LEEN JONGEWAARD
pagina
w
ll
r
Jal
I
>J
r
Bewondering
Kruidenier
Haastig
ie
I-
e
g
door
KLAAS
PIETER
RIEKSEN
el
Linda en Jim
L
U
<-k K- f
Rolling Stones
Nog voor ik een woord heb kunnen uitbrengen zegt Leen Jongewaard: „Je ben1,
een tweeling, hè?”. Verwonderd kijk ik hem aan en beaam zijn opmerking. Leen:
„Ja, gek is het niet. Als iemand een tweeling is dan zie ik dat zo. Ik zag het al door
het glas van de deur. Ik weet niet wat ik met tweelingen heb. Er kwam eens een
man voorbij het huis rijden op zijn fiets en toen zag ik meteen dat het een tweeling
was. Ik vroeg het hem nog: meneer, bent u een tweeling? Hij knikte en reed door.
Ik weet niet hoe dat komt”.
Leen Jongewaard, acteur, zanger, cabaretier. Een wat kleine man die net vijfig
is geworden. Een arme jeugd in de Jordaan en Sloterdijk. Met grote ogen kijken in
het theater. Jarenlang amateurtoneel, dan professional en het grote succes als
Gerrit en Opa in „Ja zuster, Nee zuster”, na de serie „Flip de Tovenaarsleerling”.
Een rappe prater die af en toe peinzend voor zich uit kijkt en zegt dat hij niet weet
wat hij moet vertellen, maar dan toch in een woordenstroom uitbarst.
Supertramp
Windstations
f
L.
Oc
^SSSSSS
Ik ben niet
zo weg
in
van mezelf
Linoa Lewis
Leen Jongewaard samen met Hetty Blok en Wim Sonneveld in Ja zusiei
nee zusiei
JS
De bekendheid voor Leen Jonge
waard kwam natuurlijk door dat me
dium waarbij je in één seconde door
miljoenen gezien wordt: de televisie.
Toch blijft het theater de grote liefde.
Leen: „De televisie is veel te haastig.
Je kan een scène niet al te vaak over
doen omdat daar meestal de tijd voor
ontbreekt en als het één keer is uitge
zonden dan is het voorbij. Het voor
deel van de tv is natuurlijk wel dat je
closer kunt spelen, wat intiemer ook”.
„De mensen die heel dicht bij me
leven zeggen vaak dat ik wat driftig
ben, maar in wezen ben ik toch wel
zachtmoedig. Misschien wel tè. In m’n
werk kan ik heel onpersoonlijk zijn.
Het gaat ten slotte om het werk. Je
koopt niets voor mensen die heel aar
dig zijn, maar niet kunnen acteren. Ik
werk liever met een onaardige vent
die wel zijn werk goed doet”.
„Voor de EO zou ik nooit willen
optreden, dat vind ik geen omroep. En
voor de TROS, ach, daar kom je ei
genlijk niet onderuit. Die doen toch
ook wel aardige dingen. Als het werk
dat ik lever maar goed is, dan maakt
het mij niet zoveel uit voor welke
omroep het is”.
,Jk kom uit een christelijk gezin,
maar ikzelf was er al gauw uit. Vooral
ook omdat mijn moeder overleed toen
ik nog jong was en die was toch wel de
spil wat dat betreft. Met de kerk als
instituut heb ik vanaf mijn achttiende
eigenlijk al niets meer te maken. Mijn
geloof is meer iets van een mens pro-
beren te zijn die wel succes heeft,
maar die zich er niet naar gedraagt”.
Ikzelf ben wat dat betreft wat mee
gaander. Als die mensen nou zo graag
willen dat ik op een matras ga sprin
gen, noü oké. Maar Opa niet, nee”.
„Een rol spelen is eigenlijk altijd die
dingen opzoeken in jezelf die je er
voor nodig hebt. En een mens heeft
van alles. Slechte en goede dingen. Zo
ben ik er zelf van overtuigd dat ieder
een, meer of minder, fascistische trek
ken heeft. Ik denk dat ik dan ook best
een SS’er zou kunnen spelen. Dat
autoritaire hebben we allemaal wel
een beetje”.
„De taxichauffeur, de slager, een
mevrouw op straat, steeds vragen ze
weer of het ooit nog eens op televisie
komt. Maar dat kan niet meer. Er
bestaat bijna niets meer van. Alles is
afgewist. Opa is dood, overleden, en
daar ben ik eigenlijk wel blij om. Het
moet een goede en mooie herinnering
blijven”.
