Enorme toeristische belangstelling verwacht
ENGELAND MAAKT ZICH OP VOOR
JUBILEUMFEEST VAN KONINGIN
I
1
x
V
ARBEIDERSPARTIJ
MOET REKENEN
OP AANZIENLIJK
VERLIES
I -
Onconventioneel
Verlies
Drie dagen dicht
Stevige greep
MAANDAG
2 5
A F F I I,
19 7 7
9
as-
JORDAN/E
\iïlid(klkin(fce:
(Van onze redacteur in Israel, Jaap van Wesel)
Israels omstreden ex-premier Jitzak Rabin had zijn verkiezingscam
pagne afgestemd op successen in de buitenlandse politiek. Dat vond
niet iedereen verstandig van hem, want het waren juist de binnenland
se onrust en chaos die de gewone burger zorgen baarden. Maar die
binnenlandse toestand, dat was juist Rabins zwakke punt en hij
hoopte via een vredesprogramma zijn reputatie als nationale leider te
vestigen. Nog voor de verkiezingen zou hij naar Washington gaan
een voornemen dat bovendien uitstekend in de plannen van de
Amerikaanse president Jimmy Carter paste en met een scenario
voor vredesbesprekingen met de Arabieren terugkomen.
Nooit had hij kunnen dromen dat juist die Amerikaanse reis, waar
velen toch al sceptisch tegenover stonden, hem uiteindelijk politiek de
das om zou doen. Via de buitenlandse politiek hoopte Rabin de
binnenlandse problemen te ontvluchten en juist in het buitenland werd
zijn vrouw Leah Rabin bij een bank gesignaleerd waar de familie
Rabin een rekening had die, volgens de Israëlische wet, illegaal was.
- i
I W j
PA AT;
V/SF
Verkiezingen in Israel beloven
forse politieke verschuivingen
1
JORDANIË
en
7,96
JITZAK RABIN
»rii|0#
Dt Engelsen nebber, traditiegetrouw een
KONINGIN ELIZABETH
MOSJE DAJAN
leid»*
I
ISRAËL
Hebrorq
t
Zee
Dat er grote politieke verschuivingen
gaan plaatsvinden, daar twijfelt niemand
aan. Of die verschuivingen groot genoeg
zuilen zijn om de Arbeiderspartij naar de
banken van de oppositie te verdrijven,
In 1588, ten tijde van de regering van
Elizabeth I, hebben de Britten voor het
eerst, en toen aan de kust op grote schaal,
deze vuren aangelegd Niet ait vreugde,
maar om de toen voor de Engelse kust
verschenen Spaanse armada om de tuin te
leiden De navigatoren op de schepen kwa
men inderdaad in moeilijkheden en de
dreigende invasie werd afgewend Daarna
is het branden van deze vuren traditie
geworden bij de inhuldiging van Britse
vorsten
LONDEN. (ANP) Het is op het ogen
blik uiterst moeilijk in Londen hotel
ruimte te krijgen en dat zal naarmate de
eerste festiviteiten rond het regeringsju
bileum van koningin Elizabeth II in zicht
komen steeds moeilijker worden. Niet al
leen de Britten zelf maken zich op om dit
25-jarig jubileum groots te vieren, ook uit
andere landen en met name uit Amerika
en Australië, is reeds op grote schaal in de
hotels geboekt.
Het enige, dat op het ogenblik wijst op de
vele evenementen, die in het verschiet lig
gen, zijn de vele souvenirs in de etalages
van de winkels en in Londen de 25 in zilver
gespoten dubbeldekkers, die zich tijdens
de „Easterparade” in Batterseapark lieten
zien en thans normaal in het stadsverkeer
dienst doen.
niet te vergeten de nationale luchtvaart
maatschappij EL Al.
Dit betekent, met het weekeinde mee,
dat de winkels drie dagen gesloten zullen
zijn. Reden voor mensen, die een koop-
tochtje naar Engeland willen maken, om
een ander weekeinde uit te zoeken, hoe
wel het betrokken weekend in Groot-Brit-
tannië ongetwijfeld zijn charme zal
hebben.
Op 7 juni zal in de St Pauls' kathedraal
een speciale dankdienst worden gehou
den, uiteraard in aanwezigheid van ko
ningin Elizabeth II en de hertog van Edin
burgh, gevolgd door een lunch in Guild
hall. het stadhuis van Londen
vrije dag op 6 juni vanwege Spring Bank
Holiday, maar zij zullen de daarop volgen
de dinsdag een extra vrije dag krijgen,
Jubilee Bank Holiday
Maar die mentaliteit van vroeger in die
vriendenclub was er de oorzaak van dat
interne en externe controle op dat bedrijf
als een overbodige luxe werd beschouwd.
