CRM zoekt
filmkeurders
Strijdkultuur" in De Egelantier
Zomeracademie
Mengeling van soul, hard- en symfonische rock
Goed spel in Sartre’s
komedie van de hel
p
Groentjes doen wonderen! Bel nu: 023-3192 72
Yepes handhaaft hoog
artistiek speelpeil
Werk voor bejaardenhelpster?
voor organisten
3
Expressieve uitbeelding hij gitarist
MUZIEK CONTRA BELEID MINISTER VAN DOORN
Verzorging van voorstelling minimaal
cm
Frankrijk eert
Marc Chagall
Noerejev wil bezoek
van zijn moeder
MAANDAG
1 4
FEBRUARI
KUNST
107 7
AMSTERDAM (ANP). Het Nederlands Kamerorkest heeft zon
dagmiddag in het Amsterdamse Concertgebouw een protestconcert
gegeven, dat was gericht tegen de plannen van minister Van Doorn
van CRM om dit ensemble op te heffen. In een tot de nok gevulde grote
zaal, die voor deze gelegenheid was voorzien van spandoeken met dt
tekst „Het Nederlands Kamerorkest moet blijven”, werden onder
leiding van David Zinman onder andere werken ten gehore gebracht
met toepasselijke titels als „Lamento” van Purcell en „La Calamita”
van Johan Christian Bach.
f. JÉ
Bij wijze van adhesiebetuiging
verleenden aan het evenement
belangeloos hun medewerking
Herman Krebbers, Radu Lupu,
Jessye Norman, Han de Vries,
Daniel Wayenberg en de blazers
van het Concertgebouworkest.
Grote bijval oogstten voorts
Marianne Blok, Mary Willems en
Michiel ten Houten de Lange met
een aria van Mozart die voor deze
gelegenheid van een Nederlandse
protesttekst was voorzien door de
cabaretier Sieto Hoving, die
tevens het geheel presenteerde.
De gewraakte nota orkestenbe-
stel van minister Van Doorn zou
vandaag in de Tweede Kamer
behandeld worden.
Onze muziekmedewerker
bezocht het concert van zaterdag
avond, met deels hetzelfde pro
gramma.
JOHAN VAN KEMPEN
JOHAN VAN KEMPEN
Hall Oats: imponerende klasse
JOHN OOMKES
(ADVERTENTIE)
•®L
Er zijn heel wat goede zangeressen, die
alles heel mooi kunnen zingen. Daaronder
zijn echter maar weinigen, die je in hun
vertolkingen dusdanig „meenemen”, dat
je het onverklaarbare, het heilige myste
rie dat de muziek achter de noten te
IJMUIDEN. - Jean Paul Sartre’s korte
toneelspel „Huis Clos” gaat over drie
gestorven mensen die elkaar in de hel
ontmoeten. Het zijn Joseph Garcin, een
Zuidamerikaans journalist, Inez, een les
bienne, en Estelle, een knappe blondine
die de cosmetica alle eer aandoet tenein
de de mannen in haar omgeving te beha
gen. Aanvankelijk heerst er onbegrip en
verwarring bij de drie, die elkaar op aarde
niet kenden en nu gedoemd zijn elkaar
eeuwig gezelschap te houden in een afge
sloten kamer waarin als enig meubilair
drie stoelen staan. Maar weldra wordt
alles duidelijk. Wanneer twee van de drie
aanwezigen toenadering zoeken, is de
derde de kortsluitende factor. Of ze nu
willen of niet, ze maken het samenzijn
voor elkaar tot een hel. Garcin zegt het:
„De hel, dat zijn de anderen”.
SARTRE’s stuk duurt maar een uur en
die korte tijd is voldoende om de bedoelin
gen duidelijk te maken. Er is weinig voor
nodig om een hel te creëren. Onverdraag
zaamheid, gevoelens die niet beantwoord
worden, kortom alle mugelijke menselijke
tekortkomingen zijn voldoende voor Sar
tre om een hel op te roepen. Of de Franse
existentialist het gelijk met zijn toekomst
visie aan zijn kant heeft of niet, in elk
geval staat zijn opvatting over de hel
realistisch gezien sterker overeind dan de
gangbare religieuze. Wat Sartre laat
bestaan is dat het na de dood te laat is om
tot inkeer te komen. Garcin, Inez en Estel
le proberen elkaar te ontzien, te respecte
ren, maar dat lukt niet.
