Dank u
Wessels
Fotos
Drukwerk
DE MERKWAARDIGE UITINGEN VAN VIKTOR IV
Vrolijk
Tip
Hoop
Een tochtje met een koningin
tintje gegeven. Raderboten, vroeger veel
beschreven en bezongen, waren als ver
voermiddel zeer in trek in de periode
1850-1950 en daarom willen Key en De
Vries dat hun gasten via de loopplank de
vorige eeuw instappen.
Wé”
'Wh
r
f
B
■fK
I t
«o
w aai
ir
both
’Pl
r
DONDERDAG
7
A P R H
17
y
ONDER REDACTIE VAN KEES TOPS
LAATSTE RADERBOOT IN EER HERSTELD
HET ZAL mei vorig jaar ge
weest zijn, dat ik de toen al vroeg
ingezette voorjaarswarmte op een
terrasje aan het Damrak te lijf
ging met een kloek glas bier en
zowaar de zomer in de bol kreeg.
Ik monsterde aan op een drijvend
kadetje van bakkerij Plas, bab
belde aan boord honderduit met
de medepassagiers en schreef in
deze rubriek een verhaal onder de
pakkende titel „Verse toeristen in
blik”.
h
ARE
P L EASE
ADMIT
«NE
EL EPHANT
R w 1
lij
bk
S'j
■.«n*
7
Dropjes are better than kauwgum
ViktorlV, tegenwoordig Jack Sun, met wederhelft op deHenry Viktor Thormeau”
:Ws®SsS5“
AM
ALS GEVOLG van eigen en ander
mans vakantie is de pagina Amsterdam
enige weken niet verschenen, maar we
zijn er vanaf heden weer elke week
Dus: ..Welkom terug. Kees" Dank u
wel” en nu snel ter zake.
„WE ZIJN ER stomtoevallig tegenaan
gelopen”, zegt Willem de Vries, de Hilver-
sumse musicus die het verwaarloosde sa-
lonschip samen met collega/plaatsgenoot
Wijnand Key uit het water van het Duitse
Ludwigshafen wegkocht. „Wijnand had
via-via gehoord dat daar nog zo’n rader
boot moest liggen, terwijl iedereen dacht
dat die schepen er helemaal niet meer
waren”. Het in 1911 in Kinderdijk gebouw
de schip, dat onder de naam „Reederij op
de Lek No. 6” altijd op de lijndienst Rotter-
dam-Schoonhoven had gevaren, deed de
laatste jaren in Duitsland dienst als bar-
restaurant; het kon niet meer varen en het
geknipt portret van een aantrekkelijke
vrouw, met daarbij zijn eigen relativeren
de commentaar „To want is to lose what
you already have”. En dat alles inclusief
daar nog niet toe gekomen zijn. Zater
dag wordt de expositie gesloten. Haast
u dus. Amsterdamse drukkerijen en
reproductiebedrijven tonen er hoe een
mensenleven van wieg tot kist wordt
begeleid door drukwerk. Geboorte
kaartje en overlijdensbericht vormen
dan ook kop en staart van het tentoon
gestelde. Er tussenin: afgedrukte kin
derspelen, leerboeken, landkaarten, ca
talogi, kranten, tijdschriften, reclame
drukwerk enz. Tot en met zaterdag dus.
Doorgaans vallen we u met deze soort
berichten, die vrijwel dagelijks in dikke
vlokken over onze hoofden nederdalen,
niet lastig, maar van de bewuste krui
sing wordt ook door niet-Amsterdam-
mers een nogal druk gebruik gemaakt.
Vandaar. De gemeente Amsterdam
heeft een aantel handige omleidingswe-
gën voor u uitgestippeld, maar die kunt
u het beste zelf maar bepalen, want
zodra iedereen die wegen gaat volgen
zijn ze doorgaans niet handig meer. En
er zijn er genoeg.
Bolstraat met de Ceintuurbaan afgeslo
ten voor alle verkeer. Dit in verband
met de vernieuwing van tramsporen.
een diapresentatie die Viktor IV, zijn met
gezellin en hun woonboot toont, muzikaal
omlijst met (doorlopend) het Requiem van
Gabriel Fauré.
vertoonde duidelijk de sporen van wilde
feesten.
