Suarez valt in
ZONNE-ENERGIE.
Cubaanse sportlieden naar VS
Nieuwe golf van onrust op
westelijke Jordaanoever
AMNESTY KRITISEERT ARGENTINIË
achtergrond
Onafhankelijke kandidatuur
goede aarde
J
Zf
a I
f
1 f
VS onveranderlij'k
tegen apartheid
in Zuid-Afrika
BUZZ-BOMB
PRIJZEN
Staking vuilophalers
Parijs is ten einde
Denemarken tekent
contract F-16
DONDERDAG
2
5
M F 4
10 7 7
BINNEN- EN BUITENLAND
I
J
Is
i
d
.1
t
a
r
(door Bert Brevoord)
Lh1
Gevangenen
PARIJS. (UPI)De Verenigde Staten zullen de toetreding van
Vietnam tot de Verenigde Naties niet langer tegenhouden en op korte
termijn diplomatieke betrekkingen aanknopen met de vroegere vijan
den in Hanoi. Dit is gisteren in Parijs meegedeeld door de Vietnamese
onderminister van Buitenlandse Zaken Phan Hien.
VS zijn niet langer gekant tegen
Vietnamees lidmaatschap
van VN
e
»1
r
g
n
«i
I
s
Ameri-
JORGE VIDELA
n
i.
e
En nu dan wat prijzen op 29 april in
Haarlem: bloemkool 2,95, bosje peentjes
2,95, bosje radijs 98 cent, kilo rabarber
ƒ1,49, kilo andijvie ƒ2.98, krop sla 89
cent, kilo spinazie 1.96.
U ziet, de prijzen in Haarlem (Groente-
centrale in de Cronjéstraat) waren, op de
bloemkool en de rabarber na, hoger dan
die in Den Haag. Maar die Haagse prijzen
trof ik aan in het dagboek van mevr. dr.
Kroes op 23 april 1944 (het was nog oorlog),
de Haarlemse prijzen noteerde ik op 29
april 1977. Ach ja, die goeie ouwe tijd.
Even een paar prijzen. Eerst die op 23
april in Den Haag: bloemkooltje 3, bosje
peentjes 2,75, bosje radijs 45 cent, kilo
rabarber 4,50, kilo andijvie 2, krop sla
50 cent, kilo spinazie 1.
„Wij werden drie keer weggebombar
deerd uit onze „operational room” op het
Fighter Command; de Duitsers probeer
den ons natuurlijk van de aarde weg te
vegen. Eerst hadden we de Slag om Enge
land al van zeer nabij meegemaakt, met
bommen die om ons heen gierden, piloten
die aan parachutes bengelden en vliegtui
gen die in vlammen opgingen. Nadat we
voor de vierde keer hadden moeten ver
huizen, maakten we kennis met de V-l, de
buzz-bomb of zoem-bom. De V-l’s vlogen
vrij laag, en werden soms, zoals u al
schreef, uit de koers geduwd met de vleu
gels van onze gevechtsvliegtuigen, waarbij
heel wat piloten overigens in de lucht
werden opgeblazen. De zoem-bom veroor
zaakte veel schade aan de oppervlakte. Je
hoorde hem aankomen, het geluid zwol
dan aan, de motor stopte en je begon te
tellen. Als je na tien nog telde, had je geluk
gehad.”
„Op een avond gingen we om acht uur
naar ons werk, alles was toen nog in orde,
maar toen we ’s ochtends om acht uur na
een zeer drukke, angstige nacht weer te
rugkeerden, bleken de zes bungalows ver
dwenen te zijn. Er was geen spoor meer
van over, niet één steen lag meer op de
andere, en er was ook niets meer te beken
nen van de mensen die er hadden ge
woond. Slechts één boom stond nog over
eind, met hoog in de takken een gasfornuis
met openhangende deur, die daar zomaar
hing. Dat gasfornuis heeft me wel heel wat
nachtmerries bezorgd.
„Die dr. Von Braun was ongetwijfeld
een heel intelligente man, een genie, maar
voor mij en vele anderen in die dagen wel
een heel boosaardig genie. Mijn laatste
taak bij de W.A.A.F. was overigens de
plezierigste van alle, namelijk het verzen
den van de vliegtuigen met voedselpaket-
ten naar Holland”.
