Meeste mensen weten niet
hoeveel water ze gebruiken
I
J
Schroeven-
bedekkers
Kleurengids
Fraais voor badkamer
Gegarandeerde schroevedraaiers
LANDBOUWHOGESCHOOL DOET ONDERZOEK
NAAR HUISHOUDELIJK ENERGIEVERBRUIK
WIJNKAST
11
'4
Klok op
slot
i
fl
Aantrekkelijk
Minder gelukkig
Keuken te klein
Watermeter
I
De meeste mensen voelen er niets voor om op het huishoudelijk
waterverbruik te bezuinigen, zelfs niet als het dubbel zo duur zou
worden; de meesten weten trouwens niet hoeveel water ze ver
bruiken.
Huisvrouwen die een afwasmachine hebben, verrichten over het
algemeen minder huishoudelijk werk zoals stofzuigen, wastafels
schoonmaken en dergelijke dan huisvrouwen zonder zo’n apparaat.
Het gebruik van een afwasmachine leidt niet noodzakelijk tot een
groter water- en energieverbruik Bepalend is de mate waarin men
het vaatwerk voorspoelt of niet
r
i
I
a
»-
r <7
I
S/
A '1
9,
at-
vervangen
o
Informatie
Mej. van Dijk en me/. De Zeeuw op
wetenschappelijke wijze aan de afwas.
Het overgrote deel van de studen
ten in de huishoudwetenschappen
zijn meisjes, maar dat betekent
bepaald niet dat deze studierichting
opgezet zou zijn „om meisjes de
kans te geven om ook ingenieur te
worden”.
„Vroeger was huishoudelijk werk
geen probleem Door systematisch
te onderzoeken welke problemen
het voeren van een gezinshuishou
ding met zich meebrengt, ontstaat
er inzicht in dat „onbetekenende”
huiswerk. De algemene opvatting is
dat het huishoudelijk werk dank zij
de moderne technische hulpmidde
len geen belasting van grote beteke
nis meer behoeft te veroorzaken
Daar staat echter tegenover dat het
gezmsbestel zoveel ingewikkelder is
geworden, dat er veel meer bewust
overleg nodig is Het voeren van een
huishouding is daardoor een tijdro
vende en vaak ook vnjheidberoven-
de zaak geworden Wetenschappe
lijke begeleiding daarvan is geen
luxe, maar een dwingende eis van
deze tijd”
I
I
1
I
I
if-
ij-
er
I.-
1%
-■
a
t
B
ro
of
43
S
I
t -
i -
Ondanks het feit dat de Land
bouwhogeschool de huishoudwe
tenschappen niet heeft opgezet om
vrouwelijke studenten een betere
studiekans te geven, gelooft prof.
Visser dat „haar” studierichting
toch wel een belangrijke rol speelt
bij de vrouwenemancipatie. „Door
op wetenschappelijk niveau aan
dacht te besteden aan het werk dat
de vrouw in de huishouding ver
richt, wordt deze arbeid op haar
waarde beoordeeld' betoogt zij
Mevrouw drs. A. G. Boelmans,
verantwoordelijk voor de sociologi
sche kant van het onderzoek, vult
aan dat deze onderwerpen voor de
vakgroep bijzonder aantrekkelijk
zijn omdat ze van duidelijk maat
schappelijk belang zijn en daar
naast zowel technische als sociale
aspecten kennen. Door de studen
ten wordt met name het maatschap
pelijke belang van de water- en
energieproblematiek erg gewaar
deerd. De studie sluit daardoor dui
delijk aan bij de groeiende behoefte
aan wetenschappelijk onderzoek
dat past bij vragen uit de samenle
ving.
Mevrouw Boelmans: „Ook bij de
staf bestaat een duidelijke belang
stelling voor maatschappijgerichte
problemen. Dat blijkt onder andere
uit het feit dat we deelnemen aan
een studiegroep over het huishou
delijk waterverbruik in de toe
komst. Dat is een probleem waar
ook wij ons ernstig zorgen over
maken”.
