Regeringstroepen verliezen terrein in Zaïre
Rhodesische
ISRAEL VERIJDELDE
AANSLAG OP
VLIEGTUIG EL AL
weigert te
capituleren
Leden Bonder-
Hosenball en
Agee moeten
Engeland uit
Nog geen namen voor de
nieuwe Franse regering
KTPI sloot zich weer aan bij coalitie
Dreigende kabinetscrisis
afgewend in Suriname
regering
Meinhofgroep
in hongerstaking
Appèl voor Belg
in Sovjet-Unie
H
Hiawatha van
vijf verdiepingen
A
I
REVIUS
SCHAALTJE VAN
KNIERTJE
RESTJE JUS
E
R)
ry
WOENSDAG
3 0
BINNEN- EN BUITENLAND
MAART
19 7 7
A
Hof van Appèl beslist:
Werkstuk
(Van onze redactie buitenland)
KINSJASA. Het Amerikaan
se ministerie van buitenlandse za
ken heeft bekendgemaakt dat vol
gens zijn inlichtingen de plaats
Moetsjatsja in handen gevallen is
van voormalige Katangese gen
darmes. Moetsjatsja is het opera
tionele centrum van het Zaïrese
leger in Sjaba de voormalige
provincie Katanga.
(Van onze redacteur in Frankrijk, Rudolf Bakker)
PARIJS. De samenstelling van de nieuwe Franse regering zou zo
heeft premier Barre laten weten, vanavond bekend worden gemaakt.
De formatie vindt plaats zonder dat de pers ook maar enig idee krijgt
van wat er te gebeuren staat: de eerste minister doet alles per telefoon
af. De wachtenden voor zijn ambtswoning worden dan ook niets
gewaar.
SALISBURY (UPI, Reuter, AFP).
De Rhodesische regering zal
„met alle macht blijven strijden
tot de terroristen vernietigd zijn”
en niet toestaan dat er in Rhodesië
een zwarte meerderheidsregering
komt voordat de rechten van de
blanke minderheid gewaarborgd
zijn. Dit staat in een verklaring
die gisteren door de blanke min
derheidsregering van Rhodesië is
gepubliceerd en waaraan premier
Ian Smith zijn fiat heeft gegeven
voordat hij zondag naar Zuid-
Afrika vertrok.
TEL AVIV (AFP, UPI) Israëli
sche agenten hebben in januari
1976 een aanslag op een toestel
van El Al op een vliegveld buiten
Israel verijdeld, zo heeft het kabi
net van premier Rabin gisteren
meegedeeld. De Israëlische agen
ten namen daarbij vijf leden van
het Volksfront voor de Bevrijding
van Palestina gevangen. Dit vijf
tal, twee Westduitsers en drie Ara
bieren, is voor berechting naar
Israel overgebracht, aldus de me
dedeling.
(Van onze redactie buitenland)
PARAMARIBO Een dreigende kabinetscrisis is dezer dagen in
Suriname afgewend, nadat de Kaum Tani Persatuan Indonesia (KTPI)
zich wederom heeft aangesloten bij de regerende coalitie. De KTPI had
zich enkele weken geleden in een emotionele sfeer teruggetrokkenu uit
de samenwerking omdat haar leider, de minister van landbouw
Soemita, door de politie was gearresteerd, nadat hij door het parle
ment in staat van beschuldiging was gesteld. Naderhand diende ook de
minister van sociale zaken Soeperman, die eveneens tot de KTPI
behoort, zijn ontslag in bij de president van Suriname.
Belofte
Socialisatie
3
CENTRAALAFRIKAANS RIJK
0
tnjfel
Rebellen zouden dicht
KAMEROEN
Istro
Boeta
door Nico Scheepmaker
Kisangani
KONGO
bij Kolwezi zijn
GABON I
RWANDA’
iiBOEROÈNDI
Lodja
llebo
fSKINSJASA
ANGOLA
'Diloio
AFRIKA
Likasi
Loehoembasji
ZAMBIA
ZAÏRE
Gemena
Lisala
'Oeboendoe
<Poenia Goma
Bleef er vlees over na de maaltijd, dan
werd het, af gedekt, zo koel mogelijk be
waard tot de volgende dag. Het pannetje
van Kniertje bevatte waarschijnlijk dus
het restje jus, en het schaaltje de kotelet
ten. Als de koteletten in de jus bewaard
zouden zijn, zou de smaak sterk zijn achter
uitgegaan.
