Verzorgd top-entertainment van Manhattan Tranfer
Boedapest toont
kunst van zeven
Oude songs in unieke
Nederlanders
verpakking gestoken
Pianist Kars boeit
van begin tot einde
Nieuwe scène speelt Harlekijn, noch knecht noch meester
Elke opvoering is een première
Groentjes doen wonderen! Bel nu: 023-319272
H
Philips
batterijen
die gaan
lang mee.
ii'il
Fluit en piano
in zaal Kadens
Aquarium te klein?
I
1%
cultuur in metaal
Kunst
en
MOSSELEN ETEN
f
99
99
RECITAL MET ROMANTISCHE WERKEN
Omvangrijke diefstal
oude schilderijen
PHILIPS
PHILIPS
11
KUNST
19 7 7
FEBRUARI
DINSDAG
1
l
b'
PETER CUYPER TAVERNE
JOHAN VAN KEMPEN
JOHN OOMKES
door Ko van Leeuwen
de
■V.
Openingstijden
van maandag
t.m. zaterdag
van 12.00-
23.00 uur
ft
I0
Deze week onbeperkt
AMSTERDAM Zeven acteurs
en drie muzikanten uit Deurne zijn
al enige tijd op toernee in ons land
met verschillende theatergebeur
tenissen die zijn ontstaan door im
provisaties en clownerie uit voor
bije tijd. Het zijn spelers van het
Kollektief Internationale Nieuwe
Scène. In Amsterdam hebben en
kelen van de groep gedurende een
reeks avonden produkties gespeeld
die al klaar waren. Eén daarvan
was het programma „Jongleurs,
vroeger en nu”, dat Charles Cor
nette en Hilde Uitterlinden speel
den, een ander droeg een erg lang
gerekte titel waarvan de essentie
luidt „Ik denk er over na” en daar
in schitterde vooral Wannes van
der Velden in maatschappij-kri-
tische liederen. Vanavond gaat een
nieuwe produktie van het Kollek
tief in de Stadsschouwburg in Arn
hem in première: „Harlekijn, noch
knecht noch meester”. Donderdag
avond komt het Belgische gezel
schap ermee in de Haarlemse
Stadsschouwburg.
Oi
(ADVERTENTIE)
van
ro-
ADVERTENTIE)
deze
(ADVERTENTIE)
Drie spelers van
het Kollektief
Internationale
Nieuwe Scène,
v.l.n.r. Filip van
Luchene, Charles
Cornette en zyn
vrouw Hilde
Uitterlinden.
(ADVERTENTIE)
moet
5
In Parijs is maandag het nieuwe internationale centrum voor kunst en cultuur
„George Pompidou” geopend. Het centrum is gebouwd in een nogal uitzonderlijk
metalen constructie. Op de foto een blik in de glazen toegangstunnel met de rol
trappen.
Hij schreef eigenlijk erg hoofs, maakte
kniebuigingen naar de bourgeoise. Neen,
wie bij ons Goldoni denkt te zullen zien,
zal teleurgesteld naar huis gaan”.
8
8
POLITIEKE KEUZE
„Het Kollektief heeft gekozen voor de
kant van het volk”, legt Filip van Lu
chene uit. „We spelen niet alleen toneel
omdat het zo’n leuk vak is. Wij gebrui
ken ons vak als een duidelijk middel 'om
anderen iets te vertellen, om te getuigen
van een opvatting. Dat is veel meer dan
theater alleen. We vinden wel dat het
als theater zo goed mogelijk bij het
publiek moet aanslaan. Het spel moet ze
POTSDAM (ADN). Bij een inbraak
in het schilderijenmuseum in Potsdam-
Sans Souci zijn in het weekeinde tien
zeer kostbare werken geroofd. Onder de
buit, waarvan de waarde op verscheide
ne honderdduizenden guldens wordt ge
raamd. bevinden zich een „Portret van
een oude man” van Tintoretto, de „Aan
bidding door de koningen” van Boudon
en een „strijdtoneel” van een onbekende
Italiaase meester.
niet met zijn prachtige techniek; hij
gebruikt haar slechts, in dienst van een
expressief uitbeelden van de composities.
