Organisaties als Simavi
hebben nog bestaansrecht
y r
4 C-
NOG STEEDS GEEN WETTELIJKE REGELING
9
GEJUICH IN GHANA OM EEN ZENDING PLEISTERS
door Frans Keijsper
t
Commissie
an
f i
tl u
ti
Controle
door Hans Rombouts
o
Wie zich een woestenij voorstelt, waarin de jager onbe
perkt wild kan verschalken, waarin regels noch orde heer
sen, die heeft zo ongeveer het beeld voor zich van de
onbegrensde mogelijkheden op het terrein van de voetver
zorging in ons land.
Dit blijkt uit de schilderingen van de heer K. J. Breukho
ven, directeur van de Academie der Podologie in Rotter
dam, alsmede uit een recent onderzoek van het Konsumen-
ten Kontakt.
In onze moderne maatschappij zijn vele zaken aan regels
gebonden, zeker als het gaat om de gezondheidszorg. Maar
daar waar zogenoemde schoonheidsverzorging en gezond
heidszorg elkaar raken blijken die regels plotseling niet te
bestaan. Iedereen namelijk, die dat wil, mag zich morgen
„pedicure” noemen, zijn voorgevel opsieren met een
indrukwekkend bord om de aandacht van de toekomstige
cliënten te trekken, die hun gepijnigde voeten in goed
Paramedisch
L
I
I
„Walgelijk”
vertrouwen overgeven aan vakbekwamen, maar ook min
der vakbekwamen.
BH
Is het nog nodig dat naast de officiële overheidsinstan
ties, die zich met ontwikkelingshulp bezig houden, particu
liere organisaties blijven bestaan, die zich richten op steun
aan de derde wereld? Organisaties zoals Simavi, Memisa of
Wilde Ganzen? Sierk Keuning, in mei de nieuwe directeur
van Simavi als opvolger van K. van der Giessen, vindt dat
natuurlijk wel. Hij voert er diverse redenen voor aan:
„Sprekend namens Simavi kan ik zeggen, dat wijsnel hulp
kunnen verlenen, als dat nodig is. De overheid, het ministe
rie van ontwikkelingszaken, zit natuurlijk met een groot
log apparaat. In die grote molen gaat het individu verloren.
Voor ons staat de directe hulp aan mensen in nood op
medisch gebied voorop. En dan zo’n soort hulpverlening,
dat de mensen in de derde wereld in staat worden gesteld
zelf actief te worden en te zijn. Wij doen dat zonder subsidie
van welke overheid dan ook. Onze bronnen zijn allemaal
particulier. Daar moet hard voor gewerkt worden. En dat
nu juist geeft een enorme motivering aan een kleine staf,
zoals wij die hebben. Daarnaast is er ook door die directe
manier van steun een grotere betrokkenheid van degenen,
die de Simavi hun financiële hulp geven”.
Oppassen
V oet verzorging
j achtterrein
voor talrijke
beunhazen
De heer Breukhoven met voetmodel voor het geven van les
4.V.
n
sch
Praktijk lesruimte voor aankomende podologen Alles geordend volgens zeer strenge regels
tnis
ctie-
linen
i
steed. Sterk Keuning is er trots op,
dat Simavi uit de collectes en giften
>ken-
oma,
aan-
laris.
it tn-
deze
toe-
Het kantoor van Simavi van
protestantse oorsprong, maar nu
een algemene vereniging tot directe
medische steun in de tropenlanden
- zetelt (nog) zeer krap op een
etage in een Haarlems huis. Bin
nenkort hoopt men een wat ruimere
Sierk Keuning: „Je moet steeds
oppassen, dat je niet met louter wes
terse maatstaven werkt. Het gaat
Controle op de goede bestemming
is ook een vereiste, zowel voor dege
nen, die een aanvraag hebben inge
diend als voor degenen, die finan
ciële steun hebben mogelijk ge
maakt. Bij organisaties als Simavi,
waar het niet om kolossen van admi
nistratie gaat, houdt men daar ter
dege het oog op. Men koopt het
instrumentarium hier en stuurt het
op. Maar het komt evenzeer voor,
dat men ter plaatse laat inkopen
ook al omwille van sociaal-economi-
sche redenenwaarbij de rekening
dan naar Nederland gaat. Daarbij
hoedt men zich voor bevoogding.
Keuning: „De tijd van de grote
opvoeders hebben we achter de rug.
Je moet de mensen op gelijke voet
van deze affaire benadrukkend.
