INZET KANDIDATUUR VOOR ONDERNEMINGSRAAD
Geschorste
croupiers weer
aan het werk
GULDENS VOORDEEL
Boze brief
i™ Cf N
P 12,5% 'Q
fllfiuSsES - Grote Houtstraat 120
spcciaaLsaak
Ons gezag in het buitenland is toegenomen
9
(j lx, 3 Zo g
S ZOMERKORTING fi
met ooq op
de verkiezingen
Nu bij 3 Suisses
z
te
j
HARRY VAN DEN BERGH, KANDIDAAT IN TWEEDE KAMER
3
dinsdag
1 o
11
M E I
19 7 7
REGIO
L
7
door Weert Schenk
al
n
ZIJLSTRAAT 97 TEL. 310181
HAARLEM
door Theo Klein
(Van een onzer verslaggevers)
KATWIJK In Gouda, Bode
graven en Katwijk heeft minister
Westerterp van Verkeer en Water
staat dinsdagochtend drie nieuwe
zuiveringsinstallaties van het hoog
heemraadschap Rijnland officieel
in bedrijf gesteld. Voor Rijnland
betekent dat een aanzienlijke uit
breiding van de zuiveringscapaci-
teit. Van het totale „aanbod” van
afvalwater in het gebied van Rijn
land kan nu tachtig percent wor
den gezuiverd.
Als derde regionale kandidaat op de P.v.d.A-lijst in dit
kiesdistrict, achter Den Uyl, Voogd en Stoffelen, heeft Harry
van den Bergh uit Nieuw-Vennep een grote kans op een plaats
in de Tweede Kamer. Als internationaal secretaris Van de
Partij van de Arbeid ligt het voor de hand dat hij zich daar
bezig zal gaan houden met buitenlandse zaken en defensie. In
onderstaand interview geeft hij zijn kijk op de huidige gang
van zaken op deze terreinen. Voorgaande interviews in deze
serie werden geplaatst op 22 februari, 1,8, 15, 22 en 29 maart, 5,
12, 19 en 26 april en 3 mei.
(Van onze streekredactie)
SCHIPHOL Binnen de vakbeweging op Schiphol is een strijd losge
barsten over de kandidaat van de KLM-ondernemingsraad voor de va
cante zetel in de Raad van Commissarissen van de vliegtuigmaatschappij.
Twee weken terug kwam een wilde correspondentie op gang met als doel:
de ondermijning van de positie van de kandidaat, het oud-Kamerlid voor
D’66 Anneke Goudsmit. De brieven zijn gericht aan de Raad van Commis
sarissen, die daardoor de gelegenheid geboden krijgt haar eigen (en die
van de KLM-directie) nog onbekende kandidaat krachtig naar voren
te schuiven. Immers, de KLM-leiding was al niet zo gelukkig met de o.r.-
kandidate. Omdat de o.r. überhaupt een kandidaat stelde, die nog eens bo
vendien niet paste in het profiel van een „internationaal georiënteerde
manager”.
0 op 3 Suisses breigarens, X
op sokken, kousen, anklets M
H of Fitalon X
gezond heidsondergoed. rj
Kom tijdig profiteren S
Wv i
w|
IR
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
ANNEKE GOUDSMIT
s
Rijnland gaat fosfaten
it 39-4
uit rioolwater halen
3
lis)
De installaties in Gouda en Bodegra
ven zijn voor de waterkwaliteit in heel
Rijnland van groot belang, omdat zich
in die omgeving ook de inlaatpunten
Harry van den
Bergh studeerde
politicologie in
Amsterdam en
woont nu met
vrouw en twee
kinderen in
Nieuw- Vennep.
Hij is 35 jaar en
sinds ’75
internationaal
secretaris van de
Partij van de
Arbeid.
Daarvoor was hij
medewerker van
het Koos
Vorrink-insti-
tuut en van Ed
van Thijn en
Joop den Uyl in
de Tweede
Kamer.
beeld ook aan de uitnodigingen en de
manier waarop wij in het buitenland
worden ontvangen. Ik was onlangs nog
op een congres in Spanje. Daar werd ik
geïntroduceerd als een vertegenwoordi
ger van de partij die een rol heeft ge
speeld in de democratisering van Spanje
en Portugal. Maar niet alleen binnen het
partijverband, onder de socialistische
broeders, is die tendens merkbaar. Die
houding blijkt ook uit het optreden van
Van der Stoel en Pronk”.