„Na het lezen van uw artikel over de
ervaringen van mevrouw dr. Kroes, die bij
het beginpunt van de V-l en V-2 zat, dacht
ik dat u het misschien interessant zoudt
vinden iets te horen over de ervaringen
van iemand die in Engeland bij het eind
punt van de V-l en V-2 zat. Gedurende zes
jaar maakte ik deel uit van de W.A.A.F.,
het vrouwelijke luchtmachtkorps, in de
functie van „plotter” op een Fighter Stati
on in Zuidoost-Londen, waar we met be
hulp van radar de posities bepaalden van
zowel de eigen Engelse vliegtuigen als die
van de Duitse vliegtuigen boven Zuidoost-
Engeland. Het tv-programma over dr.
Wernher von Braun van vorige week
woensdagavond riep alle ellende van de
V-l en V-2 weer bij mij wakker.”
i
i
Vance zei voorts dat de VS en Groot-
Brittannië binnen de 10 dagen een geza
menlijk plan zullen onthullen over een
vreedzaam overgaan van de macht in Rho-
desië naar de zwarte meerderheid. In Lon
den, aldus Vance, zal hij binnenkort een
gesprek voeren met de Rhodesische zwar
te leider Joshua Nkomo.
De leider van de extreem-rechtse Natio
nale Alliantie beschreef de rede als een
politiek goochelspel, waarin een val lag
opgespoten. De centrumpartijen en som
mige socialisten kenmerkten het optreden
van Suarez voor de televisie als modern en
realistisch. Voor de communisten was de
De meeste politici vonden dat Suarez te
veel tijd besteedde aan de verklaring
waarom men de communistische partij
gelegaliseerd had. Manuel Fraga Iribarne,
leider van de Volksalliantie, heeft de mi
nister-president uitgedaagd tot een televi-
sie-debat, dat rechtstreeks uitgezonden zal
moeten worden. In een verklaring veroor
deelde hij de toespraak als ongerechtvaar
digd en vervelend.
Een gepensioneerde Engelse ingenieur,
Alan Freeman, is de afgelopen winter
druk doende geweest met het ontwikkelen
van een „zonne-energie-autootje” in zijn
strijd tegen lawaai en stank van het gemo-
MADRID. De radio- en televisierede,
waarin premier Suarez dinsdagavond zijn
voornemen bekend maakte om als onaf
hankelijk kandidaat aan de algemene ver
kiezingen deel te nemen, waarbij zijn
steun zal gaan naar het centrum, is op
enkele politieke partijen na gunstig ont
vangen.
(Van onze redacteur in Spanje,
Peter Hattink)
toriseerde verkeer. Door geldgebrek is het
„voertuig” wat klein uitgevallen en be
draagt de topsnelheid niet meer dan zes
kilometer per uur. Dan is wandelen mis
schien nog wel net zo gezond.
Volledige vrijheid had de onderzoeks
commissie van Amnesty International
beslist niet. Zij werd voortdurend ge
volgd door o.a. twintig politiemensen in
Na de val van het bewind van Maria
Estela Martinez Peron op 24 maart 1976
De toestand in Argentinië is er de laat
ste tijd alleen maar slechter op gewor-
Sinds de diplomatieke betrekkingen tussen Cuba en de Verenigde Staten in 1961
werden verbroken, is maar eenmaal door een Cubaanse sportploeg voet op Ameri
kaanse bodem gezet. Dat was in 1975 voor een internationale atletiekontmoeting.
In april hief president Carter het verbod op voor Amerikaanse burgers naar Cuba
te reizen. Daarop vertrok het basketballteam naar Havana en begon de zogenoemde
„basketballdiplomatie” in navolging van de pingpongdiplomatie”, die de Verenigde
Staten en China nader tot elkaar bracht.
den. Amnesty International is van me
ning, dat het toenemende onderdrukken
de geweld door autoriteiten en de rechts-
extremistische organisatie AAA (Alianza
Anticommunista Argentina) onder de
staat van beleg - afgekondigd in novem
ber 1974 - in geen verhouding staat tot het
door hen bestreden „revolutionaire ge
weld”, van de linkse ondergrondse groe
peringen Monteneros en ERP (Ejército
Revolucionario del Pueblo - revolutio
nair volksleger). Gewelddadige onder
drukking is, zo concludeert Amnesty, in
Argentinië een op zichzelf staand sys
teem geworden.
Vanaf het moment dat het regime-Vi-
dela de regering van Maria Peron ten val
bracht, zijn er volgens AI twee- tot vijf
duizend mensen spoorloos verdwenen
door toedoen van politie, leger en de
AAA. Tegen gewelddadigheden door de
ze „drie-eenheid” begaan, wordt niet op
getreden. In het rapport van Amnesty
International is een aantal getuigenisver
klaringen van politieke gevangenen op
genomen, waaruit blijkt dat martelingen
tot de orde van de dag behoren in gevan-
Door de staking hoopten zich in de Parijse
straten enorme vuilnisbelten op.
