ONWETTIGE BETALINGEN AMERICAN
China in VS
AIRLINES AAN LEDEN VAN CONGRES
JORDAANSE
KONINGIN
OMGEKOMEN
Genieten van vrijheid
F
ARGENTINIË BOOS
OVER UITLATINGEN
PREMIER DEN UYL
vermoedelijk niets oplossen
Spanje verbiedt
berichten over
ontvoeringen
R
Veel spionnen
uit Rusland en
Deense verkiezingen zullen
r
1
VOOR HET EERST NA 40 JAAR RUSSISCHE AMBASSADEUR IN MADRID
Opportunisme
Probleem
VLIERTAK
VLOETJE
ESDOORN
Premier Jörgensen: Verdeeldheid in parlement verontrustend”
BINNEN- EN BUITENLAND
3
DONDERDAG
10
FEBRUARI
19 7 7
t
door Nico Scheepmaker'
i
(Van onze redacteur in Scandi
navië, Henk Ruyssenaars)
KOPENHAGEN. Voor het
grootste deel van de 37z miljoen
kiezers van Denemarken is het
nog steeds een raadsel waarom
op 17 februari verkiezingen
worden gehouden. De enigen
die dat wel lijken te weten, zijn
uiteraard de partijleiders en
premier Anker Jörgensen zelf.
(Van een speciale verslaggever)
MADRID. Madrid krijgt na veertig jaar weer een ambassadeur
uit Moskou. Gisteren maakte de Spaanse regering bekend dat ze
diplomatieke betrekkingen gaat aanknopen met de Sovjet-Unie, Hon
garije en Tsjecho-Slowakije. Al eerder werd dezelfde overeenkomst
bereikt met Polen, Roemenië, Bulgarije en Joego-Slavië.
De Franse archeologe Frangoise Claustre en haar echtgenoot Pierre
gemeten van een maaltijd in een restaurant te Perpignan. Na 31
maanden gevangengehouden te zijn in de woestijn van Tsjaad door
rebellen, zijn de Claustres thans bezig aan hun pas verworven
vrijheid te wennen.
lip'
(Tijfel
Senaat,
Spanje normaliseert relaties
J
met drie Oosteuropese landen
KONINGIN ALIA
■<3
gisteren eenstemmig dat dit „niet meer
dan logisch” was.
(Van onze redacteur in de VS)
WASHINGTON. Een groot aantal
functionarissen van China en het Oost
blok in de Verenigde Staten houdt zich
volgens Clarence Kelley, directeur van de
FBI, bezig met spionage en is direct ver
bonden met de inlichtingendiensten van
hun land van herkomst.
Volgens Kelley, die gisteravond sprak
voor een juristenvereniging in Kansas
City, waren er in juli 1961 806 vertegen
woordigers van het Oostblok in de VS,
tegen niet minder dan 1955 in december
van het afgelopen jaar. Kelley, die vroeger
politiechef was in Kansas City, beheert de
federale politie sinds 1973. Hij staat op de
nominatie om te verdwijnen, hoewel hij
formeel voor negen jaar is benoemd.
Een bericht in het onafhankelijke blad
La Opinion zei dinsdag dat diverse Euro
pese en Canadese leiders, onder wie de
Oostenrijkse kanselier Bruno Kreisky en
de Nederlandse premier, Joop den Uyl,
aan secretaris-generaal Kurt Waldheim
van de VN telegrafisch hadden geprotes
teerd tegen „voortdurende schending van
de mensenrechten” in Argentinië.
Het blad gaf de tekst van het telegram,
waarin aan Waldheim gevraagd wordt de
VN-commissie voor de mensenrechten te
verzoeken „de Argentijnse zaak tijdens de
februarizitting (van de VN) zorgvuldig te
bestuderen”.
MADRID (DPA). De Spaanse rege
ring heeft gisteren een volledig verbod
afgekondigd op persberichten over alle
activiteiten van de politie en andere
autoriteiten voor zover het de jacht
betreft op terroristen en de ontvoerders
van staatsraadvoorzitter De Oriol en
luitenant-generaal Villaescusa Quilis.
Ook mogen geen commentaren over
deze onderwerpen gepubliceerd worden.
Over ambtelijke activiteiten m verband
(Van onze redacteur in de
VS, Henk Kolb)
Sinds 1973 is in Madrid al een ambassa
deur uit Peking geaccrediteerd, terwijl in
dat jaar ook diplomatieke banden met
Oost-Duitsland werden aangeknoopt, al
zijn die „bevroren” sinds Oost-Berlijn
zijn ambassadeur in september 1975
terugriep wegens de executies van vijf
ETA- en FRAP-leden in Spanje.
