BONDSKANSELIER MAAKT BIJZONDER MOEILIJKE PERIODE DOOR
I
Gebruik hexachlorofeen aan banden
Staatsambtenaren
Koersstijging D-Mark
Britse reserves
niet verkiesbaar
op recordhoogte
i
L
BIJ SPAANSE VERKIEZINGEN:
Sticker
Na devaluaties in Skandinavie
Macher"
Staatssubsidie
Twijfel
Schandalen
Tandpasta
Twee percent
Via de huid
"1
i
17
BINNEN- EN BUITENLAND
DINSDAG
5
APRIL
19 7 7
(Van onze redactuer in West-Duitsland, Hans Amesz)
ENSCHEDE.
r
(Van onze redactie binnenland)
Het nieuwe wasmiddelenbesluit, dat op 1 juni van
kracht wordt, bevat ook een aantal eisen voor het verwerken van het
ontsmettingsmiddel hexachlorofeen in zeep. Dit middel mag in de
Verenigde Staten en Frankrijk helemaal niet gebruikt worden in
consumentenartikelen omdat het schadelijk kan zijn voor de gezond
heid.
BONN. Ruim een week geleden verliepen de gemeenteraadsver
kiezingen in de Westduitse deelstaat Hessen voor de sociaal-democrati-
sche partij van regeringsleider Helmut Schmidt catastrofaal. De
meeste plaatsen in het eens „rode Hessen” zijn in handen van de CDU
gevallen. In Frankfurt behaalden de christen-democraten zelfs de
meerderheid, met als gevolg dat SPD-burgemeester Rudi Arndt moest
aftreden.
all
Mt.. *iV
persoon
4
■S
■Ma
Helmut Schmidt: „Conjunturele ontwikkeling beter dan algemeen wordt gedacht.
I
bij heeft deze coalitie door een andere te
vervangen”.
LONDEN. (ANP)— Als reactie op de
onverwachte devaluatie van de Skandi-
navische kronen van vrijdagavond is de
koers van de D-mark gisteren op de Lon-
dense wisselmarkt gaan stijgen. De West
duitse valuta noteerde in het begin van de
De toeneming hield verband met de
tweede trekking van 750 miljoen dollar op
het krediet van 1,5 miljard dollar in Euro
pese valuta’s, dat eerder dit jaar aan Groot
Bnttannië beschikbaar was gesteld
ontsmettingsmiddel gebruikt, sprak men
enige jaren geleden van een heksenjacht
tegen het middel. De grote concerns Unile
ver en Akzo gebruiken in de Nederlandse
produkten geen hexachlorofeen meer, om
dat men bang is voor emotionele discus
sies, „waardoor de werkelijkheid uit het
oog wordt verloren.”
De eerste zijn in oktober van het vorig
jaar afgekomen in het zogenaamde cosme-
ticabesluit. Evenals in België is hexachlo
rofeen niet verboden, maar de toegestane
Voor het overige viel er van reacties op
de koersverlaging van de Zweedse Kroon
met zes percent en van de Noorse en de
Deense Kroon met drie percent niet veel te
bespeuren
De besluiten zijn in het staatsblad be
kend gemaakt. Maar men kan zich nauwe
lijks voorstellen dat elke verbruiker het
staatsblad leest. Daarom zou een aparte
informatie aan de consument over de ge-
varen en de zo sterk uiteenlopende toege
stane hoeveelheden op haar plaats zijn.
dosering is sterk teruggebracht. Het was
middelenbesluit bepaalt onder meer: „In
zeep, kennelijk bestemd ter reiniging van
het menselijk lichaam of delen daarvan,
mag hexachlorofeen tot ten hoogste één
percent aanwezig zijn.” Dan moeten wel
de volgende aanduidingen worden gebe
zigd: „Deodorantzeep of deodoriserende
zeep. Waarschuwing: niet gebruiken voor
kinderen beneden 3 jaar; vermijdt overda
dig gebruik; bevat hexachlorofeen”. De
aanduidingen moeten op de buitenzijde
van de verpakking goed leesbaar zijn en
op een duidelijk zichtbare plaats zijn aan
gebracht.
Over de economische situatie waarin de
Bondsrepubliek verkeert, zei Schmidt dat
de conjuncturele ontwikkeling „beter is
dan algemeen wordt gedacht”. Als men
elke maand van dit jaar de werkloosheids
cijfers vergelijkt met die van de overeen
komstige maanden vorig jaar, dan blijkt
daaruit een „veebelovende ontwikkeling”.