Nu even iets anders. Weet u (typische
boekenweekvraag) wat de dichters Nico-
laas Beets, Guido Gezelle, De Genestet,
Nellie van Kol, Jacobus Revius, dr. E.
Laurillard, Henriette Baart de Lafaille-
Wichers Hoet, Dirk Rafaelsz. Camphuysen
en Nellie van Dijk-Has met elkaar gemeen
hebben? Zij hebben allemaal „Een mens
lijdt dikwijls ’t meest van ’t lijden dat hij
vreest en dat, nooit op komt dagen” ge
dicht. Althans, dit zijn de namen die mij
tot en met maandag werden toegespeeld
door lezers en lezeressen.
Tot zover deze kwestie. Als vaste lezeres is
het mij al eerder opgevallen, dat dit soort
eenvoudige zaken u niet bekend zijn.
Het.O jé, ik zie dat ik per ongeluk te
ver heb doorgespoeld, wilt u zelf weer even
terugspoelen tot „achteruitgegaan”?
In het befaamde „Letterkundig Woorden
boek voor Noord en Zuid” van K. ter Laan
wordt bij Revius, Jacobus, 1586-1658, het
vijfregelige gedicht voluit geciteerd met de
opmerking dat dit puntdicht van Revius
het meest bekend is gebleven. De heer
Eykel uit Heemskerk maakte mij daarop
attent. Mevrouw Van der Weerdt uit Zaan
dam attendeerde mij op een oud reciteer-
en voordrachtenbundeltje waarin „Houdt
moed” eveneens aan Revius wordt toege
schreven. Daarmee is het raadsel dus.
NIET opgelost, want dr. W. A. P Smit, de
grootste Revius-kenner in Nederland, ver
zekerde mij dat één ding in ieder geval
vaststond: van Jacobus Revius zijn de ge
zochte dichtregels niet! Ik blijf u op de
hoogte houden
Volgens Westerse diplomatieke bronnen in
Tel Aviv heeft Kenia de vijf uitgeleverd
aan Israel. Blijkens de Israëlische bekend
making zitten de twee Westduitsers een
man en een vrouw en de drie Arabieren
al sinds januari 1976 in Israel gevangen.
Volgens de Israëlische televisie zou de
aanslag op het vliegveld van Nairobi in
Kenia gepleegd moeten worden. Daar
landt wekelijks een El Al-toestel op de
route naar Johannesburg. De vijf zouden
het toestel met luchtdoelraketten van Rus
sische makelij hebben willen neerschieten.
Tijdens de kaping van de Franse luchtbus
naar de Oegandese luchthaven Entebbe
79.76
SOEDAN
Het hof verwierp het beroep van de jour
nalist Hosenball tegen het deportatiebevel
en gaf hem geen verlof beroep aan te
tekenen bij het Hogerhuis, het hoogste hof
van appèl in Engeland.
aanzien van de afgezette minister Soemita
zal men de uitspraak van de rechter af-
wacHten.
Als de leiders of de voornaamste exponen
ten van hun partij zullen zij in de schaduw
moeten treden om het eenheidskarakter
van de nieuwe equipe niet te verstoren.
Maar met name het eventuele vertrek van
de minister van binnenlandse zaken zou
betekenen dat een voortdurende steen van
velerlei aanstoot uit het regeringsbeeld zal
zijn.
De Zaïrese regeringswoordvoerder deelde
gistermiddag mee dat de militaire situatie
in de provincie Sjaba „ongewijzigd” is.
U herinnert zich dat ik vorige week wat
tobberig deed over de vraag wat er nu
eigenlijk in Kniertjes pannetje zit, als zij er
aan het slot van Herman Heijermans’ „Op
Hoop van Zegen" mee van het toneel sloft.