V.l.n.r. Bob Benberg, Dougie Thomson, Ri
chard Davies, Roger Hodgson en John Helli-
well.
kirigband. Linda werd onder meer be
kend van hits als „Rock A Doodle Do”,
„It’s in his Kiss” en „This time I’ll .be
sweeter”. Jim produceerde in het verle
den een paar elpees voor Linda.
Linda Lewis is onlangs getrouwd
met Jim Cregan, bekend van Family,
Cockney Rebel en tegenwoordig werk
zaam als gitarist in Rod Stewarts bac-
L/ALLLLlt
I
De Stones worden genoemd als de
meest betaalde platenartiesten in de
wereld. Een krant in Canada, de Toron
to Star, meldde dat deze Engelse rock
formatie het contract heeft herzien met
Atlantic die voor de distributie in
Noord-Amerika zorgt. Voor zes albums
krijgen de vier muzikanten ongeveer
52,5 miljoen gulden. Verder deelt het
blad mee dat de groep, inclusief het zes
weken geleden overeengekomen con
tract met EMI voor distributie in de
rest van de wereld, voor ieder van hun
eerstvolgende zes albums ruim 26 mil
joen gulden krijgen. Een eenvoudige
optelsom komt op 157,5 miljoen gulden
voor de komende zes elpees van de
Stones in totaal. En dat voor 5 heren,
dat is dan ruim 5 miljoen gulden per
album per man. Daar kan je wel een
extra plakje ham voor op de boterham
leggen.
„Een christen hoort geen muren op
te bouwen, maar neer te halen. De
scheidingen tussen mensen te verklei
nen. Lange tijd heeft de kerk niets
anders gedaan dan muren te bouwen
en dat doet de EO nog steeds. De
omroep stelt God nog steeds voor als
een idiote kruidenier, waarop ze al
hun praktijken betrekken. Dan is de
IKON natuurlijk waanzinnig goed.
Die mensen proberen tenminste wat
scheidingen weg te werken. En dat is
een goede zaak. Kijk, ik vind het niet
waanzinnig dat er mensen zijn die
geloven, helemaal niet. Maar dat er
christelijken zijn die zo nodig moeten
veroordelen. Dat vingertje opsteken,
vreselijk”.
„Ik herkende mezelf wel in Opa. Hij
ging volledig zijn eigen gang. Ten
opzichte van Opa was ik heel serieus.
Ik had natuurlijk goud kunnen ver
dienen met dat typetje. Winkels ope
nen en zo. Bij de opening van een
beddenzaak op een matras gaan
springen. Maar dat liet ik Opa niet
doen omdat ik bewondering voor hem
had en hij deed zulke dingen niet.
„Een stempel opgedrukt krijgen is
ook al zoiets.De mensen doen dat
graag en dat vind ik heel jammer. Ik
heb een soort claustrofobie voor hok
jesgeest. Je moet zelf uitmaken wat je
doet en bent. Als kind heb ik wel eens
gedacht toen ik op een stoel zat: waar
om zit ik eigenlijk op een stoel? Waar
om is dat eigenlijk?. Die heb ik toch
niet zelf uitgevonden. Gek, maar dat
dacht ik. Misschien had ik die stoel
ook wel kunnen missen, maar het was
nou eenmaal gebruik dat je op een
stoel ging zitten. Het is goed om zelf te
beslissen en te denken. Ik trek me
eigenlijk nog steeds niets aan van wat
men wil of denkt. Ik ga mijn eigen
gang wel”.
Het gaat om het werk. Zo ook met
de geëngageerdheid. Werk is werk en
het geeft in feite niet voor wie of wat.
Leen: „Ik ben niet zo politiek minded.
Politiek is in de eerste plaats aan
belangen denken en dat vind ik te
beperkt. Het gaat om het collectief.
Het is bij het toneel veel beter dat je
met anderen kunt samenspelen in
plaats van de parels op je eigen kroon
probeert te schuiven”.
heb ik eens een jongen gespeeld die
uit het tuchthuis was ontsnapt. Dat
vond ikzelf erg fijn”.
„Ik kan niet tegen intolerante men
sen. Dat is zo’n beetje het enige waar
ik mezelf ontzettend kwaad over kan
maken Daar word ik doldriftig van.
Maar natuurlijk heb ikzelf ook wat
intolerantie Ik ben vreselijk intole
rant tegenover intolerante mensen.
Voor de rest valt het wel mee”.
„Ik haat dat bekrompen, geampu
teerde denken dat de kinderen op
school leren”. En dan opeens: „Ja
laten we het daar over hebben”
Het bestaan van de formatie Super
tramp lijkt voorlopig te zijn gerekt.
