaan. Ik ben namelijk al zo ontzettend
vaak jarig geweest. Dat mag geen reden zijn om
het werk te laten liggen”.
„REINO” B.V.
voor tapijtreiniging
Vaste vloerbedekking
Losse kleden
Telefoon 023-313289
Joost van Kempen
ALS U NU ISOLEERT ZIT U
VAN DE WINTER WARM!
L
-
Gevecht om inkomsten
VERHUISLIFT
Ml
-
TYYYYYYYYYYYYYY'
XXXXXXXXXXXXXXX.
jbrfk
*if
10
c
(ADVERTENTIE)
'I
-mxWMV*
1
Zwanenburg.
Inlichtingen: Telefoon 02907-5304
Zwanenburgerdijk 393.
i
Om een greep' te doen: ze speelde 250
keer Soubrette, 250 keer Nina, 120 keer
Cyprienne, 150 keer Naar het u lijkt, 250
keer Bakersprookje, 200 maal Je kunt het
toch niet meenemen en 450 maal Slippers.
Annie M.G. Schmidt schreef speciaal voor
haar het stuk „En ik dan?” waarin Mary
Dresselhuys 200 maal schitterde. Ook
maakte ze furore in de musical „En nu
naar bed”, waarin ze 350 maal optrad.
Ze sloot zich eerst een jaar aan bij het
Residentie Toneel, later speelde ze vijf
jaar bij Comedia en tenslotte 15 jaar bij de
Nederlandse Comedie.
PARIJS (Reuter). De rechtbank in
Parijs heeft donderdag de Spaanse
auteur José Luis de Villalonga veroor
deeld tot betaling van een boete en scha
devergoeding wegens smaad aan markies
Cristobal Martinez-Bordiu de Villaverde,
schoonzoon van wijlen generaal Franco.
De Villalonga kreeg een boete van ruim
1.250 gulden en moet een schadevergoe
ding betalen van 7.500 gulden Ook de
hoofdredacteur van het blad werd beboet.
„Er is destijds wel over gepraat. Dan
vroeg ik Jons en de kinderen wat ze ervan
vonden. „Niet jubelen mam”, zeiden de
kinderen dan, dat staat zo oud. Daarom
heb ik het nooit gedaan”.
Ze waardeert vooral het Amsterdamse
publiek. „Dat is spits en bijdehand. Ze
lachen snel, begrijpen snel, maar zijn ook
snel weer stil”.
ILONA SCHMIT is door duisternis
tot licht gekomen. Ze schildert pas
enkele jaren autodidactisch en naïef,
daaraan na een geestelijke crisis in 1973
begonnen. Ze overwon zichzelf en toont
nu de zonnige wereld die zij inmiddels
„heeft ingenomen” en anderen bij wijze
van boodschap wil tonen. Het valt alle
maal duidelijk af te lezen aan haar
gouaches efl een enkele olieverf, t.e.m. 5
februari te zien in Galerie Hamer (Het
Tehuis der Naïeven), Leliegracht 38 in
Amsterdam. Ze is in 1945 in het Duitse
Goslar geboren ,ging naar school in
Haarlem, werd secretaresse en daarna
huisvrouw. Ze werkte aanvankelijk met
textiel,en keramische vormen in Zee
land waar ze nu woont. Na een inzin
king begon ze naïef te schilderen zonder
opleiding en er bijzonder veel van af te
weten,
Het is bij Ilona allemaal heel leuk, heel
kleurig, op een bepaalde wijze poëtisch
binnen het kader van het Sinterklaas
rijm, want er spreekt veel speelse humor
uit het werk van Ilona Schmit.
HUMOR ONTBREEKT integendeel in
het wat gedragen-romantische schilder
De helft van de opbrengst is bestemd
voor Picasso’s twee kleinkinderen, de 26-
jange Manna en de 17-jarige Bernard.
Voorts komen voor de erfenis in aanmer
king Picasso’s weduwe Jacqueline en drie
onechte dochters.
