RENTREE DOLORES IBARRURI ALLEEN VAN SYMBOLISCHE BETEKENIS?
INZICHT IN NEDERLAND verkiezingen, regering en bestuur
0
f
I
U)
tai
CQ
I
pj
cn
t-
H
i
i
1
Inspirerend
Persoonlijkheid
I JB
■7 aA
19 7 7
M E I
19
1 8
WOENSDAG
18
SB
DE WETGEVENDE MACHT
DE UITVOERENDE MACHT
DE RECHTERL'JKE MACHT
I
I
MADRID (UPI). Als de vrouw die het republikeinse leger in de
Spaanse burgeroorlog de leus „no pasaran” (ze, de Franco-gezinde
soldaten, komen er niet door) meegaf is de 81-jarige Dolores Ibarruri
in haar land een levende legende geworden. Mevrouw Ibarruri, beter
bekend als „La Pasionaria” (de passiebliem), is als voorzitster het
titulaire hoofd van de Spaanse communistische partij. Vrijdagavond
keerde zij na 38 jaar Russische ballingschap terug in Spanje, dat met
Franco al een heel stuk van diens politiek in het verleden heeft bijgezet.
'I
I
I
I
T
I
I
KABINET
dit bestaat uit:
O STATEN-GENERAAL tf)
'^(VOLKSVERTEGENWOORDIGING)*7
H
j?
TEN DIENSTE VAN DE OVERHEID
lo
Is
I
I
HOE WE AAN EEN NIEUW KABINET
KOMEN
FKROON
©GEMEENTERAAD©
(incidenteel ook deel-
gemeenteraden)-
EERSTË^KAMER
^^■ministerraad
-ta onu- I.I.
^j^RÉGERING
(KROON^-^MINISrERS
VR'JE VERKIEZINGEN
(alle stemgerechtigde
Nederlanders van 18
jaar en ouder hebben
actief kiesrecht)-
er is geen opkomst plicht
14 DEPARTEMENTEN H
I
I
CD
1 1
o
o
c
o
<1
r-O PROVINCIALE STATEN
wD
A rU
D'66-j
r
■■■27
22
7
Tb
TERUG NA 38 JAAR BALLINGSCHAP
plus de
Er zijn thans 76 politieke partijen/groeperingen. Van
deze doen et25 mee aan de verkiezingen 1977.
HET LANDSBESTUUR BERuSl OP DRIE P’Jl ERS
LH I SlntMA wtcr I UUI UC.L -IK IE ZIEN nut Ht I ut ntucnLHivuac nui.ui ijl OKmcntt v i in u i in r.L fimmh 411 cin ut rujini. ui niu ï.l n 11L u, - ut uil «UCI
EN DE RECHTERL'JKE MACHT. DE EERSTE TWEE MACHTEN STAAN ONDER INVLOED VAN DE KIEZER (VERKIEZINGEN); DE RECHTERL'JKE MACHT IS ONAFHANKELIJK DE WETGEVENDE MACHT EN DE UITVOERENDE MACHT HEBBEN GROTE INVLOED OPELKaAR
Dolores Ibarruri haalt met Santiago Carrillo herinneringen op uit een ver verleden.
Toen in 1936 de burgeroorlog uitbrak
hield „La Pasionaria” radiotoespraken
waarin zij de tegenstanders van de latere
dictator motiveerde met het strijdbare
„beter op je benen te sterven dan op je
knieën verder te leven”.
Dolores Ibarruri werd op 9 december
1895 geboren in het Baskische mijnstadje
Gallarta (provincie Vizcaya). Ze wilde
doorleren voor onderwijzeres.
Het toen nog gelovig katholieke meisje
most echter van school af omdat het gezin
extra inkomsten best kon gebruiken. Ze
werkte als modinette en als dienstmeisje.
Ook trok ze een tijdlang als visvrouw van
dorp naar dorp, haar koopwaar in een
mand op het hoofd meedragend.
In 1916 trouwde Dolores met een Asturi-
sche mijnwerker, die actief was in de soci
alistische beweging. Mede onder invloed
van hem begon ze socialistische literatuur
te lezen, ook de klassieken Marx en Engels.
Haar man, Julian Ruiz, van wie ze later
gescheiden ging leven vertelde: „Toen ik
Dolores leerde kennen was ze serveerster
in een café. Haar vader, Antonio, was
springstoffenexpert in de mijn waar hij
werkte en haar moeder, Juliana, was vurig
katholiek.