De kandidaten kunnen zich slechts
voor ééri kiesdistrict verkiesbaar stel
len en zij kunnen niet tegelijkertijd in
Niettemin, Schmidt slaagde er niet in
de indruk uit te wissen dat het toch alle
maal niet ze lekker loopt als hijzelf wil
doen geloven. Dit werd woensdagavond
nog eens bevestigd, toen hij met de leden
van de buitenlandse persvereniging at.
Ook daar werden de journalisten niet
geconfronteerd met een man die weet
waar hij aan toe is, die, zoals in het
verleden, met uiterst gemak de rol van
„Macher” speelt.
lijk goed, sterk, enzovoort, maar hij heeft
geen politieke visie.
De Westduitse regeringsleider voelt zelf
kennelijk ook wel aan dat er iets mis is,,
want voor de fractie van zijn partij be
klaagde hij zich erover dat het ook wel
treurig moeilijk is te regeren, omdat „men
notabene 85 procent van zijn tijd nodig
heeft om eenmaal genomen beslissingen in
1000 democratische organen te verde
digen”.
het Congres en in de Senaat gekozen
worden. De 53 nog niet gelegaliseerde
partijen kunnen elk een onafhankelijke
kandidaat per kiesdistrict naar voren
brengen, die zich op eigen naam ver
kiesbaar stelt voor de Eerste of Tweede
Kamer.
De politieke partijen ontvangen pas
na de algemene verkiezingen staats
subsidie. Per behaalde zetel in het
Congres of de Senaat ontvangt iedere
politieke alliantie, partij of onafhan
kelijke kandidaat een miljoen pese
ta’s; 45 peseta’s per uitgebrachte stem
voor het Congres en 15 peseta’s voor
elke uitgebrachte stem voor de Senaat.
De politieke partijen mogen geen gel
delijke bijdragen aannemen van staat
sinstellingen, nationale ondernemingen
en van buitenlandse instanties of per
sonen.
lijk wel, en daardoor ontstaat, zo zei de
Bondskanselier, inflatie met alle ellende
van dien, voornamelijk nog grotere werk
loosheid.
er überhaupt nog wel met de bouw van
een nieuwe centrale kan worden be
gonnen.
De toekomstige economische ontwikke
ling in West-Duitsland moet het in de bere
keningen ook hebben van een bloeiende
wereldhandel. Dat die er niet van vandaag
op morgen is, is duidelijk. Maar of de hoop
op een verbeterde wereldeconomie ook op
wat langere termijn gerechtvaardigd is, is
evenzeer twijfelachtig. De grondstoffen
producerende landen van de Derde We
reld eisen immers meer geld. En dat moet
worden opgebracht door industriestaten,
waarvan er enkele belangrijke met pijnlij
ke betalingsbalansproblemen worstelen.
Foute economische berekeningen in
Bonn? Het is niet uitgesloten. Daarbij
komt dan nog het fiasco van de eerste
honderd dagen van de regering-Schmidt-
Genscher.
Het begon met het kiezersbedrog over de
pensioenen (uitkeringen niet alleen aan
ouden van dagen,maar ook aan weduwen,
wezen, oorlogsslachtoffers).
Vóór de verkiezingen van 3 oktober vo
rig jaar hadden alle politici beloofd dat de
pensioenen op 1 juli van dit jaar met circa
tien procent omhoog zouden gaan. Wat er
ook zou gebeuren. Sociaal-dempcraten en
liberalen waren nog maar nauwelijks met
een zeer krappe meerderheid in de rege
ring herkozen, of daar kondigden de heren
aan dat de verhoging zou worden uitge
steld. Reden: geldgebrek. Slechts door
massale tegenstand van met name zijn
eigen partijgenoten was kanselier Schmidt
bereid zijn eerder gedane beloften toch te
houden. Resultaat: een niet eerder ver
toond gezichtsverlies voor de regering en
totale ongeloofwaardigheid van de verant
woordelijke politici.
De regering-Schmidt-Genscher veron
derstelt bij haar economische berekenin
gen dat er tot 1985 vijf keer zoveel kerne
nergie komt, maar de gerechtelijke beslis
sing dat de centrale in Wyhl voorlopig
niet mag worden gebouwd, en het optre
den van de steeds populairder wordende
De miserabele regeringsstart eindigde
voorlopig met de afluisterschanda-
len. Zonder dat ook maar één politicus
consequenties hoefde te trekken, bleek
dat vele personen in Duitsland zijn afge
luisterd zonder dat hiervoor toestemming
van de rechtbank was gekregen. Dit is in
strijd met de Westduitse Grondwet.
