Globe moet naar
Tegenstrijdig spel
van
Quartetto Italiano
Demonstratie van
kunstenaars in
IS
in Van Schayk’s Jeux
danser)
Gispen
Bitter Lemon kluchtige
Nederlandse komedie
siegers haarlem
Johan Mittentreiner (40 jaar
Eindhoven
Elisabeth Andersen toont allure in zelfbeheersing
I
Mime-spelers
protesteren
léèrshow
Zit u graag in mooi leer? Kom dan eens
kijken bij Select Select maakt uw keuze
in mooi leer veel royaler: zitelementen -
hoekkombinaties - bankstellen - fau
teuils - enz Kalfsleer - wildleer - Zuid-
amerikaans rundleer - leer verwerkt als
patchwork Dit alles gekombineerd met
een ongekend grote keuze in wand-
meubelen (o a Hülsta Studio) en
handgeknoopte tapijten
stoutenbeek select
Zijlweg 9-11 (begin Zijl weg rechts) Haarlem Tel 324866
99
)0
Amsterdam
K5
Nieuw stuk van Dimitri Frenkel Frank
In Kleine Zaal Concertgebouw
UNIEK JUBILEUM IN DE BALLETWERELD
1
KANTOORMEUBELEN
Filmmuseum
15
VRIJDAG
1 8
MAART
19 7 7
KUNST
EEN VRACHTAUTO
HUREN?
Mercedes 406D
I
hij
permanente
H
4
V kom 11
kijken naar:
een
mag
KLEIN RIJBEWIJS VOLDOENDE!'
inhoud 16 m3.
BOUWENS AUTOVERHUUR
Kampervest 23, Haarlem,
tel. 312638
jj 1
Cavalcanti in
VELSEN. De familie waar
mee de Amerikaanse schrijver
Edward Albee ons confronteert
in zijn in 1966 voltooide toneel
spel „In wankel evenwicht” is
voorwaar geen prettige. Elk per
soon erin is zich bewust van eigen
desillusie, van het krampachtige
in zijn of haar bestaan. Men
sen wier leven wordt beheerst
door onzekerheid en falen ten
opzichte van elkaar en zichzelf.
Tekenend is wel dat de minst
onzekere mens binnen dit gezel
schap een vrouw is die verslaafd
is aan alcohol. En dat alles speelt
zich af binnen een milieu waarin
niet op een stuivertje gekeken
hoeft te worden. Maatschappelijk
geslaagden in .een wanstaltig
groot huis met personeel en een
voorraad drank waarop
beginnend slijter jaloers
zijn.
Gaarne ontvang ik gerichte dokumentatie over
E wandmeubelen Ei zitmeubelen slaapkamers
KO VAN LEEUWEN.
Carol van Herwijnen en Lou Landré in „Bitter Lemon”.
(foto Tony van Muijden).
(foto Wouter van Heusden).
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
JOHAN VAN KEMPEN
(ADVERTENTIE)
Maria Aradi achter tennisracket en Johan Mittentreiner in Jeux.
(ADVERTENTIE)
vijf
mime-
(ADVERTENTIE)
1
Tel
7.
rscHif oamj
Plaats
Deze koepon uitknippen en opsturen naar postbus 10 in Beverwijk
Naam
Straat;
L
De Romantiek kwam aan de beurt in
Schumann’s allereerst in mysterieuze,
stemming gehulde opus 41 nr 3 in A,
waarin geen frisse motievenkiem het uit
gangspunt vormt zoals bij Haydn, maar
waar de stemming eerder wordt opge
bouwd vanuit een zacht gepreveld woord.
In het tot besluit gespeelde kwartet van
Ravel kwam in de eerste plaats het gebrek
aan spontaneïteit sterk naar voren en mis-
te men mede door een te traag tempo
de sfeer van nerveuze geladenheid die
hier via alle trillers, tremolo’s en pizzicato-
effecten in levendige dubbelritmen, moet
worden opgeroepen.
hybridische finale van dit stuk, niet van
zijn sterkste kant laat zien. Maar, die
moeilijkheid van het vertolken van een
voor een groot deel „ondankbaar” werk in
aanmerking genomen, heeft het Quartetto
Italiano zich hier nu juist (in tegenstelling
dus tot de componist) van zijn beste kant
laten zien, in een knappe vertolking.