I
j
I
l
I
I
I
l
I
l
I
I
_Jz
Overleg met par
tijen en personen
Regeringprogram-
ma maken Keuze
van ministers en
staatsecretarissen
GEZAMENL'JKE
MINISTERS
STAATSSECRE
TARISSEN
KIESRAAD EN CENTRAAL STEM
BUREAU
Stelt oa de verkiezingsuitslag
vast E_
“I
cp
G
U—
te
O
Deze bestaan uit de leden
van de Eersteen de Tweede
Kamer
j?
J
De Kroon vraagt advies:
Voorzitters 1e-en2eKamer
Voorzitters Kamerfrakties
Afgetreden min.-president
Raad var. State
DIVERSE BELANGR'JKE ORGANEN’.
-• KABINET DER KONINGIN
VoerT werkzaamheden voor de
koningin uiT; is overlegorgaan
tussen de Kroon en de minis
ters. Tevens staatsarchief
a>
en
o
c
RAAD VAN STATE
Adviseert oa. over wetsont
werpen, algemene bestuurs
maatregelen en verdragen.
Bemiddelt bij geschillen tussen
burgers en overheid
Neemt in bepaalde gevallen
het gezag van de Kroon waar.
NEDERLANDSCHE BANK
Doe! oa: pitgifte van bankbiljet
ten en regulering van de circu
latie; stabilisatie van de gulden
De streng katholiek opgevoede dochter
van een mijnwerker uit Baskenland was
toen al een van de communistische kop
stukken. La Pasionaria vormde een vrou-
wen-vrijwilligerskorps dat aan het Madri-
leense front zij-aan-zij vocht met de
mannen.
Ziet links haar als „de belichaming van
het strijdende, lijdende Spanje”, rechts
heeft haar steeds afgeschilderd als een
fanatieke, niets en niemand sparende
furie.
Op alle gruwelverhalen die over haar in
omloop zijn reageerde mevrouw Ibarruri
eens met: „Ze vertellen de ongelooflijkste
dingen over me. Hoe kan men nou in ernst
geloven dat een vrouw, zelfs al zou ze een
monster zijn, een priester de halsslagader
zou doorbijten?”
Waarnemers in Madrid menen dat Ibar-
ruri’s terugkeer in Spanje van louter sym
bolische betekenis is. Binnen de partij, die
zich onder secretaris-generaal Santiago
Carrillo tot het Euro-communisme heeft
bekend, is zij door haar Moskou-gezinde
orthodoxie in een vrij geïsoleerde positie
terecht gekomen.
3?
-J N
E
In 1920 werd La Pasionaria gekozen in
het toen voor het eerst geconstitutio-
neerde provinciale comité van de Baski
sche Communistische Partij. In 1922 slo-
Samenstelling
van niéuw ka
binet Voorstel
gaafnaar de
Kroon
Dolores tekende haar artikelen met „La
Pasionaria”, letterlijk betekent het pas
siebloem, maar later zou het gaan staan
voor „de gepassioneerde”.
ten verschillende regionale partijen zich
aaneen tot de communistische partij van
Spanje. Mevrouw Ibarruri speelde een be
langrijke rol bij de fusie. In april van het
300-400 ADVIESRADEN
Wisselend aantal adviesraden
ten dienste van de regering.
Lang met alle raden zijn via
het parlement ingesteld.)
KAMERCOMMISSIES^ en 2e KJ.
oa. Voorbereiding van wetsont -
werpen en hoorzittingen-Ook
voor het verkrijg en van mhch -
tingen van de regering aktiet
CENTRAAL PLANBUREAU
Maakt oa economische ramingen
en geeft de regering adviezen
over de gevolgen(op economisch,
sociaal en financieel gebied)
van regeringsmaatregelen
SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD(SEftfCZ J tete
Vooroa. topoverleg op sociaal en - U
economisch terrein tussen de 1
organisaties wan werknemers) uf
en werkgevers
De regering MOET deze raad
advies vragen ta v het sociaal
en economisch beleid.
De SER is tevens een permanentl'*^'1
adviesorgaan van de regering 1
Ld
O
i
„Dolores heeft alleen maar lager onder
wijs gehad. Maar omdat ze erg intelligent
is begon ze al vlug artikelen te schrijven
voor „De mijnwerker van Vizcaya” en
„De klassenstrijd” (plaatselijke bladen).
