Ruim 70 stands in Grote Kerk en uitreiking Costerprijs
Edisons komen terug voor
Nederlandse artiesten
Folk ’77 aanzet tot
jaarlijks evenement
Istvan Szabo stelt teleur met „Vertellingen uit Boedapest”
Hun vader heeft
zojuist een spaar
rekening geopend.
Fraaie speelboot voor
nieuwe Amro spaarders.
a
17
DINSDAG 24 MEI
19 7 7
door Cees Straus
door Pieter van Lierop
Behoefte
Stan Kenton ernstig
ziek opgenomen
Fairport en Bothy Band naar Rotterdam
Zielepoot
Tamelijk pervers
i
16
KUNST
uitgever Geert van Oorschot zal gaan.
-
i
I
f
>4:
Nu bij elke Amro Bank.
Overigens is deze premie één maand lang niet
opvraagbaar. De minimum inleg bedraagt f 15,-. Dus
snel aktie ondernemen. Wam het zou kunnen zijn dat u
anders even op de boot moet wachten!
HAARLEM. Als boekenstad is Haarlem waard om breder in de
belangstelling te komen. Dat is de taak die de stichting Haarlem-
Boekenstad zich heeft gesteld. Deze stichting, die pas enkele maanden
bestaat, heeft zich voorlopig tot twee activiteiten willen beperken. De
eerste is de instelling van de Laurens Jansz Costerprijs voor hem of
haar die zich op enigerlei wijze verdienstelijk heeft gemaakt voor het
Nederlandse boek. Hoewel de toekenning voor 1977 nog niet officieel
bekend is gemaakt, meldden wij reeds vorige week dat de prijs naar de
Goed nieuws voor nieuwe spaarders, want
als die tussen 9 mei en 10 juni bij de Amro Bank
een spaarrekening openen, kunnen ze een fraaie
duurzaam uitgevoerde speelboot aanschatten voor
maar f 17,50.
Goed voor een fantastisch stuk vakantieplezier
voor de kinderen. En eigenlijk geen geld. Zeker als
u bedenkt dat tijdens deze periode elke nieuwe Amro
spaarder ook nog f7,50 spaarpremie krijgt bijgeschreven
f
f
--
B..
1
Haarlem wordt actieve boekenstad
Cannes in teken van middelmaat
(ADVERTENTIE)
1
Over het hoe en waarom van de stichting
vertellen L.J. Veen en R.C.H. de Vries.
Bert Veen is een uitgever die zich jaren
geleden onder de vleugels van Unieboek
nestelde, De Vries geniet als boekhande
laar in het centrum van Haarlem een aan
zienlijke bekendheid. Veen: „Je vindt in
Haarlem veel elementen waarin de ge
schiedenis van het boek en Haarlem aan
elkaar verbonden zijn. Ik denk aan Coster,
aan beroemde auteurs als Hildebrand en
Bomans, drukkers als Jacob Bellaért en
Abraham Casteleyn en natuurlijk de En-
schedés. Denk ook aan Adriaan Loosjes
Pzn die in 1815 het initiatief nam om de
Er zullen bij de toekenning en uitreiking
in dit najaar enige wijzingen zijn ten aan
zien van in het verleden. Een van de voor
naamste veranderingen is, dat de Edisons,
dezelfde beeldjes die voorheen de prijs
vormden, niet tijdens een platengala zul
len worden uitgereikt. Dat geschiedt dit
maal in televisie-uitzendingen in oktober
en/of november.
Het lijkt voor de hand te liggen dat de
stichting met de maand juni een ongeluk
kig tijdstip voor haar eerste boekenmarkt
heeft gekozen. De reden daarvan is, dat
Bavo gaan houden, moet een landelijke
betekenis gaan krijgen. Als dit een succes
wordt kan het er best inzitten dat de boe
kenmarkt gaat uitgroeien van een pu-
blieksmarkt tot een vakbeurs. Op zo’n
beurs kunnen uitgeverijen handeldrijven
met belangstellenden als literair agenten
bijvoorbeeld. Op die manier kan je de
vakbeurs „Vers voor de pers” ook gaan
uitbouwen, maar dan hier in Haarlem.