Hij vervolgt: „Van der Stoel is een
uitstekend minister van buitenlandse za
ken. Wat hij in het Midden-Oosten heeft
bewerkstelligd: vrienden blijven met Is
rael. maar intussen toch ook openingen
te maken naar de Arabische landen, is
een politieke prestatie van formaat. Van
der Stoel heeft veel gedaan tegen de
verspreiding van kernwapens. Daar re
ken ik ook zijn reis naar Brazilië toe. En
dan natuurlijk Tsjecho-Slowakije. Er is
in Athene al een plein naar hem ge
noemd, maar er zal een moment komen
dat dit ook in Praag zal gebeuren. Die
ontmoeting met Patocka was weer zo’n
duidelijk herkenbare actie. Het zal lang
duren voor de regimes in Oost-Europa
zullen begrijpen dat wij wel met hun
willen praten, maar dat onze sympathie
uitgaat naar mensen als Patocka. Wan
neer de Tsjechische minister van buiten
landse zaken hier op bezoek komt en hij
wil met kritici van de Nederlandse rege
ring spreken, dan zeggen wij: ga u gang.
Maar andersom is dat onmogelijk. Het
was dan ook niet Van der Stoel die de
Tsjechen provoceerde, maar juist an
dersom”.
Volop lof dus vanzelfsprekend voor
Van der Stoel, die evenals Van den Bergh
tot de rechtervleugel van de Partij van de
Arbeid gerekend moet worden. Prijzen
de woorden ook voor ontwikkelingsmi
nister Pronk, de bewindsman die er vol
gens Van den Bergh niet alleen voor
zorgde dat er meer geld voor de derde
wereld los kwam, maar ook dat die be
dragen rechtstreeks ten goede komen
aan de allerarmsten. De man ook, die
voor de eerste maal ook andere dan
alleen de financiële aspecten bij het ont
wikkelingswerk betrok. „Wat deze rege
ring bereid en ook in staat was te doen”,
besluit Harry van den Bergh, „voor de
vluchtelingen in politiek en materieel op
zicht is ongelofelijk. Ik moet er dan ook
niet aan denken dat dit niet meer moge
lijk zou zijn als deze regering weg zou
vallen”.
5
Nieüw-Venneper direct betrokken bij de
omstreden uitspraken van partij-voorzit-
ter len van den Heuvel over de Berlijnse
Muur. Na het bezoek van een delegatie
van de Partij van de Arbeid aan de DDR
werd zij fel aangevallen omdat zij de
Muur historisch juist had genoemd.
Harry van den Bergh doet dit gerucht
makende incident nu af als een misver
stand. Niet de partij voorzitster, maar
mede-bestuurslid Jan Nagel zou zich in
die zin uitgelaten hebben. „Maar”, ver
volgt Van den Bergh, „de publiciteitsme
dia bleven zo hardnekkig volhouden dat
het Van den Heuvel was geweest, dat we
die indruk niet meer uit hebben kunnen
wissen. Onze tegenstanders hebben die
kans helemaal uitgebuit. En is daardoor
een beeld ontstaan van een Partij van de
Arbeid die zich begrijpend opsteld ten
opzichte van de DDR. Dat is volkomen
fout. In werkelijkheid was er toen al
sprake van een harde confrontatie en die
wordt nog steeds voortgezet. Als een ge
volg daarvan is de DDR niet uitgenodigd
op ons congres. Dat vatten de Oostduit-
sers als een zware belediging op”.
Van den Bergh heeft zich de afgelopen
twee jaar ontwikkeld tot een ware globe
trotter. Hij sprak over de hele wereld met
vooraanstaande figuren, trad op belang
rijke bijeenkomsten als vertegenwoordi
ger van de Partij van de Arbeid op en
bleef namens de partij de socialistische
bewindslieden Van der Stoel (buiten
landse zaken), Pronk (ontwikkelings
hulp) en Stemerdink (de opvolger van
Vredeling op defensie) hinderlijk volgen.
