MENTENS ONTHULLING NIET ONVERWACHT Q en clan ditnoq het \x/Gcr Ton Planken mogelijk Ed Reveil Eerste eindexamendag Te veel stof en te weinig tijd II 44 =- rt h »-i t 10 7 7 DINSDAG M F I i n BINNEN- EN BUITENLAND 2 door Ton Kors Niet-rokers links Verwijt Bus op vrachtaut Diskrediet Hondsdolheid Cholera Eén ambassadeur VONDELING: Zeehonden Vrees Stemadvies (Van onze correspondent) DEN HAAG. De in totaal 260.000 eindexamen kandidaten van het voorbereidend wetenschappe lijk onderwijs (vwo), mavo en het lager beroepson derwijs (lbo), hebben het gisteren, op hun eerste examendag, niet gemakkelijk gehad. Praktisch ove ral bleek de toegemeten tijd te kort. Een uitzonde ring daarop vormde het vwo-vak Latijn. Tacitus’ kritiek op de opvoeding, geplukt uit zijn „gesprek ken over de redevoeringen” werd algemeen als niet te moeilijk ervaren. Kort geding tegen HP KMA-vereniging „koninklijk” „Verbranden” JOVD EN PVDA: „VOLKSUNIE MOET VERBODEN WORDEN” TT - d (Vervolg van voorpagina) WEERRAPPORTEN Menten blijft alles ontkennen Het bestuur van de samenwerkende or ganisaties van ongeveer 400.000 bejaarden goed voor acht Kamerzetels heeft de aangeslotenen geadviseerd niet te stem men op aparte politieke partijen van be jaarden. Deze partijen zijn in strijd met de integratie van de ouder wordende mens in de samenleving, heeft het COSBO (Cen traal Orgaan van Samenwerkende Bejaar den Organisaties) meegedeeld. 22 22 0 U In zijn vragen zegt Kosto ook nog dat strafvervolging moet worden ingesteld te gen hen die verantwoordelijk zijn voor het gebruik van het symbool. De liberale jongerenorganisatie JOVD wil ook dat de NVU wordt verboden. Het bestuur van de JOVD is zeer verontrust over de racistische neigingen van de NVU. (Van onze correspondent) KERKRADE. Kamervoorzitter Anne Vondeling (PvdA) heeft tijdens zijn ver- kiezingstournee in Kerkrade verklaard dat hij niét onder de schuilnaam Ed Reveil een artikeltje over Van Agt heeft geschre ven in de NRC. Te weinig tijd voor te veel stof was ook de klacht bij mavo- en lbo-kandidaten. Evenals hun vwo-collega’s begonnen zij het ein Bloemendaalse korpschef P. van IJzendoorn. Tijdens het proces ging Menten herhaal delijk in discussie: hier met getuigen v.d. Leeuw. Hoewel Menten zelf af en toe nog wel eens zorgt voor emotionele uitbarstingen, is het opvallend dat beide be tuigen Kanaan en Pistiner hun op zich gruwelijke ver halen zonder enige emotie hebben verteld. Beiden heb ben zeer veel familieleden verloren naar zij zeggen door toedoen van Menten maar hun emoties gaven zij niet prijs. Zelfs niet bij de aanvallen door Menten zelf, Op de politieke markt in Druten heeft lijsttrekker Jan Terlouw van D’66 gepleit voor het staken van militaire oefeningen in het Waddengebied, in de perioden waarin de zeehonden jongen hebben. Tevens pleit te Terlouw voor stiltegebieden voor de zeehond. Volgens Terlouw betekent dit. dat er in die gebieden geen militaire oefe ningen en recreatievaart mogen plaats vinden. De Nederlandse ambassadeur in Peru, dr. P. H. J. M. Houben, zal binnenkort ook benoemd worden tot ambassadeur in Boli via, zo heeft het ministerie van Buitenland se Zaken in Den Haag gisteravond be kendgemaakt. De echtgenote van de Amsterdamse po litiecommissaris G. Toorenaar heeft een kort geding aangespannen tegen de uitge ver en redactieraad van het weekblad Haagse Post en de twee auteurs van een artikel over de corruptie bij de Amster damse politie in het nummer van 30 april. Mevrouw Toorenaar voelt zich door een bepaalde passage in