Zijn voordracht is ontdaan van elk
overbodig gebaar en in zijn geladen
vertolkingen toont deze pianist ’n sterk
gevoel voor het aanbrengen van reliëf
door de diverse partijen en een afgewo
gen „clair-obscure” op te bouwen.
Het Hongaarse instituut voor culturele
betrekkingen zocht werk uit van Ad
Dekkers. Jan Dibbets, Van Elk, Lucas-
sen. Jan Schoonhoven Peter Struycken
en Carel Visser. De meesten van hen
zullen naar Boedapest gaan. Het belang
hiervan is onder meer, dat het publiek
in een oosteuropees land in staat wordt
gesteld kennis te maken met voorbeel
den van Westerse kunst. Bij jonge Oost-
europese kunstenaars is voorts de be
hoefte gebleken kunst en kunstenaars te
zien en te ontmoeten. Het plan wordt
uitgevoerd in het kader van het cultu
reel verdrag met de betrokken landen.
Van de reizende tentoonstellingen
wordt de collectie „elementaire vormen”
met 43 werken van 13 kunstenaars in
maart en april in Engeland geëxposeerd.
„Moderne sieraden” van 19 ontwerpers is
reeds in Engeland en gaat dit jaar nog
naar Ierland. Waar mogelijk worden
met de sieraden „Graphics from Mondri-
aan’s country” getoond: dertig bladen
van constructivistische grafische kunst.
Leden van de Nederlandse gemeen
schappen in de diverse Canadese steden
kunnen dit jaar „Dutch posters” ver
wachten. Het is een tentoonstelling van
60 affiches die negen Nederlandse kun
stenaars tussen 1960 en 1970 maakten.
Vorige maand is de tentoonstelling van
Scheepsarcheologie over de Zuiderzee in
het Scheepvaartmuseum in Stockholm
opgesteld. In april is ze in Dusseldorf,
West-Duitsland te zien. Daar is dan ook
„Dutch design for the public sector”, die
vorige maand nog in het Joegoslavische
Zagreb was.
De collectie prenten van politie-carto-
nist Frits Behrendt is in Zwitserland
(Zürich en Genève) en België.
DEN HAAG (ANP). In Boedapest
wordt deze en volgende maand werk
getoond van een aantal Nederlandse
beeldende kunstenaars. Bij gelegenheid
van de opening van de expositie zullen
zij er enkele dagen aanwezig zijn. De
zelfde tentoonstelling zal ook in Polen
worden opgesteld.
Al was zijn weergave van (allereerst)
vier Scarlatti-sonates niet eens bepaald
stijl vol te noemen het pedaalgebruik
bij toonladderloopjes stond mij zelfs be
slist tegen de meditatieve instelling
daarentegen waarmee hij met name de
sonate in f (Andante moderato) naar
voren bracht deed die allesbehalve prin
cipiële kant eraan volkomen vergeten.
Er werd gemusiceerd! En hoe!
Jean-Rodolphe Kars, die in Parijs
werd opgeleid door Jean Doyen, epateert
Verse Zeeuwse mosselen, gekookt in witte wijn, met
diverse groenten en geserveerd met twee sausjes en
stokbrood. 12,50 p.p. Kleine Houtstraat 70
Haarlem
Telefoon 023-320885
AMSTERDAM. Adam Paul van het
Amerikaanse vocal kwatet de Manhat
tan Transfer tijdens de finale van
hun show in een bij rockers zo geliefd
motorjack gestoken spuwt de woor
den bjna uit: „You wanna encore? You
get it”. Hij kamt zijn kuif nog eens op
en loopt uitdagend heupwiegend naar de
rand van het podium. Het publiek in de
gisteravond voor amper zestig procent
bezette Nieuwe Rai Concertzaal kon er
niet genoeg van krijgen en genoot met
volle teugen van fantastisch en verzorgd
top-entertainment.
