TUINIEREN MET
HET BOEK ERBIJ
De hoogste tijd voor zaaien
eenjarige zomerbloeiers
Zelf mobile maken
Doe voor verandering chrysant in de soep
n
Sneller koken, wie
wil dat niet?
a
tl
B
STRIPS OP MAAT
s
Anti-mier
Goede grondlaag
Soorten
►v
II
Bloemen op
het bord
3'
□I
P
1
Hogerop
Spruiten
met reepjes spek
VRIJDAG
2 9
APRIL
19 7 7
J
10
o
Ie
8128
Natuurlijk heeft u wel vaste planten, maar die zijn nog volop in
ontwikkeling en komen pas in de loop van de zomer tot bloei
Daarnaast kennen we elk jaar de eenjarige zomerbloeiers in perken en
borders, die juist voor afwisseling zorgen en voorkomen dat het er in
de tuin, in tegenstelling tot de vrije natuur, wat saai en eentonig gaat
uitzien
Moet er nog keuze worden gemaakt in eenjarige zomerbloemen, let
dan op een harmonisch geheel. Kijk goed naar kleuren en planthoogte
en zet altijd groepjes planten bij elkaar, zodat echte kleurplekken in de
border gevormd worden. Een keurige rij houterige bloemen is onna
tuurlijk, maar in groepjes bijeen maken ze het geheel levendig.
r
Geen tuin is compleet zonder vroege voorjaarsbloemen, zoals
tulpen, hyacinten en narcissen. Maar straks wanneer die lentebloe
men er niet meer zijn, moet eigenlijk direct gezorgd worden voor
vervangende gewassen, die aan de tuin de nodige fleur kunnen
geven
i S
-
-
Kuilen in een grasveld wegwerken De zode oplichten en er grond onder brengen
Si V.
1
1
O
Informatie
Voordat alles in de volle grond
wordt uitgepoot moeten de plantjes
een beetje wennen aan de lagere
buitentemperatuur. Zet daarom en
kele dagen tevoren de bak overdag
buiten, zonder glas erop. Pas tegen
de avond opnieuw afdekken, vooral
wanneer het weerbericht nachtvorst
voorspelt. Langzamerhand laat u
het glas langer achterwege, zodat
een sterk gewas ontstaat dat wel
tegen een stootje kan. Heeft u ze
eenmaal uit de bak gehaald, geef
dan de planten in de volle grond
voldoende groeistoffen om ze tot op
timale ontwikkeling te laten komen
Als eenjarig laag gewas komen in
aanmerking: ageratum in wit, blauw
en lila, alyssum in wit, lila en rose
dekt u de zaadjes toe met zuiver
zand, dus geen potgrond. Die zand
laag moet ongeveer even dik zijn als
de dikte van het zaad. Zorg dat de
planten bij het ontkiemen elk een
ruimte van 2x2 cm hebben, anders
moet u ze later weer uitdunnen.
recepten vooi bloemgerecnten mee
naai nun thuislanden en zo n eeuw
ot drie geleden nebben de Engelsen
een zekere culinaire reputatie op dit
terrein weten te verwerven Ln Ne
derland willen stoutmoedige kook
sters wel eens wat experimenteren
kunst, een voorbeeld dat in de loop
der eeuwen gevolgd is door de Ja
panners de Grieken en de Romei
npn Later brachten de kruisridders
boek de tuinder naar de praktijk. Per gewas worden puntig de belangrijk
ste zaken rond de teelt behandeld, toegelicht met zaai- en oogstkalender en
met een tabel over de voedingswaarde. Hoewel dit boek dus eigenlijk in
hoofdzaak bestemd is voor de begenadigde bewerkers van een aardig
stukje grond, krijgt ook de bezitter van een klein stadstuintje of een balkon
nuttige tips. Het aardige van dit boek is ook, dat er ook wat buitenlandse
groenten in behandeld worden, waarmee men op vakantie zo plezierig
heeft leren leven, zoals taugé, lavas, koriander, kardoen of artisjok.
waartoe ook een lage uitvoering
hoort.