Gisteren was het in de drie grote steden in Samaria Nabloes,
Ramallah en Jenin onrustig. In de morgen probeerden middelba
re scholieren in Nabloes een kantoor van een Israëlische bank in
brand te steken. In deze stad werd een uitgaansverbod afgekon
digd.
Ook in Ramallah en Jenin waren middelbare scholieren actief:
et werden barricaden opgeworpen, stenen gegooid en banden in
brand gestoken. Met traangas werden de demonstranten uiteen
gedreven. Het openbare leven in de drie steden lag vrijwel stil, als
een demonstratie van solidariteit met de twee slachtoffers in
Kabatye.
De achtergrond van de nieuwe golf van verzet is het vestigen
van nieuwe nederzettingen op de bezette westoever. Met toe
stemming van de regering heeft het fanatieke Goesh Emoeniem
d
a
n
n
r
>t
n
d
n
n
r
e
e
t
r
t
t
k
g
n
is
j-
e
P
s,
n
ft
e-
d
■n
e-
■i)
■n
a
is
n
d
le
;t
it
it
le
it
s)
ie
ie
Amnesty International, dat vanaf 3 mei
actie voert tegen de schending van de
mensenrechten in Argentinië, besluit
haar rapport, dat o.a. een lijst met de
namen van 486 vermisten bevat, met een
reeks aanbevelingen aan de Argentijnse
autoriteiten. De organisatie pleit voor het
toelaten van een door de Verenigde Na
ties gestuurde commissie van onderzoek
naar de schendingen van de mensenrech
ten in het land; voor het publiceren van
de namen van alle vermisten en politieke
gevangenen, voor een spoedig in te stel
len onderzoek naar de verdwijningen en
voor het ondernemen van onmiddellijke
stappen die de veiligheid van de vluchte
lingen uit andere Latijnsamerikaanse
landen garanderen.
F N
Amnesty gelooft dat het aantal poli
tieke gevangenen in Argentinië momen
teel tussen de 5000 en 6000 ligt, maar het
werkelijke aantal zou wel eens belang
rijk hoger kunnen liggen. De gevange
nen zijn in vrijwel alle gevallen niet in
staat van beschuldiging gesteld, hebben
geen proces gehad en kunnen voor onbe
paalde tijd gevangen worden gehouden.
Zij worden bijzonder slecht behandeld
(zware straffen na het overtreden van
regels, eenzame opsluiting, geen rechts
kundige hulp).
„De V-2 was erger, omdat je hem niet
aan hoorde komen. Hij maakte een ver
schrikkelijk diepe krater en veroorzaakte
bijzonder veel schade. Ik zal een voorbeeld
geven. Als we (12 uur) nachtdienst hadden,
werden we met een busje van de lucht
macht naar de „operations rooms” ge
bracht. We passeerden daarbij altijd een
rijtje van zes heel mooie bungalows met
keurige tuintjes ervoor. Iedere keer als ik
er langs kwam, bedacht ik hoe leuk die
huizen waren.”
Gisteren publiceerde ik een brief van
een lezer die aandacht vroeg voor het
kennelijk vergeten feit dat de V-2’s van dr.
Wernher von Braun door concentra
tiekampgevangenen in Nordhausen gefa
briceerd werden, en vandaag heb ik uit het
Engels een brief van mevrouw M. W
Vlaanderen-Petch uit Hilversum voor u
vertaald, waarin zij over haar ervaringen
met de V-l en V-2 vertelt aan de „ontvan
gende” kant van deze „vergeldingswa-
pens”:
keuze van Suarez voor het centrum geen
verrassing. En zij menen dat de rede van
de minister president hun positie heeft
versterkt.
De nog niet gelegaliseerde partijen, die
zich links van de communistische partij
opstellen, vonden de rede van Suarez on
geloofwaardig. „Hoe kan men over demo
cratie spreken als wij nog niet gelegali
seerd zijn?” aldus een van de leiders van
de Maoïstisch-communistische partij
genissen, barakken en politiebureau’s.
Voor Latijnsamerikaanse vluchtelingen
is de situatie in Argentinië, zo blijkt uit
het rapport, levensgevaarlijk. De inter
nationale wetten die bescherming van
vluchtelingen garanderen, worden door
de junta niet erkend. Met name vluchte
lingen uit Chili en Uruguay moeten het in
Argentinië ontgelden. Amnesty Interna
tional toont zich ernstig bezorgd over het
onvrijwillig repatriëren van - vooral -
vluchtelingen uit Uruguay. In een aantal
gevallen is aangetoond dat de Argentijn
se autoriteiten samenwerken met de -
ook in Argentinië operationele - veilig
heidsdienst uit Uruguay.