Close-harmony groepen of andere ar
tiesten die op een grote vocale vaardig
heid kunnen bogen zijn er meer, maar
het unieke van de Mahattan Transfer zit
’m in de verpakking. Live ziet het vier
tal er zeer aantrekkelijk en levenslustig
uit, terwijl knappe choreografietjes, Vlie
gensvlugge verkleedpartijen en razends
nelle gimmicks hun veelal uit de jaren
vijftig afkomstig materiaal nieuw leven
inblaast. De Mahattan Transfer „covert”
namelijk niet allen, maar doch voor
ziet oude liedjes van een op maat gesne
den nieuw jasje of parodieert op een
uiterst komische manier.
Brein achter de groep is hun arran
geur en comboleider Ira Newbome
overigens een meer dan verdienstelijk
gitarist van hem is het concept en de
invulling daarvan afkomstig. Alan Paul
(tenor), Tim Hauser (bariton), Janis Sie
gel (alt) en Laurel Massé (sopraan) vor
men een goedogend, contrastrijk kwar
tet dat al jarenlang dat concept bij-
schaaft, uitdiept en verrijkt tot een suc
cesformule. Met uitzondering van de
sterk op Hemingway lijkende Hauser
die dan ook minder solieert beschik
ken ze over een meer dan normaal
stembereik, hetgeen het de groep mak-
kelijiker maakt voor een grote afwisse
ling in de programma-opbouw zorg tet
dragen. Gospel, ballads, rock roll,
croonerwerk, hop, alles wat maar naar
de jaren vijftig riekt, komt aan de
beurt.
Vanaf de eerste akkoorden staat het
geheel als een huis. Een stevig musice
rend combo (gitaar, piano, bas. drums,
orgel, percussie) levert de juiste onder
houw voor de energieke aanpak van het
Transfer-kwartet, dat dadelijk een visi
tekaartje afgeeft met That Cat is High
en vocaal schittert in Gimme some Skin.
Het tempo waarin de anderhalf uur
wordt volgemaakt, ligt haast absurd
hoog, al wordt zo nu en dan wat gas
teruggenomen tijdens een ballad, zoals
in We’ll be together again dat direct
Sedert 184'4
Gierstraat 52-56 - Haarlem - Tel. 023-312992
ROOD: NORMAL DUTY. GOUD- HEAVY DUTY, ZWART DOUBLE DUTY.
AMSTERDAM. Een laaiend en
thousiast publiek bracht gisteravond op
niet mis te verstane wijze hulde aan een
van de jonge pianistische talenten van
onze tijd: Jean-Rodolphe Kars. Begrijpe
lijk, die unanieme opgetogenheid, want
het spel van deze 29-jarige, in India
geboren Oostenrijker, boeit van begin tot
eind.
Filip van Luchene, eveneens speler bij
het Kollektief, neemt het woord van
Cornette over: „In dit stuk laten we een
groepje mensen zien dat om de een of
andere reden in de gevangenis terecht
gekomen is. Ze hebben even gratie ge
kregen en willen dan hun ervaringen
vertellen. Daarmee willen ze trachten
anderen voor de gevangenis, de arm der
wet, te behoeden, maar ze laten daar
naast wel degelijk een kritisch geluid
horen. Dat laatste is natuurlijk niet de
bedoeling geweest van degenen die het
groepje gratie verleende. Daarom eindigt
het stuk ook weer met opsluiting. Hoe
dan ook, er blijft een waarheid overeind
SLAGERSROOKWORST
heerlijk bij stampot, nu ook
nog voordelig bij
v. d. Geest
Keurslagerijen
Charles Cornette over Harlekijn:
„Aanvankelijk vroegen we Arturo Corso
of hij voor ons de Knecht van twee
meesters van Goldoni kon regisseren. Dat
zag Arturo niet zitten. Het stuk werd
door ons wat uit elkaar gehaald en
samen met Arturo zijn er veel nieuwe
delen ingevaagd. Filip van Luchene
heeft er toen een vertaling van gemaakt,
niet eenvoudig, want de essentie die in
het Italiaans doorklinkt moet in zo’n
vertaalde tekst blijven bestaan. De hui
dige versie is heel anders dan het oor
spronkelijke stuk van Goldoni. Je zou
het een metafoor van een verburgelijkt
auteur kunnen noemen. Goldoni was al
lang geen echt commedia dell’arte meer.
