Huwelijksproblematiek in
Kunstenaars tegen
Korea-tournee van
Concertgebouworkest
van Hans van Manen
Sergio Mendes Brasil 'Tl
bij vlagen opwindend
I
Samengaan taal en beeld kreeg
weinig geslaagd karakter mee
Octet opus 20 bij Het nationale Ballet
Ogenstrelend werk
hensen
paarlaarsteeg 1 - haarlem
,,Bij ons is 't anders
korting_J|
i* x
voor
jonge
vrijetijds-
jeans naar
Latijnse klanken in Congresgebouw
MMi
■mkm
Haal nu de nieuwe
aanbiedingskrant van de Slegte
I
Haarlemse
van Springer
Ton voor
straat”
II interstylerV™.
Vleugels
ter waarde van voor
^SSVOORU
MEVROUW
L- Piano’s voor
*iett*emmodeUe"
I
LJÖ
F IB!
i
24
25
MAART
19 7 7
KUNST
1
rat
t
ser,
JUS
verder komt daarvoor elke andere vorm van samenleven natuurlijk
evenzeer in aanmerking. Het toneelgezelschap Bloemgroep uit Rotter
dam heeft zich in die problematiek verdiept en heeft een knappe
De gratis aanbiedingskrant van de Slegte
bevat weer een overzicht van zo’n honderdtal
sterk in prijs verlaagde boeken.
En als boekenweekaardigheidje krijgt elke
klant, die minstens voor 5,- besteedt, een
verhaal van Paulus de Boskabouter (ter waarde
van 3,95) cadeau. Zolang de voorraad
strekt.
’t Is dus altijd de moeite waard om
even bij de Slegte langs te gaan.
De Slegte is een goeie voor voordelige boeken
2*000-17.900.-
9.200.-
um.-18.400.-
IOtOOO- 14.900.-
Keus uit meet aan 100 vleugels.
Occasion vleugels vanat 4500 gia,
DONDERDAG 24
4.445.-
4*ao.- 3.600.-
Blüthner* 1 5.900.-
s
x ploegstoffer?
3.425.-
3.925.-
3.720.-
3.520.-
dam heeft zich in die problematiek verdiept en heeft een knappe
toneelproduktie daarover gemaakt, die woensdag voor het eerst in de
Toneelschuur werd gespeeld.
HAARLEM. „Ik ben bang dat ik je helemaal niet ken. Zoals je
zojuist praatte, zo heb ik je nog nooit gehoord....”. Dat zegt een jonge
vrouw tegen haar man Ze zijn getrouwd en zij verwacht een kind van
hem. Hij heeft een baan met toekomst en zij heeft de kinderkamer
keurig op orde. Maar die ene zin die ze tegen hem zegt geeft aan dat
het met de echtelijke zekerheden minder rotsvast gesteld is, dan
aanvankelijk werd aangenomen. Op zo’n moment beantwoordt zo’n
samenzijn niet aan de verwachtingen. Dat kan het geval zijn in de
meest gebruikelijke afspraak tussen twee mensen, het huwelijk, maar
Lol
1
I»
I
stap-
I
iktor
t
(ADVERTENTIE)
Deze produktie, de tweede van deze
Boekhandel J. de Slegte BV Grote Houtstraat 100, Haarlem. Tel..- 02.3 - 315250
(ADVERTENTIES)
JOHN OOMKES
(ADVERTENTIE)
export special is'
CONRAD VAN DE WEETERING
11
UM:-
5.995-
4*25.-
4.380.-
weer menselijke fouten gemaakt kunnen
worden. Als meneer De Vries in het stuk
juist los komt bij de psychiater, komt de
zuster hem halen voor de thee. Ziedaar
een ondoordachtzaamheid bij de mensen
die het weten moeten, onomwonden door
het gezelschap aangestipt.
Maar de betrokkenheid van de acteurs is
ook weer zo groot dat er enkele ontroeren
de momenten ontstaan. In een bijgevoegd
stencil zegt Bloemgroep onder meer: „We
kwamen al gauw tot de ontdekking dat
het gezin of de commune of een andere
samenlevingsvorm niet de grote boosdoe
ners zijn, maar dat bijna alles terug te
voeren is tot de onmogelijkheid met
elkaar om te gaan, met elkaar te commu
niceren. Dat de rollen die man en vrouw
spelen opgelegd zijn, en vaak weinig met
hun eigen werkelijkheid te maken heb
ben”. Zo ligt ook de essentie van de voor
stelling waarin sprake is van toneel dat als
bijna echt wordt gepresenteerd. In som
mige scènes dreigt het realiteit spelen de
overhand te krijgen, maar dat kan zijn
oorzaak vinden in de improvisatie-basis.