9-17 uur
10-16 uur
Frank Raven ziet er schitterend smake
loos uit. Vijf immens grote pilaren en een
monumentale wenteltrap middenachter.
De bedoeling was, dat dit een ballet zou
worden waarin Johan Mittertreiner zou
passen, maar helaas paste hij niet, zijn
stijl wijkt dermate af van wat de andere
vier dansers doen, dat er geen eenheid
kon ontstaan. Toch was dit optreden op de
een of andere manier roerend want Toer
van Schayk had er van alles in onderste
boven gehaald Zo was het een herinne
ring aan het oorspronkelijke ballet dat
Nijinski op deze muziek maakte in 1913
Het werk had toen geen succes, maar was
wel iets heel bijzonders omdat Nijinski
daarin, voor het eerst in de geschiedenis,
bewegingen uit de sport en wel uit het
tennisspel binnen het ballet haalde.
In 1913 waren er drie spelers, een jon
gen en twee meisjes in tenniskleding De
De visualisering van de Amerikaanse
wansmaak van uiterst verzorgde protse
righeid, alles vooral groot en onleefbaar.
AMSTERDAM. In de schouwburg
beleefden we donderdagavond een uniek
schouwspel, er werd een Nederlandse
danser gehuldigd wegens zijn 40-jarige
toneeljubileum. De meeste dansers hou
den het maar twintig jaar op het toneel
vol (als ze niet al veel eerder afvallen),
maar een enkeling bereikt ook kennelijk
in dit vak de leeftijd der sterken. De
betreffende danser is Johan Mittertrei
ner; het ballet waarin hij optrad is Jeux
op muziek van Claude Debussy; de chore
ograaf is Toer van Schayk.
De televisie leerde ons gisteravond dat
Laurel en Hardy bij hun kluchten uitgin
gen van een redelijk herkenbare werke
lijkheid. Frenkel Frank doet dat ook: een
intellectueel en zijn vrouw zijn na de fata
le zeven jaar op elkaar uitgekeken, hoewel
de man op zijn vrouw gesteld blijft, ze zijn
bezig te scheiden en de vrouw pikt in een
volkskroeg een jonge fabrieksarbeider
op. Vandaar gaat de zaak, zoals in een
Laurel en Hardy-klucht, snel van de wer
kelijkheid weg De vrouw wordt veroverd
door de directe eenvoud van de voetbal
lende modale werknemer, die op zijn
beurt zijn simpele hart volgt, en de intel
lectueel vindt troost bij een paardrijdende
soortgenote.
Frankel Frank heeft een feilloos gehoor
voor taal, en daar ligt zijn grote kracht: hij
typeert zijn personages meer door de taal
dan door hun psychologie En juist de
herkenbaarheid van die taal (de harde
bolster van het volkse taaleigen) is de
grote charme, en de basis van de humor
van het stuk.
tor
s
urs
495.-
Ster van de avond is Lou Landré, de
volksjongen: prachtig van plastiek, snel,
overtuigend en verrassend, een schitte
rende rol. Jenny Arean toont haar Brech-
tiaanse charme, niet helemaal het vogeltje
in gouden kooi, maar het is dan toch
charme. Carol van Herwijnen staat in een
heel ander, ook heel interessant stuk: een
homofiele echtgenoot koppelt zijn vrouw
aan een forse heterofiel het maakt niet
zoveel uit, al is het een zwakke stee. Heel
fraai aangekleed (erg mooie kleren van
Jenny Arean van Johan de Haas), fraai
decor van Frank Raven, snel en kundig
geregisseerd door de schrijver.
JAAP JOPPE.
Voor 'n juist advies inzake de
inrichting van uw kantoor
Jansstraat 53
Telefoon 32 75 74 en 32 23 79
3
je (Maria
duwt ze
haar tennisracket tussen
FF heeft verder inmiddels een grote
dramaturgische ervaring: hij houdt de
machinerie in de beste Feydeau-traditie
op gang, af grijpt hij ten slotte naar het
laatste redmiddel: de alcohol. Maar ook
die dronkemansscène is heel komisch.
(Van onze correspondent)
DEN BOSCH. Nadat de commissaris
van de koningin in Noord-Brabant, de
heer J. van der Harten, heeft bekendge
maakt geen mogelijkheid te zien te
bemiddelen in de conflicten tussen spe
lers en directie van het Zuidelijk Toneel
Globe, heeft nu een commissie van goede
diensten geconstateerd, dat deze toneel
groep zich in Eindhoven dient te ves
tigen.