WIE NOG EENS, documentair ver
antwoord, wil zien hoe iets was in de
hoofdstad, moet nog even rap naar het
Amsterdams Historisch Museum in de
Kalverstraat, waar tot 25 mei „Foto’s
TOT SLOT een voorbeeld van de wijze
waarop Viktor IV in zijn logboek een brief
schrijft: „Pauline, the Fourteenth is a Sa-
terday, everything is possible and the time
voor de stad” is te zien, een overzicht
van Amsterdamse documentaire foto-
opdrachten, die vanaf 1971 deels door
het gemeentebestuur, deels door de
stichting Amsterdams Fonds voor de
Kunst werden gegeven. Bekende foto
grafen als Kors van Bennekom, Wim
Ruigrok, Willem Diepraam, Philip Me
chanicus, Cor Jaring, Wubbo de Jong,
Eddy Posthuma de Boer en Dolf Tous
saint demonstreren er hoe je, pijnlijk
levensecht, een stuk recente geschiede
nis vastlegt.
Recente geschiedenis (in ruime zin
dan) dat zijn de Nieuwmarkt-rellen,
het hippiedom op de woonboten, de
stadsvernieuwing, de Surinamers in de
Bijlmer, de openluchtaktiviteiten in het
Vondelpark. Die geschiedenis staat
feilloos, fotografisch, geregistreerd.
Een voorbeeld. Kijkt'u even mee naar
De Vries zegt, voorlopig een bemanning
van vijf man aan te willen nemen. Twee
daarvan, de kapitein en de machinist, heb
ben zich al gemeld. Verder moet er perso
neel uit de horecasector komen. Hebben
de eigenaars, naast hun beroepswerk-
U BENT GETIPT. Vanaf begin juni ligt
achter CS de allerlaatste rader-salonboot
te wachten, een vaartuig dat ooit door de
schrijver Herman de Man is omschreven
als de „koningin van de Lek”. U mag met
haar mee voor een tientje.
zaamheden, zélf tijd om zich met hun
nieuwe nering bezig te gaan houden?
Willem de Vries: „Ja hoor. We starten
midden in de zomer. Wat laat, inderdaad,
doordat de boot nu eenmaal niet eerder
klaar is. In die tijd is er, zeker voor een free
lance musicus, bijna geen werk. Dat zal
dus wel gaan".
DEZE WEEK, nu de eerste Paas-bezoe-
kers zijn gearriveerd en het zonnetje po
gingen onderneemt voor wat langere tijd
door te breken, dacht ik aan dat verhaal
terug Niet op het water, niet op het pas
heropende Damrak, maar in het Prenten
kabinet van het Stedelijk. In dat nu ver
geelde verhaal immers had ik gewag ge
maakt van een raadselachtige tekst op de
Blaauwbrug over de Amstel, die echter
slechts vanaf het grauwe water leesbaar is.
„Who can betray the sun?”, stond er, „Wie
kan de zon verleiden (of misleiden, of
verraden)?”. Een academische vraag, die
niemand aan boord kan beantwoorden,
maar deze week zag ik hem terug in het
Prentenkabinet in ik voegde mezelf een
welgemeend „stommeling” toe.
Mooie vondsten: Een levensgroot toe-
gangsbiljet met daarop de tekst „Please
admit one elephant”; een uit de krant
Willem de Vries: „Nou, mijn collega
heeft zoiets al eerder gedaan op de Alma,
het schip dat is gebruikt voor de televi
sieserie van Peppi en Kokkie, waarvoor
mijn vrouw (Nan de Vries, red.) weer de
teksten en de regie heeft verzorgd. Van
daal- dat hij er een beetje in thuis is. Ikzelf
doe dit voor het eerst”.
W
W
w
VROLIJKER NIEUWS uit dezelfde
buurt: In de Govert Flinckstraat wor
den zes bloembakken geplaatst, om het
geheel een beetje op te fleuren. Ze
meten een kleine anderhalve meter in
het vierkant en ze worden voorzien van
een gevarieerde beplanting, zo wordt
gemeld. Hulde.
NOG EEN TIP. Tot in de week van 20
juni is het kruispunt van de Ferdin&nd
Bladen uit het logboek van Viktor IV.