OP INITIATIEF van de Theaterunie
hebben drie spelers deze wrange komedie
in studie genomen. Er is een serie opvoe
ringen van in Amsterdam gegeven en
zaterdagavond was „Huis Clos” te zien in
het Witte Tejater. Frederik de Groot regis
seerde de voorstelling, waarin hij de zwij
gende rol van portier liet vervallen. Niet
geheel straffeloos, want uit andere voor
stellingen herinner ik me de cynische blik
waarmee de drie hun hel worden binnen
gelaten. Overigens, in deze voorstelling
wordt op heel redelijk niveau geacteerd.
Er is veel zorg aan de regie besteed, die
beweeglijk is en de tekst goed onder
steunt. Frederik de Groot zelf speelt de
dominerende rol van Garcin. Ik vind hem
wat jong voor die rol, maar hij slaagt er
toch in tot een volwassen en gerijpte spel-
prestatie te komen. Hij wordt alleen dan
wat puberaal wanneer het om harde
uitroepen gaat, verder blijft hij de tekst
met voldoende afstand en sarcasme mees
ter. Carletta Banting geeft afwisselend
hard en gevoelig gestalte aan de lesbische
Inez en Karla Wildschut is mooi burger
lijk als de behaagzieke en mondaine
Estelle.
„Le nozze di Figaro” kreeg in al zijn
cantabiliteit, een meditatieve sfeer van
lieflijke weemoed.
En al mocht in de concert-aria „Valo,
ma dove”, KV 583, de spanning wat
geminderd zijn en de samenwerking met
het orkest niet zo volkomen synchroon als
elders verlopen; in de „Scena e rondo: Cio
mi scordi di te” KV 503, waarbij Gérard
van Blerk met een parelend gespeelde
pianopartij extra kleur aanbracht, werd
weer een beslist vervoerende prestatie
geleverd. Vocaal raffinement, - dat zich
ook uit in plotseling aangebrachte dyna
mische tegenstellingen - en een overtui
gende oprechtheid van de emoties, maak
ten Jessye Norman’s optreden tot een
indrukwekkende belevenis. Een uitzinni
ge zaal was daarvan het gevolg.
AMSTERDAM. Onwillekeurig moest
ik gisteravond in de Nieuwe Rat Concert
zaal denken aan de manier waarop ooit de
gulle gevers aan mijn ziekbed ongewild
wisten te bewerkstelligen dat mijn voor
liefde voor druiven voorgoed bekoelde. Ze
gaven er zoveel dat ik geen pap meer kon
zeggen. Teveel is zelden goed. De beide
toegiften die Daryl Hall John Oates
gisteravond brachten, kwamen evenzeer
als mosterd na de maaltijd. Dat is—meen
ik het hoogste compliment dat je een
groep kunt maken. Hun concert getuigde
namelijk van zulke kwaliteiten, dat het
menigeen duizelde.
Zowel wat betreft de grote concerten als
het circuitaanbod is het de laatste weken
smullen geblazen. Utopia, Chicago, De
Manhattan Transfer en Zappa hebben we
nog maar nauwelijks achter de kiezen of
Pink Floyd, Fleetwood Mac of Hali
Oates staan ons te wachten.
DEN HAAG (ANP). De nieuwe wet
op de filmvertoningen zal op zijn vroegst 1
juli van dit jaar van kracht kunnen wor
den. Voordien moet onder meer een
Nederlandse filmkeuring worden inge
steld ter vervanging van de Centrale film
keuring zoals die nu nog werkt.
Voor deze Nederlandse filmkeuring
werft het ministerie van CRM, dat de
nieuwe wet gaat uitvoeren, op het ogen
blik leden per advertentie in een aantal
dag- en weekbladen.
Bij de samenstelling van de Nederland
se filmkeuring wordt o.a. rekening gehou
den met de verschillende geestelijke en
maatschappelijke stromingen in ons land.
Naast het feit dat Narciso Yepes een
tien- (in plaats van zes-) snarig instrument
bespeelt, is het opmerkelijke verschil tus
sen deze gitarist en figuren als Bream en
Williams, dat Yepes er niet van houdt om
het spel in de eerste plaats reliëf te geven
door middel van het naar voren brengen
van enkele principiële muzikale lijnen,
waarbij dan de rest tot omspeling of ach
tergrond wordt. Het door zijn collega’s in
hun werkwijze geschapen contrast boeit
het oor gemakkelijker; zéker het niet
muzikaal getrainde gehoor.