Supertramp kreeg dankzij een fabel
achtig geproduceerd album, „Crime of
the Century”, een eigen geluid en eén
massale aanhang. Hoe groot blijkt uit
het feit dat van de nieuwe elpee, „Even
in the Quietest Moments”, voordat die
werd uitgebracht ruim 27.500 exempla
ren alleen in Nederland al werden ver
kocht en voordat iemand de schijf had
kunnen beluisteren met goud beloond
werd. Het meest opmerkelijke van de
plaat is een vreemdsoortig stuk mu
ziek, dat „Fools Ouverture” gedoopt is
en waaraan merkwaardige geluidsfrag
menten aan vooraf gaan. Intigrerend.
Om de amateur-meteorologen wat ge-
makkelijker te laten werken heeft Te-
leac een windstation laten ontwikke
len Gebleken is dat veel van de 26.000
deelnemers aan de Teleac-cursus „Wij
en het weer” en van de 10.000 deelne
mers aan de cursus „Moderne elektro
nica” zelf metingen willen doen. Baro
meters en dergelijke instrumenten zijn
gewoon te koop, een regenmeter is een
voudig te maken, maar amateurs wa
gen zich doorgaans niet aan een appa
raat voor het registreren van de snel
heid en de richting van de wind. Het
windstation kost 94.50 gulden en is
ewivouchyze^tf^istatterw^^^^^^^l
„Ik ben het een beetje zat, maar ik
kan niet buiten het theater. Ik zou er
gewoon tussenuit willen om te kijken
of ik zonder het acteren kan. Het heeft
allemaal met de overgang te maken
denk ik. Gewoon wat van de wereld
zien. We zijn zo bezig met het leven in
een huis met kamerbreed tapijt en we
maken ons druk over welke auto we
moeten kopen. Zo voel ik het huis wel
eens als een graftombe. We leven te
veel met de prestatie. Dat heb je bij
het toneel ook. Het resultaat staat
altijd op de achtergrond. Maar ja, een
wereldreis of zo is natuurlijk ook niet
alleen zaligmakend. Ik weet trouwens
ook niet of ik het wel zou kunnen.
Maanden in je eentje maar wat rond
zwerven. Misschien keer ik na veer
tien dagen wel weer terug”.
„Dat ik dat nog mag meema
ken” (VARA’s Seniorenshow) is het
voorlaatste tv-werk van Leen Jon
gewaard. Aan het eind van dit jaar
nog drie afleveringen van „Hollands
Glorie” en dan is het voorlopig afgelo
pen. Leen: „De Seniorenshow vind ik
erg fijn werken omdat het eigenlijk
aan de goede kant van de lijn staat.
De bejaarden worden nog als vol
waardig behandeld. Het programma
belicht alle facetten van het bejaard
zijn en dat vind ik goed. De problema
tiek wordt niet vanuit een gevestigde
mening bekeken en de bejaarde is
geen heilige of seniele mens. Ik ont
moette laatst een oude man die een
blik in zijn ogen had van iemand van
achttien. Dat vind ik prettig, dan weet
je dat je met een goede zaak bezig
bent. Tenslotte zijn er ook mensen
van twintig die er bejaard uitzien”.
.Kinderen op school die dan opeens
de tafel van twee moeten leren, terwijl
ze daar waarschijnlijk helemaal geen
zin in hebben En dat dan alleen maar
om later meer te worden dan iemand
anders. Het is een soort trechter naar
de maatschappij, zo’n school en dat
vind ik niet goed De creativiteit en de
menselijke eigenschappen worden zo
vaak weggedrukï en dal is vaak dood
zonde Op school was ikzelf de siecnt
ste van de Klas Op Oe lagere school
ben ik drie keei blijven zitten Ik was
erg speels en dal ben ik nu eigenlijk
nog
„Het meest vind ik mezelf terug in
de rollen van eenzame mensen, die
een beetje buiten de maatschappij
leven en die er zo hun eigen filosofie
op na houden. Opa in „Ja Zuster, Nee
Zuster” had dat eigenlijk ook. Ik heb
dat maniletje maar een goed jaar ge
speeld en ik word er nog steeds op
aangekeken. Ik begrijp echt niet
waarom hij zo waanzinnig populair
was”.
„Ik ben vreselijk kritisch voor me
zelf. Ook al zegt de hele wereld dat het
goed is, dan zal ikzelf toch altijd nog
dingen vinden die anders hadden ge
kund. Ik ben eigenlijk niet zo weg van
mezelf. Natuurlijk heb ik wel eens
dingen gedaan die ikzelf goed vond.
Maar dat zijn dan weer dingen die het
grote publiek niet kent. In 1958 of zo
'W
.j-z-,.sv