Van deze Hongaarse cineast werd enige
maanden geleden in Nederland „Brand-
weerstraat 25” uitgebracht, wat echt een
heel knap en aandoénlijk werkstuk was,
handelend over vijftig jaar uit het leven
van de bewoners van een huizenblok dat
onder slopershanden zal sneuvelen. Ver
tellingen uit Boedapest levert weer net
zo’n groepsportret op, met zelfs een groot
aantal personen, die ook in de Brandweer-
straat zaten.
behalve de korte voorbereidingstijd ook
het feit meespeelt dat de uitgevers in zowel
voorjaar als najaar het druk hebben met
eigen activiteiten. De zomermaanden zijn
altijd erg rustig, de uitgever heeft dan tijd
en mankracht beschikbaar. Bovendien
ontbreekt de concurrentie van de Buch-
messe in Frankfurt en de boekenweek.
CANNES. Terwijl regenbuien, wind
vlagen en een springvloed een overgroot
deel van het strand blank zetten en zelfs
uitspanningen moesten worden ontruimd,
brak ook in het programma van Cannes
maar af en toe de zon door. Vier concours
inzendingen bleken tegenvallers of, ach ja,
redelijk belangwekkende films. Met als
ergste afknapper de Vertellingen uit Boe
dapest, van Istvan Szabo.
De Spaanse inzending Elisa Vida Mia is
afkomstig van dezelfde Carlos Saura die
vorig jaar met een gedeelde juryprijs in
Cannes overschat werd voor Cria Cuer
vos. Dat was weliswaar een indrukwek
kende film, maar in zijn verdiensten ech
ter al te zeer schatplichtig aan de eerder
door Victor Erice vervaardigde El Espiritu
de la Colmena. Uit die film had Saura toen
de hoofdrolspeelster overgenomen, de 9-
jarige Ana Torrent. En dat aandoenlijke
kind met haar treurige, grote ogen redde
Cria Cuervos.
De socialistische staat als lijn L., die het
slechts dank zij opperste eendracht en
heldhaftige offers weet te rukken tot de
remise in de Elyseese velden, waar men in
groen gras onder de paasboom naar kerst-
eieren kan zoeken, of zaklopen onder eer
lijke muziek en het genot van een eenvou
dige doch voedzame maaltijd. Jesses.!
In samenwerking met de Grafische
séhool zal Johan Enschedé en Zonen een
indruk geven van de geschiedenis van het
drukvak. Met een authentieke historische
drukpers zal een antieke prent worden
vervaardigd die het publiek wordt aange
boden.
Bijzonder is dat op vrijdag drie juni
Chriet Titulaer aanwezig zal zijn bij de
lancering van het nieuwe Boek van de
Maand dat van zijn hand is verschenen.
Dit boek sluit aan op de vele activiteiten
die deze dag met betrekking tot het ster-
renkijken worden gehouden. De titel heet
heel toepasselijk „De mens in het heelal”.
De vrijdag is uitgeroepen tot Nationale
Sterrenkijkdag.
Wie donderdagmiddag om 15 uur op de
boekenmarkt is, kan dan ook het gemeen
telijke orgelconcert volgen. Dit gebeuren -
een programma van ongeveer een uur dat
wordt verzorgd door stadsorganist Albert
de Klerk- zal normaal doorgang vinden.
De openingstijden van de boekenmarkt
gewoon bezig is zijn eigen vrouw te koeste
ren of incest staat te plegen met de
dochter.
Behalve andere buitenlandse acts zo
als June Tabor, Stefan Grossman, Bar
ry Skinner, Swan Arcade, de Waterzo
nes, John Renboum, de Battlefield
Band, de Albion Dance Band en uit
Duitsland Ougenweide, spelen er ook
drie Nederlandse groepen: Fungus,
Wolverlei en OPO, een Rotterdamse
groep die juist deze maand een tweede
elpee het licht heeft doen zien.
zijn op donderdag tot 17 uur en vrijdag en
zaterdag 10-16 uur.