Paolo huwde tweemaal. Uit zijn eerste
huwelijk werden (Marina (’50) en Pablito
geboren. Pablito beroofde zich enige
jaren geleden, kort na de dood van zijn
grootvader, van het leven. Uit een tweede
huwelijk kwam in 1959 Bernard ter
wereld. Het waren deze kleinkinderen, die
met name een bres hebben weten te slaan
in de „vriendschappelijk afspraken” die
de andere erfgenamen onder elkaar dach
ten te kunnen maken. Marina en Bernard
kregen nu samen niet minder dan 602
miljoen francs toegewezen.
Figuur komt binnen die landschappen
ook voor, meestal zelfportretten, die een
wat sombere jongeman tonen, precies
iemand die zó schildert als hij moet
doen. De ernst die uit de ogen spreekt
overtuigt ook van de ernst die uit de
doeken wordt gedaan en die niet met
minder dan een gedegen vakmanschap,
genoegen neemt.
De bekendste relatie de Picasso had,
was die met Fran.oise Gilot. Ze schreef
een boek over haar relatie met Pablo, dat
in alle wereldtalen vertaald werd, dat veel
over die Spaanse genie onthulde en dat zal
blijven voortbestaan als een oprecht
„document humaine”.
In zijn latere jaren is Picasso mono
gaam geworden. Het is de Jacqueline van
zijn laatste glorietijd, met wie hij wettig
was gehuwd na de dood van Olga, en die
men met haar strak achterovergekamde
ravenzwarte haren terugvindt in de dure
fotoboeken, waarin de meester werd afge-
beeld als het orakel van Delphi. Zij kreeg
nu van de rechter 240 miljoen francs toe
gewezen.
De uitspraak van de Franse rechter in
het geval van de drie „onechte” kinderen
is van belang voor de Franse juris
prudentie omdat ze tot de eerste beslis
singen behoort die voortvloeien uit een
liberale wet van 1972, waarin de erfge-
naamschap van onechte kinderen nader
wordt geregeld.
93
vc
di
di
el
oi
Sinds 1968 is ze free lance en speelt
steeds in de vrije sector. Daarbij zoekt ze
zelf geschikte stukken, liefst met weinig
decor en weinig medespelenden. Anders
wordt de spoeling te dun. Veel van die
stukken vertaalt ze zelf in het Nederlands.
Zo ook „Spelenderwijs”, dat geregisseerd
werd door Ko van Dijk. Een korte flits van
de twee ruziemakende echtparen is vorige
week op de televisie vertoond.
Tussen haar rollen door moest Mary
ook de moederrol vervullen. Merel en
Petra Laseur zijn hun moeders voetschre-
den gevolgd. Petra Laseur speelt bij het
Publiekstheater, Merel zoekt het half in de
journalistiek, half op het toneel.
In een artikel, verschenen in juni 1976 in
het Franse tijdschrift Lui, had de Spaanse
schrijver Franco’s schoonzoon verweten
zijn relatie met de familie Franco te mis
bruiken om zichzelf te verrijken.
VATICAANSTAD (Reuter). Rafaëls
laatste grote werk, „De gedaanteveran
dering des heren”, is donderdag terugge
keerd naar de Vaticaanse musea, na een
restauratie die vijf jaar heeft geduurd.
ISOLEREND GLAS
KORTE LEVERTIJDEN
warmte isolerend glas
waarop 10 jaar garantie
met 22% rijkssubsidie
levendig kleurgebruik, waar uiter
aard door de onderwerpen bepaald de
groenen overheersen. Lichtplekken, ver
oorzaakt door de zon. die ook zware
schaduwen doet ontstaan, veroorzaken
die wel iets aangezette contrasten.