Knipsel
voor de
snavel
Verder nog: petunia’s, de gezellige
bloeiers die de hele zomer nieuwe
bloemen maken, portulaca, een lage
plant met liggende stengels die het
in ’n rotstuin goed doet, dwergphlo-
xen met mooie kleurenmengsels.
salvia’s, waarmee je uit ëën pakje
zaad een vracht bloemen krijgt en
ten slotte de sterke verbene’s, die
men in verschillende typen kent,
Bij de keuze Van planten moet u
nu al weten hoe hoog de plantjes
worden wanneer ze in bloei staan.
Uat dus niet een laagblijvend ge
was in de schaduw van hoge planten
komen, zodat geen bloemknoppen
worden gevormd. Wanneer u achter
in de tuin toch wat leuke lage rots
plantjes wilt zien, zet ze dan in een
pot die op een boomstronk is ge
plaatst of verhoog de grond aan die
kant met behulp van bielzen, tegels
of betonnen randen.
In de kweekbak zorgt u voor een
ioede grondlaag en na het zaaien
kleine leeuwebekjes, lage begonia’s
in rood, zachtrose en wit, lobelia’s in
blauw, paars, wit en rood, impa-
tiens, die we hier ook vlijtig liesje
noemen, in tal van kleuren, slaap
mutsen variërend van wit, via oran
je naar donker oranje, nemesia’s die
met hun gele, rode en oranje bloe
men een zoete geur verspreiden
waar de bijen dol op zijn
1 kg spruiten schoonmaken, tn
ruim water wassen; snelkookpan
opzetten met 1 liter water. Aan
de kook brengen, dan de spruiten
erin met een theelepel zout.
Sluit pan, 5 minuten laten ko
ken Druk laten ontsnappen, pan
openen, spruiten afgieten
Intussen 100 gr mager doorre
gen spek in plakken en reepjes
snijden. Uitbakken een kleine
koekepan met wat boter. Bij de
gare spruiten doen met gemalen
nootmuskaat en een kneepje
marjolein. Voor het opdienen
even opstoven.
Pnma boekje (en niet om het
hier aangehaalde spruitjesve-
Natuurlijk laat u het niet bij deze
laagblijvende planten. Als eenjarige
bloemen komen ook de soorten die
wat hoger opgroeien in aanmerking.
Asters zijn er in tal van uitvoeringen
en probeer ook eens een mengsel
van Brassica, de sierkoolplant in
attractieve kleuren Kattestaarten
vormen mooie hangende purperro
de bloemaren en de plant wordt
ongeveer een meter hoog. U zult er
vooral veel vlinders door in de tuin
krijgen. Anjers bieden veel plezier
omdat er een weelde van snijbloe
men aan groeit. Daar zijn chrysan
ten. goudsbloemen, korenbloemen,
riddersporen en zinnia’s trouwens
ook geschikt voor.
Wie een garagemuur of een
schuur een fleurig aanzien wil geven
kan ook lathyrus zaaien. Ze kunnen
tot anderhalve meter hoogte klim
men langs touwtjes en ook hier geldt
dat er een overvloed aan snijbloe
men aan komt. In feite maakt dat
regelmatig bloemen snijden moge
lijk dat de jonge knoppen tot bloei
komen U voorkomt bij klimmers
als de lathyrus ten slotte ook dat er
kromme stelen ontstaan
zeblaadjes verwerkt in gerechten
en wijnen dronkenschap en katers
konden voorkomen
Schrijfster Greet Buchner, die zo
wel in haar werk als in haar dage
lijks leven „dicht bij de natuur”
staat, vertelt over deze en andere
bloempjes-uit-de-historie in een
boekje dat „Bloemen op t bord”
heet Bloemen zijn niet alleen om
naar te kijken, je kunt ze ook eten
aldus het uitgangspunt van deze ver
handeling En dat is een verrassende
gedachte die maai zelden opkomt
tijdens het (vaak gedachteloos) ko
pen van het traditionele bloemetje
voor net weekend
Maar vijfduizend jaar geleden
werd in China al uitgebreid geexpe
jes op de voorjaarssla, maar voor de
rest zijn de culinaire mogelijkheden
van de bloemenwereld in deze lage
landen een vrijwel onbetreden
terrein
En toch moet het zeer smakelijk
en gezond zijn om eens een stukje
gebak met anjerjam te garneren,
een soepje te eten van grote en klei
ne gele chrysanten (Japans recept),
wat paardebloeinknopjes m de ome
let te verwerken, of viooltjes te nutti
gen die in soep, salade of rijstge
recht zijn verwerkt Een mooi en
voorzichtig geduldwerkje is het ma
ken van gesuikerde prunusbloemp
jes Pioen en primula, meizoentje en
lavendel, klaver en goudsbloem ze
blijken allemaal hun culinaire mo-
Negen vogeltjes van chenilledraad (met materiaal waarvan ook
pijpenreinigers gemaakt worden) zweven aan een sfeervolle mobile.
