r
Allernieuwste bestseller:
”NS-vakantiereizen’77”
Weinig ontroering bij
Ko en Shuku Iwasaki
Begrip Ruimte suggestief verbeeld
heeft lof voor CRM
en provincie
Jaap de Carpentier in Gebouw Noord-Holland, Jos Smit in Nieuwe Slof
Perspekts zakelijk leider Chris de Jong
Belangrijke groepen op
Breda’s Jazz-festival
f
ZATERDAG
1 6
APRIL
19 7 7
KUNST
11
10
door Ko van Leeuwen
ij
1
Schitterende techniek hij Japans duo
Duitse pianist wint
Israëlisch concours
De bestseller NS-vakantiereizen 77
is gratis te krijgen op de stations, de NS-reis-
en inlichtingenburo’s,de ANWB.de meeste
reisburo’s en de Rabobanken.
Gedeeltelijk verzorgde reizen
Eigen land (8-daagse fietsvakantie v a. f 288,
Zuid Lapland (15 dagen vanai t 916,
ien
we
en.
(8 dagen vanaf f 292,-
(8 dagen vanai I 498,-),
(8dagen vanat I 480,-),
(8 dagen vanaf f 566,-),
(8 dagen vanaf f 746,-),
Allgau, het Alpenvoorland (10 dagen
vanaf f 684,-),
Vierwoudstedenmeer (8 dagen vanat f 728,-), En vraag daar dan meteen even naar
Vierwoudstedenmeer(15 dagen v.a.t 1216,-), het reisprogramma van de Franse loensten
Vaudoiser Alpen (15 dagen vanat
t 1437,-),
Kannthrè met Venetië (17 dagen vanat
11108,-)
Service, met o.a reizen naar Parus (2 i m 7
dagen vanai t 130,-) en reizen pei Zon Expres
naar de Rivièra, bijvoorbeeld Bouiouris
10,17 en 24 dagen vanai t 165,
Een greep uit de inhoud
Geheel verzorgde reizen
Eigen land
Ardennen
Moezel
Fichtelgebergte
Denemarken
Verbijsterd
Academische opvattingen
wrwiWhn.’
HAARLEM. Planologen hou
den zich bezig met het begrip
ruimte. Dat geldt ook voor de
ambtenaren die verbonden zijn
aan de PPD, de Provinciale Pla
nologische Dienst. Deze instelling
is gehuisvest in het Gebouw
Noord-Holland aan de J. J. Hame-
linkstraat in Haarlem, waar zij in
de hal van het pand over een
aantrekkelijke expositiegelegen-
heid kan beschikken. Wim van
Straten, die op een effectieve ma
nier vorm aan het tentoonstel-
lingsbeleid geeft, stelt daarbij als
uitgangspunt dat het getoonde zo
veel mogelijk aansluit op het
hierboven genoemde arbeidster
rein.
HAARLEM. T .”,Het is je een beetJe vreemd te moede. Perspekt heeft
nu drie ton subsidie gekregen van CRM. Daar spreekt rechtstreeks
ardering uit. CRM heeft alles in het werk gesteld om dit te kunnen
doen. Er was geen geld beschikbaar, dat wisten we. Toch heeft Van
ooi n nu due ton voor ons. Dat betekent dat we met de subsidies van
dan de provincie en van Haarlem op een bedrag van 469.000,- kunnen
tekenen voor het komend seizoen. Maar onze basisbegroting is toeval-
ig ®enJ?n h,oger' Dan zegt wethouder Van de Water: Jullie hebben
toch hetzelfde als vorig jaar. Nou ja, dan vraag ik me af: Leest hij dan
jelemaaI met hoe wij begroten? Bij alle mooie woorden is het duidelijk
dat Haarlem ons laat zakken als een baksteen”.
f I-Mfs
||||l
l
?s
noodzakelijk dat Perspekt met ingang van volgend seizoen
zwaarder wegende zaken".