E
pro
gro
UT
orgai
opge
ten"
opva
socia
Het
Hulï
(maa
Kon
voor
heid
Aa
wool
best:
zelf
die
oprc
foon
kon
dooi
vori
opv:
drar
„bui
gest
avoi
fooi
een
kan
t
De erfgenamen zullen zeer behoedzaam
te werk gaan in het zich ontdoen van deze
gecumuleerde rijkdommen. Drie notaris
sen staan klaar om hen er bij behulpzaam
te zijn. Daarbij zal men rekening moeten
houden met de vingerwijzing die de over
zichtstentoonstelling in Avignon van de
produktie uit de laatste jaren opleverde.
De kunstkenners waren niet al te enthou
siast meer over de inventiviteiten van de
wel zeer oud geworden meester.
Ondanks vele succesrollen op het toneel
heeft ze in de arme jaren Van voor de
oorlog grote problemen gekend. Met Cees
Laseur, die in 1934 haar tweede man werd
na een kortstondig huwelijk met Joan
Remmelts, beheerde ze 12 jaar lang haar
eigen Centraal Toneel, een ervaring die ze
na de oorlog nooit meer heeft willen her
halen. „Er was in die tijd geen sprake van
subsidie”, vertelt ze. „We waren verant
woordelijk voor het hele gezelschap. Het
was één lang constant gevecht om vol
doende inkomsten te krijgen om de
medespelenden te kunnen betalen. Dat
nooit weer, heb ik na de oorlog gezegd”.
In 1918 was Picasso getrouwd met Olga
Kokhlova. In 1921 wordt uit het huwelijk
een zoon geboren, Paolo geheten. In 1933
gaan Olga en Picasso uiteen. Olga over
lijdt m 1955. Ze wilde nimmer scheiden en
schreef, met witte haren getooid, een
boekje over de wilde jaren met de toen
nog tamelijk onbekende meester en zijn
nu ook al beroemd geworden vriendin.
Tóch is het niet de naïviteit van de
zondagsschilders die hoger willen grij
pen en niet kunnen, doch om der wille
van hun aandoenlijke onbeholpenheid
of „primitiviteit” maar al te vaak over
het zadel van het paard-der-publiciteit
worden getild. Evenmin is ze naïef op de
wijze der hoogvereerde en in feite
zeer geraffineerd vakkundig schilderen
de Joegoslaven. Haar werk zit daar
zo’n beetje tussenin.
Zesenveertig jaar lang op de planken en
eigenlijk nog nooit echt gejubileerd. Geen
feest bij het zilveren jubileum, geen feest
toen de drie kruisjes behaald werden en
geen feest bij de 40 jaren.
werk van Joost van Kempen, een der
jonge kunstenaars uit de stal van Gale
rie Mokum, geëxposeerd t.e.m. 9 februa
ri a.s. (O.Z.-Voorburgwal 334). Van Kem
pen is overduidelijk iemand uit de nieu
we figuratie, maar met reminiscenties
aan bijvoorbeeld de Koekkoeken, met
wie hij zijn voorliefde voor bossen, par
ken en oudtijdse huizen en kastelen
gemeen heeft. Een neo-figuratieve
romanticus dus, met in de uitstekend
geschilderde doeken soms een zweemp
je van het magisch-realisme, althans in
de sfeer.
Naïef in de gebruikelijke zin (zoals
bijvoorbeeld kinderlijk naïef) is eigen
lijk geen van de genoemde stijlen. Het is
schilderen om der wille van het vak, den
brode of gewoon om een ongecompli
ceerde wereld uit te beelden. Die wereld
is dan vaak het plattelands- en volksle
ven, met motieven en vormgebruik die
aan volkskunst doen denken, hoewel
deze „kunst” in feite in ons land allang is
uitgestorven, dan wel summier en
beroepshalve wordt teruggevonden in
Hindelooper meubelen en voorgedrukte
borduurlappen. Dit alles is niet denigre
rend bedoeld, want „versiering moet”,
evenals de STER-melk aan het boerenle
ven onttrokken.