Als men een bepaalde kleur verf wil hebben kan men natuurlijk
goed terecht bij de verfhandelaar. De mengmachine is een prachtig
instrument om de „verf naar smaak" te krijgen. Men moet dan wel
een staaltje mee nemen van iets waar men de kleur mee wil
combineren, zoals een stukje gordijn, vloerbedekking enz. Sikkens,
producent van Valspar, is nu naar de klant toegekomen. Het heeft
een boekje samengesteld met allerlei wetenswaardigheden en voor
al nuttige tips en afbeeldingen over kleur en kleurgebruik. In de
„Valspar kleur-ideeëngids”, die bij de dealer te krijgen is staan
voorbeelden van interieurs, die op verschillende manieren in kleur
gezet zijn met muurverf en lak. Een aardig idee in de gids is, dat er
daarnaast ook een tekening van datzelfde interieur staat, die men
zelf kan inkleuren om het effect te bekijken. Achterin het boekje
zijn de kleurenkaarten van Valspar-hoogglanslak, zijdeglanslak,
muurverf, muurfaser, betonverf en Ceta-Bever transparant satin
opgenomen.
Het Zwitserse merk Goldi (geïmporteerd door Beiersdorf, Sarp-
hatikade 3, Amsterdam) heeft zich gevoegd bij de rij „tegelverfraai-
ers”. Goldi is een assortiment van zelfklevende tegeldecoraties,
bestaande uit 25 motieven op het bekende tegelformaat van 15 bij
15 cm. De plaktegels zijn bestand tegen damp, vocht en inwerking
van reinigingsmiddelen. Ook voor verkleuren en omkrullen zo
meldt de importeur hoeft men niet bang te zijn. Als het moet kan
men de zelfplakkende tegels weer vervangen door andere. Men kan
volgens het oude principe van de echte tegels een bepaald
motief samenstellen uit zeer verschillende tegels. Dat gebeurt dan
op posterformaat.
Dat zijn enkele opvallende resul
taten uit onderzoekverslagen die
onlangs aan de vakgroep Huishoud
kunde van de Landbouwhoge
school werden gepresenteerd. Vol
gens mevrouw prof. drs. C. W. Vis
ser, hoofd van deze vakgroep, zijn
deze verslagen aardige illustraties
van het onderzoek naar de huishou
delijke water- en energieproblema
tiek aan de Landbouwhogeschool.
stelt op een schoon aanrecht, dat ze
het gemak van de afwasmachine
die de hele vaat één keer afwast
minder belangrijk vinden dan het
feit dat het aanrecht leeg is”.
Om deze veronderstelling te toet
sen heeft Anneke van Dijk ook
nagegaan hoe „rein” de huisvrou
wen uit haar steekproef waren Dat
deed ze aan de hand van vragen
naar o.a. de grote schoonmaak in
’t voorjaar, een vaste dag- en week
indeling en de strijkgewoonte. Ze
ging ervan uit dat huisvrouwen die
in het voorjaar een grote schoon
maak houden (of dat nu nodig is of
niet), die de hele was nog strijken en
die hun huishouden volgens strak
ke regels voeren „reiner” zijn.
Uit vergelijking van deze resulta
ten met de afwasgewoonten bleek
inderdaad dat de meer op „rein
heid” ingestelde huisvrouwen meer
water gebruikten omdat ze de
afwas voorspoelden en ook tussen
door met de hand bijvoorbeeld de
koffiekopjes afwasten.
Prof. Visser: „Het lijkt duidelijk
dat het waterverbruik sterk aan
persoonlijke normen is gebonden
Mensen die strengere opvattingen
hebben over zindelijkheid hebben
nu eenmaal een ander verbruiks-
patroon dan degenen die daar wat
makkelijker over denken”.
De onderzoeken van Annelies de
Zeeuw en van Anneke van Dijk
werden uitgevoerd in opdracht
„van buiten”. Het onderzoek naar
de invloed van watermeters was
door het Rijksinstituut voor de
Drinkwatervoorziening aange
vraagd en het afwasmachine-
onderzoek door de SAVA, de stich
ting die zich bezighoudt met recla
me en voorlichting over afwasma
chines met het doel de verkoop
daarvan te stimuleren.