haar eer en goede naam aangetast. Zij eist rectificatie van de gewraakte passage alsmede een verbod om verder over haar te publiceren in arti kelen over de politie op straffe van een dwangsom van 10.000 gulden. Het geding dient dinsdag 17 mei voor de president van de Amsterdamse rechtbank. Gisteren zijn in de buurt van de Noord- franse industriestad Rijssel bij een botsing tussen een autobus en een vrachtauto de bestuurder van de bus en een schooljon gen van 15 jaar om het leven gekomen Vier scholieren zijn met ernstige verwon dingen in een ziekenhuis opgenomen. Bij het ongeval werden 20 schoolkinderen licht gewond. De vrachtwagen-chauffeur is aangehouden. Het Angolese ministerie van Volksge zondheid heeft gisteren bekendgemaakt, dat zich in de afgelopen twee weken 24 ge vallen van cholera in de Angolese hoofd stad Loeanda hebben voorgedaan. Plan nen voor een grootscheepse inenting zijn er nog niet. Politici in Sri Lanka voeren een felle campagne voor de verkiezingen die om streeks half augustus zullen worden ge houden. Het blijft daarbij niet alleen bij woorden. Voor een bedrag van 50 rupees (ongeveer 21 gulden) kunnen zij een af beelding van een politieke tegenstander in het openbaar laten verbranden zzw z windst. zzw z wzw z w wnw nno DEN HAAG (ANP). Het PvdA-Ka- merlid Kosto heeft minister Van Agt van Justitie gevraagd de Nederlandse Volks unie de partij die onder lijstnummer 16 deelneemt aan de komende verkiezingen te verbieden. Volgens Kosto moet de NVU verboden worden omdat de groepe ring zich in haar verkiezingspropaganda o.m. bedient van een runenteken dat in de oorlogstijd het symbool was van de 23ste SS-pantserdivisie in Nederland. rechtbank geconstateerd had dat dit inder daad het geval was moest Knoop de zaal uit. De eerste dag van het proces-Menten is gisteravond besloten met het horen van een andere getuige die nu in Israel woont, mevrouw M. Pistiner-Cygielstrejch. Mevrouw Pistiner, dochter van Izaak Pistiner, heeft ook ruim 25 jaar geleden ai voor Menten belastende verklaringen af gelegd. Voor de Amsterdamse rechtbank bleef ze daarbij. Op de vraag van de offi cier van justitie of ze Menten herkende, antwoordde ze positief. „Waarom zegt Menten zich u niet te herinneren”, vroeg daarop officier van justitie mr. Haber- mehl. Mevrouw Pistiner: „Menten rekent zich nu kennelijk tot het Herrenvolk. Vroe ger deed hij dat toch niet”. Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Vlissingen Z.-Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Klagenfurt Kopenhagen Lissabon Locarno Londen Luxemburg Madrid Malaga Mallorca München Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Wenen Zürich Casablanca Istanboel Las Palmas New York Tel-Aviv Tunis 0441 Het Belgische ministerie van Landbouw^ heeft meegedeeld dat vorig jaar 465 geval len van hondsdolheid in het land zijn gere gistreerd, een absoluut record. In 1975 waren er 194 gevallen. In 1968 werd ook een hoog aantal geconstateerd, namelijk 453. z. bew. geh. bew. regen b. geh. bew. geh. bew. z. bew. regenb. z. bew. geh. bew. geh. bew. regen onbew. geh. bew. z. bew. z. bew. z. bew. z. bew. onbew. geh. bew. h. bew. z. bew onbew. onbew. regen z. bew. 1. bew. onbew. onbew. z. bew. h. bew. z. bew. regen h. bew. onweer 1. bew. h. bew. h. bew. 1. bew. h. bew. 1. bew. regenb./ onbew. h. bew. zzw wzw wzw zzw zw zzw zzw zw w zw wzw zo o w wnw wzw n ozo o o nno nnw zo 15 15 15 15 15 13 15 15 13 15 15 22 19 17 18 14 14 9 12 13 14 27 20 13 12 26 22 21 11 18 14 15 21 18 14 16 12 21 22 22 0 0 0.1 