Filmfestival
zoekt naar
Van luminisme tot pure abstractie
Betrokkenheid bij het
alledaagse bestaan
Snip en Snap
het leukst
andere opzet
m
ralstoriM
5
Last van succes wordt Stephen Bishop af en toe te veel
j
■br
maart
Anneke van der Mandele in gebouw Noord-Holland
V
Xj
Schilder Han Krug
overleden
Boek van de maand
in teken van bijbel.
Zij doet't
met Ralston
HM m
WOENSDAG
2 3
KUNST
19 7 7
IN
I
Bob Gésinus-Visser
Yahya Youssef
u
Bessel Kok
ratsten^
AMSTERDAM. „In het
begin werd ik wel opgebeld door
die zakenjongens, zo van Hé,
Steve, ken je me nog? Dan proef
je toch een zoete wraak, althans
een beetje, want zo wraakzuchtig
ben ik nou ook weer niet. Maar
het zijn dezelfde lui die ik zeven
jaar lang heb proberen te overtui
gen van de kwaliteit van mijn
liedjes en er niets van wilden
weten.”
door John Oomkes
R -
Knoeiwerk
i
3
z
-5 u,
CEES STRAUS
(ADVERTENTIE)
Stephen Bishop: gedrag
F
(ADVERTENTIE)
u
9
i
Gésinus- Visser
Bob
stilleven
Een
van
Aan het woord is Stephen (spreek uit:
Stieven) Bishop, gebrild, donkerharig.
25 jaar, klein van stuk en beschikkend
over een smeltend, hoog stemgeluid
Onderwerp van gesprek is een sleutelbe
grip in de carrière van menig artiest:
succes. Bishops verhaal wijkt dan ook in
hoofdzaak weinig af van dat van iedere
musicus, die door het eerste succes zoda
nig is overrompeld dat hij lichtelijk van
zijn stuk is gebracht.
Ralston is verder
makkelijk m gebruik,
strijkt lekker zuinig uit en
droogt in n wip. Je bent
er mee klaar voor je t weet
Daar komt bij dat
Ralston verf wordt geleverd
in honderden frisse kleuren
Logisch toch?
Ralston is immers
de beste verf voor
de veeleisende
doe het zelver.
Een en ander valt af te leiden uit de
stapel catalogi, die zijn tentoonstelling in
Galerie De Stadhouder, Stadhouderska
de 134, als een soort bewijsstukken bege
leidt.
Nu hangt er werk van Yahya Youssef,
in deze contreien geen onbekende en al
vaker gerecenseerd. Hij schildert mathe
matisch abstract, maar nu is voorname
lijk zijn grafiek te zien.
Van Vreeswijk maakt deze plastieken
van uitgezóchte stenen en werkt ze met
grote finesse af, waardoor hij tot een
opvallende kwaliteit komt.
Tot en met 15 april alle werkdagen
van 13-17.30 uur, zaterdags na afspraak,
want dit is een middaggalerie).
eigenlijk niets zo menselijks als de liefde,
niet? Ik probeer liedjes vanuit mijn hart te
schrijven, meer niet. Ik ben de meeste
country rock beu. wil de mensen eigenlijk
naar meer subtiele muziek laten luisteren.
Vandaar dat de produktie van Careless
een enigszins versierde, aantrekkelijke
indruk maakt.”
UTRECHT. (ANP) Snip en Snap heb
ben met ruim 55 percent van de 22.000
inzendingen het Blijheidsfestijn gewon
nen, dat maandag in de Utrechtse Jaar
beurs is gehouden. Zij ontvingen daar
voor een bronzen blijheidsbrenger in de
categorie groepen. Met ruim 27 percent
waren de Mounties tweede.
Gedurende de winter is dit echtpaar te
vinden in Zuid-Frankrijk, waar hij dan
les geeft aan amateurs uit alle windstre
ken in een oud klooster in Marnhac, een
gehucht in de buurt van het stadje St.