Zo te oordelen zullen er ter sane
ring van de situatie in de voetverzor-
De podoloog of chiropedist, zo in
formeert ons de heer Breukhoven,
houdt zich in hoofdzaak bezig met
het verlenen van diensten aan men
sen die lijden aan voetklachten. Vol
gens voor velen geldende normen
ligt het verschil tussen chiropedie en
pedicure (de chiropedie is uit de
pedicure voortgekomen) in het feit,
dat een chiropedist zich met zijn
werkzaamheden op het parame
disch terrein begeeft, terwijl de pe
dicure voornamelijk in de Cosmeti
sche sector werkzaam is.
Ter verduidelijking zegt de heer
Breukhoven:
dio
den,
96
mie-
icute
ort I
„Voor een EHBO-diploma moet je
nog jaarlijks terugkomen om de
kennis op peil te houden. Stel je eèns
voor dat je 25 jaar geleden een diplo
ma in de voetverzorging hebt ge
haald. Zonder dat de kennis is bijge
spijkerd kan men thans nog zijn
gang gaan, ’t Is walgelijk wat er
gebeurt”.
Welbeschouwd is ons land achter
lijk ten opzichte van dat wat er op
het gebied van de podologie-chiro-
pedie in het buitenland wordt ver
richt, met name in de Verenigde
Staten, getuige de opmerkingen van
de secretaris-generaal van Volksge
zondheid dr. P. Siderius op het acht
ste wereldcongres van podologen in
Den Haag.
Podologen hebben, zo zei hij, nog
niet die erkenning verkregen, welke
hun werk toch op grond van thera
peutische en preventieve betekenis
zou moeten hebben. Zij dragen bij in
de eerstelijnsgezondheidszorg en in
het welzijn van velen.
den. Een aggregaat erbij kan een
eerste vereiste zijn. Of om een ander
voorbeeld te noemen: je kunt beter
een duurdere auto verstrekken voor
medische hulpverlening als er tech
nisch mee gewerkt kan blijven wor
den (onderdelen) dan een goedkope
re, waarmee dat niet het geval is”.
„Bij hamertenen komen dikwijls
zeer pijnlijke likdoorns voor boven
op de te sterk gebogen teengewrich-
ten. Een behandeling waarbij alleen
.de likdoorn wordt verwijderd is als
regel onvoldoende, omdat de eelt-
vorming meestal weer snel terug
komt. Een chiropedist zal daarom
tevens proberen de standafwijkin-
gen van de teen te corrigeren en
trachten de pijnlijke drukpunten te
ontlasten, waarvoor hem verschei
dene technieken ter beschikking
staan. Ook na amputatie van een
en/of nagelprothese, waardoor de
pijnklachten kunnen verdwijnen”.
Paramedisch ingrijpen dus, dat
een mens veel heil kan bieden, maar
ook veel kan bederven, met alle pijn
lijke gevolgen van dien. Vandaar
dat de heer Breukhoven zich er nog
dagelijks over verwondert dat het in
dit land mogelijk is om in een vrij
korte tijd een opleiding te volgen tot
voetverzorger. De cursus aan de
Rotterdamse academie bijvoorbeeld
duurt zo’n drie jaar.
ma’s niet altijd een waarborg vor
men voor het vakmanschap van de
pedicure.
Wel kent de zogenoemde Neder
landse Federatie van Organisaties
van Chiropodisten, waarin samen
werken de Nederlandse Vereniging
voor Voetverzorging, het Neder-
in opleiding in lands Genootschap tot Bevordering
der Podologie en het Hollands Ver
bond van Voetverzorger s een exa
men, maar de heer Breukhoven is
hier niet eens tevreden over.
tenslotte om de mens achter de hulp
verlening. Als er om ziekenhuisou-
tillage wordt gevraagd moet je er
rekening mee houden, dat in de der
de wereld neem Tanzania niet
de patiënt alleen naar het ziekenhuis
komt, maar vaak ook zijn vrouw en
kinderen. Dat is nu eenmaal zo. Als
je nu die vrouw laat mee helpen -v
en dat gebeurt traditioneel dan
scheelt dat weer in de kosten van
personeel in zo’n hospitaal. Een an
dere zaak is, dat je attent moet zijn
op het feit of de gevraagde appara
tuur ter plaatse wel gebruikt kan
worden, of er geschoold personeel
voor is en of de arts, die er om
verzoekt ook na drie maanden nog
aanwezig is. Het heeft weinig zin om
een operatiekamer te laten inrich
ten, als er na korte tijd geen chirurg
te vinden is, die er kan werken. Je
wekt dan trouwens bij de mensen
verwachtingen, die niet ingelost
kunnen worden. We sturen ook
meestal reserve-apparatuur mee;
we gaan na of er voldoende stroom
voorziening is en of de medische
apparatuur eventueel aangepast
moet worden aan de omstandighe-
Sierk Keuning, de komende nieuwe
directeur van Simavi, is 42 jaar. Hij
was o.a. bezoldigd bestuurder bij
een NVV-vakorganisatie, werk
zaam bij de Raad voor Kinderbe
scherming, gemeenteraadslid van
Arnhem (PvdA) en was van mei
1971 tot april 1975 lid van de Twee
de Kamer voor DS’70. Vervolgens
was hij directeur van de Nierstich
ting. In de Tweede Kamer had hij
zitting in de vaste Kamercommis
sie voor ontwikkelingssamenwer
king.