Deze commissie, afkomstig uit het stich
tingsbestuur, zal in samenwerking met
vertegenwoordigers van het gezelschap zo
snel mogelijk gaan onderzoeken op welke
termijn een definitieve vestiging in de
lichtstad mogelijk is.
De Brabantse subsidiëntencomrhissie
heeft zich eveneens vóór vestiging van het
gezelschap in Noord-Brabant uigespro-
ken en onderschrijft daarmee de stelling
die destijds eveneens door minister H.
Van Doorn werd verdedigd.
De subsidiëntencommissie heeft erop
gewezen dat als Globe niet naar Eindho
ven komt, de subsidieregeling met ingang
van 31 augustus volgend jaar in gevaar
gaat komen.
ROTTERDAM. Met Bitter Lemon
als vrije produktie gisteravond in premiè
re in het Hofpleintheater, heeft Dimitri
Frenkel Frank een alleraardigste kluchti
ge komedie geschreven, die bovendien
heel duidelijk maakt wat de kracht is van
toneelstukken, die in de eigen taal zijn
geschreven: de kleur, de toon, de achter
grond is onmiskenbaar Nederlands. Er
hoeft niets aan sfeer te worden geassoci
eerd met Parijs, New York of Londen: het
speelt zonder enige twijfel in Amsterdam,
althans een aanpalende forensengemeen
te. de mensen zijn Nederlanders uit ver
schillende milieus, de taal is eveneens in
die milieus gesitueerde Nederlandse
spreektaal.
In wankel evenwicht" te statisch
De leden-van het Quartetto Italiano voe
len deze kunst zuiver aan en gaven die
(andante espressivo-) opzet een sfeerster-
ke uitbeelding. De uitvoerenden kunnen
het tenslotte niet helpen dat Schumann
zich in het verdere verloop en vooral in de
Toneelgroep Theater gaf jongstleden
zaterdag de première van dit stuk en
speelde het donderdagavond in de Velsen-
se Stadsschouwburg. Lo van Hensbergen
regisseerde deze Albee, waarin het vooral
om de tekst gaat. Daarvan is de regisseur
AMSTERDAM. Kunstenaars gaan
zaterdag in Amsterdam de straat op om
te protesteren tegen het bezuinigingsbe
leid van het ministerie van CRM. Om
half twee begint een demonstratieve
optocht op de Westermarkt en men hoopt
om vier uur bij de Jaap Edenhal aan de
Kruislaan te zijn, waar dan een manifes
tatie zal beginnen. Een groot aantal
artiesten zal daar optreden.
Chemische Fabr 'Schiedam 010-26.47 56
AMSTERDAM (ANP). Een groot
deel van de Nederlandse mimespelers
heeft donderdag voor het gebouw van het
Nederlands Mime-Centrum aan de
Blauwburgwal in Amsterdam korte tijd
gedemonstreerd voor het behoud van de
mimegroep „Waste of Time”. In het
gebouw vergaderde de mimecommissie
van de Raad voor de kunst.
Zo kon het door al deze uitvoeringsom-
standigheden komen, dat Haydn deze
avond eigenlijk meer klonk in de geest
van Beethoven, met een tekort aan vreug
de en vooral aan die speciale klassieke
charme Bij opus 76 nr 3 in C; Haydn’s
..Keizerkwartet” (zo genoemd vanwege de
verwerking van de keizerlijke hymne; het
door Haydn gecomponeerde Oostenrijkse
volkslied) kreeg het openingsdeel een
meesterstuk van kwartetstijl; waarbij
alles uit één thema wordt gewonnen
trouwens duidelijk de functie van
„inspeler”.
Het landelijk kunstenaarsprotest is
onder meer georganiseerd door de kun-
stenaarsbond NVV. Een woordvoerder
van die bond zei donderdag, dat men nog
al wat moeilijkheden had gehad met bur
gemeester Samkalden over de startplaats
van de demonstratie. De kunstenaars wil
den oorspronkelijk vanaf de Dam van wal
steken. Samkalden gaf volgens de
woordvoerder echtër voorkeur aan de
Westermarkt. De kunstenaars zijn uitein
delijk daarmee akkoord gegaan omdat zij
geen confrontatie wilden met de politie.