Geniez d’Olt. Bessel Kok leraart daar
namens „Maison de Rouergue”, een cul
turele instelling.
Het zomerhalfjaar hebben ze nu dus
hun galerie in hun eigen winkelwoon
huis, waarachter Marie Kok keramiekte-
De grafica die afkomstig is uit Assen
delft, roept de sfeer van alledaagsheid
onder meer op met kranteknipsels, frag
menten van nieuwsberichten die in een
soort collagevorm worden weergegeven.
Zo’n nieuwsbericht vormt dan de aanlei
ding voor een nadere toelichting op een
algemeen geldend onderwerp dat in lichte
mate gestyleerd wordt neergezet. Heel
vaak is de toeschouwer binnen de ruimte
van de tekening aanwezig: maskers of
(veelvuldig voorkomende) profielen bepa
len dan het perspectief. Dit geeft tot resul
taat dat niet alleen de maakster haar
maatschappelijke betrokkenheid toont
maar de toeschouwer daarin ook laat
deelnemen.
teel exposeert bij de planologische dienst
in Haarlem-Schalkwiik.
Han Krug werd in Den Haag geboren
waar hij de Haagsche academie volgde en
lid werd van het Schilderkunstig Genoot
schap Pulchri Studio. Hij lithografeerde
bij Mouton en Co in Den Haag van 1908 tot
1910 en was daarna decorateur tot 1914.
Later legde hij zich toe op schilderen.
Hij kreeg naam met zijn landschappen en
bloemstillevens; illustraties van vele kin
derverhalen in dagbladen en tijdschrif
ten, en zijn strand- en zeegezichten. Han
Krug exposeerde ook veel in het buiten
land, onder andere in 1936 op de kunst-
olympiade in Berlijn, in Los Angeles waar
hij in 1930 voor een ex-libris-inzending
werd onderscheiden door The Bookplate
International Association, in Medan en in
Kaapstad x
(Tot en met 31 maart, op werkdagen van
.9-17 uur.)
Dit boek geeft een overzicht van de
invloed van de bijbel op de samenleving
door de eeuwen heen. Samenstellers van
„Woord in beeld” zijn onder anderen prof.
Mönnich en Michel van der Plas. Voor de
illustraties van het boek heeft men geput
uit de bouwkunst, de schilderkunst, de
literatuur en vele verschillende bijbel-
drukken.
„Het woord in beeld” zal van 7 april af
in de boekhandel verkrijgbaar zijn. De
oplage bedraagt 103.000 exemplaren.
„LE SCARABEE VERT” is een nieu-
AMSTERDAM (ANP). Omdat dit
jaar het feit wordt herdacht dat vijfhon
derd jaar geleden in ons land het eerste
gedrukte boek, de Delftse bijbel, ver
scheen, heeft de Commissie voor Collec
tieve Propaganda van het Nederlandse
Boek besloten in april de uitgave „Het
woord in beeld” als Boek van de maand
uit te brengen.
•3u,
issa
‘oon
md
g’.
OVER STICHTING Het drukhuis zal
eind van deze week in de boekenbijlage
ter gelegenheid van de boekenweek, een
verhaal verschijnen. Het is namelijk een
bijzondere instelling, een soort „leer
huis” voor typografen en grafici. Maar
Het drukhuis, Herengracht 229, is tevens
een galerie waar grafici kunnen expo
seren.
Bij de vrouwelijke artiesten stond Cor
ry van Gorp met bijna 30 percent van de
uitgebrachte stemmen op de bovenste
plaats gevolgd door Martine Bijl (18 pet),
Ria Valk(17) en Maru Dressehuys (15).
In de categorie der mannelijke artiesten
moesten grappenmakers als Toon Her
mans (15 pet) en Wim Kan (ruim 13) de eer
laten aan André van Duin, die met
PCT DE BRONZEN BLIJHEIDSBREN
GER WON.
Het festijn was georganiseerd door een
weekblad, dat zijn lezers had gevraagd
zich uit te spreken over de artiesten die
hun het afgelopen jaar het meeste plezier
hadden bezorgd.