In tegenstelling tot de verkiezingen
van de Eerste Kamer in Nederland, die
getrapt wordt gekozen, kiest men de
Spaanse Senaat met behulp van een
enkelvoudig meerderheidssysteem. Dit
betekent dat de partij, die in een kiesdi
strict de meeste stemmen behaalt, ver
zekerd is van een aantal zetels in de
Eerste Kamer.
Volgens de handelaren in Londen was
het tijdstip waarop tot devaluatie van de
Skandinavische valuta's werd besloten
een volkomen verrassing. Wel werd al eni
ge tijd een devalutie van de ZWeedse en de
Deense Kroon verwacht met het oog op de
grote tekorten welke die landen op hun
betalingsbalans hebben. De forse koers
stijging die de D-mark vrijdagavond in
New York te zien gaf, nadat het resultaat
van de besprekingen van de ministers van
financiën en de presidenten van de centra
le banken van de SLANG-landen bekend
was geworden, vond men in Londen nogal
overtrokken Verwacht wordt dat de stij
ging gedeeltelijk ongedaan zal worden
gemaakt
Gold de regering-Schmidt tot voor enke
le maanden bij de Europese buren nog als
benijd voorbeeld van stabiliteit, tegen
woordig wordt zij door sceptische waarne
mers uit het buitenland met andere rege
ringen op het ziekbed gelegd.
handel ongeveer 2,385 per dollar tegen
een slotkoers van 2,392 vrijdag. Ook de
gulden en de Zwitserse frank gaven enige
koersverbetering te zien. Ze noteerden
respectievelijk 2,487 en 2,54 per dollar.
Van twijfel aan de innerlijke kracht van de
sociaal-liberale coalitie wilde de Bonds
kanselier niets weten: „Volgens mijn in
druk bestaat er onder de regeringspart
ners niemand die er ook maar enig belang
Tegelijkertijd kan worden geconsta
teerd dat de Westduitse regering niet be
paald een voorbeeld van eenheid en kracht
is. Fractievoorzitter Herbert Wehner van
de SPD heeft zijn afgevaardigden aan de
arbeid gezetrwerken in plaats van te leute
ren over mislukkingen Dat moet ook voor
de coalitie gelden. Lukt dat niet, dan valt
zij nog niet uiteen als een verrotte vrucht.
Maar dan besta, t wel het grote gevaar dat
de regering aan haar eigen krachteloos
heid ten onder gaat, ergens tussen nu en
1980
De Kanselier legde de verzamelde pers
uit dat de regering weliswaar geen
„vliegende start” had gemaakt, maar'dat
er niettemin tussen Kerstmis en Pasen
hard was gewerkt, met wel degelijk een
goed resultaat. Als voorbeelden noemde
Schmidt de begroting, een wetsontwerp
ter sanering van de pensioenverzekerin-
gen en de kosten van de gezondheid, een
belastingen-pakket waardoor veel mensen
minder belasting moeten betalen, een in
vesteringsprogramma van 15 tot 16 mil
jard mark en een nieuw energie-concept.
Alles bij elkaar voldoende reden voor
het Westduitse weekblad Der Spiegel om
met een coverstory te verschijnen onder
de kop: Wie redt kanselier Schmidt?
Schmidt zelf is het rumoer rond zijn per
soon en zijn regering kennelijk zat. Hij
besteedt de laatste dagen veel tijd aan
„optredens”, die het geschonden prestige
weer moeten herstellen. Zo maakte hij
woensdag de leden van de „Bundespresse-
konferenz” (waarvan alle binnen- en bui
tenlandse correspondenten in Bonn lid
zijn) duidelijk dat de vlijtig opgestookte
geruchten over een zieke, niet meer tegen-
zjjn taak opgewassen zijnde regeringschef -
elke grond van waarheid missen.
De Keuringsdienst van Waren heeft bij
de besprekingen voor het tot stand komen
van de nieuwe bepalingen gepleit voor
duidelijk en universele aanduidingen.
„Dat zou kunnen met een sticker”, aldus
de heer Drs. D H Liem van de keurings
dienst in Enschede „Een korte, voor de
consument begrijpelijke, mededeling is
voldoende. Men zou dan steeds dezelfde
genormaliseerde sticker moeten gebrui
ken, of het nu een cosmeticum, een zeep,
een huishoudreinigingsmiddel of een toile-
treiniger betreft.”