’3 -
JOHAN VAN KEMPEN
(ADVERTENTIE)
me
k
rd*
11
di«
WH»
bi" n
ii,Ati
izijn,
p en
Chris de Jong
structureel wordt
Jaap de Carpentier, de huidige exposant
bij de PPD, is eveneens een expressionist
die in zijn werk het theam ruimte op een al
even intrigerende manier verbeeldt, Hij
laat hier doeken zien (olieverven, enkele
gouaches naast wat tekeningen) die het
landschap als onderwerp hebben. De Car
pentier, in de Zaanstreek geboren waar hij
werd geschoold door Willem Jansen en
Gerrit Woudt, voelt zich aangetrokken tot
de Noordhollandse vergezichten. De mees
te plekjes zoekt hij dicht bij huis (in Ber
gen) ot aan net water (het eiland De Wou
de) en vandaar ook de titel dié aan deze
Perspekt. Al is het alleen maar om morele
steun".
..Haarlem is niet bereid ons structureel
te zien. Op deze manier redden ze Perspekt
niet”, zegt De Jong. Aanstaande maandag
zal hij CRM in Den Haag bellen of Per
spekt de drie ton van Van Doorn accep
teert of niet. „Daar lig ik echt van wak-
„Er is een duidelijke uitspraak van het
rijk Daar wil men Perspekt eigenlijk ge
woon handhaven. Alleen, daar is er niet
voldoende geld voor. De provincie wil ook
het hare bijdragen, alleen Haarlem inte
resseert het niet Daar zeggen ze doodleuk:
kei zegt Chris de Jong. „We zullen daar
ernstig over praten deze dagen. Je kunt je
afvragen of het verantwoord is zo'n be
drag te accepteren als er na een jaar weer
niets is".
(Van onze kunstredactie)
BREDA. Liefst 55 bands en orkesten uit
11 landen zorgen ervoor dat het zevende
Oude Stijl Jazz Festival, dat van 19 tot en
met 22 plaats heeft, opnieuw aanspraak
zal weten te maken op de aanduiding van
het belangrijkste en best bezochte oude
stijl jazz evenement in Europa.
De aktiviteiten in het kader van dit jazz
festival hebben plaats verspreid over de
stad.
Het examenstuk dat de 24-jarige Ger
hard Oppitz de prijs opleverde, was het
pianoconcert in d-klein van Brahms.
De tweede prijs is gegaan naar de Brazi
liaanse Diana Kacso en de derde prijs naai
de Japanner Etsoeko Terada.
Nou. dan spelen jullie maar met in de
schouwburg, als hét zo duur is. Ze vinden
tiet ook niet belangrijk of we doorgaan op
theatertechnisch gebied, op research of
dat we ophouden te bestaan. Je kunt nu
echt zeggen: Perspekt is een luxe voor
Nederland. En dat terwijl het toch een der
hardst werkende gezelschappen is. Helaas
wordt het steeds duidelijker dat het toneel
in Nederland aan z’n limiet zit. Nieuwe
initiatieven zullen steeds ingeruild moeten
worden voor oude. In elk geval, van onze
kant is de intentie aanwezig dat we moeten
redden wat er te redden valt. We hebben
alle lof voor CRM en de Provincie. Maar
het spijt me het te moeten zeggen, we zijn
hier allemaal zeer teleurgesteld in de hou
ding van de gemeente Haarlem.
(Tot en met 30 april, dagelijks van 10-22
uur. oop zondag gesloten)
CEES STRAUS
TEL AVIV (UPI) De jonge Westduit-
ser Gerhard Oppitz heeft donderdaga
vond in Tel Aviv de tweede driejaarlijkse
pianowedstrijd „Arthur Rubinstein” ge
wonnen. Hij kreeg 13.500 gulden, een gou
den penning en het voorrecht zaterdag
avond als solist op te treden op een gala
concert door het Israëlisch Filharmo
nisch Orkest.