„Je hebt gelijk als je zegt dat Careless
niet dé Stephen Bishop toont. Ik heb twee
kanten. Een vrolijke, zonnige en een som
bere. De laatste zal op een volgend album
meer aan bod komen. Meer dan je nu
verwacht.” Tot zolang moeten we het met
Careless doen. Een album dat vooral de
onbezorgdheid („Veel is niet autobiogra
fisch. Ik schrijf niet om allerlei zaken van
me af te schrijven”) uitstraalt, naast het
feit dat Bishops liedjes zich gemakkelijk
in je geheugen vastzetten. Een gegeven
dat elke componist vertrouwen in de toe
komst moet kunnen geven.
Geheel en al zorgenvrij lijkt Bishop niet
te zijn. Tijdens ons gesprek raakt hij even
een kladblok aan, dat naast hem op de
bank ligt. Als hij de verbazing op mijn
gezicht leest, haast hij zich te verklaren:
„Een lijst met aantekeningen voor inter
views, in Amerika moet ik soms tien per
dag doen. Ik heb ze nu niet nodig, voel me
nu wel zeker.” Laat de lijst toch even zien.
Dan, alsof hij voelt dat een nadere verkla
ring gewenst is: „Gelukkig, heb ik nu wel
weer het gevoel aan mezelf toe te komen.
Het componeren lijdt zelfs helemaal niet
onder mijn huidige drukke bestaan; vier
dagen geleden heb ik nog een liedje
geschreven. Wil je ’t horen?” En Stephen
Bishop zingt zachtjes: „I’m puttin’ on the
Charm..
RG -
i -
ROTTERDAM. Voor het Rotterdam
se Film International Festival dat tot en
met woensdag nog nadraaivoorstellingen
geeft, zijn 11.424 losse kaarten verkocht.
Incidentele bezoekers, passe partout-
houders. critici en andere genodigden
hebben er in tien dagen tijd 28.400 stoelen
bezet. De opbrengst van de kaartverkoop
was ƒ60.000.
BET IS EEN RIJK SCALA dat
Amsterdam in zijn galerieën te bieden
heeft. Natuurlijk, er zijn bepaalde
trends in een bepaalde tijd. Voor een
deel worden die trends bepaald door de
galeriehouders, voor een deel volgen ze
een trend, die „in de lucht” zit. Momen
teel is dat de nieuwe figuratie. Maar ook
is er nog altijd werk te zien van heden
daagse schilders, die geheel buiten de
trend vallen. Ze zijn er vanaf luministen
tot aan pure abstracten.
verkrijgbaar bij de vakhandel
Het is niet verwonderlijk, dat hij zo
werkt. Hij is namelijk in 1898 in Haarlem
geboren en kreeg, na zijn opleiding aan
de Haagse Academie voor beeldende
kunsten en in Parijs zijn eerste expositie
in 1927 bij Kunsthandel Du Bois in Haar
lem en daarna in galerieën in de hele
westelijke wereld, tot vandaag de dag
aan toe, want hij werkt nog altijd hard.
Aan die verbreiding van zijn werk is niet
vreemd, dat "hij lange tijd in diplomatie
ke dienst is geweest en daardoor bijna
als wereldreiziger leefde.
1
(Tot en met 21 april alle dagen behal
ve ’s maandags en vrijdags van 17-22
uur, want het is een avondgalene).
Hij heeft een heel bijzondere techniek.
In hout steekt hij in vorm en tegenvorm
reliëfs van meestal langwerpige vlakjes,
die ritmisch zijn gerangschikt. Soms zijn
het er veel, een andere keer enkele. Op
een van de vormen (houten planken dus)
wordt kleur zodanig aangebracht, dat er
een schaduwwerking schijnt te ont
staan. Vervolgens wordt een blad dik en
absorberend papier tussen de vormen
geperst. Op die manier drukt hij een
aantal, ondanks de eenvoud, zeer boei
ende bladen in kleine oplagen.
op, zodat een niet overal gerechtvaardig
de poëzie gaat meespreken. Bepaalde
politieke thema’s lopen daardoor wellicht
de kans dat ze niet overkomen in al hun
zeggingskracht die in aanvang bij de teke-
nares aanwezig moet zijn. Waarschijnlijk
overwint hier een al te dichterlijke opvat
ting.