Uit een besloten enquête bleek, dat 28
procent van de Nederlanders meent dat er
soep in zit (waarvan een kwart „vissoep”),
44 procent denkt dat er stamppot in zit
(zuurkool of boerenkool), 11 procent zei
„vis, meneer”, 2 procent hield het op kou-
we koteletten, en 15 procent was van me
ning geen mening te hebben.
Behalve Amerikanen, die gisteren geëva
cueerd werden, vertrekken ook de Belgen
uit Kolwezi. Een bus met vrouwen en kin
deren vertrok gisteren naar Loeboembas-
ji. dat 300 km verder naar het oosten ligt.
De grote Belgische kolonie in Kolwezi
maakt zich gereed om de stad snel te
verlaten.
Ikzelf veronderstelde intussen dat de
genoemde koteletten op het schaaltje la
gen, zodat het nog steeds in het ongewisse
bleef wat er in het pannetje zat, maar
Hermine Heijermans, de dochter van de
.auteur, meende zich te herinneren dat
haar vader zelf het zo regisseerde dat het
schaaltje in het pannetje, onder de deksel,
hing en door vrouw Bos bij de koteletten in
het pannetje was gevoegd opdat Kniertje
de koteletten niet uit de pan hoefde te eten.
Ik achtte dit onwaarschijnlijk. De vrouw
van de reder leek mij niet het type dat zich
zou kunnen indenken dat iemand thuis
weleens geen bord zou kunnen bezitten
wegens schrijnende armoe. Gelukkig ont
ving ik de (of misschien een) oplossing van
mevrouw T. G. Borm-Deckwitz, Zaadkor
rel 21 te Eemnes, die het volgende schrijft:
„In de tijd van Heijermans beschikte men
nog niet over koelkasten. Het vlees dat
werd ingekocht diende zoveel mogelijk
nog dezelfde dag gebraden te worden om
bederf te voorkomen. De koteletten wer-
den na het braden op een schaal warm
gehouden, terwijl de jus met water en
kruiden werd „afgemaakt” alvorens te
worden opgediend.
In Ironwood, Michigan in de VS staat een
beeltenis van Hiawatha van maar liefst
17,5 meter hoog. De grootste Indiaan ter'
wereld is gemaakt van glasfiber en is
vervaardigd als symbool voor de indiaan
se legende. t
P
K^-
Verwacht wordt dat dit wetsontwerp en de
nieuwe ziektekostenverzekering nog in de
eerste helft van dit jaai tot wet zullen
worden verheven, zodat zowel de coalitie
als de oppositie ovei enkele maanden met
een tevreden gemoed de voorbereidings
periode van de komende parlementsver
kiezingen kunnen ingaan
De dreigende kabinetscrisis vormde een
belangrijk obstakel voor de behandeling
van het wetsontwerp. Na het herstel van
de breuk in de coalitie is de weg vrijge
maakt om de nieuwe ziektekostenverzeke
ring nog voor de parlementsverkiezingén
aan de bevolking te presenteren.
Ik heb er al op gewezen dat Mathilde Bos,
de vrouw van de rede, aankondigt dat ze
Kniertje een paar koteletten mee wil ge
ven, en Kaps, de boekhouder, komt dan
volgens de toneelaanwijzingen van Heijer
mans weer op het toneel terug „met ’n
schaaltje en een geëmailleerd pannetje”,
terwijl hij even later „haar willoze handen
om schaaltje en pannetje legt". Dat schaal
tje nu heeft het dank zij deze rubriek
noodzakelijk gemaakt dat alle opvattingen
over „Op Hoop van Zegen” radikaal wor
den herzien, want blijkens de al eerder
genoemde besloten enquête bleek 89 pro
cent van de Nederlanders onmiddellijk het
antwoord te weten op de vraag: „Waarmee
strompelt Kniertje in de laatste scène van
„Op Hoop van Zegen” het toneel af?” (met
een pannetje), een grappenmaker ant
woordde „met jicht”, 2 procent vroeg of de
vraag nog een keer herhaald kon worden,
3 procent zei: „geen-idee”, en slechts één
procent antwoordde: „Met in haar ene
hand een pannetje en in haar andere hand
een schaaltje!”