Waarnemers brengen het besluit ook in
verband met uitvoerige persberichten
over een huiszoeking bij de hoofdredac
teur van het onafhankelijke blad El Pais,
Juan Luis Cebrian en met berichten over
een beweerd interview met De Oriol en
speculaties over de verblijfplaats van de
twee ontvoerde mannen.
In regeringskringen noemde men deze
beperking van de persvrijheid in het
belang van het opsporen van daders van
terreuracties.
De regering-Suarez kondigde vorig jaar
augustus een verbod af op berichten over
wetsvoorstellen van het kabinet. De maat
regel werd echter drie weken later opge
heven.
veer afschaffen en de defensie-uitgaven
met de helft verlagen. Glistrups partij
voor de ontevreden Denen is een van de
drie partijen (samen met de sociaal
democraten en de liberale volkspartij)
die volgens opiniepeilingen meer dan 10
percent van de kiezers achter zich zal
weten te krijgen.
De wankele positie van de sociaal
democraten in Denemarken heeft vol
gens Jörgensen een verklaarbare reden.
In Noorwegen, Zweden en Nederland is
de sociaal-democratische partij, aldus
Jörgensen, traditioneel sterker dan m
Denemarken.
Verontrustend vindt de Deense pre
mier ook de verdeeldheid in het parle
ment, waar twaalf partijen de 179 zetels
moeten verdelen Enkele jaren geleden
waren er nog maar vijf partijen die
zetels opeisten
zegt niet van bijdragen
aan zijn verkiezingsfonds
te hebben geweten.
De Spaanse communistische partij
PCE had in december vorig jaar laten
weten dat zij geen struikelblok meer wil
de zijn voor de diplomatieke betrekkin
gen tussen Spanje en de communistische
landen. Dit was grotendeels opportunis
me, omdat de PCE wist dat dit toch
onhoudbaar was en zij zelf in Moskou
bitter weinig invloed kon uitoefenen.
Verondersteld wordt dat het Kremlin,
althans met het oog op de eigen achter
ban, daarom toch met de diplomatieke
betrekking met Spanje wilde wachten tot
dat de legale positie van de PCE duidelij
ker geworden was. Vandaar dat de uitwis
seling van ambassadeurs pas werd aange-
kondigd enkele uren nadat het Spaanse
staatsblad het regeringsbesluit had gepu
bliceerd om af te zien van het vetorecht op
partijvorming. Het is dus duidelijk dat
premier Suarez er zelfs niet over denkt de
PCE te verbieden. Het is nog niet hele
maal zeker of de PCE nu onmiddellijk
gelegaliseerd zal worden, omdat de beslis
sing nu overgelaten wordt aan het opper
ste gerechtshof en er inderdaad een pro
ces gaande is tegen de voornaamste
bestuursleden van de PCE.
Niettemin overheerst de verwachting
dat premier Suarez door van zijn veto
recht af te zien inderdaad de eerste eis van
de gezamenlijke oppositie vervult, name
lijk automatische legalisering van alle
partijen. Dit is het minste dat de Spaanse
oppositie kan vragen in ruil voor haar
stilzwijgende hulp aan de regering om de
orde in Spanje te handhaven, ondanks de
rechtse provocaties van de laatste weken.
Het grootste probleem voor Denemar
ken ligt volgens Anker Jörgensen op
AMMAN (Reuter/AFP/UPI). Konin
gin Alia van Jordanië is gisteren bij een
ongeluk met een Jordaanse militaire
helikopter om het leven gekomen. De
helikopter verongelukte in een storm tij
dens een vlucht naar de stad Tafila. Bij
het ongeluk verloor ook minister van
Gezondheid Mohammed el Basjir het
leven.
Koningin Alia, die 28 jaar werd, was de
derde vrouw van Hoessein. Zij traden op
24 december 1972 in het huwelijk. Hoes
sein kende de knappe diplomatendochter
al sinds zijn studententijd. Zij was dertien
jaar jonger dan haar echtgenoot.
In verband met de tragische gebeurte
nis heeft de Westduitse minister van Bui
tenlandse Zaken Genscher, die momen
teel een reis door het Midden-Oosten
maakt, het bezoek dat hij aan Amman zou
brengen afgelast.
Koningin Alia schonk koning Hoessein
twee kinderen, prinses Haya, die in mei
drie jaar wordt, en een zoon, Ali, die vorig
jaar werd geboren.