AMSTERDAM (ANP) Van 22 maart
tot 29 april wordt in het Filmmuseum in
Amsterdam een retrospectief van 55 jaar
filmactiviteit vertoond van de regisseur
Alberto de Almeide Cavalcanti. Achttien
voorstellingen zullen een overzicht geven
van het werk van de internationale filmer
die o.m. in Frankrijk, Engeland, Zwitser
land, Brazilië, Italië en Oostenrijk werkte.
Het programma voorziet in de vertoning
van in totaal 35 films.
bal raakt zoek en er ontstaat een flirt
tussen de spelers, waarbij de jongen maar
niet kan kiezen tussen de twee meisjes
Zijn aandacht vliegt heen en weer tussen
de twee als een tennisbal tussen twee
speelsters. Uiteindelijk gaan ze maar weer
tennissen.
In het ballet van Toer van Schayk
komen vijf mensen voor en ook, behalve
ballen en rackets bijvoorbeeld een speel-
goedpaard. Van Schayk schrijft in het
programma dat hij geen doorlopend ver
haal wilde maken, maar alleen dat, wat de
titel van de muziek suggereert, spelletjes
en spelen. Dat zijn dan spelletjes van
jongens met meisjes, van kinderen met
speelgoed en van een kind met de tuin
man, waarbij de oude tuinman in het
opgegroeide kind nog steeds die kleine
dreumes van vroeger ziet
Er is veel realiteit op het toneel, bijvoor
beeld een echte boom (het decor is.ook
AMSTERDAM. - Het Optreden van het
Quartetto Italiano leverde gisteravond
een volbezette Kleine Zaal qp. Dit al
sinds 1945 in ongewijzigde bezetting
musicerende strijkkwartet verenigt in het
spel diverse, soms geheel tegenstrijdige
aspecten. Je ervaart, afwisselend per deel
of zelfs per passage; matte geroutineerd-
heid tegenovermild glanzende en zangrij
ke innigheid, evenals staaltjes van esthe
tische verfijning naast een onvoldoende
subtiele afgewogenheid, waardoor
weleens een essentiële stem in de ver
drukking kan komen. Over het geheel
genomen is er overigens beslist sprake
van exact samenspel en technische ver
zorging, maar evenzeer van een gem is aan
jeugdig enthousiasme
De vijf gesubsidieerde
gezelschappen ontvangen jaarlijks teza
men 2,3 miljoen subsidie, op voorwaar
de dat zij elk niet meer dan tien mensen
(inclusief technici) in dienst hebben. In
totaal worden op die manier niet meer
dan dertig mimespelers gesubsidieerd.
Zeker de helft verdient volgens de kunste
naarsorganisatie NW minder dan het
minimumloon. Ongeveer 150 mime
spelers hebben geen werk, terwijl de
mimeschool in Amsterdam jaarlijks zes
volwaardige mimespelers „aflevert”.
De situatie bij de mimegezelschappen
jaarlijks goed voor zevenhonderd
voorstellingen in het gehele land wordt
steeds slechter, meent Jan Holvast,
bestuurslid van „Waste of Time"
Het bekende mimegezelschap Rob van
Reijn bijvoorbeeld zal volgend jaar
slechts 130 voorstellingen geven. Normaal
geeft Rob van Reijn ruim tweehonderd
voorstellingen. Hoewel de mime
gezelschappen de laatste jaren steeds
vaker in de provincie spelen, vindt toch
nog veertig procent van hun uitvoeringen
plaats in Amsterdam
Filiaal van Stoutenbeek Wooncenlrum en Sunart Inteneur-architektuur te Beverwijk
Elisabeth Andersen en Bernhard Droog in
„In wankel evenwicht" van Edward
A Ibee.
WW.
l^^aneen^
bdutvmalrdh
Nijverheidsweg 27 Haarlem
023-319120 (8 lijnen) Volg
ANWB-borden Waarderpolder
en Bouwmatron wegwijsborden
5 min. van afslag Haarlem
autobaan Alkmaar/Schiphol
Openingstijden:
alle werkdagen
zaterdag
zich terdege bewust geweest en hoe fraai
de perfect gerangschikte woordenstro
men er ook uit mogen komen, dat verhult
niet dat de voorstelling als visueel
schouwspel een statische aangelegenheid
is geworden. De enige die zich daaraan
onttrekt is Elisabeth Andersen, die de
alcoholiste Claire met een zelfbeheersing
van grootse allure laat storen.