Het „tableau de la troupe” van de erfge
namen staat voor meer dan een halve
eeuw kunstgeschiedenis, zoals die in het
liefdesleven van Picasso tot uitdrukking
kwam. De ruzies die onder de onoverzich
telijke rangorde van erfgenamen was ont
staan, kon in het zicht van de bijna on
overzienbare schatkamers nog binnen een
betrekkelijke recordtijd worden opgelost.
Maar het gaat hier om kunst. En het valt
af te wachten of de artistieke nalaten
schap van de schilder op de internationale
kunstmarkt nog datgene opbrengt wat de
experts verwachten. Ook tot de nalaten
schap behoren echter die werken waar
langs al meer generaties van kunstliefheb
bers heenschuifelden in de Parijse musea,
zoals dat van de moderne kunst en in het
Louvre. Deze werken blijven daar han
gen, als afbetaling van de successierech
ten, die op zo’n twintig percent van de
nalatenschap worden gesteld.
geweest”, legt Mary uit. „Cees en ik had
den het zo geregeld, dat ze beiden in het
najaar zijn geboren, zodat ik voorafgaand
aan de geboorte zonder bezwaar het sei
zoen kon uitspelen. Na de geboorte heb ik
inderdaad beide keren enkele maanden
verstek moeten laten gaan, maar langer
dan een half jaar ben ik nooit van het
toneel geweest”.
(Van onze kunstredactie)
PARIJS De zes erfgenamen van Pablo Picasso zijn het ten langen leste eens
geworden over de onderlinge verdeling van de nalatenschap ter waarde van 1,2
miljard Franse francs, ongeveer 636 miljoen gulden. Dat is althans het geschatte
bedrag van de bijna 1900 schilderijen, de 7000 tekeningen, ruim 3200 stuks aardewerk,
1200 beelhouwwerken en ongeveer 30.000 gravures, proefdrukken en wandkleden.
Daarnaast bezat Picasso in Frankrijk nog enig onroerend goed.
Die sfeer wordt bepaald door vrij ster
ke licht-donker contrasten binnen een
A
De opdrachtgever voor de „gedaante
verandering” van Christus voor de ogen
van zijn discipelen, was kardinaal Giulio
de Medici, de latere paus Clemens de
Zevende Hij verstrekte Rafaël de
opdracht in 1517
I
,1
„Hoewel ik ze als baby zelf heb gevoed,
ben ik nauwelijks van de planken
(ADVERTENTIE)
Picasso’s weduwe
Jacqueline. hier
met de schilder op
de foto, heeft
recht op 240 mil
joen francs (ruim
127 miljoen gul
den) uit de erfenis.
Verhuisonderneming
Specialist op gebied van kantoor
inboedelverhuizingen met
Korte Spaarne 21, Haarlem,
tel. 023-326099/075-171700.
Bij Ilona Schmit komt het alles zeer
écht en welgemeend over. Ze is inmid
dels knap genoeg om anders dan „onbe
holpen” te schilderen, maar ze heeft er
een lichtvoetige en plezierig-kleurige
stijl aan overgehouden, die eigenlijk iro
niserend naïef is. Ze gebruikt de geijkte
stijlmiddelen als „platgeslagen” per
spectieven, houterige figuurtjes, stip
pelt j estechniek als het om vegetatie
gaat, lijnig geschilderde gebouwen en
dergelijke Als ze met alleen de dorpse
werkelijkheid weergeeft in boerenerven
met poserende families bijvoorbeeld, en
kermistafereeltjes, maar zich ook waagt
aan symboliek, zijn haar veelvuldig
rondzwevende engelen ook zo maar
gevleugelde buurmeisjes in nachtpon
nen. En daarmee treedt ze dan buiten de
geziene realiteit en binnen de mythe,
maar ook die kan een volkskunstig aan
zien hebben, evenals bij uitstek het
sprookje.
j .'3
Weinig Nederlandse actrices hebben op
de planken zo’n lange en succesvolle staat
van dienst als Mary Dresselhuys. Na haar
debuut in 1930 met „Men trouwt geen
meisjes zonder geld” in de Koninklijke
Schouwburg van Den Haag bij het Ver.