Regelmatig vinden ontmoetingen plaats
waarbij het regeringsbeleid getoetst
wordt aan het PvdA-programma.
„Ik heb de afgelopen jaren daarvan
veel in het regeringsbeleid teruggevon
den. Persoonlijk ben ik echter niet overal
tevreden mee. Met name ten opzichte van
Indonesië had Van der Stoel een scher
per beleid moeten voeren. Wanneer ik in
de kamer kom, is dat één van de punten
Als internationaal secretaris van de
Partij van de Arbeid is hij nu alweer
twee jaar verantwoordelijk voor het
doen en laten van de PvdA op het inter
nationale vlak. Er worden door vertegen
woordigers van de Partij geen politieke
uitspraken gedaan op dat gebied zonder
dat die eerst ter ore van Van den Bergh
zijn gebracht. In dat verband was de
de drie verenigingen van mening dat het
onjuist is Anneke Goudsmit tot KLM-
commissaris te benoemen.
In een schrijven van 27 april sloot de
categorale Vereniging van Kabineperso-
neel zich bij de andere drie aan, gevolgd
op 3 mei door een brief van de Ver-
voersbond CNV.
Op 4 mei kreeg de Raad van Commis
sarissen ook een epistel in de bus van de
Vervoersbonden NW/NKV. In deze
brief zeggen de Vervoersbonden goed
gehandeld te hebben. Ze hebben een
kandidaat gesteld, gebruik makend van
De uitbreiding van Rijnlands zuive-
ringstaken die voor komende jaren op
he<t programma staat, zal ook een verho
ging van de verontreinigingsheffing tot
gevolg hebben. Nu is het tarief 28 gul
den per zogenaamde eenheid vervui-
lingswaarde. Naar verwachting zal dit
bedrag tot 1981 oplopen tot veertig gul
den.
Rijnlands dijkgraaf Van Knobelsdorff
kondigde in een toespraak ter gelegen
heid van de officiële ingebruikstelling
aan, dat het hoogheemraadschap proeven
gaat nemen met het verwijderen van
fosfaten uit het afvalwater. Fosfaten, die
onder meer in waspoeder voorkomen,
worden beschouwd als ernstige verstoor
ders van het biologisch evenwicht in het
water omdat ze een overmatige algen-
groei veroorzaken. Er is al veel onder
zoek gedaan, nu wil Rijnland praktijk
proeven gaan nemen. Dat zal gebeuren
in de twee nieuwe installaties te Gouda
en Bodegraven en in de al langer be
staande installatie te Nieuwveen. Het
Nico de Rooij, directeur van de Natio
nale Stichting Casinospelen: „De reden
van het intrekken van het bewijs van
goed gedrag door de Gaming Board had
geen betrekking op het functioneren van
de drie in het casino. De drie hebben
zich niet aan strafbare feiten schuldig
gemaakt. De moeilijkheden hadden zich
in de privé-sector voorgedaan. Voor ons
was er geen aanleiding de drie te moeten
weren”.
Voor alle duidelijkheid eerst in het
kort de voorgeschiedenis. Op 19 maart
jongstleden meldde Haarlems Dagblad
dat de fractie van de Vervoersfederatie
NW/NKV in de KLM-ondernemings-
raad de andere fracties zou voorstellen
om Anneke Goudsmit kandidaat te stel
len voor de Raad van Commissarissen.
Als de o.r. dat voorstel overnam en zij
werd vervolgens inderdaad benoemd,
'kwam Goudsmit te zitten op de stoel
van de afgetreden dr- G. van der Wal,
oud-president-directeur van de KLM.
Binnen de top van de KLM veroorzaakte
de kandidaatstelling nogal wat rumoer.
Het was voor het eerst dat een vakbond
een kandidaat leverde voor de „hoge
raad”, die daarbij bereid was zitting te
nemen in het raadscollege op basis van
het beleidsprogramma van de Vervoers
federatie.
