d
-a
h’
tBI
MEISJES WERKEN OOK IN ZWARE OLIE-INDUSTRIE
Man en vrouw
volkomen gelijk
z
24
door Bob Tadema Sporry
I
Geen zacht ei
Slavernij
Definitief voorbij
Geen uitzondering
vWW
Volop emancipatie in China
1,
1
r
je vaderland
Een machinebankwerkster. normale verschijning in China
tó-
lui
Die landbouw wordt verzorgd door de
vrouwen van de oliewerkers.
Artikelen over de (westerse) vrouwenemancipatie zijn niet meer weg te denken
uit onze media. Deze variëren van de felste van allé felle feministen tot en met
zachtaardiger propagandisten, die inzien dat er ergens ook plaats moet zijn voor
huisvrouwen-uit-roeping. In de Verenigde Staten is de eerste reactie alweer
gekomen met de twee boeken van Marabel Morgan, getiteld Total Joy en
Total Woman, waarin ze propageert de mannen weer „zalig te verwennen” wil
er nog iets van het familieleven overeind blijven staan. Dat dit keer zou brengen in
de gang van zaken staat te bezien. Maar wel is de miljoenenoplaag van deze
boeken een teken aan de wand. Maar één ding zien de publicerende feministen
vreemd genoeg altijd over het hoofd: het staat er met de vrouwenemancipatie heel
wat beter voor dan die publicisten aannemen. Ze vergeten namelijk altijd dat een
kwart van de wereldbevolking aan vrouwen totaal geëmancipeerd is. Ze vergeten
gewoon dat China bestaat/
We sprongen opzij omdat ze met die
enorme vracht niet konden remmen en we
kregen even een dankbaar lachje. Maar
hun hijgend zingen zweeg geen minuut.
Natuurlijk borrelden we van veront
waardiging en tegelijk vroegen we ons af
of dat zomaar kón. Je uiteen te laten
trekken door een vracht die geen vrouw
behoorde te dragen. En dan tegelijk - niet
wetend dat er tweee vreemdelingen je pad
zullen kruisen - zingen dat het een aard
heeft!
Maar in China zijn man en vrouw elkaar
volkomen gelijk.
geen ander, die borrelde van kritiek, die
nooit tevreden was, die een meesteres was
in duivelse kwekerijen die geen sporen
nalieten. Die in één woord het hoofd was
van huis en hof en dat liet merken.
Vrouwen doen los en laadwerk in de internationale handelsha-
ven van Sjanghai
In China maken echter tegenwoordig bij
de sterk groeiende olie-industrie en bij de
petrochemie de vrouwen minstens dertig
percent van het personeelsbestand uit en
op de nieuwe terreinen vaak veel meer.
Onder dit personeel vindt men vrouwelij
ke boormeesters (die moeten waarlijk
uniek zijn op de wereld!), monteurs, inge
nieurs, elektriciens, laboranten, technici,
kaderleden, extractieteams en wat er meer
bij komt kijken.
Is de Chinese vrouw dan zo sterk, zo
keihard, zo mannelijk om een naar woord
te gebruiken, dat ze dat allemaal aankan?
Allerminst. Ze zijn niet zwakker dan de
doorsnee-Chinees - die ook bepaald op de
eerste blik geen krachtpatser is - maar de
goede moderne voeding, de uitgebreide
sporttraining hebben spieren en pezen ul-
timaal geoefend.
In China kan een longshoreman - wat
wij een havenarbeider noemen - dansen in
een klassiek ballet voor zijn eigen genoe
gen en men vindt hem geen zacht ei. In
China storten vrouwen beton en men vindt
hen geen manwijven Het is maar hoe je
het bekijkt Daaroni is het er normaal dat
de olie-industrie voor zo'n belangrijk deel
door vrouwen bemand is. Daarom is het
niets bijzonders als een telefoonlijn naar
Tibet in wat wij een moordend klimaat
plegen te noemen, door vrouwen wordt
aangelegd en dat zij zelf de bomen kappen
om die als palen te gebruiken
Korte of lange haren, één of twee vlechten,
haar omhoog, of haar omlaag flos hangen
mag niet), make-ups zus of zo, lange rok
ken of korte rokken om niet eens te spre
ken over hotpants, shorts, bermuda’s, ha-
rembroeken, of gaucho - dito. Die bestaan
allemaal niet. Je draagt óf een lange flod
derbroek, of net zo één maar dan afge
knipt boven de knie. En wat het ondergoed
betreft, dat is dóódsimpel. Er is eenheids-
lingerie - wat niets te maken heeft met
unisex - die op mannelijke basis is ge
schoeid en met een touwtje om het middel
gesnoerd om afzakken te voorkomen. De
regels zijn eigenlijk zo simpel: je goed
wassen, je haren goed borstelen en kam
men, je kleren keurig schoon, je gezicht
vrij van „smurrie” die bourgeois is.