Thema's als het sterven, de eenzaam
heid worden daarentegen weer gortdroog
neergezet, in een wat platte stijl die nau
welijks enig detail gedoogt. Soms ook ligt
de bedoeling er te dik bovenop, zoals in de
bladen die verwijzen naar de gevaren van
de wintersport in de vorm van been- en
bekkenbreuken, compleet met de aanwe
zigheid van. rolstoelen.
De etsen (een deel met aquatint) die hier
in het gebouw worden getoond, zijn erg
homogeen van techniek. Van der Mandele
werkt op een betrouwbare wijze die mis
sers uitsluit. Ze gaat zich ook niet te
buiten aan extreme technische opvattin
gen wat weer als nadeel heeft dat haar
werk als geheel in figuurlijke zin ietwat
kleurloos overkomt. Iets meer lef en een
ruimere toepassing van de mogelijkheden
die zo gemakkelijk voor de hand moet
liggen, kan dit werk op een heel hoog peil
brengen
gels beschildert op een heel aparte
manier. Ze beschildert die tegels op een
voudige figuratieve manier, met een
hang naar absurde humor. Je komt een
ei met een ritssluting tegen, een gestrek
te hand met vijf vingers, waarvan de
ringvinger in de knoop zit, een kikkertje
dat belust loert naar een mug op een
meisjesborst en andere grapjes.
componist de steun van een keur van
musici genoten. Als een van hen, de
anders zo publiciteitsschuwe Eric Clap
ton, bij het verschijnen van Bishops eer
steling eind vorig jaar, een zeer lovende
aanbevelingsbrief aan de Britse muziek-
pers richt, worden de oortjes alom
gespitst.
De last van een plotselinge aandacht
weegt tamelijk zwaar voor Bishop, die
nog steeds lichtelijk verbaasd reageert op
de belangstelling voor zijn persoontje en
de manier waarop hij vooral door de
Amerikaanse business in de watten wordt
gelegd. „Af en toe wordt het me te veel.
Alles wordt nu voor me geregeld. Ik was
eraan gewend dat ik alles zelf moest doen.
Nu worden mijn koffers en mijn gitaar
voor mij gedragen, doet men de autopor
tieren voor me open en zo. Ik stribbel
maar niet meer tegen; ik heb genoeg aan
mezelf.”
„Wat ik met mijn liedjes probeer te
bereiken? Inderdaad hebben negen van
de tien de liefde als onderwerp, maar is
dat niet met alle componisten zo? Er is
EL
g
klaarmaakt; je vriendinnen zien je niet
meer staan.... Twee maanden voordat Art
Garfunkel (1975) twee van mijn composi
ties opnam, was ik het met mijn vader
eens die schreef dat ik maar naar San
Diego moest terugkeren en erkennen dat
ik het verkeerde vak had gekozen. John
Jarvis (nu faam vergarend als toetsenman
bij Rod Stewart) en ik woonden toenter
tijd op een goedkoop flatje en zaten door
gaans op zwart zaad. Het was zo moeilijk
om aan werk en geld te komen, onvoor
stelbaar”” Garfunkels elpee (Breakaway)
levert Bishop eindelijk in voldoende mate
erkenning op. Zijn songs vinden meer
aftrek en hij maakt zijn platendebuut.
Anneke van der Mandele weet het
drammerige karakter dat geëngageerde
kunst nog wel eens pleegt te hebben op
een handige wijze te omzeilen. Onderwer
pen die qua inhoud al genoeg overtui
gingskracht hebben, laat ze voor zichzelf
spreken. Ze poetst ze als het ware extra
Over het algemeen zijn de reacties
lovend, soms zelfs zozeer dat enkele kritie
ken achteraf best als hoestekst - een overi
gens steeds minder voorkomend ver
schijnsel - dienst hadden kunnen doen.