Het is zelf te maken. Benodigd zijn: gekleurd chenilledraad. dunne
veertjes, textielverf of watervaste tekeninkt, een stukje oranje stof,
anderhalve meter dun ijzerdraad (b.v. bloemendraad), wit naaigaren
en tubelijm. Eerst buig je negen verschillende vogelvormen uit het
pijpenreinigersmateriaal. Hoe dat moet zie je op de tekening. Uit
oranje stof worden dan de snavels geknipt in een ruitvorm, dus twee
langgerekte driehoeken aan elkaar. De veertjes kleur je met inkt of
textielverf. Leg daarvoor op een oude krant de veertjes bij elkaar en
breng met een kwastje of penseeltje de inkt er op. Let bij gebruik van
textiellijm op de aanwijzingen op de verpakking. Als de verf droog is
worden de veertjes tot staarten op het vogellijf je geplakt. De snavels
vouw je dubbel en zet ze met het midden aan het kopje vast. Probeer
de diertjes een beetje verschillend te maken door de snavels een
stukje hoger of lager aan te brengen, zodat het lijkt alsof de vogels
omhoog of omlaag kijken. Nu kun je de mobile maken. Daarvoor
wordt het ijzerdraad in zes stukken verdeeld, en wel van 53.20,31,13,
20 en 12 cm. De uiteinden van de draden buig je tot een klein oogje en
daar komt met naaigaren een vogeltje aan te hangen. De draden neem
je zo lang dat door verschuiven de figuurtjes vrij kunnen draaien.
Heb je eenmaal de juiste ophangplaatsen gevonden, leg dan de
verbinding vast met een druppeltje lijm. En klaar is de kamerdeco-
ratie.
cept. want ik haat ze, als ze niet
in de snelkookpan zijn toebe
reid).
Maar er is meer in het kort te
melden: —Van Joop Dhert ver
scheen bij Unieboek BV „Het
wijnmakersboekje” Heel handig
en vooral helder geschreven.
Voor wie nog geen lectuur heeft
op dit gebied, aanbevolen. —Bij
Zomer Keuning te Wapenin
gen verscheen in de sene Wina's
Cuhnaha een deeltje „Grill en
Barbecue” door Hans Belterman.
Aardig boekje, waarin ik geen
nieuws heb kunnen ontdekken.
—Bij De Centaur te Amsterdam
is het „Red Uw Leven”-dieet ver
schenen, geschreven door de
Amerikaanse dokter David Reu
ben, van wiens hand ook is; „Zo
geniet u meer van sex". Wel, het
is te hopen, dat Reuben méér van
sex weet dan van lekker eten,
want om de recepten behoeft u
zich dit weinig opwekkende
boek niet aan te schaffen. Voor
wie wat meer wil weten over een
„ruwvezelrijk dieet” en in het
algemeen over gezonde voeding,
die zou het altijd eens kunnen
inzien bij de boekhandel
GASTON GOURMET
De laatste tijd hebben we al diverse boeken over tuinieren besproken. De
stroom houdt aan en daarom hieronder de jongste exemplaren. Daar is
„Het grote Wolf tuinboek”, uitgegeven door Elsevier (prijs 29,50). Hoewel
de titel anders zou doen vermoeden heeft de Wolf-tuingereedschapfirma
niets met het boekwerk te maken. De vraag is alleen waarom de (deskundi
ge) schrijver Breschke Wolf die in de titel heeft verweven. Toch ’n slimmig
heid wellicht. Maar goed. De kwaliteit van het boek is prima. Er wordt
veel informatie gegeven over alles wat maar rechtstreeks of zijdelings met
de tuin van doen heeft. Aanleg, onderhoud, kascultuur, gereedschap: alles
heeft zijn plaats en wordt met al of niet gekleurde illustraties toegelicht.