Door deze besluiten was het niet geheel
duidelijk of de Surinaamse regering nog
op een meerderheid in het parlement
steunde. Oppositieleider Lachmon was
van mening dat de regering moest aftre
den. Daags na de breuk in de coalitie
richtte hij zich tot de voorzitter van het
parlement, met het verzoek om een verga
dering uit te schrijven waaruit zou moeten
blijken of de regering nog op een meerder
heid steunde. Parlementsvoorzitter Wijn
tuin gaf echter de voorkeur aan een korte
afkoelingsperiode, opdat de emoties tot
rust konden komen Maandag was het
zover.
J
Moengbere^
Boen ia/
Basankoesoe
Volgens semi-officiële berichten uit Zaïre
zijn de invallende gendarmetroepen opge
rukt tot dicht bij de belangrijke mijnstad
Kolwezi. De verovering van Kolwezi dooi’
de rebellen „zou een kwestie van uren
kunnen zijn”, aldus deze zegslieden.
Mbandaka
•Boende
In de verklaring wordt dan tot slot gezegd
dat de „geconcentreerde Russische expan
sie in Afrika meer dan ooit een politieke
regeling noodzakelijk maakt die handha
ving van een stabiele en krachtige regering
in Rhodesië in het belang van alle Rhode-
siërs mogelijk maakt”.
politici zijn met al de energie die nodig is
om de komende twaalf maanden het op de
oppositie verloren terrein terug te winnen.
Zij zullen de politieke overtuiging die be
hoort bij een van de partijen waaruit de
regeringscoalitie is samengesteld echter
niet in het openbaar uitdragen. Deze zwijg
zaamheid heeft ten doel de breekbare een
heid in het regeringskamp niet in gevaar te
brengen.
Naar verwacht wordt zal de kabinetsfor
matie het einde betekenen van het minis
terschap van de ministers van binnenland
se zaken Poniatowski, de partijgenoot van
Giscard die ervoor hielp zorgen dat deze
tot president gekozen werd; van Jean Le-
canuet, de strijder voor een sterker cen
trum en minister voor planning, van oud-
kandidaat voor het Parijse burgemeester
schap D'Ornano, minister voor de indus
trie en een oude vriend van de president
Giscard, en van Olivier Guichard, een oud-
medewerker van De Gaulle en een man die-
altijd al buiten de beste posten viel.
STUTTGART (AFP). Gudrun Enss-
lin, Jan Carl Raspe en Andreas Baader,
drie leden van de uiterst linkse Baader-
Meinhofgroep die in Stuttgart-Stamm-
heim gevangen zitten, zijn gisteren voor
onbepaalde tijd in hongerstaking gegaan
uit protest tegen de afluisterpraktijken in
de gevangenissen waar zij en hun advoca
ten het slachtoffer van zouden zijn gewor
den. Met hun hongerstaking willen zij ook
protesteren tegen de „inbreuken op de
fundamentele mensenrechten” die bij de
processen, de onderzoeken en in de gevan
genissen zouden zijn gemaakt.
Hun proces zal achter gesloten deuren
worden gehouden, vanwege „het geheime
karakter" van de zaak, zo verklaarde de
woordvoerder. Hij zei dat er verder geen
mededelingen over de zaak gedaan zullen
worden. Aan de verdachten zijn Israëli
sche advocaten toegewezen, en de West-
duitse ambassade was over de aanhouding
van de Westduitsers ingelicht.
Hosenball en Agee, een voormalige agent
van de CIA, kregen in november het vorig
jaar het bevel om redenen van nationale
veiligheid die echter niet nader omschre
ven werden, Engeland te verlaten. Hosen
ball ging in beroep omdat hij de beschuldi
ging te vaag achtte. Zijn advocaat liet
weten dat minister van binnenlandse za
ken Merlyn Rees bijzonderheden over de
beschuldiging inzake de bedreiging van de
nationale veiligheid moet geven. Agee ging
niet in beroep tegen het deportatiebevel.
Maar elke uitspraak ten gunste van Hosen
ball zou ook op hem van toepassing zijn.