Narciso Yepes denkt meer in architecto
nische structuren en bouwt van blok naar
blok, terwijl hij alles wat er tussen de
hoofdpijlers van het bouwwerk komt te
staan inclusief alle details een haast
gelijkwaardige positie toekent. In die zin;
dat het door hem aangebrachte „clair-
obscur” zich meer afspeeltin de tegenstel
ling van het ene vlak ten opzichte van het
andere, dan wat betreft de muzikale lijnen
onderling.
De uitbeelding is daarbij vooral in zijn
totaliteit zeer expressief; is verre van
decadent of geëxalteerd, maar doet soms
eveneens minder gevoelvol aan, ondanks
de vele nuances die ook in dit spel aan bod
komen.
Na Back together again (met al dadelijk
een prachtige saxsolo) en de discobeat
van Rich Girl verricht de groep een klein
wonder in Do what you want, be what you
are. Naast de formidabele stembeheer-
Het symfonische Falling groeit onder
een schitterende belichting, waarin de
mirrorball” eindelijk eens sfeervol wordt
gebruikt. Daarna volgen Much too much
too soon, Is it a Star (Sharpe!) met goede
tweestemmige zang, Don’t let me feel this
way, Sarah Smile (erg aktiverend), She’s
Allright en Abandoned Luncheonette als
uitschieters in een geheel, waarin niets
stuk kan. Al waren de toegiften dan teveel
van het goede.
van Nederlands Kamerorkest
Het Lamento „When I am laid in earth”
uit Purcell’s opera „Dido and Aeneas”,
waarin het afscheid van een geliefde aan
grijpend in muziek is uitgebeeld, leek Jes
sye Norman op het lijf geschreven. Haar
vermogen om ingetogen dramatiek een
uitzonderlijke kracht te verlenen, kwam
hier op diep ontroerende wijze naar
voren. David Zinman, onder wiens leiding
dit NKO-concert stond, zorgde daarbij
voor een prachtig aangepaste begeleiding
in deze enigszins (maar nergens smake
loos) geromantiseerde weergave van Pur
cell’s indringende muziek. Drie aria’s van
Mozart volgden, in een presentatie die
(gelukkig zonder overmatige gebaren) de
opera-ster verriedden. „Dove sono” uit
bieden heeft, ook werkelijk kunt ervaren.
Bij Fischer-Dieskau is dat het geval. En
Schwarzkopff behoorde tot die enkelen,
die het zelfs met een sterk gereduceerde
stemkwaliteit nog voor elkaar brengen.
Dat hebben we vorige week nog op haar
Amsterdamse afscheidsconcert mee kun
nen maken. En nu kom ik tot de „pointe”
van m’n inleiding: de Amerikaanse so
praan Jessye Norman, die zaterdagavond
debuteerde bij het Nederlands Kameror
kest, heeft laten merken dat ook zij die
unieke gave van het overdragen van de
essentie, in haar zangkunst bezit. Dat
onderscheidt haar op die manier dan ook
meteen van haar meeste collega’s van
gelijke vocaaltechnische klasse.
Twee andere faktoren hebben evenwel
een niet onbeduidende rol gespeeld bij de
doorbraak van deze albumartiesten. Hun
„sophisticated” imago, de door de hoes
van hun een na laatste elpee opgeroepen
idee van een enigszins nichterig duo, heeft
hun geen windeieren gelegd. Op het podi
um lopen de verschillen tussen de twee
zeer in het oog. Daryl Hall is lang, slunge
lig en blond, John Oates klein, beheerst en
donker. De eerste stelt zich het meest als
frontman op en neemt trouwens het
merendeel van de lead-vocalen voor zijn
rekening. Oates komt pas later goed op
streek, beschikt over een enigszins
beperkter stemgeluid maar imponeert
door de feilloze zekerheid die hij uit
straalt.
De Zomeracademie wordt voorafge
gaan door het (inter)nationale orgelimpro-
visatieconcours in de Grote Kerk op de
Grote Markt dat van 5 tot en met 8 juli
plaats zal hebben. De openingsavond van
de academie is tevens de afsluiting van
het improvisatieconcours. Op dit concert
zullen de (nog niet bekendgemaakte) jury
leden spelen.
Live beschikt hun muziek over een gro
tere zeggingskracht dan op de plaat,
omdat de kwaliteit van hun begeleidings
groep beter tot uitdrukking komt. Todd
Sharpe (gitaar), Charles Dechant (saxen),
Dave Kent (toetsen), Stephen Dees (bas)
en Edward Zyne (drums) staan Hall (zang,
orgel) en Oates (gitaar, zang) fantastisch
ter zijde.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. De Zomeracademie
voor organisten, onderdeel van de jaar
lijkse Haarlemse Orgeimaand, zal van 8
tot en met 24 juli worden gehouden Het
is voor de 23e maal dat deze cursus wordt
gegeven voor organisten die hun studie
reeds beëindigd hebben en zich willen
verdiepen in bepaalde aspecten van de
orgelliteratuur.