Voor wie het nog niet wist: als
u ergens schroeven in wilt draai
en, maar u wilt de schroef zelf
onzichtbaar maken, dan kan dat.
Plasplugs heeft zogeheten screw
covers, schroevenbedekkers
dus. Het gaat om ringetjes mét
een afsluitdopje. De tekening
spreekt voor zich. Het kan zelfs
nog simpeler. Wanneer men een
schroef in het materiaal heeft
gedreven kan men als die
schroef verzonken is een dop
je op het schroefgat klem zetten
Bij hetzelfde merk Plasplugs
(importeur in Nederland P. Bel-
laart jr„ Hoogend 12, Sneek)
heeft men ook allerlei soorten
pluggen. Er is er bijv, één voor
gipsplaten. Als men de plug door
en door heeft geduwd, springen
de vleugeltjes aan het uiteinde
open, zodat er een soort weer
haak of splitpen ontstaat. De rib
bels op de plug zorgen ervoor
dat deze goed vast grijpt in het
materiaal. Een andere plug is
speciaal bestemd voor het beves
tigen in holle materialen, ook
weer volgens het splitpenmodel.
Weer een andere, korte, gerande
plug is bestemd voor het vastma
ken in spaanderplaat.
„Onzin”, zegt prof. Visser. „Het is
wel waar dat met de opkomst van
de huishoudwetenschappen het
aantal meisjes aan de Landbouw
hogeschool sterk is toegenomen (op
het ogenblik een kwart van het
totaal), maar deze twee ontwikke
lingen hebben niets met elkaar te
maken. Er zijn trouwens ook jon
gens die huishoudwetenschappen
studeren. Op elke twintig studenten
die we jaarlijks krijgen zijn altijd
wel drie of vier jongens. Vroeger
kwamen er inderdaad alleen maar
landbouwmeisjes”
De maatvoering is aangepast
aan de Europese normen Er zijn
allerlei soorten en maten van
deze schroevedraaiers (zowel
voor doe-het-zelvers als voor
professionals), zowel geïsoleerd
als met-geïsoleerd.
Dezelfe firma Vogelsesang
heeft ook in de gereedschapsse-
rie Unior-Extra enkele nieuwig
heden zoals een rillewaterpomp-
tang van 300 mm, een nijptang
van 250 mm en een combinatie-
tang met aan de punt een draad-
oog. Vogeiesang. heeft ook de
import van de KDS-WISVO-
rolbandmaten en meetlinten.
De resultaten van dit soort onder
zoekingen worden ter beschikking
van de opdrachtgevers gesteld, die
ze naar eigen inzicht mogen
gebruiken.
Het onderzoek dat Annelies de
Zeeuw instelde naar de invloed van
watermeters is wat dat betreft goed
gevallen. Dat onderzoek was
bedoeld als een proef die moest
uitwijzen of een uitgebreider onder
zoek zinvol was en dat heeft ze
aangetoond. Op het ogenblik is er in
de provincie Utrecht dan ook een
uitvoerig onderzoek aan de gang
naar de invloed van watermeters op
het watergebruik waarbij het
onderzoek van Annelies als model
wordt gebruikt.
De SAVA is waarschijnlijk min
der gelukkig met de uitkomsten van
het onderzoek waarom ze had
gevraagd. Prof. Visser: „Als er din
gen in het rapport staan die de
opdrachtgever minder prettig vindt
mag hij die weglaten, maar in onze
verslagen die iedereen na overleg
met de staf mag inzien, blijven ze
uiteraard wel staan. De opdrachtge
ver heeft daar geen enkele invloed
op”.
Prof. Visser is best gelukkig met
deze opdrachten omdat ze een
dankbare aanvulling vormen op het
eigen budget van de vakgroep. „Na
25 jaar begint men eindelijk in te
zien dat de problematiek van de
huishoudvoering een volwaardige
plaats verdient in het wetenschap
pelijk onderzoek”.