De vaste samenstelling van het gezin in
„In wankel evenwicht” bestaat uit het
echtpaar Agnes en Tobias en Agne’s drin
kende zuster Claire. Tobias is een beslui
teloze zwakkeling, Agnes vertegenwoor
digt het meest standvastige karakter. Als
belangrijkste taak ziet zij het handhaven
van de bestaande leefsituatie, vooral om
zo haar angst om gek te worden te kunnen
verdringen. Haar zuster Claire, die zich
binnen deze huiselijke kring beweegt als
permanente indringster, ontvlucht de rea
liteit in de drank. Julia, dochter van
Agnes en Tobias, is weggevlucht van haar
vierde echtgenoot en verder wordt de
familie opgeschrikt door de komst van
Edna en Harry, hun „beste vrienden”, die
door een niet nader aangeduide plotselin
ge angst hun intrek nemen bij Agnes en
Tobias, Vooral dat laatste brengt de wan
kele, maar met man en macht bijeen
gehouden wereld van Agnes aan het
scheuren. Het betekent een confrontatie
die aantoont hoe kwetsbaar de menselijke
verhoudingen in deze samenleving zijn
Lo van Hensbergen heeft in deze voor
stelling de beschikking over een sterke
rolbezetting. Bernhard Droog is één brok
twijfel en onzekerheid en wordt verteerd
door de angst eens een echte beslissing te
moeten nemen. Elise Hoomans speelt
Agnes laconiek maar met een onderhuid
se ironie. Hoe diep de tragiek in het huwe
lijk van Agnes en Tobiés ligt, komt in het
begin van het derde bedrijf tot uiting.
Bernhard Droog en Elise Hoomans laten
dan een aangrijpende scène zien. Met
steeds terugkerende verrukking heb ik
gekeken naar Elisabeth Andersen, die van
Claire een alcoholiste maakt vol humor en
fatalistische ironie. Kitty Courbois, Anny
de Lange en Ton Kuyl sluiten met ver
dienstelijk spel bij dit trio aan.
Het Amerikaans landhuisdecor van
Deze commissie hééft kortgeleden
minister Van Doorn van CRM geadvi
seerd „Waste of Time” in het komende'
seizoen geen zogenaamde gezelschaps-
subsidie te geven. Dat scheelt de mime
groep tweederde van haar inkomsten De
Nederlandse mimespelers noemden dit
onaanvaardbaar. Inkrimping van de sub
sidie betekent volgens hen de doodsteek
voor „Waste of Time” en een verwaarlo
zing van de tocil al slechte mimesitüatie in
ons land. De kunstenaarsorganisatie NVV
heeft inmiddels minister Van Doorn
gevraagd het advies van de mime
commissie niet op te volgen.
van Toer van Schayk) maar ook een echte
flirt, die wel begint in balletbewegingen,
maar dan werkelijkheid wordt en als de
jongen (Zoltan Peter) het meisjg (Maria
Aradi) tenslotte wil kussen,
opeens haar tennisracket tussen hun
gezichten Er is het dartelen van de tuin
man (Mittertreiner) met een jongetje
(John Brown) wat van de ene kant een
vorm van liefde is, van de andere kant
gewoon spel. En dan is er natuurlijk de
moeilijke keuze van de jongen (Zoltan
Peter) tussen de twee meisjes (Maria Ara
di en Hlif Svavarsdottir), die ook in het
oorspronkelijke werk zat.
Maar van Schayk heeft nog veel meer
herinneringen willen ophalen, zo laat hij
Zoltan Peter houdingen aannemen die
aan foto’s van Nijinski doen denken maar
nauwelijks erg overtuigend aandoen. Ook
het raam op de achtergrond doet aan
Nijinski denken, maar dan aan diens gro
te rol in „Le Spectre de la rose”. Het hele
ballet is zeer intiem, de dansers zijn er erg
zichzelf in Het werd door het publiek, dat
in groten getale was opgekomen (alles wat
er in Nederland ooi iets met ballet te
maken had zat wel in de zaal) om Johan
Mittertreiner te huldigen, aan het eind
langdurig en luidruchtig toegejuicht,
waarna de jubilaris in de bloemetjes werd
gezet. CONRAD VAN DE WETERING