0 0 0 0 0 0 0 0.1 o o o o o o 1 o 3 0 0 o 3 0 o o o o o o 0.1 o 9 4 0 0 0 0 0 daarvoor bezet was gehouden door de Russen en na de verdeling van Polen met de Duiters in 1939. Bij hun vlucht hebben de Russen naar schatting zo’n drie- tot zevenduizend gevangenen voornamelijk Oekraïense nationalisten, vermoord. „Van een doelgerichte actie tegen joden is geen sprake geweest”, aldus de heer Van der Leeuw. Ook drie deportaties in 1940 waren niet tegen joden gericht maar tegen uiteen lopende groepen als trotskisten, anarchis ten, vakbondsleiders, filatelisten, esperan tisten en café-eigenaars. De jodenvervolgingen begonnen in 1941 toen de Duitsers kwamen. Die deden Ein- satzgruppen met assistentie van Oe kraïense nationalisten. In totaal zijn er in Polen ongeveer 1,4 miljoen mensen, voor namelijk joden, omgebracht. I Aan de andere kant lijkt de taktiek van Menten en zijn advocaat erg veel op de handelwijze van Mentens vroegere verdedigers (onder wie de Tweede Kamer-voor- zitter Kortenhorst), die altijd geprobeerd hebben justitie- en politie-autoriteiten in dis krediet te brengen. Dat is ten dele gelukt mét de advocaat- fiscaal mr. Rohling én de Een van die groepen was hef commando van de SS-generaal Eberhard Schön- garth. Ten behoeve van dit commando zou Menten, in SS-uniform, als tolk zijn opge treden. Tijdens de middagzitting zorgde Men tens verdediger voor enig oponthoud. Mr. Van Heijningen eiste namelijk verwijde ring van Accent-hoofdredacteur Hans Knoop, die een groot aandeel heeft gehad in het opnieuw onder de aandacht van justitie brengen van de zaak-Menten, uit de zittingszaal. Hij stond volgens mr. Van Heijningen op de getuigenlijkst. Nadat de Meer problemen lagen er op het vwo, dat is de verzamelnaam voor gymnasium en atheneum, bij Nederlands; een vak waar deze onderwijssoort per traditie het eindexamen mee opent. Op tafel lag een 2100 woorden tellende verhandeling van de Til- burgse hoogleraar Alting von Geusau over „het verloren perspec tief: Europa en de wereldvrede”. De opdracht was het in 500 woorden samen te vatten. De leraren die ik sprak, waren het er unaniem over eens dat het stuk, ondanks de normale „lengte” moeilijk binnen de verstrekte tiid was samen te vatten. Veel leerlingen vroegen zich af of het uitvoerige historische overzicht dat Alting von Geusau, die trouwens vaker stof levert voor eindexamens, in het hart van zijn betoog gaf, een plaats moest krijgen in hun samenvatting. De leraren waren het; er evenmin over eens. Bovendien vroeg een aantal van hen zich af of een vwo-leerling die geen geschiedenis in zijn vakkenpakket heeft, wel voldoende inzicht heeft in het door A. von G. geschetste verre en nabije verleden. Voor een deel zal dit gemis aan unifor miteit kunnen worden weggenomen als straks de normen bekend zijn. Normen die overigens niet bindend zijn, omdat de commissie die de opgaven vaststelt voor dit onderdeel van het eindexamen nog nimmer normen heeft verstrekt en er bij gevolg eerst een proef mee wil nemen. Weer in binnen- en buitenland Aantal uren zon: 0 tot 8; minimumtemperatuur: omstreeks 7 graden; maximumtemperatuur: om streeks 15 graden; kans op een droge periode van minstens 12 uur. 60 percent; kans op een geheel droog etmaal: 30 percent. nw windst. n wzw n windst. nno n Waar de verdediging even eens sterk op hamerde was de „onbetrouwbaarheid” van de getuigenissen die Ka naan en mevrouw Pistiner gisteren aflegden. De verde diging wees er terecht op dat beide getuigen slechts van anderen hebben gehoord hoe Menten