Mevrouw Visser hoopt op meer
van dit soort projecten. De onder-
zoekcapaciteit van de Vakgroep
wordt er aanzienlijk door uitge
breid omdat men meestal wel de
kans heeft om naast de vragen die
namens de opdrachtgever gesteld
moeten worden ook nog „eigen”
vragen in te lassen. Daardoor kan
onderzoek worden gedaan dat
anders onmogelijk zou zijn. Prof.
Visser: „We zouden best meer
opdrachten willen hebben, onder
ahdere op het gebied van de huis-
houdapparatuur. Misschien dat de
overheid dit soort projecten wil
aanpakken, of grote bedrijven”.
Het onderzoek van de vakgroep
Een woordvoerder van de SAVA
vertelde dat er in ons land maar 8,6
percent van de huishoudens een
afwasmachine staat. Daarmee
staan we ergens onderaan in de rij
van afwasmachinegebruikers. In de
VS heeft 25 percent van de huishou
dens zo’n apparaat en in de Scandi
navische landen ongeveer 15 per
cent. De oorzaak: de Nederlander is
doorgaans zuiniger en bovendien is
onze keuken eigenlijk te klein voor
een afwasmachine.
„De oliecrisis van 1973 is ook aan
de vakgroep Huishoudkunde niet
ongemerkt voorbijgegaan: het was
de stoot die het energieonderonder-
zoek binnen de vakgroep op gang
heeft gebracht”, aldus mevrouw
Visser. Mede op verzoek van de
studenten werd er dat jaar begon
nen met een werkcollege over ener
gie en water en dat was de start van
een lange serie onderzoeken en
onderzoekjes over deze onder
werpen.
Annelies de Zeeuw: „In de prak
tijk blijkt wel dat de mensen min
der water gaan verbruiken als ze
weten dat met behulp van een
watermeter het verbruik van een
huishouden kan worden gevolgd,
maar dat betekent niet direct dat de
prijs van het water van invloed is op
het watergebruik. De meeste men
sen zeiden desgevraagd dat ze niet
konden of wilden bezuinigen, ter
wijl ze het dus ongemerkt wél
deden
Veel mensen weten ook niet hoe
veel water ze gebruiken en wat ze
daarvoor moeten betalen en ook dat
wijst er op dat je niet simpelweg
kunt stellen dat de prijs van het
water de belangrijkste factor is. Het
is allemaal veel ingewikkelder, en
uitvoeriger onderzoek naar de hou
ding van de bevolking ten aanzien
van het waterverbruik zal moeten
leren welke factoren nu precies van
belang zijn”
Anneke van Dijk: „Alleen al het
feit dat zes van de negentien huis
vrouwen die ik in het onderzoek
heb betrokken zeiden dat ze geen
nieuwe afwasmachine zouden
kopen als de huidige het begaf,
maakt duidelijk hoe sterk bepalend
de persoonlijke houding van de
bezitsters van afwasmachines is ten
aanzien van het gebruik ervan.
Ook in de praktijk van alle dag
blijkt dat. Huisvrouwen die gewend
zijn om de vaat af te spoelen voor
dat ze wordt afgewassen, doen dat
ook als ze een afwasmachine heb
ben daardoor is het waterver
bruik van deze categorie zeker zo
hoog als dat van de huisvrouwen
die geen afwasmachine hebben
Bovendien wassen deze afwasma-
chmebezitsters ook nog vaak met
de hand af, zo tussendoor. Het zou
best kunnen dat deze groep huis
vrouwen bijvoorbeeld erg veel prijs
Rial Beveiligin
gen BV (postbus 56,
Didam) heeft een
manier ontdekt om
bijvoorbeeld een
antieke klok „muur
vast” op te hangen.