Volgens de Amerikaan
se wet is het voor ven
nootschappen verboden
om schenkingen te doen
koopt en een contract heeft afgesloten om
er uranium te laten verrijken voor de
atoomcentrales die de Amerikanen in
Spanje aan het bouwen zijn. Moskou bere
kent daarvoor iets lagere prijzen dan Was
hington.
Er wordt in Spanje niet verwacht dat
het aangaan van diplomatieke betrekkin
gen met de Janden van de Comecon (de
communistische tegenhanger van de
EEG) veel invloed zal hebben op de bui
tenlandse handel of zelfs maar de buiten
landse politiek van Madrid. Wat in Fran
co’s tijden nog door ambitieuze ministers
voorgesteld kon worden als een politiek
succes of tenminste een nieuwigheid, is nu
slechts een normalisering die allerwegen
werd verwacht en niemand verbaast. De
Spaanse oppositiepartijen verklaarden
Nu was het voor Timmer misschien
minder moeilijk om al die bomena
men uit elkaar te houden omdat hij
vele jaren lang controleur van hou-
taankopen voor een Nederlandse
houtfirma is geweest, maar het blijft
toch typisch dat stadsmensen geen
enkel probleem hebben met het
onderscheiden van appels, peren,
aardbeien, kersen, bessen, klapbe
ssen, pruimen en perziken, maar met
geen mogelijkheid een linde van een
esdoorn kunnen onderscheiden. Een
kwestie van gebruik? Doordat je
vruchten eet kun je zelfs zulke subtie
le verschillen als tussen een grote
mandarijn en een klein sinaasappel
tje herkennen? Maar bomen en strui
ken, daar doe je niets mee, die staan
daar maar een beetje te staan, wel
mooi, maar ongebruikt. Neem je
daarom de moeite niet hun toch over
duidelijke verschillen op te merken?
Premier Jörgensen heeft al bij voor
baat de Vooruitgangspartij uitgesloten
als coalitiepartner in een nieuwe rege
ring. De premier vindt de partij gevaar
lijk voor Denemarken. Regeringssa
menwerking met de huidige coalitie
partner, de Liberale Volkspartij,
behoort volgens de premier tot de theo
retische mogelijkheden.
U neemt een sigarettevloetje, dat
over de lengte al door de fabriek
gevouwen is. In de „vouwrichting”
van die bestaande middenvouw,
vouwt u nu de lange en korte randen
een tweetal millimeters om, zodat u
een soort papieren bootje krijgt.
Daarna bouwt u de omgevouwen
randjes weer voorzichtig terug, maar
zo, dat de vouwtjes er nog wel in
blijven. U bevochtigt nu het topje van
uw wijs- of middenvinger, maar voor
al niet te nat! Even aantippen met de
tong. U kleeft het sigarettevloetje nu
tegen die vingertop, waarbij de vin
gertop midden tegen de „buitenkant”
van de fabrieksvouw rust. Als u nu
snel om uw as draait terwijl u uw
vinger met het nauwelijks daaraan
vastklevende vloetje horizontaal
.tegen de draairichting houdt, en als u
uw vingertop niet te nat heeft
gemaakt, dan zult u tot uw stomme
verbazing merken dat het sigarette
vloetje als de wiek van een molen
gaat ronddraaien!
Het telegram was mede ondertekend
door oud-bondskanselier Willy Brandt
van West-Duitsland, oud-premier Olof
Palme van Zweden, Francois Mitterand
van Frankrijk, Edouard Broadbent van
Canada, Giuseppe Saragat en Bettino
Craxy van Italië, Felipe Gonzales van
Spanje, John Chalmers en John Hayward
van Groot-Brittannië, Willy Claes en
André Cool van België en Reiulf Stean
van Noorwegen, aldus het blad.
Het rapport van Ameri
can Airlines, dat werd
ingediend bij de commis
sie die toezicht houdt op
het beurswezen, onthult
tevens dat de voormalige
president Nixon van de
maatschappij een verkie-
zingsbijdrage van hon
derdduizend dollar heeft
gevraagd.