Niet alles ligt volkomen vast, veranderin
gen per voorstelling zijn mogelijk.
Er wordt door Bloemgroep gespeeld
met behulp van blank houten meubelen,
lende bewegingen was ogenstrelend. Het
sloot uitstekend aan bij het Octet opus 20
van Felix Mendelssohn Bartholdy, dat al
evenmin grote problemen oproept en met
zijn volkomen heldere structuur tot aan
genaam luisteren noopt
De leden van Het Nederlands Balletor-
kest brachten die muziek dan ook uitste
kend ten gehore, onder leiding van Adam
Gatehouse, die voor deze gelegenheid
geleend was van het Engelse Ballet Ram
bert, terwijl de dansers (vier paren corps
de ballet en drie paren solisten) voorbeel
dig voor het steeds overnemen van de
vloeiende bewegingen zorgden. In het
tweede deel verschenen zes jongens (zie
foto) als decor voor Alexandra Radius en
Han Ebbelaar waarbij ik de fraaiste com
binatie vond, die waarin Alexandra door
steeds weer twee andere jongens door de
lucht gedragen werd, terwijl Han als
tegenbeweging zich al draaiend daarvoor
verplaatste.
Het derde deel zorgde voor een vitaal
intermezzo waarin negen meisjes diago-
naalsgewijs met grote sprongen over het
toneel flitsten. Hans van Manen heeft
vaker gezegd dat hij een groot voorstan
der is van het stelen van goede ideeën van
anderen en dat het er dan altijd om gaat,
hoe het gestolene dan wordt toegepast.
Welnu, dit fragment is rechtstreeks gesto
len uit Etudes van Harald Lander en
Het enige dat je Mendes maar dat is
tegelijk zijn grote kracht kunt aanwrij
ven, is dat hij beschikt over een grote
Deskundigen van de veilighouder kwa
men na afloop tot de conclusie, dat de
prijzen voor romantische schilderijen, die
ongeveer drie jaar geleden waren gekel
derd, weer terug zijn op het peil van 1973.
Dat baseerden zij niet alleen op de prijs
die voor de Springer werd betaald. In hun
beoordeling betrokken zij ook de hogere
opbrengsten dan verwacht was voor een
winterlandschap van Kruseman (75.000
gulden), voor een werk van Petrus van
Schendel (60.000 gulden), voor een straat-
gezicht in Oudewater van Springer (40.000
gulden) en voor schilderijen van M.A.
Koekkoek (32.000 gulden), W. Koekkoek
(30.000 gulden), De Lelie (29.000 gulden) en
Leickert (28.000 (gulden). In totaal brach
ten de 411 geveilde schilderijen 1,5 mil
joen gulden op.
titel van de gebruikte muziek (Octet opus
20) rijkelijk beloond, want eigenlijk ver
wachten we meer van Hans van Manen,
LAREN (ANP). Een bekend schilde
rij van Cornells Springer, een straat in
Haarlem met de Grote Kerk op de achter
grond, heeft woensdagavond op een vei
ling door Christie’s in het Singermuseum
in Laren honderdduizend gulden opge
bracht.
vormde een goed contrast met het voor
gaande, dat wil zeggen, was goed
gebruikt Jammer vond ik hier het gele
licht op het blauwe achterdoek met Wolk
jes, wat een nogal vies kleurtje tevoor
schijn riep De aankleding was van Jean-
Paul Vroom.
ker nog het leukst. Hij heeft veel woorden
nodig om uit te leggen wat ook met min
der zou kunnen, maar het komt allemaal
veel authentieker en spontaner over
Een diaprojectie met een wintersport
reisje als onderwerp benadrukt nog eens
de kneuterige sfeer van deze expositie.
Misschien dat het allemaal bewust
bedoeld is als het doorbreken van de
gangbare opvattingen over esthetische
kunstbeleving, maar zo’n antwoord ver
dient dan toch een professionelere bena
dering. (Tot 11 april, dagelijks behalve op
maandag tussen 14-17 uur geopend).
CEES STRAUS.