Maar altijd hing haar één groot dreige
ment boven het hoofd, de schoonmoeder
die haar het leven zuur kon maken als
fiejuffrouwen, typistes en eventueel ver
pleegsters in de ziekenhuizen en bij de
EHBO. Ik moet er aan toevoegen dat ik die
industrieën grotendeels in het Midden
oosten bezocht, maar zou het elders beter
zijn?
5-
t,
Het is slavernij om te koken, te stoppen
en schoon te maken voor je gezin. Het is
geen slavernij als je de sokken stopt voor
400 werkers, dag in dag uit. Koken voor
honderden mensen is leuk evenals kool
snijden voor de soep. Huizen schoonhou
den in een commune is fijn; je eigen bedoe-
ninkje opknappen is slavernij. Het enige
wat ons intrigeerde was dat we nooit of te
nimmer mannen hebben zien sokken stop
pen. Dus toch.
Er leven in China minstens 425 miljoen
vrouwen. De helft daarvan werd geboren
na de revolutie van 1948. Deze vrouwen
zijn doorkneed in de ideologie of zo u wilt
brainwashed tot in merg en been. Al die
425 miljoen zijn totale feministen en „dra
gen de halve hemel” zoals Mao Tse-Toeng
eens gezegd heeft. Mao heeft ook gezegd:
„Alles wat mannelijke kameraden kunnen
volbrengen, dat kunnen de vrouwelijke
kameraden ook".
In het westen kunnen vrouwen óók veel
(blijkbaar niet alles) maar de man-vrouw-
rol speelt wel steeds mee. Vrouwen zou
den niet kunnen schaken (volgens Hein
Donner); mannen kunnen weer niet op de
spitzen dansen (volgens mij), maar is dat
nu allemaal echt waar? Zijn de abstracte,
de bèta-vakken totaal gesloten voor de
meeste vrouwen zoals men zou denken als
je ziet hoeveel (of hoe weinig) vrouwen er
in die vakken werkzaam zijn» Een vrouwe
lijke scheepswerktuigkundige of stuur
man haalt bij ons de voorpagina’s. En ik
geloof dat mannelijke koffiejuffrouwen
ongeveer even zeldzaam zijn. Maar waar
om eigenlijk?
Er bestonden natuurlijk uitzonderingen.
In de geschiedenis van China zijn vrouwen
bekend die grote kunstenaressen waren en
er zijn zelfs beroemde vrouwen bekend die
hun echtgenoten evenaarden, zo niet over
troffen in kennis, terwijl ze tegelijk voor
treffelijk hun huishouding verzorgden en
hun meestal talrijke kinderschaar opvoed
den tot belangrijke mensen met invloed
aan het hof of in de rangen der manda
rijnen.
De olie-industrie is nu niet bepaald een
terrein waar je naar vrouwelijke werkers
gaat zoeken. In ieder geval bleef het aantal
vrouwen dat ik elders tijdens bezoeken
aan het oliewerk bracht, beperkt tot kof-
en vullen connossementen in. Ze verzor
gen plantsoenen maar ook zieken en be
jaarden. Ze temmen beren, hondjes en
lastige kinderen, geven les in gedichten
maken en het draineren van akkers. Ze
sjouwen betonijzer maar enten ook de
fijnste vruchtbomen. En niemand vindt
dat iets bijzonders. Slechts op één punt
verschillen mannen en vrouwen. De man
nen verwekken kinderen, de vrouwen ba
ren hen. En dat zal wel zo blijven tot we
baby’s uit de reageerbuis halen.
ren opvoedt. Man en vrouw zijn in het
huwelijk elkaar gelijk; ze hebben dezelfde
rechten en plichten. De tijd is voorbij dat
een vader een pasgeboren dochtertje
doodde, te vondeling legde, verkocht als
slavin of gewoon op de vuilnishoop wierp
om te creperen. Nu ziet men in China het
feit dat de ouders even blij zijn met een
meisje als met een jongen, dat ze beiden
gelijkelijk knuffelen en beiden evenzeer
bewonderen als verwennen, want men is
er nog altijd stapelgek op kinderen. Daar
in is niets veranderd. Gelukkige kinderen
van China
Die tijd is nu definitief voorbij. Schoon
dochter en -mama, man en vrouw, vader
en moeder, het is allemaal simpel gezegd
één pot nat. Ze zijn Chinezen, werkers en
elkaar gelijk, voor honderd percent.
Slechts twee mensen hebben iets met el
kaar te maken: moeder en vader. Zij
tweeën en de eventuele kinderen vormen
het moderne Chinese gezin, waar de ou
ders beiden werken en de staat de kinde-
In China zijn vakvrouwen op „manne
lijk” gebied geen uitzondering maar regel.