Ko Iwasaki is een cellist die verschillen
de belangrijke concoursen heeft gewon
nen Hij beschikt over een schitterende
techniek en speelt op een al even prachtige
cello (een Stradivarius uit 1690) waarop
hij een in de regel volle en robuuste toon
laat horen. Hoe mooi dat instrument was
kon je vooral waarnemen in Rachmani
nov’s Sonate voor cello en piano. Een werk
dat er binnen het kader van dit program
ma in de uitvoering ook het beste van af
kwam, doordat het hier gaat óm breed
ademende, zangerig-melodieuze maar in
feite niet diepgravende muziek met een
sterk ontwikkeld en doorgaans smaakvol
gehanteerd show-element Het duo Iwasa
ki deed Rachmaninov niet te kort en zorg
de als steeds voor samenspel in goede
tempi, met alle aandacht voor de vereiste
stuwing, cantabiliteit, nuance, en afwisse
ling in dynamiek
Grote pianistische vermogens hoorde je
ook in het spel van begeleidster Shuku
Waarom de ontslagen aanvragen als er
toch nog een subsidiëntenoverleg in Den
Haag op het programma stond?
Chris de Jong: „We moesten wel. Zou er
geen ontslagvergunning zijn aangevraagd
dan kwam de aansprakelijkheid voor weer
een jaar salarissen voor het hele gezel
schap hoofdelijk op de bestuursleden
neer. Tenslotte is Perspekt een bedrijf, dat
wordt wel eens over het hoofd gezien. En
vie had nou verwacht dat er toch nog drie
ton van het rijk op de plank zou komen?
Trouwens, wij hebben altijd gésteld dat
Perspekt met ingang van volgend seizoen
structureel zou moeten worden. Dat wil
zeggen zekerheid van bestaan op de lange
termijn. We hebben nu weer voor een jaar
geld. Dan zijn er onder ons die zeggen: Nu
kunnen we weer fijn verder. Onzin. Het
gaat niet aan de mensen weer een jaar in
onzekerheid keihard te laten werken"
Wat gebeurt er als Perspekt de drie ton
van de hand wijst? De Jong: „Dan blijven
in, elk geval de studio's en de inventaris in
handen van de Stichting Perspekt. Daar
voor zijn de investeringen te groot ge
weest. Misschien komt er dan één man in
de stofjas die de spullen af eri toe afstoft.
De festivalorganisatie is acommercieel
van opzet en heeft als ideologie het onder
de aandacht brengen van de oude stijl jazz
bij een zo breed mogelijk publiek. Het hele
jaar door wordt er research gepleegd om
oude jazz grootheden, die in de loop der
jaren vergeten zijn weer op te sporen en,
wat even belangrijk is, de beste eigentijdse
orkesten te ontdekken.
Verdel zou je er als gezelschap over kun-
nen denken dat de mensen drie dagen een
baantje als verkoper in de Hema nemen en
de rest van de week aan Perspekt spende
ren. Zoals GLTwee .er bijvoorbeeld over
denkt. Lapmiddelen die natuurlijk een
achteruitgang van de kwaliteit van het
gezelschap te tekenen. Accepteert Per
spekt de subsidiegelden wel, dan zou je
misschien met een kleiner groepje kunnen
doorgaan. Maar ons beleidsplan kunnen
we in elk geval niet uitvoeren"
Aan de wedstrijd in tegenwoordigheid
van de 90-jarige Rubinstein zelf, hebben
meer dan dertig veelbelovende jonge pia
nisten deelgenomen.
Nu kan het begrip ruimte in de beelden
de kunst op een schier oneindig aantal
wijzen „vervoegdworden, maar naar uit
ervaring van verschillende exposities bij
de PPD is gebleken, zijn stijlen als die van
de abstract-geometrische en vooral .het
expressionisme de meest geëigencle. Ik
dank bijvoorbeeld aan de zeer geslaagde
expositie van Yahya Yoessef en nog kort
geleden. die van Cees Vis wiens monu
mentale wandtapijten een boeiende visie
op het landschap gaven.
De belangrijkste primeurs van dit jaar
zijn: The Fairview Baptist Church Christi
an Band uit New Orleans, The Sunset
Music Company uit San Franciso, de be
kende Amerikaanse gospelzangeres Mari
on Williams, „Doc" Cheatham, The Har
lem Blues-and Jazzband van Clyde Bern
hardt met de 81-jarige zangeres Viola
Wells, The Anachronic Jazzband uit Pa
rijs, The Dixieland All Stars uit Oost-
Berlijn, George Melly en John Chilton's
Featwarmers uit Engeland en de Deense
Theis-Nyegaard Jazzband.