„Bij ons is ’t anders” werd ingestudeerd
onder leiding van Shireen Strooker
uitgeleend door Werkteater en haar
inbreng is uitermate merkbaar. Bijvoor
beeld in de onbevangen manier van acte
ren, maar vooral in de wijze van benade
ring. Als terloops komen naast de uitge
beelde problemen concrete vragen aan de
orde zoals wat wordt verstaan onder
trouw of ontrouw (in een kostelijk
gespeeld forum antwoordt een gezin dat
voor een vrij huwelijk kiest dat het niet
gaat om trouw of ontrouw, maar om ver
trouwen en het klinkt nogal ridicuul.), of
waarom een kind gewenst is. De spelers
treden niet belerend of corrigerend op: zij
stemmen de toeschouwer met hun spel
wèl tot nadenken over de eigen leefsitu
atie.
Bloemgroep speelt
Z*
knap toneel
De kunstenaarsfederatie noemt het in
Zuid-Korea aan de macht zijnde Park
Chung Hee bewind een „misdadig fascis
tische dictatuur” Vervolging van de
christelijke, boeddhistische en democrati
sche oppositie, martelingen op massale
schaal en executies van politieke tegen
standers zijn in dit land aan de orde van
de dag, aldus de federatie, die daarbij
wijst op het rapport van Amnesty Interna
tional van 1975.
H. staat van nieuw
II lutterman b.v. wonen
k. jed oude gracht ff h—rtem lo«1OCff_OT3_32180i
enkele stoelen, krukjes en een tafel die
ook als bed of bank kan dienen. Twee uur
duurt de voorstelling, zonder pauze, maar
ze zijn voorbij voor je er erg in hebt. Nog
t.m. zaterdag is „Bij ons is ’t anders” elke
avond in de Toneelschuur te zien.
KO VAN LEEUWEN.
mate van flexibiliteit. Hij heeft in de loop
der jaren zijn oorspronkelijk nog gedeel
telijk akoestische geluid denk maar aan
de grote rol die de akoestische gitaar
speelde binnen de groep die toen nog
Brasil ’66 heette) verder geëlektrificeerd.
De Braziliaanse ritmen zijn minder pro
minent dan voorheen; zo nu en dan wordt
je je gewaar van een fikse scheut disco-
stomp. Niet geheel vreemd hieraan is het
feit dat zijn ensemble niet uitsluitend
meer uit Brazilianen bestaat; zo heeft hij
ook zijn vroegere, fantastische vocalistes
ingeruild voor een drietal fraai-ogende
zangeresjes, evenwel van een wat minder
niveau.
Mendes vindt het dus totaal geen punt
om terwille van het zakelijk gewin zijn
Latijnse klanken zij het op een zeer te
billijke wijze te fuseren met gegevens
ontleend aan de meer „sophisticated"
soul.Het resulteert in een bloedcommerci-
eel geluid. Brasil ’77 weet het huidige
materiaal op een opwindende wijze te
verpakken, zowel visueel als muzikaal, en
brengt en dat is essentieel daarin ook
de zo broodnodige variatie aan. Voordat
Sergio Mendes zich in het donker tussen
zijn talrijke toetsen kan wringen, worden
we vergast op het zoveelste klungelige
voorprogramma in dit concertseizoen. In
plaats van het tonen van inzicht (was het
nu zo’n toer geweest om een leuke salsa-
attractie voor het voorprogramma naar
Nederland te halen? De Fania All-Stars of
orkesten als dat van Tito Puente of Eddie
Palmieri bijvoorbeeld) met de huidige
ontwikkelingen, kan het publiek zich ver
gapen aan de landerigheid van de Swing
Society, die overigens uit kundige musici
is samengesteld.
Uit de bezetting van Brasil ’77 blijkt hoe
sterk het accent wordt gelegd op de rit
mische aspecten van hun muziek. Behou
dens natuurlijk de vocalistes, zorgen
alleen Mendes en zijn oude kameraad,
Oscar Neves (gitaar) voor de melodielij
nen, die meestal vrij eenvoudig van gege
ven zijn. De ritmesectie bestaat uit twee
drummers (die elkaar goed aanvullen),
een bassist, een percussiespecialist alsme
de drie jeugdige percussionisten, die de
show behoorlijk opfleuren door him
dynamiek en danspassen. Over de drie
zangeresjes kan ik niet onverdeeld
enthousiast zijn, daarvoor missen ze
teveel aan allure; alleen in Inseparable en
het sublieme The Waters of March komen
hun capaciteiten goed over het voetlicht.
Ze ontberen echte lef bij de vertolking van
oud repertoire of bij de overigens meren
deels mooi-gearrangeerde „middle-of-the-
road”-liedjes als The Fool on the Hill
(Lennon-McCartney), I believe (Wonder),
Scarborough Fair of If you leave me now.