Men kan stellen dat Madrid zijn relaties
met de communistische landen heeft
genormaliseerd. De uitzondering van
Albanië werd door de Spaanse staatstele
visie gerechtvaardigd door (letterlijk) te
verwijzen naar de „eigenaardige binnen
landse verhoudingen in dat land”. Franco
zelf had ondanks zijn fel anti-
communisme de consulaire en handelsbe-
trekkingen met een aantal Oosteuropese
landen geopend in de jaren zestig. Maar
zelfs nu vertegenwoordigen de in- en uit
voer met die landen nog niet meer dan
drie percent van Spanjes totale buiten
landse handel. Niet alleen werd Spanje in
de commerciële verwachtingen teleurge
steld, de handelsbalans van het land liep
zelfs een extra deficit op. Dit bereikte in
1975 het record van elf miljard peseta’s
(400 miljoen gulden) en bedroeg verleden
jaar 8'k miljard peseta’s.
met de moorden dp vijf linkse advocaten,
drie politiemannen en een student mag
ook niet meer geschreven worden.
Uit de brieven voor het Jonge
Vadersboek blijkt bijvoorbeeld, dat
vliertakken onmisbaar zijn voor het
maken van fluitjes, klapbussen,
proppenschieters, pijlpunten en der
gelijke. Wat je allemaal niet met een
vliertak kan doen! Maar als er nu bij
mij gebeld werd en er stond een vlier
voor de deur, dan zou ik hem niet
herkennen! Moet ik uit het feit dat ik
ongetwijfeld wel vijftien op een rijtje
gezette verschillende automerken
kan determineren, maar de grootste
moeite zou hebben met vijftien ver
schillende bomen op een rijtje, de
conclusie trekken dat auto’s meer
van elkaar verschillen dan bomen?
Of dat ik meer oog heb voor auto’s
omdat ik zelf in een auto rijd? Dat
laatste zal het wel zijn. Als ik een
Batavier was, die in een uitgeholde
boomstam de Rijn afzakte, dan zou ik
het merk van mijn boomstam heus
wel weten en ook in één oogopslag de
merken onderscheiden van mij pas
serende of tegemoetkomende boom-
stambestuurders.
ter hun onderschikten,
die zulke zaken als verkie-
zingsfondsen onder hun
beheer hebben.
economisch gebied (de grote loon- en
prijsstijgingen van de laatste jaren, ver
oorzaakt door sterk gestegen import-
prijzen met de daarop volgende infla
tie). Denemarken is voor zijn energie
voorziening volledig afhankelijk van
olie-import.
„We proberen onze afhankelijke ener
gievoorziening gedeeltelijk op te lossen
door te zoeken naar alternatieve’ener
giebronnen”, aldus de Deense premièr,
„zoals wind- en zonne-energie. Aan het
in gebruik nemen van kernreactoren
zullen we ook niet kunnen ontkomen.
We hebben op dit gebied nog geen defi
nitieve beslissing genomen, omdat ver
der onderzoek naar de afval van kerne
nergie nog gaande is”.
Poul Hartling, oud-premier en leider
van de Liberale Volkspartij, verklaart
regelmatig dat in geval van samenwer
king in een coalitieregering het aanpas
singsvermogen van de sociaal
democraten zwaar op de proef gesteld
zal worden. Over de belangrijkste
vraagstukken zijn de liberalen en
sociaal-democraten het oneens. Onder-
handelingen hierover, voordat de
sociaal-democratische regering strui
kelde, liepen op niets uit.
Een acceptabele oplossing van de
politieke, sociale en economische moei
lijkheden in Denemarken hoeft dan ook
niet te worden verwacht van de verkie
zingen van volgende week
WASHINGTON. De
luchtvaartmaatschappij
American Airlines heeft
voor 675.000 gulden ille
gale betalingen gedaan
aan leden van het Ameri
kaanse congres in 1971 en
1972. Bij de ontvangers
(van doorgaans kleine
bedragen) zijn oud-
president Ford, de tegen
woordige voorzitter van
het Huis van Afgevaar
digden, de Democraat
O’Neill, en de leider van
de Republikeinse min-
Interessant is dat de partijen die aan
de verkiezingen deelnemen, bijna gelij
kluidende oplossingen hebben voor de
problemen, waarmee Denemarken
wordt geconfronteerd Uitgezonderd de
Vooruitgangspartij van de advocaat
Mogens Glistriip, die radicaal te werk
wil gaan. Hij wil de belastingen onge-
O’Neill is de man die
juist in de afgelopen
weken na Carters inhul
diging grote vaart heeft
gezet achter nieuwe
gedragsregels voor volks
vertegenwoordigers
opdat de slechte reputa
tie die de heren zich bij
hun kiezers hebben ver
worven, wordt wegge
werkt. Ook Brock Adams
BUENOS AIRES (UPI). Het Argentijnse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
gisteren zijn ambassadeurs in Nederland en Oostenrijk opdracht gegeven bij deze
landen te protesteren tegen opmerkingen van de respectievelijke premiers ten aanzien
van schending van mensenrechten in Argentinië.
derheid in de
Howard Baker.