De wijze waarop zij schreef en haar inspi
rerende manier van spreken, pakte de
mensen. „Wat een vrouw”, zeiden de
plaatselijke vakbondsleiders”.
iNGEDILnD 9'j
Df WETGEVENDE MACHT ut UITVOERENDE MaCHI
1 WETSONT
WETTEÏÓkEoRDEn"^ ÈEN^ONDÉRTE^^ NAMEN EN WORdTde“WAARBORGSOM bHaaLD7B^dEkIFSRAadEda^KanTÈDFRFFnTeE^'nFmTn In'dE VERKIEZÏng'fM PRaKt'iJk’z'Ïn
HET ECHTER VR'JWEL ALLEEN POLITIEKE PARTUEN DIE VOOR VERKIESBARE MENSEN ZORGEN KRITIEK OP ONS KIESSTELSEL ISoo ONBEKENDHEID VAN DE KIEZER MET DE KANDlDAAl EN WEINIG INVLOED OP DE naBiNETSVÜRMing
ALGEMEEN BESTUUR VAN GEWEST
(als regel gekozen door ge
meenteraden)
GEWESTRADEN
(gekozen via alg.verkiezingen^Jf
in div gemeenten)
De vorming van gewesten verkeert in het
beginstadium, ook wat het bestuur betreft
(Een Gewest is een samenwerkingsverband
van diverse gemeenten)
COLLEGE VAN BURGE
MEESTER EN WETHOU
DERS^ De wethouders
worden gekozen door
en uit de gemeenteraad.
De burgemeester wordt
benoemd door de Kroon,
telkens voor 6 jaar)
BURGEMEESTER
(heeft ook bestuursza
ken buiten hef college).
HOE
Het aantal geldige
stemmen wordt ge
deeld doorbet aan
tal zetels. Die uit
komst is de kies
deler. Elke kandi
daat die de kiesdeler
haalt is gekozen.
Restzetels gaan
naar de partij met
het grootste stemmen
overschot of worden
verdeeld volgens de
grootste gemiddelden
Zetelt ophet Binnenhof in Den Haag.
De zittingsduur is 6 jaar.
Telt 75 leden,gekozen door de pro
vinciale staten; om de 3jaar treedt
ongeveer de helft van deze kamer
leden af maar zij zijn meteen weer
verkiesbaar.
DE EERSTE KAMER IS LANG ZO BELANGRIJK
NIET ALS DE TWEEDE KAMER. Z'J HERWAAR
DEERT HET WERK VAN DE TWEEDE KAMER
MAAR KAN ALLEEN GOED-OF AFKEUREN
(Sommigen willen de Eerste Kamer afschaf
fen, anderen wensen omvorming).
De zittingsduur is4 jaar.
Telt 150 leden, rechtstreeks gekozen
in vrije en geheime verkiezingen om
de 4 jaar of tussentijds ingeval ont
binding van de Tweede Kamer.
DE TWEEDE KAMER NEEMT EEN GEL'JKWAAR-
DIGE PLAATS IN NAAST DE REGERING.
HAAR WERKZAAMHEDEN OMVATTEN oa.
KONTROLE VAN DE REGERING.
GOED-OF AFKEURING VAN HET OVERHEIDS
BELEID,
•WETSONTWERPEN EN WETSWIJZIGINGEN enz.
ERZ'JN PRAKTISCH GEEN TOELATINGSEISEN OM
KAMERLID TE WORDEN, ALLEEN EEN BEËDIGING
OPENBAAR RECHTERS,•GRIFFIERS
MINISTERIE RAADSHEREN (admmistra-
(spoort straf- (sprekenrecht), hef werk en
bare feiten op). secretaris).
-4® De rechterlijke macht wordt benoemd door de
Kroon maar is verder volledig onafhankelijk.
STAATSBLAD
Hierin worden oa de wetten af-
gekondigd en krijgen hun ge!
digheid
voorzien' (WliWj
minste'
De regering is verantwoordelijkheid
schuldig aan de Staten-Generaal.
(De Kroon is onschendbaar, de ministers
zijn verantwoordelijk)
Een minister staat aan het hoofd vaneen de
partement
Een staatssecretaris is een soort van onder
minister, geeft od. politieke leiding aan zijn
departement.
Maar ministers enz. zijn slechts tijdelijk aan
het bewind- De permanente leiding van een
departement heeft de secretaris-generaal.
(met te verwarren met de staatssecretaris).