Helmut Schmidt is rumoer rond zijn
en zijn regering spuugzat
Het cosmeticabesluit schrijft voor dat
toiletartikelen en kosmetische artikelen
„in gebruiksklare toestand” ten hoogste
0,1 hexachlorofeen mogen bevatten. De
gewone deodorantzeep, waarover in het
wasmiddelenbesluit wordt geschreven,
valt hier buiten. In middelen, kennelijk
bestemd voor kinderen beneden drie jaar,
alsmede middelen die bij normaal gebruik
met slijmvliezen in aanraking komen, mag
geen hexachlorofeen aanwezig zijn. Dat
geldt onder meer voor mondverzorgings-
middelen zoals tandpasta en voor de zoge
naamde intiemsprays. In deodoranten
(niet als spray) mag niet meer dan een half
percent van het ontsmettingsmiddel zitten.
Dan moet er uitdrukkelijk bij vermeld
worden „niet toepassen op verbrande of
anderszins aangetaste huid”.
Jarenlang gold hexachlorofeen als het
middel bij uitstek ter bestrijding van bac
teriën. Het wordt (of werd) in duizenden
produkten verwerkt. Een wetenschappe
lijk bureau in de Verenigde Staten mengde
het middel in voedsel van ratten. Een deel
hexachlorofeen op tienduizend delen
voedsel was voldoende om beschadigingen
in de hersenen te veroorzaken. In het bloed
van baby’s, gewassen met zeep waarin het
ontsmettingsmiddel zat, bleek de helft van
de hoeveelheid hexachlorofeen te zitten
die de ziek geworden ratten was toege
diend
De Nederlandse autoriteiten hebben
meer tijd nodig gehad voordat het gebruik
van hexachlorofeen aan banden kon wor
den gelegd. Een Amsterdamse fabrikant
van zeep (vooral voor baby’s en voor
ziekenhuizen) verwerkte tot voor kort twee
percent hexachlorofeen in het produkt. De
naam van de fabriek doet er niet meer toe,
te meer daar het ministerie na de alarme
rende berichten uit de Verenigde Staten en
Frankrijk zelf het advies gaf de dosering
van twee percent aan te houden tot er
nieuwe bepalingen zouden zijn.
Om machtmisbruik tijdens de alge
mene verkiezingen te voorkomen
schrijft de nieuwe Spaanse kieswet
voor dat een aantal hoge staatsambte
naren niet verkiesbaar is. In totaal be
treft dit ongeveer 450.000 personen, van
wie een groot deel afkomstig is uit het
leger. Degenen van deze groep die zich
toch verkiesbaar willen stellen, moeten
binnen acht dagen na het uitschrijven
va de algemene verkiezingen, hun ont
slag indienen. De enige hoge staats-
functionarissen, die buiten deze regel
vallen zijn Trocuato Fernandez Miran
da, voorzitter van het huidige pseudo-
parlement, dat in juni wordt ontbon
den, en premier Suarez. Op het ogen
blik doen geruchten de ronde dat de
minister-president twijfelt om aan de
verkiezingen deel te nemen De voorzit
ter van het huidige parlement stelt zich
niet als kandidaat voor de komende
verkiezingen beschikbaar
Voorlopig weten alleen de fabrieken wat
ze wel of niet mogen gebruiken, en de
ambtenaren van de Keuringsdienst van
Waren die, moeten controleren of iedereen
zich aan de voorschriften houdt. De moe
der die gewend is een bepaalde zeep met
hexachlorofeen voor haar baby te gebrui
ken, heeft niet zo gauw in de gaten wat er
aan de hand is. Bovendien munten de
waarschuwingen op de verpakkingen niet
altijd uit door duidelijkheid. Vaak heeft
men een bril nodig om de letters te ontcij
feren
Ellende dus ook in de Bondsrepubliek?
Het is maar waar je van uitgaat. Econo
misch en financieel gezien is West-Duits
land nog altijd relatief zeer sterk. Maar
ook hier wordt geknaagd aan het eens zo
rotsvaste „Wirtschaftswunder”. Belang
rijkste aanwijzing daarvoor is het aantal
werklozen, dat nu al voor het derde jaar
ruim boven het miljoen ligt. De Bondsre
gering spreekt weliswaar van een geleide
lijke teruggang tot zo’n 600.000 aan het
einde van dit decennium, maar er bestaan
genoeg redenen om aan te nemen dat in
1980 nog meer mensen geen werk hebben
dan nu al het geval is.