Men moet het haak
je waaraan de klok
tot nu toe hing door
een holle stift, die
door middel van een
gevende koperen
dekplaat van 6 cm
schuift tot tegen het
achterschild van de
klok In de kop van
de stift wordt het
geheel vastgezet
met een verzonken
slot. Dit slot ook
bruikbaar voor kis
ten en kasten kost
75,-
Vogeiesang BV (Abr. van Bey-
erenstraat 13, Rotterdam), fabri
kant van de WISVO-
gereedschappen, brengt een
compleet nieuw programma
schroevedraaiers op de markt,
die en dat is iets bijzonders
onbeperkt worden gegaran
deerd (onoordeelkundig gebruik
uitgezonderd). Dat wil dan zeg
gen. dat als een schroevedraaier
na bijvoorbeeld 5 jaar kapot
keilbout in de muur
verankerd zit Daar
op hangt men de
klok, waarna over
de stift een afge
schuinde en daar
door geen grip
gaat, deze gratis
wordt.
De WISVO-schroevedraaier is
gemaakt van een speciale lege
ring hoogwaafdig chroom-
vanadiumstaal Het trans-
parantrode zeskantige heft ligt
beter in de hand dan de oudere
Huishoudkunde van de Landbouw
hogeschool is nog wel grotendeels
gericht op de problemen uit de
praktijk van de huishouding, maar
gaandeweg wordt meer aandacht
besteed aan fundamentele zaken
Er bestaan plannen om het gedrag
van de huisvrouw en de daaraan
ten grondslag liggende persoonlijke
instelling te bestuderen, Daarbij
komt dan ook aan de orde haar
houding ten opzichte van de huis
houdelijke hulpmiddelen, waar het
water en andere energiebronnen
toe gerekend kunnen worden. Toch
zal volgens mevrouw drs. Boelmans
het praktijk gericht onderzoek de
belangrijkste plaats blijven inne-
nem, „omdat de Wageninger nu
eenmaal niet tot zuiver wetenschap
pelijk onderzoeker wordt opge
leid”.
Bijna alle afgestudeerden komen
terecht in praktijkfuncties bij con
sumentenorganisaties, beleidsafde
lingen van ministeries, het bedrijfs
leven, inspraakorganisaties en der
gelijke.
De firma „Vos Drankenservi
ce” is met een nieuwigheid geko
men, die bij de wijndrinkers
vóór- en tegenstanders zal ont
moeten. Het gaat hier om een
zogeheten Vinocave (wijnkelder
tje dus), de kruising tussen een
koelkast en een mini-
kelderruimte. Echte wijnken
ners zullen gruwen bij het zien
van deze onpersoonlijke kast,
waarin de flessen stofvrij en
zakelijk zonder sfeer en kijk
op de etiketteringen opgetast
liggen. Vos noemt het een ideale
tussenkelder, zowel voor de par
ticulier als voor de restaurateur.
Hij zegt: „In het gunstigste geval
beschikt men over een koelkast
en een kelder, terwijl de daar
voor in aanmerking komende
wijnen op kamertemperatuur
moeten worden gebracht. Met de
Vinocave, die twaalf vakken
heeft, met een totale capaciteit
van ca. honderd flessen, wordt
het gehele temperatuurgebied
van +7 tot 17 graden Celsius
bestreken en de wijnen liggen
trillingvrij Er wordt een con
stante vochtigheidsgraad
gehandhaaf van 70 graden, de
ideale omstandigheid om wijn te
conserveren en te laten ontwik
kelen". De kast is voornamelijk
bedoeld voor bedrijven en voor
particulieren, die niet over een
kelder beschikken.
Voor de nabije toekomst staan er
geen nieuwe water- en energiepro
jecten op het programma van de
vakgroep Huishoudkunde met een
zo duidelijk praktisch nut als het
zojuist afgesloten onderzoek over
waterverbruik en watermeters van
Annelies de Zeeuw en het
afwasmachine-onderzoek van
Anneke van Dijk.
Uit beide onderzoeken is name
lijk duidelijk gebleken dat de hou
ding van de huisvrouw en haar
gezin tegenover bijvoorbeeld het
waterverbruik van zo’n enorm
belang is. dat het wenselijk is om
daaraan eerst eens uitvoerig aan
dacht te besteden.