Het welzijn van de staat, de beweging en
de partij waren hetzelfde; een gedachten
gang die door de bevolking werd aan
vaard. Het was dus niet abnormaal dat de
boekhouding van het staats- en partijap
paraat niet nauwkeurig gescheiden werd
Wie had er wakker van gelegen dat
Mosje Dajan in strijd met de wet archeo
logische voorwerpen liet opgraven en die,
alweer in strijd met de wet, naar het
buitenland verkocht? Men sloeg zich eer-
minister van defensie te bezitten. Maar nu
werd het gegoochel met geld voor het
welzijn van de partij niet langer getole
reerd.
Of dat zal gebeuren? Het is volgens de
laatste opiniepeilingen, die nog van voor
het aftreden van Rabin dateren, niet waar
schijnlijk. De Arbeiderspartij krijgt een
flinke klap, maar zal waarschijnlijk groot
genoeg blijven om met de partij van Jadin
een coalitie te kunnen vormen.
Nve
etalmf
»nd«n)
230.01
245.81
33S.8
«44.*
f "1
Nabloes!
r SYRIË
•GOLAN
he
li
jk
I
—Tel Aviw
,10
,70
,00
,50
,20
,80
,50
,50
20
,00
,80
20
,50
,90
,00
,70
,00
.10
.80
,50
,00
,50
,70
,00
,80
,00
d
1,41
102,50
14,30
Door Israel bezet
0 Km J00
Het grote feest van de „Queens Silver
Jubilee” begint in feite op 6 juni en de
koningin zelf zal daartoe het startsein ge
ven Op de avond van die dag zal zij op
Knoll Hill, een heuvel in Windsor Great
Park bij het Windsorpaleis, een vreugde
vuur ontsteken Het sein voor het ontste
ken van nog eens duizenden en duizenden
dergelijke vuren in den lande: een pretje,
dat haast geen dorp zich laat ontzeggen.
,10
,00e
,00
,50
,50
,40
,50
,50f
.20
,20
,50
,10
,50
,50
,30d
,30
,,20
,20
',10
1,001
,00
1,10
1,00
1,001
1,00
.,30
1,50
',00d
1,00
!,60
!,00
),80
r.oo
1,00
>,00
5,70
1,10
5,00
1,00
1,00
1,30
1,50
),50
2,20
5,50
1,00
3,70
5,00
5,00
1,00
5,00
»,00
Regering, partij en vakverbond waren
uitelndelijk in één hand en beloofde de
socialistisch-zionistische beweging een
stevige greep op het economisch en maat
schappelijk gebeuren. Het was een grote
vriendenclub die de zaak centralistisch
leidde. Een vriendenclub die werd gevoed
door de idealistische slogans van het soci-
Het is geen homogene club, want behal
ve uit de verschillende geledingen van de
Arbeiderspartij heeft Jadin dissidenten
uit alle mogelijke politieke stromingen op
genomen, inclusief de Likoed. Een reden
waarom dit verschijnsel van Israëlisch
gaullisme ook met de nodige argwaan
moet worden bekeken, hoe gezond het ook
zou zijn voor de Arbeiderspartij om eens
via de oppositiebanken tot inkeer te wor
den gedwongen.
Het was niet die rekening zelf die Rabin
tct aftreden dwong, maar het feit dat in de
nieuwe binnenlandse verhoudingen deze
overtreding niet langer acceptabel was.
Rabin maakte zijn aftreden bekend in
een dramatisch televisieoptreden en voeg
de daar aan toe dat hij zo snel mogelijk
zijn bevoegdheden zou overdragen. Er wa
ren wat juridische problemen, want een
demissionaire minister kan geen ontslag
nemen, maar de wet biedt een uitkomst: de
premier kan wegens persoonlijke omstan
digheden met verlof gaan. Een uitleg die
door de procureur-generaal werd gesanc
tioneerd.
Terwijl iedereen verwachtte opvolger
Peres voorop dat Rabin van die gele
genheid gebruik zou maken en met vakan
tie zou gaan, deelde Rabin onverwacht
mee dat hij tot de vorming van een nieuwe
regering na de verkiezingen aan zou blij
ven, nu de wet hem geen gelegenheid bood
zijn verantwoordelijkheid over te dragen.