Wie niet al te veel tijd aan zijn tuin kan besteden, maar het toch wel leuk
vindt, zou zijn licht eens kunnen opsteken in „Twee uur tuinieren”, ook een
door Elsevier uitgegeven boek 19,90). Het is heel anders van opzet. Het is
een bundeling van artikelen, die in de Sunday Times zijn geplaatst. De hele
aanpak van het tuinieren wordt in 26 stadia verdeeld, waarin steeds een
bloem van de week voorkomt en het werk, dat die week gedaan moet
worden. Zes gezinnen probeerden zich aan het schema te houden van die
fasen (twee uur per week in de tuin werken, maar wel voor je plezier) en
boekten goede resultaten. De opzet is om via die fasering voor beginnende
tuinders het lapje grond rondom het huis in een seizoen tot een leuke tuin
om te toveren. Ook hier vindt men weer allerlei nuttige informatie, leuk
van tekeningen voorzien. Het gaat er nu maar om bij de keuze van zo’n
boek, of het bij het doorbladeren klikt, of het er gezellig en inspirerend
uitziet.
Zo komen we toe aan „Groentetuin voor iedereen”, een zoals het
wordt aangekondigd kompleet handboek voor het kweken van groenten
kruiden, met handige tips voor inmaken en diepvriezen. Dit van de hand
van Tjerk Buishand uitgekomen boek heeft als uitgever Kosmos 55).
Zoals men zal begrijpen is dit een heel ander soort tuinvoorlichting. Het
gaat hier niet zozeer om het kleine tuintje rond het huis, maar om de echte
moestuin. Daarvan getuigen de inhoud en ook de foto’s. Uitgebreid wordt
de „nuttige” tuin onder de loep genomen, zodat er een boek ontstond, dat
werkelijk een goede gids kan zijn voor volkstuinders en hun kornuiten. De
ijverige spitter en schoffelaar kan, rustig genietend op een kistje langs zijn
tuintrots, lezen hoe een plant eigenlijk in elkaar zit en wat die nodig heeft
om goede vruchten te geven. Al eerder had de goede man of vrouw
natuurlijk al in het boek doorgenomen hoe de tuin het best ingericht kon
worden. Hij of zij kan nu verder van Tjerk Buishand vernemen wat voor
hulpmiddelen er zijn om optimaal van de lap grond te genieten, hoe men
zijn planten kan beschermen, zaaien, verspenen, planten en bewaren. Dat
valt allemaal onder het zogeheten theoretische gedeelte. Daarna voert het
De meeste van de eenjarige
bloemzaden kunnen bij goed groei
zaam weer in april buiten in de volle
grond worden gezaaid. Enkele soor
ten kunnen beter eerst onder glas
worden opgekweekt, andere kunt u
vervroegen door eerst onder glas of
in de huiskamer voor het raam, dan
wel in de hobbykas in de tuin te
zaaien en daarna te verspenen. Die
behandeling staat altijd vermeld op
de verpakking van het bloemzaad.
Vergeet vooral niet hier en daar
afrikanen te planten. Ze staan niet
alleen gezellig en bieden het hele
seizoen een weelde «an bloemen,
maar houden bovendien de mieren
op een afstand. Zet dan ook zeker
wat afrikanen bij de keukendeur en
u heeft de hele zomer geen last van
mieren in de keuken. Tussen de ro
zen geplant voorkomen ze ook aan
tasting van de rozenstruiken door
aaltjes. En wat is er eigenlijk op
tegen om er ook een paar in een pot
binnen voor het raam te zetten? Dat
is voor de zomer een uitstekende
alternatieve insektenbestrijder,
want ook muggen en vliegen hebben
er een hekel aan.