Careless - zo heet het - bevat elf sublieme
liedjes, die in melodieusheid en frisheid
de composities van een Paul Simon naar
de kroon steken en in afwerking op het
softrockniveau staan van Bread of Gal
lagher Lyle. Maar voordat Stephen ein
delijk elf van zijn inmiddels tot een totaal
van 600 composities aangegroeid oeuvre
met behulp van Clapton, Chaka Khan
(Rufus). Art Garfunkel, Victor Feldman,
Andrew Gold en een dozijn gereputeerde
sessiemuzikanten (waaronder Bread’s
Larry Knechtel, John Jarvis, Jim Gordon
en Craig Doerge) in zwart vinyl zag
geperst, doorstond hij met pijn en moeite
de zeven magere jaren. Stephen, al op
jeugdige leeftijd overtuigd van zijn moge
lijkheden, keerde zijn geboortestad San
Diego de rug toe en toog - amper achttien
jaar oud - naar Los Angelos, waar hij bij
elke uitgeverij, manager en platenmaat
schappij aanklopte. „Ik moet toen erg
naïef zijn geweest, natuurlijk”, zegt
Bishop er nu van.
„Aan de andere kant moet je de juiste
mensen kennen, contacten leggen, wil je
een kansje krijgen. Het liep erg stroef, een
echte kans bleef uit. Je gaat steeds meer
aan jezelf twijfelen, het uitblijven van
erkenning werkt op den duur verlam
mend. Je houd je zelf op een gegeven
ogenblik zelfs voor dat je niets meer
bracht tot sterk aansprekende vereen
voudigingen van de grondpatronen.
Vaak zijn het trapsgewijs uit elkaar
voortspruitende volumen, waarin kanti
ge lijnen en bolle vormen het meest
opvallen. Ze doen soms aan bloeiwijzen
van schubbige planten en vruchten
denken.
Bij de opnames van zijn debuutalbum,
Careless, heeft deze jonge zanger-
Het festival heeft 74 binnen- en buiten
landse critici naar de Maasstad gebracht,
16 Nederlandse regisseurs, 41 buitenland
se regisseurs en acteurs en twee Neder
landse filmverhuurders (Goedings en
Koppies, de rest had geen belangstelling).
De manifestatie, die een budget had van
340.000, heeft in 392 filmvoorstellingen
102 hoofdfilms, plus videotapes en een
doorlopend programma met jazz-films te
zien gegeven. Onder supervisie van Huub
Bals heeft de organisatie 108 medewer
kers gehad, dus ongeveer voor iedere
hoofdfilm een medewerker.
Bovengemelde cijfers wekken de
indruk dat ook het zesde Film Internatio
nal Festival in grote lijnen geslaagd is, en
dat is in grote lijnen ook beslist het geval.
Maar het aantal tegenslagen dat de orga
nisatie en de bezoekers moesten incasse-
'ren (20 van de met veel ophef aangekon-
digde gróte regisseurs en acteurs lieten
het afweten, om uiteenlopende oorzaken
kwam een aantal belangrijke films te ver
vallen en de programmaveranderingen
gaven het festival bij tijden een tot wan
hoop drijvend chaotisch aanzien) was
toch dermate groot dat de Rotterdamse
kunststichting, die verreweg de meeste
organisatiegelden fourneert, zich toch zal
gaan bezinnen op een andere opzet
Organisator Huub Bals: „Op deze
manier doe ik het in elk geval nooit meer.