Amerikaanse en Vietnamese delegaties
hebben dinsdag en woensdag in Parijs
onderhandeld over de conflictstof die is
achtergebleven na de Vietnamese oorlog.
Vietnam, aldus onderminister Hien,
heeft toegezegd dat de naspeuringen naar
Amerikaanse soldaten die nog als vermist
WASHINGTON (AP). De
kaanse minister van Buitenlandse Zaken
Cyrus Vance heeft gisteren gezegd dat de
VS „onveranderlijk tegen het Zuidafri-
kaanse rassenbeleid is” en dat hij deze
zaak de volgende week zal behandelen met
vooraanstaande Zuidafrikaanse autori
teiten.
KOPENHAGEN (Reuter). De Deense
minister van Defensie Orla Moeller heeft
gisteren het contract met de Verenigde
Staten voor de aankoop van 58 gevechts
vliegtuigen van het type F-16 ondertekend.
Vier Europese landen (Denemarken, Ne
derland, België en Noorwegen) hebben in
totaal 348 toestellen besteld. Noorwegen
en Nederland hebben ook al het defini
tieve contract getekend. Alleen België laat
op zich wachten in verband met de huidige
regeringscrisis aldaar.
te boek staan, met verdubbelde ijver zul
len worden voortgezet.
Het ontbreken van klaarheid over het lot
van deze (waarschijnlijk gesneuvelde)
Amerikanen zorgde ervoor dat Washing
ton tweemaal zijn veto uitsprak tegen het
Vietnamese VN-lidmaatschap.
Onderminister Hien vertelde dat hij
heeft aangedrongen op Amerikaanse hulp
bij de wederopbouw van het door de oor
log zwaar geschonden Vietnam. Over on
geveer veertien dagen zal daarover een
Van 6 tot 15 november vorig jaar
bracht een door Amnesty International
afgevaardigde commissie van onder
zoek een bezoek aan Argentinië, dat
sinds ruim een jaar wordt bestuurd door
de militaire junta van generaal Jorge
Videla. Mede op grond van de bevindin
gen van deze commissie, bestaande uit
Lord Avebury (lid van het Britse Hoger
huis en de Britse parlementaire commis
sie voor de mensenrechten), Robert Dri-
nan (Congreslid uit de Verenigde Sta
ten) en Patricia Feeney (medewerkster
van het internationale secretariaat van
Amnesty International in Londen) werd
een rapport samengesteld over het
schenden van de mensenrechten in Ar
gentinië.
en het aan de macht komen van de mili
taire regering onder generaal Videla,
heerste in Argentinië aanvankelijk een
gevoel van opluchting. Men hoopte, dat
er een einde zou komen aan de onzekere
economische situatie, de toenemende in
flatie, het terrorisme, de vele verdwijnin
gen en het op grote schaal gevangenne
men van mensen om politieke redenen.
Kort na de coup beloofde Videla dat hij
zou ijveren voor de naleving van de men
senrechten. Een ijdele belofte, zoals
burger en hoorde van een aantal gevallen maar al te spoedig zou blijken.
van represaillemaatregelen tegen bur
gers die de commissieleden te woord
hadden gestaan.
(blok der gelovigen) de vorige week verlof gekregen m Mescha,
het westelijke deel van Samaria, een nederzetting te bouwen en
op de westoever gaan geruchten dat meerdere nederzettingen van
het Goesh Emoeniem zullen volgen. Maar het meest heeft rabbijn
Meir Kahana de gemoederen verhit, sinds hij tien dagen geleden
zijn plan bekend maakte om in de stad Nabloes een joodse
nederzetting te komen vestigen.
Kahana, leider van de militante „Jewish Defence League”,
heeft aangekondigd dat hij vrijdag de eerste steen zal gaan leggen
voor die nederzetting, hoewel de militaire gouverneur van de
westoever hem de toegang tot de westoever ontzegd heeft. Kaha
na doet mee aan de verkiezingen op 17 mei, met het programma:
gedwongeil emigratie van Arabieren uit het land Israël. „Wij zijn
niet bereid land terug te geven, wel Arabieren”, is zijn leus.
Het is sinds de provocatie van Kahana niet meer rustig geweest
op de westoever, waar de autoriteiten zelf ook schuldig aan zijn.