Dat Minister Harry van Doorn toch nog
drie ton voor de Technische Theatergroep
Perspekt zou kunnen reserveren, had
niemand verwacht. Niet bij Perspekt meer
in elk geval. Zakelijk leider Chris de Jong
vindt het mooi, maar hij houdt zich bij de
cijfers. Dat betekent een tekort voor het
gezelschap, waarvoor de ontslagvergun-
ningen bij het Gewestelijk Arbeidsbureau
op 1 april (met ingang van 1 september)
zijn aangevraagd.
Ook staat er te lezen: „Het bestuur
meent dat het nog langer in leven houden
van Perspekt, omdat het zo’n aardig initia
tief was, bestuurlijk onverantwoord is. Zij
stelt zich op het standpunt dat alleen in
dien op basis van het hierbij gaande be
leidsplan en met vertrouwen in de realise
ring daarvan de daartoe benodigde gelden
gevonden kunnen worden binnen een
meerjarenbeleid, Perspekt inderdaad be
staansrecht heeft”
Hoe knap Ko Iwasaki de cello weet te
hanteren, was speciaal te merken in Koda-
ly’s hels-lastige Solosonate waarin de com
ponist maar niet aan een eind kan komen.
Intussen ontdek je dan de veelsoortige
bespelingsmogelijkheden die de cello
biedt, via allerhande flageoletten, pizzica-
to-glissandnni en talrijke combinatie-effec-
ten (zoals pizzicato op de ene snaar, terwijl
de andere wordt aangestreken). Het in de
aanhef van deze recensie geuite bezwaar
kwant hier overigens optimaal naar voren.
Je werd constant bepaald bij de buiten
kant en zocht bovendien tevergeefs naar
iets van de zigeunergeest die uiteindelijk
aan deze muziek ten grondslag ligt.
Dat de pianopartij van de ter opening
gespeelde Sonate in a van Grieg Wat domi
neerde ten opzichte van de cellopartij, die
als gevolg van een streven naar dynami
sche balans op zijn beurt weer tekenen van
vergroving vertoonde, kun je de uitvoeren
den niet euvel duiden. Grieg schreef wat
dat aangaat de cellostem vaak in enigszins
ongelukkig gekozen registers, waardoor
dergelijke klankproblemen haast niet kun
nen uitblijven. Erger was dat je niets kon
voelen van een innerlijke beleving op die
punten waar de sterke tendens tot geda
teerd sjabloongebruik in deze sonate heeft
plaats gemaakt voor werkelijke inspira-
tievonken. Het bleef overal bij een consta
teren van: mooi en gaaf gedaan. Alles
klopte tot in het detail; net als bij Madame
Tussaud
Perspekt wil niet blijven bestaan uit
curiositeit. Terecht meent het gezelschap
dat het na jaren experimentenpot en aan
vullingen daarop wel eens aan werkelijk
bestaansrecht toe is. Alle prestaties van de
groep kunnen die mening alleen maar be
vestigen. Eind januari zag de brochure
Vijf jaar Perspekt het licht, waarin het
beleidsplan en de taakstelling van het ge
zelschap is vermeld. In de inleiding staat
over de subsidiëring onder «meer: „Indien
die gelden niet gevonden kunnen worden
is de realisering van de plannen van dit
ijverige gezelschapje niet belangrijk ge
noeg en dient Perspekt te verdwijnen om
sen. Misschien moet er een supportersclub ruimte te maken voor politieklcultureel
komen, een vereniging van vrienden van zwaarder wegende zaken
Zoals de zaken nu staan krijgt Perspekt
van CRM een bedrag van drie ton. In
iwasaki, die m een gespierde aanpak ook
nog voldoende ruimte laat voor een bezon
kenheid suggererende klankvorming.