Rotterdamsch Hofstadtooneel van Cor
van der Lugt Melsert, volgden in latere
jaren reeksen rollen in stukken van Sha
kespeare („Naar het u lijkt” is één van
haar favorieten), Molière, Shaw, Thorn
ton Wilder, Anouilh, Somerset Maugham,
Boussain en niet te vergeten Annie
Schmidt.
Al in 1930 maakte ze haar debuut op de
planken. Met ruim 46 jaren als actrice
achter de rug is ze dus hard op weg naar
de halve eeuw op het toneel. Maar van een
oude dame is voorlopig nog geen sprake.
Ook nu beeldt ze de vrouw uit van een
echtpaar net in de middelbare leeftijd en
'het publiek smult ervan.
Nog steeds denkt ze er niet aan om het
wat kalmer aan te doen. Avond-in, avond-
uit staat ze in „Spelenderwijs” van de
Franse schrijver Roger Hanin voor het
voetlicht met Guus Hermus, Henk van
Ulsen en Carlo Gijsbers van Wijk. Ver
moeiend werk, dat ze gedurende de wee
keinden in het De La Mar Theater ver
richt en gedurende de werkdagen in de
provincie.
Tijdens de restauratie is een dikke laag
gele vernis verwijderd, waardoor de oor
spronkelijke kleuren weer in volle glorie
naar boven zijn gekomen.
Het schilderij was in 1797 geconfis
queerd door Napoleon, voor een plaats in
het Louvre. Het werd gevernist omdat
men in die tijd vond dat’ alle antieke
schilderijen bruin moesten zijn, verklaa'K
de hoofdrestaurateur Fabrizio Mancinelli.
Jt
n
Pablo en Franjoise Gilot kregen twee
kinderen, Claude in 1947 en Paloma in
1949, die door de weigering van Olga om
te scheiden en de onmogelijkheid voor
Pablo en Fran.coise om te trouwen, voor
de wet zogenaamde onechte kinderen
waren. De rechter heeft ieder van hen nu
honderd miljoen francs uit de nalaten
schap toegewezen. En hetzelfde bedrag is
bestemd voor de in 1935 geboren Maya, uit
de relatie van Picasso met Marie-Thérèse
Walter.
De Vaticaanse restaurateurs zijn tij
dens hun werk tot de bevinding gekomen
dat de „transfigurazione” vrijwel geheel
het werk van de Renaissancemeester is
geweest. Tevoren had de mening over
heerst dat het grote houten paheel na zijn
dood in 1520 was afgemaakt door zijn
belangrijkste leerling, Giulio Romano.
Met haar leeftijd heeft ze tot voor kort
nooit te koop gelopen. Dat doet een vrouw
niet die er jonger uitziet dan ze is, vindt ze.
Maar toen ze vijf jaar geleden de AOW-
leeftijd bereikte, kon ze er niet meer
onderuit. Ook ditmaal mag iedereen het
weten: Mary Dresselhuys is 70 jaar.So
what? Ze is nog zo sterk en gezond, dat ze
niet aan stoppen denkt. Ze geniet nog van
iedere minuut op het toneel. „Het is een
heerlijk beroep en het publiek vind ik
vreselijk trouw. Als er al egns een stuk is,
dat het niet zo goed doét, dan komen ze bij
een volgend stuk toch terug. Dat is bij de
televisie heel anders. Die is meedogenloos.
Zö lig je aan de top, zo lig je er weer uit.
Op het toneel is dat gelukkig heel anders.”.
Mary Dressel
huys: nooit langer
dan half jaar van
het toneel
geweest.
(ADVERTENTIE)
8
8
J
'1
Boerenfamilie' een der gouaines van I'ana St-twc
4
Ah f
■-