De departementen behartigen het algemeen
bestuur.
deze vormende
tai
o
s
o
I
[div. R'JKSDIENSTEN
De departementen omvatten totaal
ongeveer 180 000 rijksambtenaren
„DE RODE LEGENDE VAN SPANJE” IS
omimeuze jaar 1936, even voordat Fran
co’s troepen hun rebellie tegen de repu
bliek begonnen, was zij een van de zeven
tien communisten die in de Cortes (het
parlement) werden gekozen.
De afloop van de burgeroorlog is be
kend: Franco, gesteund door zijn fascisti
sche geestverwanten Hitler en Mussolini,
wist het republikeinse verzet te breken en
in 1939 week de passiebloem uit. Na een
kort verblijf in Parijs reisde zij door naar
Moskou om toe te moeten zien hoe haar
gehate tegenstander zich levenslang muur
vast in het zadel wist te houden.
Mevrouw Ibarruri kreeg zes kinderen.
Eén van haar zoons, Ruben, viel in de slag
om Stalingrad. Ook vier andere kinderen
stierven jong en de enig nog levende doch
ter, Amaya, is gehuwd met een generaal
van het Russische leger.
Zo goed en zo kwaad als dat ging, zette
La Pasionaria vanuit Moskou haar poli
tieke arbeid voort. Via Radio-Moskou
richtte zij zich regelmatig tot het Spaanse
volk en bij internationale communistische
bijeenkomsten vertegenwoordigde zij
steeds de PCE.
Samen met haar oude vriendin en secre
taresse Irene Falcon bewoonde ze een
ruim appartement in het centrum van de
Russische hoofdstad. Zij verplaatste zich
door Moskou in het soort limousine dat
normaal gereserveerd was voor leden van
het Centrale Comité van de Russische CP.
Hoe ze ook wordt af geschilderd, als rode
martelares of als helleveeg, niemand zal
ontkennen dat La Pasionaria een zeer ster
ke persoonlijkheid is. Een hoge functiona
ris in het huidige Spaanse kabinet zei
onlangs: „Als de passiebloem een kind van
de elite was geweest, zou Franco wel eens
een vrouwelijke minister kunnen hebben
gehad”.
ALGEMENE REKENKAMER
Kcntroleert de inkomsten en i r
uitgavep van oa de ministeries.
(Onafhankelijk van de regering).
FORMATFUR
(pvenlueel
eerst inform o
tour).
A e
O -Z
- --1 (5
9 NIElJW KABINET J
ONISlaOAANVRAGF VAN EFN KABINET WORDT VIA MIN.-PHE5I0EN1
(college voor algemeen
bestuur van de provincie).
^•GEDEPUTEERDE STATEN
(worden door en uit de
provinciale staten gekozen).
Zij hebben oa de dagelijkse
leiding, bestuur en oefenenltoe-
zichtop de gemeente uit
COMMISSARIS DER KONINGIN
is voorzitter van de provinciale
staten en de gedepuf. staten,
tevens oa. vertegenwoordi
ger van de koningin (die
hem ook benoemt)
DIT SCHEMA GEEFT DUIDEL'JKTE ZIEN HOE HET MET DE NEDERLANDSE STAATKUNDIGE SAMENLEVING IN ELKAAR Zll EN DF POSITIE VAN Dt KIEZER DAARIN
r. IN Uu Ja tv H 11 <a LJnt f*l A ti I Ut ttn O It l Wll I’lMun i cin j immiv v'nml-ta i l-vu-m ’«11 ul r\i l-4. i—" v c.n 1 l/l nLuni l ~l jrxu 1 1 1 1 j va 1 ju1’
WERPEN KOMEN VAN DE MINISTERS, UlT DE TWEEDE KAMER OFVAN DE KROON. IN DE WERELD VALT NEDERLAND OP DOOR DE VEELHEID AAN POLITIEKE PART 'JEN Hfr PaRT'JENSYSTEEM IS GROTENDEELS IN DF V0RI6E EEUW ONTSTAAN DE PARTUEN HEBBEN GEEN
30-
25-
20-
KVP
15-
AR
z5-
RANGORDE PARTUEN
ZETELVERDELING 2eKAMER
Pv.d.Al
KVpJ
VVD-j
CHU-j
CPN-^
PPR-T
DS'70
BP
SGP-J
GPV-^
PSP J
RKPN-J
-CHU
-CPN
066
ai
f S'
f-Jr
A
z?
14
17
16
I 6
3
2
2
stand apr 1977)
j ^PSP
1972
0 H--r
1959 '63
VERKIEZINGEN VOOR DE 2eKAMER
in vanhef aantal geldige stemmen