Het zijn echter kanttekeningen in de mar
ge om aan te geven dat Mendes niet iets
volmaakts voorschotelt; het blijft door de
bank genomen zeer genietbaar en bij vla
gen opwindend. De vindingrijkheid van
Oscar Neves tijden het carnavaleske
gedeelte van het programma is daar een
voorbeeld van. De kwaliteit van zijn
gitaarspel zal menigeen verleid hebben tot
het uiten van de wens dat het niet weer
vier jaar zal duren voordat Sergio Mendes
Brasil ’77 hier concerteren.
AMSTERDAM. Tegen een decor van
witte wolkjes, belicht in rustgevend
zachtgroen, begon woensdagavond het
nieuwe ballet dat Hans van Manen voor
Het Nationale Ballet maakte. Vooral het
eerste deel, vol echoënde herhalingen,
spiegeleffecten en continu voortkabbe-
Een scène uit Octet opus 20 van Hans van Manen
DEN HAAG. Ruim vier jaar zijn
verstreken sinds de Braziliaans-
Amerikaanse componist-arrangeur-
toetsenbespeler Sergio Mendes en zijn
Brazil ’77 hier een memorabel concert
gaven. Sindsdien is de populariteit van
zijn hoogst persoonlijke mengeling van
easy-listening en Latin muziek wat
tanende. Een kort optreden in het TV-
programma van Sonja Barend afgelopen
zaterdagavond leverde echter voldoende
promotie op voor het enige concert dat zij
gisteravond in het Congresgebouw
in ons land gaven. De zaal was vrijwel
uitverkocht.
Juist een orkest dat door de overheid als
„nationaal orkest” wordt aangemerkt,
moet een uiterst voorzichtig buitenlands
beleid voeren. Vooral de in het orkest
werkende musici moeten tegen deze
politiek-culturele avonturen worden
beschermd. De federatie wil dat de minis
ter van CRM er bij het orkestbestuur op
aandrmgt dat de reisplannen worden her
zien.
Reclftstreeks van importeur: Estonia, Steinway,
Irmbach, Ichaika, Bechner, Cherny, Rich-Weber.
Met het tamelijk lange, vriendelijke 1
applaus en een enkel schuchter bravo’tje
was dit ballet, dat gedanst werd onder de
Open 9 17.30 uur
Maanciags: 13 17 30 uur
ElEl alleen bi]
Wester sin géi 42. .tel.1010),36 35 00
Dagelijks geopend van 9-1 7.30 uur.
Vrijdag koopavond van 19-21 uur.
„Expressionistisch strandgezicht", een
litho van lijmen van Grootheest die
momenteel geëxposeerd wordt in de
bovenzaal van het Noordelijk Koetshuis
van Beeckestijn in Velsen.
commentaar op wat Gravemaker elders
op de expositie laat zien. Sommige van die
verhaaltjes gaan over reizen en Van
Grootheest vertaalt dat in nostalgische
beelden, als een foto-album in grootmoe
ders tijd. Op zich zijn dat aardige litho’s
maar in het geheel krijgen ze een preten
tieuze lading mee.
Eigenlijk zijn de teksten van Gravema-
Het laatste deel begon met een solo van
Henny Jurriëns, die steeds overtuigender
als solist naar voren komt, en solowerk
van o.a. Jeanette Vondersaar, met daarna
de hele groep nu eens opgedeeld in vier
trio’s dan weer in paren, waarbij de terug
kerende sfeer van het eerste deel me lang
zamerhand wel begon te vervelen, te lief,
te glad, te handig.
Europa'i grootste «mpor'
ir vleugels e» uiano
Graus rtiuisbezorgirig biaa» garantie
Stemmen en onderhoud door geheel N e d e r I a n o
TCHAIKA2*58^ 5.495.-
Keus uit meer dan 500 piano’s.
Occasion piano’s vanaf 1000 gld.
Steinway Sons 15.375.-1 7.900.-
Estonia (nieuw) 2A900.-1 9.900.-
Bechstein* 2L8887- 12.900.-
Bechner (nieuw) LM50T-10.850.-
Grotrian-
Stem weg
Yamaha*
Bosendorfei
Ibach*
Bloemgroep is een gezelschap dat zich
vorig jaar heeft losgemaakt van de Nieu
we Komedie, een vormingstoneelgroep uit
Den Haag. Dit seizoen werkt de groep
zelfstandig met steun van de Toneelraad
Rotterdam. De produktie die Bloemgroep
maakte over het gezin en de samenleving
heet „Bij ons is ’t anders” en geeft een
beeld van wat er allemaal fout kan gaan
binnen een samenlevingsvorm De groep
heeft zich terdege vastgebeten in de pro
blematiek. Er zijn gesprekken geweest
met diverse disciplines die zich op dit
terrein bewegen, zo leert de achterzijde
van een programma-affiche. Daarop
staan gesprekken weergegeven met een
gezinstherapeut, een ex-alcoholist en de
Vereniging tegen Kindermishandeling.