Zowel de voorzitter van
het Huis van Afgevaar
digden, Tip O’Neill, als
Morris Udall heeft inmid
dels ontkend ooit geld van
American Airlines te heb
ben ontvangen. Ook
andere Congresleden ver
schuilen zich haastig ach-
Veel lezers zijn zo vriendelijk
geweest even in hun geheugen te gra
ven naar voorbeelden van kleine
spelletjes in hun jeugd, die geschikt
zijn voor het Jonge Vadersboek, dat
in de loop van dit jaar bij Thomas
Rap uitkomt. Alle bijdragers krijgen
te zijner tijd een exemplaar toege
stuurd, maar dat kan nog wel een
half jaartje duren, dus wacht u er
vooral niet op als u uw kinderen nu al
een nieuwe kunst wilt leren. Die met
dat sigarettevloetje bijvoorbeeld
(sigarettevloetje schrijf je zonder i,
dat weet u hoop ik).
voor de verkiezingsacties
van kandidaten voor een
nationale vertegenwoor
diging. Niettemin beslaat
de naamlijst die Ameri
can Airlines heeft overge
legd niet minder dan vijf
getikte bladzijden.
Bekende volksvertegen
woordigers als Peter
Rodino (voorzitter van de
Senaatscommissie die de
rol van Nixon onderzocht
in het Watergate-
schandaal), Gerald Ford
(toen nog Congreslid voor
Michigan), Brock Adams
(de net aangestelde minis
ter van Binnenlandse
Santiago Carrillo, de secretaris-
generaal van de PCE, is een van de meest
geestdriftige Euro-communisten en wordt
derhalve in het Kremlin met argwaan
bekeken. Daarentegen woont de voorzit
ster van de PCE, Dolores Ibarruri, nog
altijd in Moskou.
De toekonjst ziet er niet beter uit, vooral
omdat Spanje ook bij Rusland aardolie
De premier verklaarde tijdens een
verkiezingscampagne in Jutland: „De
samenwerking met de andere partijen
in de huidige minderheidsregering
werd onmogelijk. Onder de kiezers
begon ontevredenheid te ontstaan,
omdat de regering niet meer effectief
kon optreden tegen werkloosheid, sta
kingen, etc. We hopen nu dat het zete
laantal van de sociaal-democratische
partij zodanig wordt vergroot, dat het
vertrouwen in een nieuwe regering
terugkeert’’.
Het ministerie zegt dat deze actie de
bestaande hartelijke betrekkingen
schaadt en niets bijdraagt tot de gemeen
schappelijke nationale belangen in ver
scheidene sectoren die met deze landen
bestaan.
Ik moet ook een paar dingen corri
geren. De „bril” maak je niet van
eikebladeren, zoals ik dacht, maar
van kastanjebladeren. Het helikop-
tertje is niet van de linde, zoals Kees
van Kooten, Thomas Rap en ik, na
langdurige onderhandelingen, vast
stelden, maar van een esdoorn. Het is
eigenlijk verontrustend, hoe weinig
stadsmensen als ik van zulke norma
le levensattributen als bomen en
planten weten. En ik ben heus de
enige niet. Toen prof. dr. Karei van
het Reve zijn inaugurele rede hield
citeerde hij een gedicht van Poesjkin,
om na afloop op de vingers getild te
worden omdat hij de linde en de wilg
(of twee andere bomen, daar wil ik
van af zijn) had verwisseld. Charles
B. Timmer, in 1963 winnaar van de
Martinus Nijhoffprijs voor vertalers,
heeft Aleida G. Schot, in 1955 winna
res van dezelfde Nijhoffprijs, eens op
de vingers getikt voor vertaalfouten
in „De Drie Zusters” van Tsjechov.
Zij had „sparren” voor „dennen”
aangezien en „ahornen” voor
„olmen”.
in het kabinet-
Morris
sterk
het
Volgens American Air
lines ging het grootste
deel van het geld naar
Congresleden, maar ont
ving Nixon (die 100.000
dollar wilde) de som van
55.000 dollar voor zijn
verkiezingsfonds via zijn
persoonlijke advocaat
Herbert Kalmbach, die
voor zijn rol in het
Watergate-schandaal
werd veroordeeld.
Zaken
Carter), Morns Udall
(eens sterk kandidaat
voor het Witte Huis,
democraat) zijn daarin te
kijk gezet voor bedragen
die variëren tussen hon
derd en zeshonderd
dollar.