Berichten over het oprukken van de rebel
len komen in Kolwezi onder meer binnen
via de missieposten in de omtrek. Acht
missieposten zijn telefonisch met Kolwezi
verbonden, maar met vier daarvan is de
verbinding inmiddels uitgevallen. De pos
ten waarmee nog contact bestaat liggen
binnen een straal van 50 km van Kolwezi.
Reeds vanaf haar aftreden heeft de rege
ring zwaar gedokterd aan een algemene
ziektekostenverzekering die tot doel heeft
de geneeskunde in Suriname te socialise
ren De plannen vonden aanvankelijk wei
nig bijval bij de artsen en apothekers,
maai nadat de toekomstige honoraria met
enkele miljoenen zijn verhoogd, lijken de
vooruizichten van het wetsontwerp nu veel
rooskleuriger dan enkele jaren geleden
Het hoofdkwartier van het Zaïrese leger in
het strijdgebied is verplaatst van Moets
jatsja naar Tenke, 80 km ten oosten van
Kolwezi.
In Kinsjasa werd vandaag de Nigeriaanse
minister van buitenlandse zaken generaal
Joseph Garba verwacht, met een bood
schap van de Nigeriaanse president Oba
sanjo voor president Moboetoe. Nigeria
heeft vorige week aangeboden te bemid
delen.
De belofte van de regering de strijd
voort te zetten tot de vernietiging van de
terroristen, moet volgens een woordvoer
der van het blanke minderheidsbewind
verstaan worden als een toezegging dat de
zwarte guerrillastrijders met alle macht
bestreden zullen worden tot er een eind
aan het zwarte verzet is gekomen.
Ofschoon er volgens de grondwet nog voor
25 november van dit jaar parlemenstver-
kiezingen gehouden moeten worden, zal
men zich in Paramaribo beraden over de
mogelijkheid om de regering met tenmin
ste een minister van de KTPI aan de vullen
in verband met de ontstane vacatures. Ten
meel
De kersverse burgemeester van Parijs en
gaullistenleider Chirac heeft gisteren een
beleefdheidsbezoek bij president Giscard
afgeiegd. Hij deed dit uit hoofde van zijn
pasverworven functie als eerste burger
van de lichtstad. Maar omdat de gaullisten
de grootste hinderpaal zijn in de verwerke
lijking van de plannen van president Gis
card, werd het bezoek met de grootste
spanning verwacht. Bij het verlaten van
het Elysée de ambtswoning van de pre
sident legde Chirac, in tegenstelling tot
zijn gewoonte, geen enkele verklaring af.
Boekavoe
Kindoe*
Loesambo
inda3
.Kikwit p-A
Kananqa;
eisten de kapers de vrijlating van „vijf
gevangenen die door de Keniase autoritei
ten worden vastgehouden'7 Indertijd ont
kende Kenia dat het Palestijnen gevangen
hield. De kaping van de Franse luchtbus
kwam een half jaar na de verijdelde aan
slag op het El Al-toestel in Nairobi.
Premier Barre heeft na een bezoek aan
president Giscard gistermiddag wel laten
weten dat er geen sprake zal zijn van een
kabinet van technici. De 15 ministers
waaruit de regering zal bestaan, de vorige
telde er 18, zullen door de wol geverfde
Spoorweg
km 400
Bondo
Aketi^==^
Kabinda
o <-/'
Mboeji
Kamina^
z
Door de voorstellen van de voormalige
Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken, Henry Kissinger, te aanvaarden,
aldus de verklaring, heeft de Rhodesische
regering ingestemd met de vorming van
een meerderheidsregering binnen twee
jaar na de vorming van een tussentijds
bewind. Die tijdelijke regering zou dan tot
stand komen onder bepaalde voorwaar
den die de leiders van de zwarte nationalis
ten verworpen hebben. Een van deze voor
waarden was dat de strijdkrachten twee
jaar lang onder bevel van blanken zouden
blijven. „Wij blijven vastbesloten dat het
land niet zal worden uitgeleverd aan de
machten van de chaos en de revolutie”,
aldus de verklaring.
Het is niet bekend hoe de gevangenneming
van de vijf in zijn werk ging, en evenmin
waar ze door de Israëlische agenten zijn
opgepakt. Volgens waarnemers in Tel
Aviv zijn ze misschien ontvoerd.