aan de executies deelnam. Zelf hebben zij niets gezien. President Schröder heeft dat blijkbaar ook beseft, want in zijn ondervraging van beide getuigen was hij steeds op zoek naar namen van personen die nog leven en zelf getuige zijn geweest van executies. Misschien dat de verhoren aanstaande woensdag van Poolse en in een later stadium van Russi sche getuigen het Openbaar Ministerie meer vaste grond kunnen geven voor het be wijs tegen Pieter Men ten. hoewel zij vermeden hem di rect te antwoorden en zij zich met hun verklaringen steeds tot de president van de rechtbank richtten. Op dezelfde wijze heeft ge- tuige-deskundige A. J. van der Leeuw van het Rijksin- stituut voor Oorlogsdocu mentatie zijn verhaal ge daan over de activiteiten van de liquidatiegroepen van de SS in Oost-Gallicië, nadat de Duitsers daar in 1941 waren binnengevallen. Vrij zake lijk en monotoon maakte hij melding van de tienduizen den joden en Oekrainers die bij de eerste acties zijn gedood. Hij liet zich ontvallen dat bij zijn studie orginele Duit se akten zijn ontdekt, waar uit blijkt dat Menten offici eel was aangesteld als „Son- derführer” bij de „Sonder- gruppen” van de SS-gene raal Schöngarth. Hij had zich hierop nog niet gepre pareerd en zal daar onge twijfeld tijdens een van de volgende procesdagen op te rugkomen. dexamen met het vak Nederlands. Algemeen werd het werk voor het lager technisch onderwijs (Ito) en het lager huishoud? en nijverheidsonderwijs (Ihno) omschreven als „pittig”. Sommige leraren vonden het zelfs boven het geëiste peil. In het kader van de harmonisatie binnen het lbo kregen Ito en Ihno dezelfde twee teksten voorgeschoteld. AMSTERDAM Dat prins Bernhard is genoemd in het proces Menten, is niet geheel onverwacht geko men. Sinds de zaak Menten vorige zomer weer actueel werd, is dat vrii frequent ge beurd. Overigen'.’’Deen maar in de vorm van geruch ten, waarbij nooit hard ge maakt kon worden dat prins Bernhard een rol speelde bij de bescherming, die Pieter Menten om welke redenen dan ook na de oorlog van hogerhand genoot. De eerste procesdag was daarom ver rassend omdat Menten zelf de naam van prins Bernhard heeft genoemd. En hoewel er uit die ontmoeting van Men ten met prins Bernhard en prinses Juliana in dat Pools wintersportplaatsje in het jaar 1936 verder niets valt af te leiden, is het toch mer kwaardig dat Menten tijdens zijn proces zo heel duidelijk daarvan melding heeft ge maakt. Het is zuiver specula- O” Ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan is het predikaat „koninklijk" verleend aan de algemene vereniging van Nederlandse reserve-officieren in de Koninklijke Mili taire Academie. Prins Bernhard heeft het beschermheerschap van de vereniging aanvaard. Dat de Blancummer zegt dat hij de getuigen Kanaan en Pistiner niet kent en daar telkens een schepje bovenop doet door te verklaren dat deze mensen behoorden tot de klasse van „kneuterige boertjes” waar hij in die Poolse tijd boven stond, moet dan maar bekeken worden in het licht van al zijn ontkenningen. Hij blijft ook ontkennen dat hij ooit in Urycz is geweest. De getuigen die hem daar ge zien hebben, zijn ingefluis terd door de KGB. „Het is een groot misverstand dat ik daai' de schrijver van zou zijn. Ik heb zelf ook het stuk gelezen en ik zou zelf graag weten wie achter die naam schuilgaat. Ik denk dat het Ton Planken van Den Haag Vandaag is geweest en dat hij het mij in de schoenen heeft willen schuiven”, aldus Anne Vondeling. „Ik lach me tranen”, zo reageerde Ton Planken op