Hij liet zich door zijn partij zelfs op een
verkiesbare plaats zetten voor de nieuwe
Knesset.
Had Rabin intussen spijt gekregen van
zijn dramatisch ontslag, nadat besloten
was dat alleen zijn vrouw terecht zou moe
ten staan en hij in de gelegenheid was
gesteld de zaak met een boete van 4500 af
te kopen?
Het is maar een klein voorbeeld van de
chaotische politieke toestand in Israel aan
de vooravond van de verkiezingen voor de
Knesset, die op 17 mei zullen plaatsvinden.
Het is nu 37> jaar geleden dat de Jom
Kippoer-oorlog uitbrak, maar pas bij deze
verkiezingen worden de politieke gevolgen
van deze oorlog in het parlement merk
baar
Maar zijn charismatische persoonlijk
heid, zijn vernieuwende terminologie, die
niet de oude, vermoeiende slogans her
haalt van de Arbeiderspartij over de socia
listische idealen, slaat aan omdat het in
een begrijpelijke taal gesteld is. Én zo is de
Israëlische De Gaulle, Jadin, er binnen een
half jaar in geslaagd een massapartij van
het midden op te richten, met een pro
gramma dat maar nauwelijks van dat van
de Arbeiderspartij verschilt. Geen won
der, want de meeste aanhangers van Jadin
zijn gefrustreerd weggelopen uit de Arbei
derspartij, van links, maar toch in hoofd
zaak van rechts. Mensen die hopen via
Jadin de politieke idealen te kunnen ver
wezenlijken die in het drijfzand van de
Arbeiderspartij zijn verdwenen.
===^UBANON
dat is onwaarschijnlijk. De Arbeiderspar
tij gaat zetels verliezen, ook daarover
bestaat geen twijfel.
In de huidige Knesset beschikt zij over
51 zetels en Peres mag blij zijn als hij er 40
overhoudt. Maar het zal niet de traditione
le oppositie zijn, de Likoed van Menachem
Begin, die van dat verlies gaat profiteren.
Op de communisten na zullen waar
schijnlijk alle partijen die in het parlement
zijn vertegenwoordigd gaan verliezen. De
enige winnaar wordt vermoedelijk de
nieuwe partij voor democratisering en ver
andering van de archeoloog-generaal prof.
Ygal Jadin. Volgens de opiniepeilingen zal
Jadin op zeker 20 van de 120 zetels kunnen
rekenen.
De Arbeiderspartij heeft de laatste jaren
een aantal politieke aardbevingen doorge
maakt, waar Rabin niet tegen bestand
was. Zijn partij, en de zionistische arbei
dersbeweging in het algemeen, zijn sinds
de stichting van de staat in 1948, en ook
daarvoor al, geïdentificeerd geweest met
de staat zelf. De kibboets, het vakverbond
de Histadroet, de socialistisch-zionistische
ideologie van idealisme, pioniersarbeid en
gelijkheid, werden algemeen aanvaard als
de idealen van de staat. De leiders van de
arbeidersbeweging waren de leiders van
de staat.
Op 9 juni een grote vlootschouw op de
Theems, die zal worden gadegeslagen dooi
de koningin en waar de meest vreemdsoor
tige vaartuigen aan zullen deelnemen, van
kruisers tot historische roeiboten.
alistisch zionisme, ook in een tijd dat het
idealisme tot anachronisme was ge
worden.
Een ideaal klimaat voor een oppositie,
zou je zeggen. Maar voor Isreal gaat dat
niet op. Begin en zijn Likoed zijn nooit een
echt politiek alternatief geweest. Politiek
niet en organisatorisch niet. Een politiek
van versnelde annexatie is geen alterna
tief, en sociaal-economisch heeft Begin
niets nieuws te brengen. Veel belangrijker
is, dat zijn partij in haar maatschappelijke
sector een kopie is van het establishment
uit de Arbeiderspartij, even ondemocra
tisch, centralistisch en corrupt. En zo zit in
de ogen van de kiezer de Likoed in hetzelf-
de-zinkende-schip als de Arbeiderspartij.