De invloedrijke Franse krant Le Monde
schreef: „De regering, een coalitie van
kreupelen, bestaat alleen nog omdat de
oppositie nog kreupelen is”. En de vroege
re voorzitter van de Europese Commissie,
de Nederlandse socialist Sicco Mansholt,
hoonde: „Helrput Schmidt denkt dat hij
een „real-politicus” is. Hij is echter hele
maal geen politicus. Hij is een administra
teur; administratief, economisch ongeloof- burger-initiatieven, doen twijfel rijzen of
In 1967 ontdekten de Amerikanen dat de
stof niet alleen via wonden, maar ook via
de gezonde huid in het lichaam dringt. Een
jaar later werden hersenontstekingen en
verlammingen geconstateerd bij verwon
de patiënten die „geholpen” waren met
hexachlorofeenhoudende middelen. In
Frankrijk is het ontsmettingsmiddel even
eens verboden nadat een aantal baby’s in
1972 was gestorven na verzorgd te zijn met
talkpoeder, waarin een te grote dosis
hexachlorofeen voorkwam.
Uit de industrie in Nederland, die het
De nieuwe kieswet is in Spanje door
de twee opposities, „de gedemocrati
seerde conservatieven” en de democra
tische oppositiepartijen, over het alge
meen goed ontvangen, zij het met een
zekere reserve van vooral de linkse
partijen. De linkervleugel van de nog
verdeelde democratische oppositie
voelt zich benadeeld doordat de kiesge
rechtigde leeftijd van 21 jaar niet is
teruggebracht tot 18 jaar. Bovendien
vindt zij de duur van de verkiezings
campagne, die 21 dagen bedraagt, veel
te kort om de kiezer een werkelijk
beeld te .geven van hun partijpro-
gramma
(Van onze redacteur in Spanje)
MADRID. De Spaanse kiezers zul
len in juni 350 Congres- of Tweede-
Kamerleden en 207 senatoren of Eer-
ste-Kamerleden kiezen. De Tweede
Kamer wordt direct gekozen door mid
del van een proportioneel kiessysteem,-
dat een evenredige vertegenwoordi
ging per kiesdistrict in de Kamer ga
randeert. Hierbij hanteert men een
kiesdrempel van drie percent van het
aantal uitgebrachte stemmen per
kiesdistrict.
LONDEN (ANP) De Britse monetai-,
re reserves zijn in maart met 1,83 miljard
dollar toegenomen tot het record van 9,62
miljard dollar, zo heeft het ministerie van
Financiën gisteren in Londen bekendge
maakt Het vorige hoogtepunt, 7,82 mil
jard dollar, werd in november 1974 be
reikt Eind maart 1976 hadden de reserves
een omvang van 5,90 miljard dollar
Tijdens het eten met de buitenlandse
pers ging hij uitgebreid in op wat hij de
„algemene psychische ziekte van Europa”
noemde. Die zou zijn ontstaan omdat
niemand had verwacht dat de economi
sche wereldcrisis zo lang zou duren. En dat
zou nog zo erg niet zijn, aldus Schmidt, als
allerlei belangengroeperingen maar eens
wat redelijker zouden worden. Of beter
nog: als niet maar alle regeringen probeer
den de verlangens van al deze groepen en
groepjes te honoreren. Dat doen ze name-
De enige voorwaarde, die de Spaanse
autoriteiten hiervoor stellen is, naar
gelang de dichtheid van het kiesdi
strict, een lijst met minimaal 500 hand
tekeningen van kiesgerechtigden of een
lijst met een promille van de handteke
ningen van de kiezers.
Die problemen worden door hogere
grondstofprijzen nog groter. Het kan de
Derde Wereld-landen niet worden aange
rekend dat zij meer verlangen, integen
deel. Maar de Bondsrepubliek gaat hier
niet vanuit. Een bloeiende wereldhandel
moet in haar straat passen: daarvan wor
den jaarlijkse toenemingen van de investe
ringen met minstens vijf procent ver
wacht. Anders gaan de mooie berekenin
gen over de toekomstige werkloosheid bij
voorbeeld niet op.
Het optreden van de geheime diensten is
goedgepraat met het argument dat tegen
bestrijding van het terrorisme alles is ge
oorloofd Zelfs inbreuk op recht en Grond
wet. Ondanks alles, en het is nogal veel,
hoeven Schmidt en zijn minister van Bui
tenlandse Zaken, FDP-voorzitter Hans
Dietrich Genscher, niet bang te zijn dat zij
binnenkort ook werkloos worden.
Niemand in Bonn is er metterdaad in
geïnteresseerd de huidige regeringscoali
tie af te danken
De verkiezingsnederlaag in Hessen is
min of meer tekenend voor de prestaties
van de huidige sociaal-liberale regerings
coalitie. De eerste 100 dagen van het kabi
net Schmidt-Genscher zijn nogal teleur
stellend geweest. En dat is dan nog zwak
uitgedrukt. Het debacle met de pensioe
nen, de afluisterschandalen, de moeilijk
heden van de SPD met haar radicale
„dochterorganisatie”, de zogenaamde
Jungsozialisten.