Dat merkte je allemaal in Beethovens
Sonate opus 81a in Es, „Les Adieux”,
die op die manier vervuld was van
spanningsrijke contrasten, maar met be
houd van een klassiek totaalevenwicht.
Kars’ eveneens opmerkelijk aan de dag
tredende intuïtie voor het afwegen van
hoofd- en bijzaken, werd wel heel duide
lijk in Thème et Variations opus 73 van
Fauré. Nooit zal een door de componist
als omspeling bedoelde figuur bij deze
vertolker ongemotiveerd uit die achter-
grondfunctie worden gelicht. En waar
de muzikale lijn ook maar even iets
cantilene-achtigs krijgt, laat deze
manticus de toon zingen.
Manhattan Transfer tijdens een van de vele liedjes anno de jaren ’50 in de RAI-
Congreszaal in Amsterdam. (Foto Kuno Grommers)
HEAVY
°UTY
Romanticus, ja, vanzelfsprekend. En
dan louter en alleen gebruikt in positie
ve betekenis. Want wie een publiek zo
kan meenemen in Schuberts’ „Wanderer
Fantasie” (in feite een verkapte sonate
met cyclisch principe, waarvan de delen
in elkaar overgaan), zonder een moment
van inzinking, heeft artistieke inlevings-
en uitbeeldingsvermogens van de hoogste
orde. Kars’ pianistiek werd hier optimaal
uitgebuit en bewerkstelligde een ver
smelting van de liedachtige en virtuoze
bestanddelen, die Schuberts’ opus 15 tot
zijn recht deed komen «op een manier
die terecht een ware ovatie uitlokte.
de hele avond interesseren, maar in het
verloop van het stuk moet onze politieke
keuze duidelijk worden. Arturo Corso
heeft twee versies van Harlekijn ge
maakt. De laatste hebben we gekozen.
We hebben open repetities gehouden,
toegankelijk voor het publiek en we
hebben ook de mening van de toeschou
wers gevraagd. Gelukkig hebben we niet
over belangstelling te klagen gehad.
Oorspronkelijk werd er bij Harlekijn
bijna geen muziek gemaakt. Dat hebben
we veranderd. Er zijn verscheidene
strijdliederen in verwerkt, onder meer
ook uit het Chileense verzet. De muziek
komt vooral uit Italië, uit wat Dario Fo
(ook auteur van Mistro Buffo, red.) bij
een bracht. Maar in Harlekijn zit ook
Vlaamse volkscultuur verwerkt, liede
renmateriaal van eigen bodem”.
Kollektief Internationale Nieuwe
Scène legt elke produktie vast op gram
mofoonplaten, die in eigen beheer wor
den uitgegeven. „Want”, zegt Filip van
Luchene tenslotte, „Je hebt platenpersers
en platenafpersers”.
„Harlekijn, noch knecht noch mees
ter” is een toneelwerk dat gemaakt is
door de Italiaan Arturo Corso, die ook
lid is van het Kollektief. Hij en de
andere spelers zijn - evenals de muzi
kanten - voortgekomen uit de Mistero
Buffo-produktle, die een aantal jaren
geleden zoveel succes oogstte. Het gezel-
schap van toen heeft zich inmiddels
gesplitst in twee spelersgroepen, het In
ternationale Kollektief Nieuwe Scène en
De mannen van de Dam. Allebei zijn ze
op hun eigen manier bezig met maat
schappij-kritisch theater.
HAARLEM. Onze muziekmedewer
ker, de fluitist Johan van Kempen en
zijn vaste begeleidster, de pianiste Ineke
Don. geven aanstaande donderdagavond
(20.15 uur) een recital in concertzaal
KADENS in de Smedestraat. In dit „ex
tra” concert, dat buiten de verschillende
series valt die de Stichting Kadens dit
seizoen te bieden heeft, zijn enige bij
zondere composities te beluisteren in het
genre waarin het dan optredende duo
zich de afgelopen jaren speciaal heeft
onderscheiden: de Franse fluit-pianolite-
ratuur uit de eerste helft van deze eeuw.