Zij zijn tegen Kahana niet streng opgetreden, waarschijnlijk in
verband met de verkiezingen en daarmee het wantrouwen van de
bevolking versterkt.
Aanvankelijk waren de Palestijnse notabelen in Nabloes bereid
om mee te werken aan de terugkeer van de rust, maar na de dood
van twee demonstranten dinsdag moet met een nieuwe uitbar
sting van volkswoede en geweld rekening worden gehouden.
De minister zei dat vice-president Walter
Mondale, die op 14 mei in Wenen een
gesprek zal voeren met de Zuidafrikaanse
minister-president John Vorster, deze zal
vragen of ten aanzien van het afstappen
van de apartheid al vorderingen zijn ge
maakt. De heren Vorster'en Mondale, ah
dus Vance, zullen ook praten over de toe
stand in Rhodesiëen Zuid west-Afrika (Na
mibië).
nieuwe gespreksronde plaatsvinden op de
Amerikaanse ambassade in Parijs.
Hiens voornaamste gesprekspartner
was zijn Amerikaanse collega voor Aziati
sche Zaken, Richard Holbrooke. Volgens
Hien heeft deze van hem te horen gekre
gen dat de VS „verantwoordelijk zijn voor
het helen van de oorlogswonden. Wij heb
ben,” aldus Hien, „ook aangedrongen op
de onmiddellijke intrekking van het tegen
ons geldende Amerikaanse handelsembar-
go. De Vietnamese onderminister beweer
de overigens niet dat Holbrooke op deze
twee punten enige concrete toezeggingen
heeft gedaan.
Wel heeft de Amerikaanse delegatie
Hien dank gezegd voor de moeite die Ha
noi tot dusver heeft gedaan om de kwestie
der vermisten uit de wereld te helpen.
Afgelopen maand maart bracht een
Amerikaanse goodwill-missie een bezoek
aan Vietnam. Deze missie bereikte dat
Hanoi de stoffelijke overschotten van en
kele Amerikanen vrijgaf en repatrieerde.
„Sindsdien”, aldus onderminister Hien,.
„zijn wij in deze zaak aanvullende infor
matie blijven geven via de hiertoe speciaal
geschapen kanalen.” Hien weigerde aan
vankelijk in details te treden, maar gaf na
aandringen van journalisten toe dat het
gaat om twee a drie nieuwe gevallen.”
De tweedaagse bespreking in Parijs sa
menvattend zei onderminister Hien dat
deze „opbouwend en nuttig” is geweest en
heeft plaatsgevonden in een „hartelijke en
oprechte sfeer.”
De commissie was in Argentinië in de
gelegenheid gesprekken te voeren met
een aantal autoriteiten, onder wie de
staatssecretaris van Buitenlandse Za
ken, kapitein-ter-zee Don Gualtar Allara
en diens collega van Justitie, Laureano
Alvarez Estrada. Onderwerpen van ge
sprek: aantal en identiteit van politieke
gevangenen, martelingen, ontvoeringen
waarbij politie en militairen betrokken
zouden zijn, veiligheid van Latijnsameri
kaanse vluchtelingen in Argentinië en de
wetgeving onder de staat van beleg.
HAVANA (DPA, Reuter). Voor de eerste keer in zestien jaar gaan Cubaanse
sportlieden naar de Verenigde Staten, zo heeft het Cubaanse persbureau Prensa
Latina gemeld. Op uitnodiging van een basketballtéam van studenten van de
universiteit van Zuid-Dakota gaat een Cubaans team naar de VS voor de tegenwed-
strijd. De Amerikanen hebben op 5 en 6 april gespeeld in Havana, waar ze met 72-91
en 69-88 verloren.
trijfël
door Nico Scheepmaker»
(Van onze redacteur in Israel, Jaap van Wesel)
JERUZALEM Een nieuwe golf van demonstraties en ge
weld gaat door de bezette westoever van de Jordaan, als gevolg
van de dood van twee bewoners van het dorp Kabatye, niet ver
van de stad Jenin. Daar werden dinsdag een jongen en een vrouw
door Israëlische soldaten doodgeschoten bij ernstige demonstra
ties.
PARIJS (AFP) De Parijse vuilnisop
halers zijn vandaag na een staking van 14
dagen weer aan het werk gegaan Zij heb
ben met hun actie een maandelijkse loons
verhoging bereikt van ongeveer 90 fran
ken (ca 45 gulden). Het akkoord tussen
gemeente en vakbonden werd gisteren
unaniem door de stakers goedgekeurd,
waarna tot werkhervatting werd besloten.