X Z
De Vries en Key waren bij het zien van
de unieke historische schuit meteen ver
kocht. Ze werden de eigenaren, doopten
het restant ter nagedachtenis aan de laat
ste Nederlandse gezagvoerder om tot de
„Kapitein Kok” en lieten het naar Neder
land slepen en oplappen. „Het grootste
probleem was, dat de raderen waren ver
brand”, aldus Willem de Vries. „En aange
zien deze schepen met meer worden ge
maakt, kostte het heel wat moeite om ze te
reconstrueren. Dat vergde veel speurwerk,
in musea en met behulp van oude boeken
en bouwtekeningen”.
Natuurlijk: Viktor de Vierde. De «licht
behaarde Amerikaanse kunstenaar die,
niet ver van die Blaauwbrug, op een buite
nissige, dobberende constructie van wrak-
houd in de Amstel de zon aanbidt en zich
sinds kort dan ook tevens Jack Sun noemt.
Jaap Zon. Iedereen die met enige regel
maat Amsterdam bezoekt, moet hem ken
nen. (Vergelijk de bijgaande foto). En
iedereen die het leuk vindt om zich te
verwonderen, moet vóór 16 mei even naar
het Stedelijk, want daar exposeert de
vierde Viktor bladen uit het logboek van
zijn drijvende onderkomen, de „Henry
Viktor Thormeau”, onder de retorische
titel „Who needs the Pacific Ocean”.
Om een tochtje met het historische ra-
derschip in zijn juiste perspectief te plaat
sen, wordt zowel aan de inrichting als aan
het bedienend personeel een nostalgisch
is always now....and life is only making
choices...and dropjes are better than
kauwgum...these are only words and not
possy...and hello”.
ZO WACHT bijvoorbeeld ir. Wessels al
enige dagen op plaatsing in deze kolom
men. Van 1970 tot 1974 was hij raadslid
voor D’66, hij ruimde het veld voor de
heer Martini, maar werd teruggeëist
toen deze benoemd werd tot burge
meester van Landsmeer. Wessels, nu
nog voorzitter van de stafgroep Ver
keer van een ingenieursbureau in
Amersfoort, is inmiddels zelf benoemd
tot hoofd van de afdeling Verkeer en
Vervoer ter gemeentesecretarie en
heeft dan ook zijn raadslidmaatschap
moeten neerleggen. Overigens zal hij
pas op 1 juli in zijn nieuwe, gemeentelij
ke functie treden
BEZOEKERS van Amsterdam, die ver
strooiing op het water zoeken maar zo
langzamherhand wel zijn uitgekeken op
de traditionele rondvaart door de grach
ten, kunnen vanaf begin juni een nieuwe
bron van watervermaak aanboren. Dan zal
namelijk de, voor zover bekend, enige Ne
derlandse raderboot die destijds aan de
slopersmoker is ontsnapt, weer in de vaart
worden genomen. Vanuit haar nieuwe
thuishaven achter het hoofdstedelijke
Centraal Station zal het 66 jaar oude
schip, voorlopig viermaal daags, tochtjes
gaan ondernemen naar IJmuiden en de
Zaanstreek. En dat geheel in de sfeer van
de vorige eeuw.
Zo heet het eerste deel van zijn logboek
„The Cancel Sun”, het twaalfde deel „Day
of the Sun” en het twee-en twintigste deel
(daar hebben we hem) „Who can betray
the Sun?. Alle delen bij elkaar beslaan
inmiddels vele duizenden bladen, waarop
hij zijn' invallen heeft vastgelegd. En wie
de rondgang door het Prentenkabinet
maakt, zal zien dat zich onder die invallen
heel ongebruikelijke, onbegrijpelijke, ra
re, absurde, maar doorgaans heel aardige
bevinden.
net meisje op bijgaande prachtige foto
van Dolf Toussaint Het popfestival in
het Amsterdamse Bos En stelt u zich
dan voor dat ik daar was, in 1971 (want
dat is zo), en dat ik toen datzelfde kind
daar heb gezien. En dat (en nu komt
wat ik ermee zeggen wil) dat tafereel
precies zo was! kenmerkend voor dat
popfestival zo'n meisje met zo’n vorme
loze lap textiel, omdat het zulk rotweer
was. Want christenziele, wat was het
koud.
Welnu als ik die koude nu, op een
goed verwarmde redactie, weer in mijn
botten voel - echt vóel - slechts bij het
zien van die plaat, dan vind ik dat zo'n
fotograaf een geniaal werkstuk heeft
afgeleverd. Een onsterfelijke kiek. U
moest maar eens gaan kijken.