De situatie op de voetverzorgings-
markt is dermate deplorabel dat het
Konsumenten Kontakt de lamenta
bele structuur in deze branche aan
de kaak stelde en de gehele gang van
zaken betitelde als je reinste „beun
hazerij”. Een kwalifikatie die de
Jieer Breukhoven graag onder
schrijft.
„Kijk eens hoe de toestand op dit
gebied in Nederland is”, zegt hij,
„wat voor geld er van de mensen
wordt afgetroggeld”, waarbij hij
noch het Konsumenten Kontakt de
goedwillenden willen desavoueren.
In zijn Rotterdamse academie, die
drie jaar geleden namens een verte
genwoordiger van het ministerie
van Volksgezondheid werd geo
pend, krijgen de cursisten een om
vangrijk studiepakket voorgescho
teld dat hun niet alleen kennis bij
brengt omtrent onze voeten, maar
ook een uitgebreide leerstof biedt en
noodzakelijk inzicht verschaft in het
menselijk lichaam, incluis een over
zicht van mogelijk voorkomende af
wijkingen.
dist kan bijvoorbeeld de vorm van
de nagelplaat bij een pijnlijk inge
groeide nagel eventueel corrigeren
met behulp van een nagelbeugel
benaderen. Je moet de plaatselijke
deskundigen inschakelen. Trou
wens, de tijd van het eenrichtings
verkeer is voorbij. Wij kunnen nog
heel wat van de mensen in de derde
wereld leren. Wij moeten niet onze
westelijke systemen trachten door
te drukken, omdat wij die mensen
daar hulp geven. Daarom is het ook
zo belangrijk, dat organisaties als de
onze alle politiek, ras of godsdienst
buiten de deur laten. Dat is ook al
een reden voor het voortbestaan van
Simavi, Memisa of Wilde Ganzen.
De „grote” ontwikkelingshulp
wordt en is al zeer snel volop poli
tiek geladen. Wij kunnen direct en
snel mensen in nood helpen door
wat voor politieke groepering ze ook
bestuurd worden”. Simavi wil (nog)
geen steun van de overheid hebben
voor zijn werk. „Voor ons, die op het
bureau samenwerken, is die zelf
werkzaamheid een extra motivering
om met minimale bezetting een
maximaal effect te bereiken. We zijn
iets meer dan zo maar medewerkers
op een kantoor. Je kunt nog warm
lopen voor je werk. Het klinkt wat
sentimenteel, maar je zou het soms
wel eens van de daken willen
schreeuwen, hoeveel goed werk je
kunt doen door de mensen in de
derde wereld te helpen. We kregen
laatst een brief van een verpleegster
uit Ghana. Ze schreef, dat onze zen
ding pleisters, die ze aangevraagd
had voor haar ziekenhuis, was aan
gekomen en dat er toen een groot
gejuich was losgebarsten. Moet je
nagaan: voor pleisters. Terwijl ik
zelf coach van een handbalteam ben
en een stuk of drie dozen met allerlei
EHBO-spul in mijn tas heb zitten.
Die verschillen, waar je mee te ma
ken krijgt: hier mag je niet voetbal
len als je niet naar de sportkeuring
bent geweest en daar heb je soms
het hoognodigste niet om in leven te
blijven. Dan geeft het voldoening als
je bij een instelling als Simavi kunt
werken”.
behuizing te vinden in de binnen
stad van Haarlem. Daar krijgt men
wat meer armslag voor het vele
werk, dat men doet. Degenen, die
ofwel lid zijn van Simavi a raison
van minimaal 10 per jaar, ofwel
hun steun verlenen via de collecte
bus (van 11 tot 18 april kan dat)
ofwel via een legaat of schenking,
behoeven niet bang te zijn, dat de
staf het geld over de balk gooit. Er
wordt minutieus gerekend en be-
teen door een chirurg kan een chiro
pedist een teenprothese maken.