Verenigd onder de noemer Strijdkultuur houdt een aantal
groeperingen, waaronder groepen die vormingstoneel en politiek
theater brengen, in februari, en maart over het gehele land
verspreid vijftien „Manifestaties voor strijdkultuur’Zaterdag
was zo’n bijeenkomst, gericht tegen de door CRM-minister H.W.
van Doom voorgestelde bezuinigingen, in het Haarlems cultureel
centrum De Egelantier. In het nieuwe theaterzaaltje was muziek
en toneel te zien. Onder meer de toneelgroepen De Voortzetting
en GL-Twee lieten van zich horen. Zowel GL-Twee als De
Docenten van de academie zijn Hans
Haselböck voor improvisatie, Anton Heil-
ler (Joh. Seb. Bach en Buxtehude), Daniël
Roth (Franse orgelliteratuur uit 19e en 20e
eeuw), Ewald Kooiman (Klassieke Franse
orgelliteratuur) en Kenneth Gilbert (cla-
vecimbel). De lessen worden gegeven in
de Grote Kerk (Christian Müllerorgel uit
1738), de Doopsgezinde Kerk (Ahrend en
Brunzema-orgel uit 1968) en het Concert
gebouw (Cavaillé-Coll-orgel uit 1875).
De lessen, die twee uur duren, vinden
behalve op zondag elke dag in de ochtend
en middaguren plaats. Er wordt les gege
ven in het Frans, Duits en Engels. Iedere
deelnemer kan gedurende de cursus twee
uur per dag over een orgel of clavecimbel
beschikken. Het ligt in de bedoeling dat
naast de lesorgels gebruik kan worden
gemaakt van een aantal andere orgels,
waaronder historische instrumenten.
Men kan zich aanmelden bij de Stich
ting Internationaal Orgelconcours, Stad
huis Haarlem voor 1 mei.
JAMMER is het dat de verzorging rond
de voorstelling zo minimaal is. Geen enke
le zorg is er aan het decor of toneelbeeld
besteed, nauwelijks wordt er iets met licht
gedaan en het publiek moet zelfs het aller
eenvoudigste informatieve programma-
stenciltje ontberen. Je kunt erover van
mening verschillen of dat dan allemaal
noodzakelijk is, maar het is mijn overtui
ging dat een zo duidelijk mogelijke pre
sentatie een produktie alleen maar posi
tief kan beïnvloeden.
KO VAN LEEUWEN j
Gegadigden dienen de ervaring en des
kundigheid te bezitten, hetzij als ouder,
hetzij door studie of beroep, om films te
kunnen beoordelen op hun eventuele
schadelijkheid voor jeugdigen onder de 12
respectievelijk 16 jaar. Sollicitaties moe
ten vóór 25 februari worden gezonden aan
de hoofdafdeling Jeugdzaken-C.B.W van
het ministerie van CRM, Steenvoordelaan
370 in Rijswijk.
Dit alles in zijn algemeenheid gesteld.
Want als iets echt als begeleiding bedoeld
is, zoals in het door hem gespeelde „Canci-
ón” van Ruiz-Pipo of in een stuk als „Tor-
re Bermeja” van Albeniz, maakt Yepes de
verschillende functies van de muzikale
motieven zonder meer duidelijk.
En met nieuwer werk weet deze gitarist,
aan wie ook door Madema nog composi
ties zijn opgedragen, ook juist door dat
gevoel voor spanningsvelden, heel goed
raad. Dan heb ik het niet over een snert
stuk van Leo Brouwer (Elegio de la Dan-
za) of een eveneens door hem in het pro
gramma betrokken „Hommage aan Ch^
Guevara” van de Tsjechische componist
Kucera: een als een fantasieloze improvi
satie opgezet stuk met zoveel sequensma
tig toegepaste effecten, dat iedereen in de
goed bezette zaal er op den duur van op
z'n stoel ging zitten draaien. Maar dan
denk ik aan twee temperamentvolle en
interessante Japanse stukken, van Shishi-
do en Shimizu, die beide spanningsvol
werden voorgedragen.