Misschien dat het festival weer kleiner zal
moeten werden, ik weet het niet. De Rot
terdamse kunststichting moet hej maar
zeggen. Maar als ik op zo’n achtste festi-
valdag al die dodelijk vermoeide mensen
zie, wil ik toch ophouden de misdadiger te
zijn die dat allemaal op z’n geweten
heeft”.
we galerie met een aparte functie, Frans
Halsstraat 41. Ze wordt gedreven door
het kunstenaarsechtpaar Bessel Kok en
Marie France Adam. Deze galerie is niet
bedoeld om de groten dezer eeuw te
exposeren. Kunstenaars of x groepjes
kunnen er terecht als ze er iets voor
voelen om mee te doen in een kunstwij-
kwinkel in een „gewone” buurt. Het gaat
dus om een sociaal-culturele functje.
Bessel Kok geeft er vaak les aan ama
teurs.
van stiefvader stimulerend.
ZO’N LUMINIST is eigenlijk Bob
Gésinus-Visser, in feite dus terugverwij
zend naar het begin van deze eeuw. Je
kunt hem ook een late impressionist
noemen, die eveneens gebruik maakt
van pointillistische gegevenheden, struc-
tuurtegenstellingen in zijn penseel-
schrift, allemaal middelen die hij
gebruikt om tot een heel zonnige sfeer te
komen - met hier en daar een dreigende
lucht of een voorbijtrekkend buitje - in
meestal Franse landschappen. Maar ook
zijn stillevens met fruit en zijn bloem
stukken ademen dezelfde blijmoedige
sfeer.
„Dat ik doorgezet heb, heeft volgens
mijn moeder te maken met het gedrag van
haar tweede echtgenoot. Die man deed
alles om me te laten merken dat ik zijns
inziens knoeiwerk afleverde. Hij verhin
derde vaak dat ik op mijn kamer oefende
in het gitaarspelen. Onlangs speelde ik in
het stadion van San Diego voor twaalfdui
zend mensen; hij hoorde ervan en kon het
gewoon niet geloven.”
DEN HAAG (ANP). De schilder en
graficus Han Krug is zondag op 86-jarige
leeftijd in zijn woonplaats Den Haag
overleden, naar eerst thans bekend is
geworflen. De crematie heeft woensdag
op „Ockenburg” in Den Haag plaats.
HAARLEM Qua onderwerp richt
Anneke van der Mandele haar blik niet
veel verder dan de banaliteit van het
alledaagse leven. Het gewone bestaan
kan voor haar echter genoeg gegeven»
aandragen die de moeite waard zijn om ze
uit te beelden. Zoals haar werk dat
momenteel geëxposeerd wordt in Gebouw
Noord-Holland (J. J. Hamelinkstraat 4-6
in Haarlem-Schalkwijk) laat zien, gaat ze
trouwens verder dan het omringende
alleen in bevestigende zin weer te geven.
Ze commentarieert haar onderwerpen op
een wat droge manier, maar soms ook met
een nauwelijks onverholen glimlach om
de absurde trekjes in het menselijke
bestaan.
Van Bessel Kok die in enkele technie
ken schildert, hangen er nu collages,
bestaande uit fragmenten van kleur-
prenten, aangevuld met gouaches als
binding. De keuze van de fragmenten
bepaalt natuurlijk de aard van de
expressie. Bij hem is die keuze
romantisch-dramatisch. Als deze colla-
gevoorstellingen geschilderd waren, zou
hij ongetwijfeld surrealist zijn. Eigenlijk
jammer dat hij deze collages niet
gebruikt als studiebladen waarnaar éch
te olieverven ontstaan. Dan zat er meer
van hemzelf bij en minder leentjebuur
bij de familiebladen.
Deze exposjtie wordt begeleid door
werk van Jos van Vreeswijk, een jonge
beeldhouwer uit Utrecht. Hij werkt bij
zonder serieus aan plastieken van half-
abstracte aard, afgeleid van insecten,
een baring, foetussen en soms geheel
abstract een beeld ajs metamorfose. In
al dit' werk zijn de vormen terugge-
Songs vanuit het hart geschreven
Strand met dikke vrouwen, een ets van
Anneke van der Mandele die ze momen-
idrie
-3 u; a
(uw