Onder meer zal uitvoering worden ge
geven aan de in 1924 geschreven Passa-
caille van Rhené-Baton: de componist
die destijds in Nederland bekend werd
als dirigent van de zogenaamde „Kur-
haus-concerten” in Scheveningen, waar
op hij orkestwerken van de toenmalige
moderne Franse componisten (Debussy,
Ravel, Roussel) bij het Nederlandse pu
bliek introduceerde. Johan van Kempen
en Ineke Don verzorgden in 1974 de
Nederlandse radio-première van
„impressionistische” Passacaille.
Voorts zal het duo Van Kempen -Don
een Suite, uit 1927, van Auguste Cha puis
(een leerling van Cépar Franck) uitvoe
ren en zullen daarnaast nog composities
van Bach, Gaubert en Carf klinken.
Ineke Don speelt ter afwisseling van de
gezamenlijk te vertolken werken in dit
programma, drie pianosoli van respectie
velijk Scarlatti. Schumann en Van
Kempen.
volgt op een fijnzinnige versie
Woody Herman’s Four Brothers.
Tijdens een introductie door Hauser
slagen de andere drie erin zich om te
kleden voor Don’t let go, een r b
nummertje, dat door Janis Siegel aan
stekelijk wordt gebracht. In My Heart’s
Desire gaat het er wat sensueler aan toe.
Prima ouderwetse koortjes, maar ook
het adequaat overnemen van de leadvo-
calen bestempelen de Manhattan Trans
fer tot de beste in dit genre. Laurel
Massé, t°cb al bet type van de doortas
tende tante, komt bij de laatste uithaal
met een nieuwtje. Ze springt als een
volleerd rockzanger omhoog (ik zie dat
bijvoorbeeld Todd Rundgren op pumps
nog niet doen). Solistisch als een eerste
klas vamp in Scotch Soda doet ze het
ook heel best, al imponeert haar enorme
bereik nog meer dan haar fraaie fysiek.
Dam Paul zet op zijn beurt een per
fect Mexicaantje neer, krijgt de lachers
op zijn hand en groeit tot grote hoogte
in wat Latijns-Amerikaans werk, waarin
de anderen inmiddels vanzelfspre
kend al weer omgekleed goed steu
nen. Java Jive (gewaagd tekstje), het
van een snelle choreografie voorziene
You can depend on Me, het mooie
Chanson d’Amour. Je voulais te dire en
Candy worden opgevolgd door rappe
praat van Tim Hauser die als El Dorado
Candy („the fastest talking d.j. around”)
wat de mist in gaat. Paul met het
stemmetje van een Frankie Valli paro
dieert vervolgens gelukkig foutloos,
compleet met de striptease van een ge
vierd rockzanger. Een schitterende finale
waarvan het publiek intens geniet. De
Mahanttan Transfer mag als dank liefst
driemaal terugkomen.
„Noem het maar een eerste echte
voorstelling, premié re is zo’n beladen
woerd. Wij beschouwen elke opvoering
als een première. Er komt toch telkens
weer nieuw publiek”, zegt Charles Cor
nette, als we de ochtend na een voor
stelling in theater Frascatie praten over
„Harlekijn”. Bijna het voltallige gezel
schap is aanwezig, nog wat slaperig,
maar wel voldaan over de ervaringen in
de hoofdstad, waar het publiek de voor
stellingen royaal bezoekt.
en die is dat je samen sterk
worden, je organiseren om daardoor be
staande systemen te veranderen”.
Wie de eerdere voorstellingen van dit
Belgische gezelschap gezien heeft, weet
dat het protest hier in zij het duidelijke,
toch gematigde vorm klinkt. De vuisten
worden in alle vriendelijkheid gebald,
maar het gebaar is er daarom niet
minder resoluut om. Er is trouwens
sprake van een groep acteurs die zijn
vak kenit. Eerdere optredens in ons land
van dit Kollektief houden op z’n minst
een belofte in.