(Van onze streekredaktie)
SCHIPHOL. Bij de onderne
mingsraad van de KLM is ook een
brief van buiten de vliegtuigmaat
schappij binnengekomen waarin de
schrijver zijn afschuw uitspreekt
over de kandidatuur van Anneke
Goudsmit voor het lidmaatschap van
de Raad van Commissarissen. De af
zender vindt Goudsmit niet compe
tent voor de zetel vanwege haar be
trokkenheid met de abortuskliniek te
Heemstede. De briefschrijver noemt
de benoeming van Goudsmit „een
klap in het gezicht van vele rechtge
aarde Nederlanders, die tot dusver
graag van onze nationale luchtvaart
maatschappij gebruik maken en een
warm hart toedragen”. Aan het slot
van de brief dreigt hij dat zijn
schrijven ernstig genomen moet wor
den, daar hij anders de publiciteits
media zal inschakelen. De secretaris
van de ondernemingsraad. J. Alma,
heeft contact met de briefschrijver
opgenomen. Alma heeft hem gezegd
dat hij zich nog niet druk hoeft te
maken, omdat „het niet zo’n vaart
met Anneke Goudsmit zal lopen”. Er
was volgens Alma maar een krappe
meerderheid in de o.r. voor de kandi
datuur, dus er is nog alle hoop voor
de briefschrijver.
Een broederstrijd op Schiphol! Arie
Korringa, fractieleider van de aangeval
len ploeg, de Vervoersbonden NW/NKV
desgevraagd: „Zo kan je het zeggen. Er
is een hetze aan de gang tegen de
fractievorming van de Vervoersfederatie.
De categorale verenigingen hebben altijd
de boventoon gevoerd. En dat is nu niet
meer. De fractie NW/NKV heeft nu 15
van de 25 o.r-zetels. En de andere
verenigingen zijn bang voor hun machts
positie. Want voorheen konden ze met
één of twee zetels de vakbonden over
troeven. Die tijd is voorbij. De vakbon
den zijn sterker geworden. We hebben
dan wel die 15 zetels, maar we worden
toch nog strak gehouden. Dat •zag je met
de kwestie Zuid-Afrika en het punt
„Inspraak bij benoemingen”, toen de
KLM-leiding ondanks een meerderheids
besluit in de o.r., haar veto uitsprak”.
Hij vervolgt: „Wij houden natuurlijk
vast aan Anneke Goudsmit. Maar we
begrijpen helemaal niets van die catego
rale verenigingen en het CNV. Met dat
geschrijf lichten ze de hand met de
democratie. Ze willen de kandidaat bre
ken van de o.r., waar hun eigen verte
genwoordigers nota bene verantwoorde
lijk voor zijn. Het is inderdaad vreemd
dat de afgevaardigden van de verenigin
gen geen verantwoording hoeven af te
leggen. Ze hebben in de o.r- hun eigen
verantwoordelijkheid. Dat is bij ons an
ders geregeld. Maar daarom moeten de
categorale verenigingen zich natuurlijk
evengoed neerleggen bij democratisch
genomen besluiten”.
Enkele dagen later publiceerde Haar
lems Dagblad een interview met Anneke
Goudsmit. Daarin liet zij weten dat, als
ze benoemd zou worden, ze geen slaaf
van de vakbond wilde zijn. Ze zag
zichzelf ook niet als werknemerscom-
missaris. meer als ondernemingsraad-
commissaris. „De ondernemingsraad ver
tegenwoordigt de werknemers in een
bedrijf. In de Raad van Commissarissen
wil ik de o.r. vertegenwoordigen. Door
het beleidsprogramma van de Vervoers
federatie verplicht ik me afspraken te
maken over de communicatie met de o.r.
Maar ik word op geen enkele manier
verplicht om in de Raad van Commissa
rissen de mening van de vakbond te
vertegenwoordigen. Ik zal luisteren en
heb alle vrijheid om mijn eigen mening
naar voren te brengen”.