Veel warmte en
dus energie gaat
in huis verloren
door het niet goed
afsluiten van ra
men en deuren. We
kennen allemaal
het hinderlijk toch
ten langs de vloer,
by deuren die niet
zijn voorzien van
een dorpelstrip.
Ook de koude
luchtstroom bij een
draaiend raam is
duidelijk merkbaar
bij het minste zuch
tje wind. Het is
geen zeldzaamheid
als je bij straffe
wind bij de voor
deur, de keuken
deur en de deuren
naar de tuin de
wind er onder door
hoort en voelt gie
ren. Iedereen, die
ook maar iets van
bouwen afweet is
er zich terdege van
bewust dat het tot
de mogelijkheden
behoort om abso
luut tochtdicht te
bouwen zonder af
doende hulpmiddelen. Hout werkt nu eenmaal en ook de maatvoering
in de bouw is afgestemd op een goedlopend systeem, waarbij gemak
kelijk openen en sluiten voorop staan. In de praktijk wil dat zeggen,
dat een deur of een raam wordt afgehangen op een dergelijke manier,
dat het in alle omstandigheden gemakkeljjk open en dicht kan. Dus
zonder klemmen en schuren. Derhalve is tochtwering een probleem,
dat u zelf moet verhelpen. Daar kan en onder meer Ellen tochtprofie
len (elton, postbus 5, Roden) voor gebruiken. Ze worden geleverd met
voorgeboorde spijkergaatjes en desgewenst de juiste spijkers. Behal
ve deze speciale profielen voor deuren en ramen zijn er ook nog dor
pelstrips. De profiels kunnen precies op maat afgezaagd worden. Wil
je bijzondere tochtwering hebben, die je niet ziet, dan is er de zg. Ellen
matic. Die wordt in een voorgefraisde gleuf in de deur weggewerkt.
ook nog goed te zijn voor het maken
van dranken reukwatertjes, oliën
en lotions
Om te voorkomen dat er brokken
worden gemaakt bij het in de keu
ken halen van wat tuin en natuur te
bieden hebben heeft de schrijfster
(onder het motto „Zorg dat je het
nog kunt navertellen”) in haar boek
je een lijst opgenomen van planten
waarvan de bloemen schadelijke
stoffen bevatten Ze heeft ook veel
werk gemaakt van het uitpluizer:
van talloze legenden en verhalen o-
ver vermeende tovekracht van aller
lei bloemen en planten „Bloemen
op 't bord” (met illustraties van Elsje
Zwart) is een uitgave van De
Driehoek
Het bescheiden plantje met zijn
fluwelige veelkleurige bloemen dat
onder de naam viooltje in Neder
landse ruinen groeit en bloeit, moet
het favoriete bloemetje van Napole
on Bonaparte zijn geweest Elk jaar
schonk hij zijn Josephine op hun
trouwdag een boeket versgeplukte
viooltjes, en ook op politieke hoog
tijdagen in zijn leven schijnen (paar
se) viooltjes een belangrijke decora
tieve rol te hebben vervuld Keizer
Nero daarentegen vie) voor de roos
on in het bijzonder voor een culinai
re variatie van deze trotse bloem
rozenpudding Andere Romeinse
keizers wensten feest te vieren en te
slapen op dikke lagen van verse
hizeblaadjes ln die tijd was men er
„Kook sneller” heet het bij El
sevier verschenen boekje van.
chefkok Jan Hoogeveen. Er be
staan al veel boekjes, waarin het
koken met de snelkookpan
wordt begeleid, maar echt goede
recepten-met-fantasie ontbreken
veelal. Ik citeer er hier een waar
mee veel snelkooksters hun voor
deel kunnen doen:
yV" z:
en