Vondelings uitlating. „Dat moet hij als een grap bedoeld hebben”. Volgens Planken is het volstrekt onwaar, dat hij achter het pseudoniem dr. Ed Re veil zou schuilgaan. „Wij hebben harde bewijzen dat Vondeling de auteur is”. De directie van de Oostenrijkse lucht vaartmaatschappij Austrian Airlines is ge zwicht voor verzoeken van niet-rokers om uitbreiding van de rookvrije ruimte in de vliegtuigen. Alle stoelen aan de linkerkant van de toestellen van Austrian Airlines zijn voortaan bestemd voor de niet-rokers. AMSTERDAM. Menten heeft tijdens de eerste procesdag voortdurend ontkend dat hij ooit in een van de dorpen Padhoroce en Urycz is geweest. „Ik ben alleen één keer langs Podhoroce gefietst toen ik op 14 september 1939 op de vlucht was voor de Voordat het getuigenverhoor begon gaf eerst de heer A. J. van der Leeuw van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie een uiteenzetting van de situatie in Oost- Galicië tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarbij ging het onder meer om de vraag hoeveel joodse inwoners er in de dorpen Podhoroce en Urycz waren. Vol gens Menten waren er geen joden in dat gebied. Van der Leeuw kwam echter met volkstellingscijfers uit 1921 waaruit bleek dat er in Podhoroce ongeveer honderd en in Urycz ruimt 150 joden woonden. „Hoe veel dat er in 1941 waren is niet bekend, maar er zijn aanwijzingen dat het er waar schijnlijk meer zijn omdat Duitse stukken melden dat een oliemaatschappij in het gebied zo’n duizend joodse werknemers heeft”. In juli 1941 rukten de Duitsers op naar het oosten en bezetten Oost-Galicië dat Tijdens het verhoor van de 64-jarige Israëlische journalist Kanaan, die al in 1950 tevergeefs probeerde in Nederland een proces tegen Menten op gang te bren gen wegens diens aandeel in de executies, kwam ook de vraag naar voren of Menten de dorpen kende. Kanaan, die voor zijn emigratie naar Israel in 1935 David Krum holz heette, vertelde de rechtbank dat Menten in de twintiger jaren vaak in het huis van zijn vader kwam, die als beheer der optrad voor het landgoed van een zakenrelatie van Menten, Izaak Pistiner, die een oom van Kanaan was. „Menten kwam vaak bij ons in huis in Lemberg, 's Zomers gingen we vaak naar Podhoroce om cjaar te vissen en door de bossen te wandelen”. Pieter Menten zei ais verweer dat hij zich Kanaan niet kon herinneren. „Ik heb nooit contact met dit soort mensen gehad. Dat stond mijn positie niet toe. Wat moest ik bovendien met een 16-jarige jongen begin nen”, aldus Menten. Menten zei wel de vader van Kanaan sporadisch te hebben ontmoet, evenals Izaak Pistiner. „Ik ben een keer bij hem geweest en hij had in zijn huis geeneens op |de hoogte werd gesteld van het feit dat Hauptmanns verklaring afweek van het geen de Russische getuige Schlaifer had gezegd. Bo vendien vond Schröder het bedenkelijk. dat zowel Hauptmann als de getuige Kanaan tijdens hun verblijf in maart in Nederland wa ren ondergebracht in het zelfde hotel tief om te veronderstellen dat Pieter Menten wat dit betreft nog meer pijlen op zijn boog heeft, maar hij lijkt te slim ondanks zijn hoge leeftijd van achtenze ventig jaar om zo’n opval lende mededeling uitslui tend als een soort losse flod der te lanceren yOoruitzichten voor donderdag: Wisselvallig en weinig verandering in tempera tuur. Commissaris Peters werd opnieuw een keer gevloerd toen Menten hem aanviel op zijn persoonlijke ambitie om van de zaak Menten „de zaak van zijn leven" te ma ken en dat hij daarom de objectiviteit uit het oog had verloren. Hans