Aan het hoofd van zelfs de zeer grote
ziekenhuizen staat zeker in vijftig percent
een vrouw. Op de technische hogescholen
zijn minstens zoveel vrouwelijke als man
nelijke studenten, soms zelfs veel meer. In
China bedienen meisjes en vrouwen hijs
Hauen. vorkheftrucks, zware vrachtau
to’s en en Ze laden en lossen schepen
Op het reusachtige olieveld van Tatsjing
zijn niet minder dan 127 gespecialiseerde
vrouwenteams werkzaam, niet in de zoge
naamde „vrouwelijke” beroepen maar in
de gewone, de heel zware zelfs, die vragen
om uithoudingsvermogen, een scherpe en
snelle blik, initiatief, discipline (bij ons
zozeer verachten bedrevenheid. Ma
chinerie noch laboratorium heeft voor hen
enig geheim. De zwaarste trucks worden
op dat zware terrein bestuurd door vrou
wen. En dan willen bij ons zoveel vrouwen
vaak klagen over de „zware” wagen van de
echtgenoot.
Tot voor kort was het in China vaak
geen genoegen om als meisje ter wereld te
komen. Haar waarde als mens was nihil en
zelfs in rijke en ontwikkelde families,
waar ze onderricht kreeg en verwend
werd, was ze in wezen onbelangrijk want
na haar huwelijk ging ze over in een ande
re familie waardoor haar enige waarde,
het moederschap, verloren ging voor het
eigen geslacht. Dat is niet altijd zo geweest.
Vóór onze jaartelling bestond er mogelijk
een matriarchaat in China en was de
vrouw dus belangrijk; maar na de 3e eeuw
ging de positie van de vrouw achteruit tot
ze tenslotte niet veel meer was dan een
bezit, eerst van de eigen, later van de
schoonfamilie.
Tijdens ons verblijf in China liepen we
eens te zoeken naar de Grot van de purpe
ren wolken in de buurt van de oude keizer
stad Hangtsjau. Die lag ergens op een met
ruisende bamboes begroeide steile helling
en een steenachtig kronkelpaadje voerde
er heen. Het was er doodstil en er leken
alleen vogeltjes te leven tot we opeens een
liedje hoorden zingen. Het waren meisjes
die een of ander populair operadeuntje
zongen. Het falsetgezawg kwam snel na
derbij, want het hellende pad bracht wie
omlaag liep al snel in de looppas. Tussen
de bamboestangen verschenen twee witte
bloesjes van twee jonge meisjes. Eén liep
voor, één liep achter en ze waren verbon
den door een zwiepende, armdikke bam
boe waaraan een betonnen rioolbuis hing.
Onder hun grote strohoeden zagen ze
paars van inspanning. Nochtans zongen
ze.
De vrouwen van China, de 425 miljoen
totaal geëmancipeerde vrouwen van Chi
na maken er zich niet dik over. Zij die in
een of ander sportkader naai’ het westen
kwamen bleken allerminst ondersteboven
van onze heerlijke verworvenheden. Mo
gelijk keken ze er dwars doorheen? Een
goéd leven, dat is hard werken en veel
leren, een fatsoenlijk gedrag, alles over
hebben voor
liefhebben.
Maar zelfs in de meest gelijke omstan
digheden moet er gekookt worden, sokken
gestopt, genaaid en schoon gemaakt. Dat
is geen leuk werk; men heeft in China
vroeger vaak verteld dat het slavernij was
waarvan de vrouw verlost moet worden.
Dat is dan ook grootdeels gebeurd. Crè
ches vangen de peuters op, met het grote
voordeel dat je meteen de ideologie kunt
gaan uitdragen. De paplepel nietwaar-
Communes waarin mannen en vrouwen
Spart wonen en slechts-irt de weekeinden
bijeen komen warenf^e^zp’n succes als
eerst werd aangenomen, maar komen nog
voor. Dat er, in tegenstelling tot onze com
munes, geen gekheid wordt gemaakt met
partnerruil, gemeenschappelijk vrouwen-
gebruik, of zelfs romances buiten het keu
rige huwelijk, dat er geen enkele inbreuk
is op het communistisch fatsoen staat als
een paal boven water. Dat maakt het voor
de vrouw stukken gemakkelijker. Je hoeft
niet te concurreren, alleen in je werk.
en prauwen voor vracht door vrouwen voortgewrikt
In de kanalen van Kanton worden alle sampans
de staat,
Een vrouwelijke drukker
Porseleinfabrieken hebben evenveel mannen als
vrouwen in dienst
De olievelden van China liggen in een
gebied met een verschrikkelijk klimaat,
's Zomers is het daar bloedheet, ’s, winters
daalt de temperatuur tientallen graden
onder nul. Niettemin maakt men er het
beste van. Niet alleen van de technisch
getrainde vrouwen wordt verwacht dat ze
werken zullen, maar ook van de echtgeno
ten van het mannelijk personeel. Er be
staan talloze kleine werkplaatsjes voor re-
paratiewerkzaamheden. Daar worden
vrouwen opgeleid. Maar er is ook land
bouw want het is altijd beter zelf je eetwa-
IR