TE BEGINNEN op 13 april wordt op
de achtereenvolgende komende woens
dagavonden vanaf 20.30 uur in het
Vrouwenhuis (Nieuwe Herengracht 95)
gediscussieerd over depressieve vrou
wen, vrouwen en politiek, vrouwen in
de overgang, moeders met (vermoede
lijk moeilijke) dochters, en overmatig
drinkende vrouwen. Droefenis dus.
Verliefde vrouwen hebt u net gemist,
want dat was afgelopen woensdag,
maar die schijnen, probleemloos al
thans, vrijwel niet meer voor te komen.
Gelukkig is er hoop. Deze week is de
traditionele feestelijke verlichting
langs de grachten en bij sommige at
tractieve gebouwen weer ontstoken. En
dan ziet alles er een stuk vrolijker uit,
zusters.
EEN GEHEUGENSTEUNTJE voor
diegenen, die de tentoonstelling „Am
sterdams Drukwerk”, op de vijfde eta
ge van De Bijenkorf wilden zien, maar
MOMENTEEL WORDT driftig gewerkt
aan de inrichting van Amsterdams nieuwe
dobberende bezienswaardigheid. De
„Kapitein Kok” krijgt een accomodatie
Voor vierhonderd personen, verdeeld over
drie salons. Bijzondere aandacht wordt
besteed aan het natje en het droogje. Iede
re salon krijgt een bar en er komt een goed
geoutilleerde keuken.
ZIJN INVALLEN giet hij in uiteenlo
pende vormen: Soms schrijft hij slechts
een tekst, soms maakt hij daar een teke
ningetje bij; de ene keer lijmt hij alleen een
brief op papier, de andere maal plakt hij er
een gebruikte postzegel bij En op alle
bladen, in alle delen van dat logboek:
stempeltjes. De man moet bezeten zijn van
stempeltjes. Letters en cijfers in alle afme
tingen. Een stempeltje voor ieder boek
deel. En gestempeld klokje met daarin een
gestempelde wijzerstand, eronder het ge
stempelde woordje „NOW”. Want, filoso
feert Viktor, „time is always now". Het is
een leuke tentoonstelling; een beetje wen
nen in het begin, maar de moeite waard.
Vanaf begin juni achter het CS: de „Kapitein Kok”, het 66 jaar oude radar-salonschip.
dat weer in de vaart wordt genomen.
VIKTOR IV, Jack Sun dus, heeft zijn
bonte verzameling wrakhout, daar op de
Amstel, opgesierd met potige naamborden
van zelfopgerichte instellingen als „The
Second Quality Construction Company”,
(hij is dan ook opgenomen in het boek „Het
tweede gebruik”), „Club of Bulgarian Wo
men” en „The New Amsterdam School of
Ikon Painting”, en dat laatste, ikonen
schilderen, is de kunst die hij zegt te be
drijven. Nu zijn ikonen op houten panelen
geschilderde heiligenbeelden. Viktor IV
schildert inderdaad veel op hout, veelal
teksten over de tijd en (in hoofdzaak) de
zon en die combinatie in aanmerking geno
men mogen we wellicht aannemen dat de
zon voor hem heilig is.
DE EERSTE REACTIES op hun plan
nen, vormen tesamen „een lawine van en
thousiasme”, vertelt Willem de Vries. „De
vereniging Amsterdamse Haven en de
hoofdstedelijke VVV hebben grote belang
stelling getoond. Zij verzorgen ook de in
ternationale publiciteit. En er hebben zich
ook al bedrijven en promotors gemeld die
feestjes en bijeenkomsten op de boot wil
len gaan organiseren. Ook daarvoor zal de
Kapitein Kok worden gebruikt. Voorlopig
denken we vóór de gewone tochtjes aan
een vaartijd vaniwge uur; vanaf 10 uur,
half één, drie uur en half zes. De prijs
wordt tien gulden per persoon (kinderen
zes gulden) voor de eerste en derde tocht.
Voor de tweede, waarbij een lunch is inbe
grepen, 21,50 en voor de laatste, incl. diner
27,50. Verder is het de bedoeling dat we
een paar maal per week in de avonduren
„candle-light-tochtjes gaan verzorgen”.
HOE KOMEN twee musici (beiden spe
len contrabas: Key in het Pr omenade Or
kest en De Vries free lance) ertoe, een
rederij te beginnen?
j
b^^*»**' 'Sï
.M