Knoop had hierover in zijn boek ge schreven en Menten wilde weten of dat waar was. Com missaris Peters: „Als Knoop dit schrijft, zal het wel waar zijn, want ik heb Knoop nog nooit kunnen betrappen op het schrijven van onzin”. Russen Op 7 juli 1941 zou hij in Krakau of Lemberg hebben gezeten en op 28 augustus was Menten volgens zijn eigen verklaring in Berlijn geweest. stoelen om op te zitten. Die mensen leefden op een heel laag peil”. Het eerste tekstgedeelte over bewakingshonden, afkomstig uit het Nieuwsblad van het Noorden, was weliswaar lang, maar toch goed te begrijpen. Lof was er voor de duidelijke vraagstelling. Het antwoord op elke vraag was voor al diegenen die de tekst grondig hadden doorgelezen geen probleem. Vermoedelijk om het even wicht te bewaren, was het in wborden veel kortere tweede tekstgedeelte aanzienlijk moeilijker. Zodanig zelfs, dat een leraar verzuchtte: „Een aantal kan ermee uit de voeten, maar ik vrees voor het gemiddelde”. Het ging om een artikel van Jan Brusse, afgedrukt in het weekblad Elsevier. Er zaten voor het lbo toch wel moeilijke woorden als hypocriet, conventie en privilege in. En bovendien, aldus een leraar Nederlands, een aantal vragen waarvan het antwoord niet in de tekst was terug te vinden. Het kwam bij die vragen vooral op het denken en combineren aan. Om een voor beeld te nemen, wie op de vraag „wat wordt met Parijs bedoeld” antwoordt „de hoofdstad van Frankrijk”, zat ernaast. Bedoeld werd: de Franse regering. Een aantal leerlingen vond 33 vragen voor twee stukken tekst wel wat veel. Grotere tevredenheid heerste er de eerste dag tgj de kandidaten van het lager economisch en administratief onderwijs (leao). Zij kregen een „vakantie”-dictee voorgeschoteld: duizenden vakan tiegangers die hun comfortabele woning via kilometerslange files verruilen voor een ongerieflijk verblijf in tent of caravan. „Niet moeilijk”, luidde het éénsgezind. De vakantie keerde als onder werp terug in de rij onderwerpen voor een opstel. Een goede greep van de examencommissie, want in tegenstelling tot de werkloosheid, trok dat onderwerp, samen met de sportverruwing en het discobal, de nodige aandacht. Behalve de leerlingen waren ook de leraren tevreden over het gevarieerde aanbod. Door de verdediger van Menten werd commissaris Peters ook verweten dat hij er vreemde technieken op nahield bij de verhoren in Rusland en dat hij van Ac cent-hoofdredacteur Knoop bewijsmateriaal in ont vangst had genomen dat on deugdelijk was. Het ging hier met name over foto’s en situatieschetsen van het huis van waaruit de getuige Hauptmann executies onder leiding van Menten gezien zou hebben. In een uitzen ding van Tros Aktua was toen al aangetoond dat dit huis reeds lang verdwenen was. WOENSDAG 11 MEI Zon- en maanstanden Zon op 5.53 uur onder 21.21 uur Maan op 3.04 uur onder 14.17 uur Waterstanden IJmuiden Hoogwater 10.17 uur en 22.57 uur Laagwater 5.31 uur en 18.17 uur Een andere opvallende zaak tijdens de eerste pro cesdag was de poging van Menten en zijn advocaat Van Heijningen om de rijks- rechercheurs commissaris Peters en inspecteur Paster- kamp van hun voetstuk te laten vallen. Daar zijn ze aardig in geslaagd, niet in de laatste plaats door de steun van rechtbankpresident mr. Schröder. Dat deed deze met een voorzichtig verwijt aan beide politiebeambten, toen bleek dat de getuige Haupt mann bij zijn aankomst op Schiphol voor een verhoor door de rechter-commissaris £2

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1977 | | pagina 2