Lang niet alle informatie kon in de voor
stelling worden verwerkt, maar er is toch
een goed beeld tot stand gekomen over
mogelijke fouten, hoe ze kunnen ontstaan,
dat er hulp van buitenaf mogelijk is (the
rapeut, psychiater etc.), maar dat ook hier zelfstandige groep, is ook niet zwaar op de
1 hand Er wordt uitstekend in geacteerd
door de vijf spelers (Trudy Derksen, Dona
van Wijk, Ellen Verhey, Fred Vaassen en
Willem Wagemaker) en er valt ook best
wat af te lachen, al is het alleen maar
omdat je zoveel herkenbare situaties ziet.
VELSEN Het zoeken naar een
geslaagde combinatie van taal en beeld
heeft in onze eeuw al een lange geschiede
nis achter de rug. Vanaf het prille begin
waren er schilders als de Dadaïsten, Hen
drik Werkman en dichters als bijvoor
beeld Paul van Ostayen die de beeldende
functie van het woord en zelfs van de
letter onderzochten. Er is sindsdien het
een en ander gebeurd, de taal is aanvaard
als een bijkomend expressiemiddel in de
beeldende kunst. Verwacht zou mogen
worden dat wie zich nu aan dat samen
gaan waagt, zich de verworvenheden van
de afgelopen drie kwart eeuw ook heeft
eigen gemaakt.
Zo niet de graficus Tijmen van Groot
heest en de schrijver Bert Gravemaker
aan wie de hele ontwikkeling kennelijk is
voorbijgegaan. Wat ze onder de titel
„Prenten proza poëzie” in het Noordelijke
Koetshuis van Beeckestijn laten zien, is
namelijk van een intense kneuterigheid
die aan die expressievormen eerder
afbreuk doet dan dat het als een zinvolle
bijdrage kan worden beschouwd.
Van Grootheest, afkomstig uit Amster
dam waar hij als staf-assistent aan het
Stedelijk Museum is verbonden, werkt in
expressionistische trant en kan worden
gerekend tot de vertegenwoordigers van
het nieuw-realisme. Zijn manier van teke
nen doet zo onbeholpen aan dat waar
schijnlijk de juiste intenties niet altijd
overkomen. Dit licht verwarrende effect
werkt extra storend omdat door zijn
afwerking van het blad een slordig resul
taat ontstaat.
Nauwelijks doet Van Grootheest een
poging om de teksten van Gravemaker,
die uit IJmuiden komt en docent Neder
lands is, in zijn werk te integreren. Hij
spaart het wit uit waar dan de verhalen en
gedichten komen te staan, of in het beste
geval komt de poëzie direct onder de
„illustratie” te staan.
Er is niet altijd sprake van een tekst.
Van Grootheest geeft dan als het ware een
k Die toch altijd
r weer een beetje
verliefd wordt op
een artistiek dessin. Juist voor
is er de ’Ploeg’ gordijnstoffen-
kollektie. Kom hem bekijken.
Scène uit „Bij ons is ’t anders", de nieuwe produktie over huwelijk en andere
samenlevingsvormen van De Bloemgroep. (Foto: Pan Sok).
ftbjT A 40^^
BECHNER (nieuw) 5,295? 3.995.-
Stemway&Sons* 32^380? 1 0.400.-
IRMBACH 'TST1
Aug. Förster*
I Cherny (nieuw) 2^45a 2.285.-
CHERNY(nw) t wv 3.445? 2.645.-
Lindbergh* 3*45? 2.850.-
Schimmel* 6.025? 3.945.-
Rich. WEBER(nw) 5.195? 3.895.- I
Yamaha*
Sauter (nieuw)
Geyer*
Rosier*
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. De Federatie van Kun
stenaarsverenigingen heeft er in een
resolutie tegen geprotesteerd bat het
Amsterdamse Concertgebouworkest een
bezoek aan Zuid-Korea gaat brengen. Het
bezoek wordt gebracht in het kader van
een tournee naar Japan in mei. In de
resolutie wendt bet bestuur van de fede
ratie zich tot het orkest zelf, de ministe
ries van CRM en buitenlandse zaken en
de betrokken vaste Tweede-
Kamercommissies.
te, '3
*-
i 'v