De oppositie wacht met haar tegenaanval
tot de samenstelling van het nieuwe kabi
net bekend is gemaakt. Wel heeft zij met
voldoening vastgesteld dat president Gis
card in zijn tv-rede van maandagavond
zijn nederlaag in de gemeenteraadsver-
kiezingen heeft toegegeven. „Een grote
gok" noemt men algemeen het strijdplan
voor de nieuwe regering- Intussen blijken
de kosten van levensonderhoud over fe
bruari met 0,7 percent gestegen te zijn
Slecht nieuws voor premier Barre
Ook de buitenlandse journalisten moeten
de stad verlaten. Zondag en maandag leek
alles nog rustig in Kolwezi, maar gisteren
werden voorzorgsmaatregelen voor een
beleg getroffen. Tanks met mitrailleurs
staan rondom de hoofdgebouwen van de
mijnmaatschappij Gecomines. Comman
do’s graven overal in de stad schuttersput
jes; bij de kruispunten staan automatische
wapens van Amerikaans en Belgische fa
brikaat opgesteld.
Na het overleg, het vorig jaar in Zuid-
Afrika gepleegd tussen premier Ian Smith
van Rhodesië, de Zuidafrikaanse premier
John Vorster en Henry Kissinger, aldus de
regeringsverklaring, was de opvatting ont
staan dat „de regering akkoord was ge
gaan met een zwart meerderheidsbewind
binnen twee jaar. Deze mening, aldus de
verklaring, is dus onjuist. De woordvoer
der in Salisbury voegde hieraan toe dat de
verklaring speciaal is uitgegeven om „een
eind te maken aan een hoop verward ge
praat” van blanke Rhodesiërs en misvat
tingen te corrigeren over wat er eigenlijk
precies overeengekomen is”.
De Surinaamse regering zal in de ko-
tnende maanden de gelegenheid hebben
om enkele belangrijke projecten die op
stapel liggen, uit te voeren.
LONDEN (UPI). Een hof van Appèl in
Londen heeft gisteren bepaald dat de
Amerikanen Mark Hosenball en Philip
Agee die een boekje hebben opengedaan
over de activiteit van de CIA, de Ameri
kaanse inlichtingendienst, en in dit ver
band in Engeland beschuldigd zijn van het
in gevaar brengén van de „nationale veilig
heid”, het land uitgezet moeten worden.
Een parlementslid van de coalitie wees
er nog onlangs op dat naast de totstandko
ming van de Republiek Surinamfe de ziekte
kostenverzekering als het belangrijkste
werkstuk van de huidige Surinaamse rege
ring kan worden beschouwd. De oppositie
daarentegen hecht meer waarde aan de
invoering van een onafhankelijk kiesbu
reau dat leiding zal moeten geven aan de
parlementsverkiezingen Daartoe heeft zij
een jaar geleden een wetsontwerp bij het
parlement ingediend, dat dezer dagen m
behandeling is genomen.
Pijpe beriep zich tijdens zijn proces öp het
Akkoord van Helsinki, dat voorziet in een
vrijere uitwisseling van informatie. De
open brief van de negen dissidenten be
schouwt de zware straf van Pijpe als een
schending van hef Helsinki-akkoord De
ondertekenaars, onder wie de ex-generaal
Grigorenko, protesteren vertier tegen het
feit dat er slechts „een geselecteerd pu
bliek” wordt toegelaten tot Pijpe’s proces.
De veroordeelde Belg heeft vorige week
verklaard in hoger beroep te willen gaan.
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU. Negen Russische dissiden
ten hebben een oproep gedaan om de Belg
Antoine Pijpe vrij te laten. Pijpe werd
vorige week vrijdag in Leningrad veroor
deeld tot vijf jaar werkkamp wegens het
verspreiden van anti-Russische pamflet
ten. In verband hiermee was hij vorig jaar
december bij de universiteit van Lenin
grad gearresteerd door leden van de Rus
sische veiligheidsdienst KGB
I
Nqoengoe |- -
<^MIatadi ïsjikapa'i.
<ftlnongo
Bandoendoe
\Kongolo t
Kalemie
^^IKabalo