Shuku's aanslag is behoorlijk gedifferenti
eerd. Maai’ dooi’ alle veelzijdig toegepaste
virtuoos raffinement heen, ervaar je toch
op essentiële punten, dat hier in principe
sprake is van een pinnig, kaal en ongevoe
lig toucher
Chris de Jong: „Haarlem heeft nu duide
lijk laten weten Perspekt niet als een Haar
lems gezelschap te willen zien. De bijdrage
die Haarlem levert is ook voorlopig en zeer
gering. Ze zijn echt niet van plan dat te
continueren. Nou, CRM gaat er vanuit dat
ze die drie ton willen vasthouden, de ko
mende jaren, plus de trendmatige'verho
ging. De provincie heeft zich tot nu toe
steeds geweldig opgesteld, daar hoeven we
niet bang voor te zijn. Maar we zijn toch
wel verbijsterd over de houding van Haar
lem. De gemeente Haarlem vanmiddag
heb ik nog met de afdeling culturele zaken
op het stadhuis getelefoneerd wil Per
spekt dus niet als Haarlems gezelschap. Ik
weet nog niet of het publiek daar ook zo
over denkt. Dertig voorstellingen met een
gemiddelde van driehonderd bezoekers,
dat is toch maar even negenduizend men-
akje-
e bieden heen
soms dl aiiial 1st i
licht melodramatische ondertoon kan lei
den. Jaap de Carpentier is het sterkst in
zijn onderwerpen waar hij als gevoels
mens achter kan staan, die hem niet mees
lepen in negatieve waarde-oordelen en die
een zekere eeuwigheidswaarde in hun
schoonheid bevatten.
(Tot en met 6 mei, op werkdagen,geopend
van 9-17 uur).
BEVERWIJK. Ook bij Jos Smit, momen
teel exposerend in het cultureel centrum
De Nieuwe Slof, is het landschap een favo
riet onderwerp, maar daarmee houdt ook
elk vergelijk met De Carpentier op. Want
Smit werkt in een puur-naturalistische
stijl zonder enige wil tot experimenteren
en met duidelijke verwijzingen naar de
academische opvattingen van voor de
Tweede Wereldoorlog. Overigens geen
.-verkeerde opvattingen want techniek, be-
‘heersing van de materie is .langt tijd een
gerespecteerd credo geweest en.menig. nu
ouder geworden schilder plukt er nog
steeds de vruchten van Jos Smit, m de
W 7
prille begintijd van deze eeuw in Bever
wijk geboren en na omzwervingen van zijn
ouders tenslotte in Rotterdam gebleven,
laat overtuigend zien dat hij het vak goed
geleerd heeft.
Net als Jaap de Carpentier vindt hij zijn
onderwerpen in zijn nabije omgeving. Hij
hoeft er niets extra's aan toe te voegen, is
wars van /Ie vervreemdende sfeer zoals zo
vele realisten van thans die in hun werk
leggen. Voor Smit spreekt de estethiek zo
duidelijk dat zijn eigen inbreng beperkt
blijft tot een juiste weergave. Hij valt te
vergelijken met een Dirk de Gelder of een
Wim Schuhmacher. niet toevalligerwijze
generatiegenoten
Het eigene van Smit is vooral aanwezig
in datgene wat hij weglaat. Als hij een
stilleven aquarelleert de meest gehan
teerde techniek op deze tentoonstelling
dan wordt alleen de schaal of de fles met
wat vruchten, een enkel ei of wat bloemen
en takken afgebeeld. De omgeving speelt
geen rol. is ook niet sfeerbepalend Hij
wijkt daarmee af van wat hij vroeger deed
en dat ook hier vertegenwoordigd is. Voor
al de houtsneden van voor de oorlog, win
terlandschappen en scheepswerven, wor
den bepaald door de omgevingssfeer.
In de jaren na de oorlog is Smit het
strand opgegaan, op zoek naar de bunkers
die met toegeknepen öog de zee af speur
den. Hij schilderde ze als een bijna integre
rend onderdeel van het landschap, zoals
het huis van een slak door zijn bewoner is
verlaten maar daarom nog wel zijn func
ties heeft behouden. Er spreekt een aan
doenlijke simpliciteit uit deze bladen, als
of de vorm nog kan bekoren zonder haar
innerlijke betekenis.