Wat de oudere kunst aangaat, liet Narci
so Yepes ondermeer een bewerking horen
van de Sarabande en Double uit Bach’s
partita BWV 1002 voor vioolsolo, waarbij
hij eigenlijk pas in de Double tot de
gewenste expressiviteit geraakte. De zan
gerigste passages klonken bij Yepes in de
galante sonatine opus 71 man Giuliani en
in de Malborough-variaties van Sor, met
gebruikmaking van smaakvol rubato bin
nen het klassieke patroon.
En dat de razendsnelle toonladderloop-
jes nog met het grootste gemak genomen
kunnen worden, hoorde je van deze 50-
jarige gitarist in de besluitende „Volte”
van Francisque’s Suite in e, uit „Le Tresor
d’ Orpheé”.
sing van Hall zijn het voortdurend de
kleine dingetjes die 't ’m doen. Zo’n korte
dubbele gitaarsolo bijvoorbeeld of een
bas die even zwaarder accenten aangeeft,
maar ook een knap stukje improvisatie
van Daryl die daarvoor achter zijn toetsen
vandaan komt en dan een spanning
creëert die je vergeefs zult zoeken in de
gladde, hedendaagse fabriekssoul.
PARIJS (DPA). De Franse schilder
en graficus Marc Chagall die op 7 juli a.s.
90 jaar wordt, heeft vrijdag uit handen
van president Giscard d’Estaing het
Grootkruis van het Legioen van Eer ont
vangen. Na de plechtigheid bood het
staatshoofd de kunstenaar in zijn ambts
woning, het Elysée, een lunch aan.
Chagall die in 1887 in de Russische stad
Witebsk werd geboren, woont nu in Zuid
Frankrijk. Na zijn opleiding aan de kunst
academie van Petersburg, het tegenwoor
dige Leningrad, kwam hij naar Parijs. In
1914 had hij een tentoonstelling in Berlijn.
Daarna keerde hij terug naar Rusland. In
1923 verliet hij zijn land voorgoed om zich
in Parijs te vestigen. Gedurende de twee
de wereldoorlog woonde Chagall in de
Verenigde Staten.
Laatstgenoemden zijn amper een jaar
na hun opzienbarende Nederlandse
debuut in het Vondelpark zowaar in staat
om de RAI vol te doen lopen, maar bij een
groot publiek nog redelijk onbekend, al
zal daar na het Toppop-filmpje wel veran
dering in komen. Hun Rich Girl staat op
het punt door te breken. Daryl Hall en
John Oates combineren geraffineerd
blanke, enigszins aan de Phillysound van
Gamble Huff verwante soul, harde rock
en symfonische, melodische rock a ïa
Supertramp tot een in wezen bloedcom-
mercieel geluid.
PARIJS (DPA). De naar het westen
uitgeweken Sovjetrussische danser
Rudolf Noerejev, die momenteel optreedt
m het Sportpaleis van Parijs, heeft een
campagne ontketend die beoogt zijn moe-
I der een uitreisvisum voor het westen te
verschaffen.
Noerejev, die in 1961 in Parijs besloot
niet meer naar de Sovjet-Unie terug te
keren, heeft in een radio-interview gezegd
dat zijn moeder die hij zestien jaar niet
heeft gezien de Sovjet-Unie niet blij
vend wil verlaten.
De danser zei dat hij de laatste veertien
jaar veel belangrijke persoonlijkheden,
zoals de vorige Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Henry Kissinger, om
bemiddeling heeft gevraagd, maar tever
geefs. Nu probeert hij zoveel mogelijk
handtekeningen onder een petitie te
krijgen
Bijval voor protestconcert
David Zinman, die altijd dirigeert als
een soort vrolijke „spring in het veld”, liet
het Nederlands Kamerorkest nog licht
voetig klinken in Rossini’s frisse ouvertu
re „II signor Bruschino” en in de bondig
geformuleerde, in Weens-klassieke stijl
geschreven Symfonie opus 44 van le-
menti.
Voortzetting dreigen in onoverkomelijke moeilijkheden te gera
ken wanneer Van Doom’s plannen om het vormingstoneel te
regionaliseren dat wil zeggen dat niet het rijk, maar de
provincies deze gezelschappen dienen te subsidiëren door
gaan. Op de foto een scène uit „Democratie, wat maak je me
nou", een stuk dat wil aantonen dat in Nederland een schijn-
democratie heerst, dat GL-Twee zaterdag in De Egelantier
speelde.
AMSTERDAM De Spaanse
meester-gitarist Narciso Yepes liet zon
dagavond m de grote zaal van het
Amsterdamse Concertgebouw horen, dat
hij nog steeds in staat is om het technisch
en artistiek speelniveau waardoor hij zo
beroemd is geworden, te handhaven
■w* 7/»