Vaak zijn nagelafwijkingen oorza
ken van pijnklachten. Een chirope-
tot nu toe alle aanvragen uit de
derde wereld om medische hulp
heeft kunnen honoreren. Keuning:
„We zullen nooit een aanvraag op
financiële gronden afwijzen. Tot nu
toe hadden wij er steeds het geld
voor. Mocht het gaan gebeuren, dat
we tekort komen, dan moeten we
nieuwe bronnen aanboren. Per jaar
krijgen we aan collectes ongeveer
1,3 miljoen gulden binnen, aan gif
ten en legaten negen ton. De 60.000
leden zorgen ervoor dat we het bu
reau draaiende kunnen houden”. Si
mavi, dat nu al ruim vijftig jaar
bestaat, richt zich vooral op medi
sche hulp aan instellingen op het
platteland. Met de wijze van hulp
verlenen gaat men zeer zorgvuldig
te werk, waarbij wel voorop staat,
dat men snel en zonder tussenperso
nen handelt (waardoor de nog al
eens bij ontwikkelingshulp genoem
de strijkstok werkeloos blijft staan).
Als er een aanvraag binnenkomt
beoordeelt het dagelijks bestuur van
Simavi, bestaande uit vier artsen
met „tropenervaring” en de direc
teur, of de hulp nodig is en op wat
voor manier die het beste geboden
kan worden.
Mocht het ooit eens op het gebied
van de chiropedie-podologie tot wet-
telijke regelingen komen, dan, zo
deze scheiding ook vaak moeilijk is verwacht de heer Breukhoven, zul-
aan te brengen, door het bestaan
van zoveel overlappingen in dit
werk.
Sedert een respectabel aantal ja-
ren zijn er in kringen van podolo-
gen-chiropedisten goedwillenden
werkzaam, die streven naar een wet
telijke regeling.
„Er is geen regeltje dat zegt wat
zo’n pedicure moet weten en kun
nen, geen regel ook waarin staat aan
welke eisen een opleiding moet vol
doen”, zo zegt het Konsumenten
Kontakt. Het aantal mensen dat in
deze „nijverheid” werkzaam is
blijkt bovendien nogal groot te zijn.
Zo telde deze consumentenbond bij
voorbeeld alleen al in een stad als
Den Haag 200 namen, die als „pedi
cure” te boek staan.
„Of die mensen allemaal even des-
Vooral de steun aan kleine regionale ziekenhuizen in de tropische landen wordt
geëntameerd door Simavi.
len er in ons land misschien niet
meer dan vijf opleidingsinstituten
overblijven. Óverigens, zo zegt hij, is
er al acht jaar geleden een commis
sie benoemd, die over de betrokken
materie ooit eens een advies zal
moeten uitbrengen aan de afdeling
paramedische beroepen van het mi
nisterie van Volksgezondheid. Dit
advies kan dan betrokken worden
bij het tot stand komen van een
wettelijke regeling.
Maar na die acht jaar ligt er nog
steeds geen afgeronde conclusie ter
tafel, aldus de heer Breukhoven.
Onlangs heeft zijn academie in
Rotterdam open dag gehouden om
het publiek voor te lichten over het
werk van de podologen, een dag
voornamelijk georganiseerd door
leerlingen, zoals zij al meer hebben
kundig het eelt en de likdoorns te lijf gedaan.
gaan moet worden betwijfeld. Juist ..Na zo’n dag krijg ik anonieme
omdat velen een diplomaatje aan de telefoontjes waarin wordt meege
muur hebben hangen van instituten
van bedenkelijke kwaliteit”, zo stelt
Konsumenten Kontakt, dat er ver
deeld dat men mijn school in brand
zal steken. Ik maak de handel ka
pot”, aldus de heer Breukhoven,
der op wijst dat pedicurediploma’s daarmee de meest negatieve kanten
vaak zogenoemde huisdiploma’s
zijn, afgegeven door de school waar
die cursus is gegeven.
Eén landelijk en wettelijk erkend ging nog heel wat voetangels verwij-
examen blijkt namelijk niet te be- derd moeten worden.
Er bestaan, aldus dr. Siderius, staan, waaraan het K.K. dan ook de
grote verschillen in opleiding en po- conclusie koppelt dat die huisdiplo-
sitie van de podoloog in de wereld.
De aspirant-podoloog uit de Ver
enigde Staten mag zich verheugen
in de mogelijkheid tot het volgen
van een universitaire studie. In het
merendeel van de Westeuropese lan
den is dit zeker niet het geval.
Dr. Siderius wees ook op de grote
verscheidenheid
West-Europa. „Bovendien is er on
derling weinig overeenstemming in
de titel c.q. beroepsomschrijving”.
Het blijkt met name de historische
groei van dit beroep te zijn, die er
mede heeft toe bijgedragen dat niet
steeds een duidelijkescheiding is
aangebracht in het werk van de
voetverzorger enerzijds en dat van
chiropedist-podoloog anderzijds,
waarbij niet te ontkennen valt dat
Het maken van een gipsafdruk
van een voet
t.