Geen wonder dat er wanhopig gezocht
wordt naar een vernieuwing van de idea
len van vroeger. En op dat punt heeft de
archeoloog en oud-opperbevelhebber Ja
din zich in de strijd geworpen. Jadin is
nooit actief geweest in de politiek. Hij
heeft zich altijd boven de partijpolitiek
gesteld, speciaal nu die een vieze bijsmaak
heeft. Jadin zegt het kiezersvolk precies
wat het horen wil: vernieuwing, verande
ring, democratisering. Het huidige sys
teem deugt niet, dat is de bron van al het
kwaad.
w
gehouden. Dat gelden van een winstge
vend bedrijf van de Histadroet in de partij
kas verdween en dat staatsgelden voor het
welzijn van de partij werden aangewend.
Het was immers allemaal sowieso voor het
algemeen welzijn?
Dat ging allemaal goed, zolang de leiders
van partij en volk op successen konden
bogen, zolang Israel in de wereld een suc
cesstory was. En daar kwam door de Jom-
Kippoer-oorlog de klad in. Politieke en
militaire leiders vielen van hun voetstuk
De moeilijke economische en politieke si
tuatie bracht ontevredenheid, de uitzicht
loosheid van het conflict met de Arabieren
maakte de mensen moedeloos.
De opvolgers van Golda Meir en Mosje
Dajan bleken allerminst de charismati
sche leiders te zijn die het volk zo broodno
dig had. En die identificatie van de partij
met de staat sprak plotseling helemaal niet
meer vanzelf. Er kwamen dan ook bij
horten en stoten lastige vragen. Zaken
waar vroeger niemand in geïnteresseerd
was geweest, werden opeens als corrup
tieschandalen aan de kaak gesteld.
Zo had de arbeidersbeweging een cen
trale functie in het proces van „nationbuil-
ding”, psychologisch maar ook daadwer
kelijk. De arbeidersbeweging beheerste
via ’t parlement en de regering het staats
apparaat, en bouwde de economische en
sociale infrastructuur van het land op.
Gedeeltelijk via overheidsorganen, gedeel
telijk via de vakvereniging, „de Arbeiders
gemeenschap” (een industrieel complex
dat geleid werd door de Histadroet en zo’n
20 percent van de Israëlische industrie
beheerst), via het ziekenfonds en de verze
keringsmaatschappij van de Histadroet,
banken, agrarische coöperaties die de ge
hele agrarische sector in handen hebben,
hotels, ziekenhuizen, supermarkten, en
Dat proces heeft hele tragische aspecten
in de persoonlijke sfeer. Want er werden
natuurlijk zondebokken gezocht en gevon
den. Het geruchtmakende proces van As
her Jadin, een van de financiële breinen
van de Arbeiderspartij, is daar een goed
voorbeeld van. Jadin werd in februari tot
vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld we
gens fraude en corruptie Bent u schul
dig?, vroeg een journalist hem nadat de
zaak aan het rollen was gebracht Jadin
gaf het veelzeggende antwoord „Als ik
schuldig ben, dan zijn er nog een heleboel
schuldig Als anderen onschuldig zijn, dan
ben ook ik onschuldig”. Jadlin had niets
gedaan wat hij of anderen niet al jaren
lang gedaan hebben of nog doen: het
wordt niet meer getolereerd.
TRANS
SjOROANlT
:ruZalem\?amman
Zonder precies aan te geven waar het
nu eigenljijk om gaat, stelt hij zijn heils-
der nog op de borst zo’n onconventionele verwachtingen op een decentralisatie van
het overheidsapparaat en de verandering
van een evenredig verkiezingsstelsel in
een districtenstelsel. Het zijn niet de poli
tieke ideeën die Jadin zo’n grote aantrek
kingskracht geven. Op het gebied van de
buitenlandse politiek verschil^ zijn pro
gramma in het geheel niet van dat van de
Arbeiderspartij, en op het gebied van de
binnenlandse politiek blijft hij in het
vage.
Het blijft met bij kijken alleen De konin
gin en haai gemaal zullen op het koninklij
ke jacht „Brittanma” een deel van de tocht
van de schepen meemaken s Avonds zaï
er vuurwerk aan de Theems zijn
Nog tal van festiviteiten staan op het
jubileumprogramma die zich met alleen
beperken tot Londen maar zuilen plaats
hebben tot in het kleinste dorp
De toeristische activiteiten m Londen,
maar ook elders in het land verwachten
dit jaar een groter toeristisch bezoek dan
ooit Om bij onze landgenoten te blijven,
vorig jaar gingen er bijna een miljoen naai
Engeland Du jaar zullen net er zeker meet
daii een miljoen zijn zo verzekert net
toeristisch bedrijfsleven
I 4