Op 31 maart stelde de KLM-onderne-
mingsraad Anneke Goudsmit officieel
als haar kandidaat voor de Raad van
Commissarissen, na een geheime schrif
telijke stemming waarbij 15 stemmen
vóór haar waren en 10 tegen. De o.r.-
leden maakten de afspraak om tot 12
mei verder te zwijgen over de kandi
daat- In alle rust kon de KLM-leiding
zich dan beraden op de situatie. Er
waren drie mogelijkheden: Goudsmit
wordt benoemt) (dan is er niets aan de
hand); De leiding geeft voorkeur aan
een eigen kandidaat (dan moet de SER
(Sociaal Economische Raad) een keuze
doen. Een moeilijke taak ligt er dan
voor drs. Jan de Pous die zowel presi-
dent-commissaris van de KLM is als
voorzitter van de SER. Of, de derde
mogelijkheid: De Raad van Commissa
rissen zou besluiten om de tien raadsze-
tels met één uit te breiden zodat beide
kandidaten een plaatsje kunnen krijgen.
Maar de vakbeweging bleef niet zwij
gen tot komende donderdag, wanneer de
Raad van Commissarissen een uitspraak
doet.
Op 26 april stuurden de Vereniging
van KLM-boordwerktuigkundigen de
Vereniging van Nederlandse Verkeers
vliegers en de Vereniging van Hoger
KLM-personeel een gezamenlijke brief
naar de Raad van Commissarissen. Zij
stellen daarin uit publicaties in Haar
lems Dagblad begrepen te hebben dat
Anneke Goudsmit haar werk als com
missaris wil vervullen op basis van het
beleidsplan van de Vervoersfederatie,
waarbij gestreefd zal worden naar een
vorm van verantwoordingsplicht ten op
zichte van de Vervoersbonden. Daarover
vragen de drie categorale verenigingen
zich „met zorg” af of dit „een juiste
constructie is die een juiste vervulling
van taken van de Raad van Commissa
rissen mogelijk maakt”. Omdat daaren
boven Anneke Goudsmit in Haarlems
Dagblad „gepresenteerd werd als o.r.-
kandidaat voor de Raad, nog voordat de
o.r. zich officieel had uitgesproken”, zijn
Wanneer het veel gehoorde verwijt
naar voren wordt gebracht dat de Partij
van de Arbeid en haar bewindslieden
slechts oog zouden hebben voor de mis
daden van het Chileense en Zuid-Afri-
kaanse bewind, maar het hoofd om
draaien als het onmenselijke optreden
van sommige socialistische regimes aan
de orde wordt gesteld, wordt Harry van
den Bergh kwaad. „Ik daag de VVD en
het CDA uit aan te tonen op welke wijze
zij hun politieke betrokkenheid met de
onderdrukten in andere landen kenbaar
hebben gemaakt. Het zijn juist de rechtse
partijen die zich uitsluitend beperken tot
het schelden op de communisten. Twee
jaar geleden hebben wij, Van Thijn en ik,
in Rusland al uitgebreid gesproken met
vooraanstaande dissidenten. Overdag
zaten we rond de tafel met de ver
tegenwoordigers van het regime, maar
’s avonds en ’s nachts verlieten we het
hotel om bij een man als Sacharov over
hun problemen te praten. Maar wij zijn
ook naar Chili geweest. En onder het
bewind van Pinöchet hebben we daar
een krans gelegd op het graf van Allen
de”, aldus Harry van den Bergh.
waar ik op zal letten. Een ander onder
deel waar meer resultaat op mogelijk is,
is de ontwapening in Europa. Ik geloof
dat men wat de conventionele bewape
ning betreft te veel in een te korte tijd wil
bereiken. Daarom staan Oost en West in
het overleg onwrikbaar tegenover el
kaar. Wanneer er een doel op de lange
termijn gesteld zou worden en de partij
en zouden dat dan met kleine stapjes
vooruit proberen te bereiken, dan kan
die ontwapeningsconferentie in bewe
ging komen”, aldus het PvdA-bestuurs-
lid.
Waarom de besprekingen tussen Rus
land en Amerika over de beperking van
de strategische kernwapens (SALT) geen
vorderingen maken, is volgens Van den
Bergh nauwelijks verklaarbaar. Hij ver
telt: „Beide partijen erkennen dat hun
kernwapens zo zwaar zijn geworden, dat
ze daardoor in feite onbruikbaar zijn. Ze
kunnen niet afgeschoten worden want
dat zou ook voor hun eigen mensen cata
strofaal zijn. Waarom het overleg hier
over dan toch vast zit kan ik niet zeggen.