Uit de jaren '60 en de meest recente
periode zijn naast de stillevens ook bos- en
duinlandschappen vertegenwoordigd
waar ook een plaats is ingeruimd voor het
verscheiden, een dode den, wat ver
schrompelde bladeren. Zo geeft deze expo
sitie een interessante ontwikkeling te zien
van een kunstenaarsleven dat wellicht te
veel in de schaduw heeft gestaan van dat
van grotere vakgenoten
Van de provincie Noord-Holland krijgt
Perspekt een subsidiebedrag van
89.000,- voor het seizoen 1977/78. De
gemeente Haarlem draagt 39.000,- bij en
heeft op het prioriteitenlijstje een ex
traatje van 9.000,- gereserveerd.
september dient er een nieuw gesprek te
komen over de toekomst. Gaat Perspekt
door en daarover moet in de komende
week een beslissing vallen dan wil het
gezelschap in elk geval in september een
definitieve waarborg voor de toekomst.
Nest van een zanglijster, geaquarelleerd door Jos Smit en geëxposeerd in de bovenruim
te van De Nieuwe Slof in Beverwijk.
„Haarlem laat ons vallen als een baksteen
AMSTERDAM Als je tijdens het
beluisteren van een concert gaat zitten
denken: ..Wat knap toch om al die moeilij
ke passages zomaar eventjes vlot weg te
spelen", dan is er op het artistieke vlak
iets niet in orde. Merkwaardigerwijs over
komt je dat nogal vaak bij Amerikanen en
soms ook bij met ijzeren hand voor de
muziekpraktijk klaargestoomde Russen,
maar zeer dikwijls word je met dat schok
kende feit geconfronteerd als vertegen
woordigers van andere culturen zich aan
interpretaties van onze Euopese toon
kunst wagen. Gelukkig zijn daar genoeg
uitzonderingen, maar donderdagavond
was het recital dat broer en zus, Ko en
Shuku Iwasaki uit Japan in de Kleine
Zaal gaven, weer zo’n mysterieus voor
beeld van in academisch opzicht haast
perfect musiceren zonder daarmee de ge
ringste ontroering te veroorzaken.
tentoonstelling is meegegeven: „Impres
sies rond - het Alkmaardermeer". Hij
brengt vormen terug tot hun werkelijke
essentie, abstraheert lijnen en volumes en
doet dat op een bijzonder krachtige, vaak
plastische wijze. Door vanuit een stand
punt te werken dat hoog boven het land
schap is gesitueerd - hetmiveau neem ik
aan waarop zweefvliegtuigen koersen
ontstaat een heel suggestieve dieptewer
king Het landschap wordt een lappende
ken; vierkanten, driehoeken en cirkels
aaneengehaakt. Vooral gezien van enige
afstand groeien de landschappen uit tot
een bijzonder aansprekende realiteit.
Voor De Carpentier geldt dat hoe groter
het formaat is waarop hij werkt, des'te
betel' de kwaliteit is. De rondgang opent
met een zestal zeer forse doeken die hem
direct op zijn best laten zien Het wil niet
zeggen dat hij in de kleinere doeken min
der zou zijn Het merkwaardige feit doet
zich echter voor dat juist bij die werken De
Carpentier zijn eerdere wat droge, stijl
van schilderen verwisselt voor een' heel
vette streek
Die streek wordt nogal iindriikkelijk
zichtbaar omdat het formaat nif.eenmuaj
dwingt tot een diehterbijkomen met als
gevolg dat De Carpentier dan -plotseling
bijna een materie-schilder blijkt te zijn
Dal effect is minder geslaagd omdat De
Carpentier met de materie als zodanig
mets weel te doen Maar dergelijke doeken
doen nu eenmaal .lekkei gesmeerd aan
en -ijn v eek in trek Daai komt bij dat de
schlidei zijlij vormen binnen het kleine
Kader qua afmeting te zeel overtrekt ze
wringen zich als het ware uit de omlijsting
Dat kan soms een spanning teweegbren
gen maar vaker is er sprake van gebrek
aan compositorisch evenwichl
Een enkele maal duikt ii
neiging tot construeren op
hei landschap verwisseld v
sledelljkt lljlpiesslt II,i.. n
hoi De l 'ai pei11 i-
wolkelil a liter U
-.viriei ililetK i ag<
heil, vviulli t< sl
van eenvormige
munis tt
duisiei
Het
h.
'.\t p/f/Q