Waarschijnlijk zit men aan beide kanten
wel zo vast in de bestaande denkpatro
nen, dat er een tank voor nodig zal zijn
om daar verandering in te brengen”.
Van den Bergh wordt doodziek van de
veronderstelling dat Nederland als klein
land niets aan deze belangrijke kwesties
zou kunnen doen. „Geografisch is Neder
land klein, natuurlijk. Maar economisch
en politiek moeten wij de invloed van ons
land niet onderschatten. Dat minder
waardigheidscomplex moet eruit gesla
gen worden. Overschatting is niet goed,
maar onderschatting evenmin”, aldus
Van den Bergh. Zelf heeft hij de laatste
tijd laten zien waarin een klein land
(beter gezegd een socialistische partij uit
een klein land) groot kan zijn.
Hij organiseerde vorig jaar een groot
internationaal congres over veiligheid en
enkele weken terug zette hij de kroon op
zijn werk met een grote conferentie met
Europese socialistische kopstukken. Hij
zegt: „Aan het feit dat figuren als Brand
en Callaghan bereid waren om hier naar
toe te komen kan je zien dat de invloed
van de Partij van de Arbeid in het buiten
land is toegenomen. Dat merk je bijvoor-
9
*5
voor boezemwater bevinden. Bij Katwijk
loost Rijnland overtollig boezemwater in
zee. De zuiveringsinstallatie daar wordt
dan ook beschouwd als een belangrijke
bijdrage aan de bestrijding van de ver
vuiling van zee en strand.
hoogheemraadschap zal zeker drie jaar
lang met de experimenten bezig zijn.
Met de huidige installaties is Rijnland
in staat oi tachtig percent van alle
afvalwater in haar gebied te zuiveren.
De komende twaalf jaar wil het hoog
heemraadschap dat percentage opvoeren
tot negentig. Honderd percent zal, aldus
de dijkgraaf, wel nimmer warden ge
haald, omdat er nu eenmaal gebieden
blijven bestaan waar het volstrekt on
rendabel is om woningen op riolering
aan te sluiten.
ZANDVOORT. De schorsing van
drie Engelse croupiers uit het casino van
Zandvoort is vandaag opgeheven. Een
intern onderzoek van de Nationale
Stichting Casinospelen heeft geen feiten
aan het licht gebracht waaruit kan wor
den geconcludeerd dat de Engelsen om
wat voor redenen dan ook ontslagen
zouden dienen te worden.
Touwtrekken om Anneke Goudsmit kuipers
s
„Benoemingsprocedure Structuurwet
Commissarissen”. Het schrijven vervolgt:
„Het is voor ons onbegrijpelijk dat nu
de o.r.-leden een kandidaat stellen, er
opeens van diverse kanten bezwaren
worden gemaakt tegen mevrouw Goud
smit, en wel bezwaren van procedurele
aard. Op legitieme wijze is een zorgvul
dige procedure gevolgd, waarbij ook de
vertegenwoordigers van de categorale
verenigingen en de Vervoersbond CNV
die zitting hebben in de KLM-onderne
mingsraad betrokken zijn geweest”.
Tot slot schreef Anneke Goudsmit op
3 mei ook een brief. Deze werd gericht
aan de vier categorale verenigingen
(Boordwerktuigkundigen, verkeersvlie
gers, hoger personeel en kabineperso-
neel). Daarin beschrijft ze hoe ze bena
derd is door de Vervoersbonden
NVV/NKV voor de eventuelè kandidaat
stelling door de o.r., Verklaart ze ook
wat het betekent om op basis van het
beleidsplan van de Vervoersbonden in de
raad te zitten (zie gemeld interview met
Haarlems Dagblad) En laat ze weten dat
de bonden geen enkele verantwoorde
lijkheid dragen voor haar eventuele op
stelling in de Raad. En omgekeerd even
min.
Totzover de correspondentie die boven
water kon worden gehaald.
'W