Behalve in de Grote Kerk is er nog een
kleine expositie in de Stadsbibliotheek
waar publicaties van Laurens Coster uit
eigen bezit zijn te zien. En wie dan nog
meer Costeriana wil zien, kan nog altijd
terecht op de Grote Markt waar boven
bioscoop Studio een plaquette aangeeeft
dat de vermeende drukker van het eerste
uur daar ooit heeft gewoond.
eerste boekhandelsorganisatie ter wereld
op te richten.
AMSTERDAM. (ANP) De „Edisons”,
die in 1973 voor het laatst zijn uitgereikt
voor de beste grammofoonplaten, keren
terug. Het initiatief hiertoe is genomen
door de Nederlandse Vereniging van Pro
ducenten en Importeurs van beeld- en
geluidsdragers (NVPI) en de Nederlandse
Vereniging van Grammofoonplaten De
tailhandelaren (NVGD).
Het is gebleken dat zowel de boekhandel
als de uitgeverswereld behoefte heeft aan
een dergelijke vakmarkt. We hebben dat
gemerkt aan de belangstelling die er be
stond voor de boekenmarkt in de Grote
Kerk, daar was de vraag naar de stands (72
in getal) bijzonder groot. De wereld kent
slechts een klein aantal gespecialiseerde
beurzen: Frankfurt, Bologna, Leipzig en
Brussel. Daar moet Haarlem ook bij kun
nen”, aldus Veen en De Vries die als speci
aliteit voor een Haarlemse beurs het zoge
naamde „onderwerpboek” zien. Dat is het
non-fictionboek met de nadruk op doe-het-
zelfboeken.
Zowel voor klassieke als voor popplaten
geldt, dat het artistiek niveau van de uit
voering en de produktie en presentatie bij
de beoordeling de doorslag zullen geven.
De wedergeboorte van het instituut van
de „Edisons” houdt verband met het feit,
dat honderd jaar geleden Thomas Alva
Edison zijn phonograaf bouwde. Ter gele
genheid daarvan zal in de komende maan
den door de gezamenlijke Nederlandse
grammofoonplatenindustrie een grote se
rie platen in de handel worden gebracht
onder het speciale label „Hundred Years
of recorded Sound”.
Het lag oorspronkelijk niet voor de
hand dat de stichting Haarlem-Boeken-
stad haar boekenmarkt in de Grote
Kerk zou houden. Maar de voorberei
dingstijd was tenslotte zo gering dat op
heel korte termijn een accomodatie
moest worden gevonden. Zo kwam
men terecht bij het kerkbestuur van de
Bavo dat zijn medewerking geheel be
langeloos aanbood. Misschien klinkt
het vreemd dat een dergelijke markt in
een kerkgebouw wordt gehouden maar
het bestuur was van oordeel dat „de
kerk weer terug moet komen als ont
moetingsplaats onder de mensen”.
Overigens blijft de kerk tijdens de ma
nifestatie de normale entreegelden
vragen.
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM. Rotterdam gaat
een gooi doen naar het organiseren van
een jaarlijks folk-evenement. Daartoe
wordt dit jaar voor het eerst in de
week van 7 tot en met 11 juni Folk '77
georganiseerd, een mengeling vun
zaaloptredens (in de Doelen), concer
ten op straten en pleinen, een folkloris
tische markt en een folk-workshop. In
totaal is een twintigtal groepen gecon
tracteerd.
Folk ’77 kan volgens organisator Jan
van Rij de vergelijking met het jaarlijk
se Cambridge-festival glansrijk door
staan. Zij het dan dat de „grote” optre
dens hier in de Doelen plaatsvinden en
„helaas niet in de buitenlucht”. Het idee
om een dergelijk festival te organiseren
is ontstaan na het grote succes dat een
serie folk-avonden, georganiseerd door
Theo Harrewijn, van OPO in Rotter
dam heeft gehad en vooral na het Celtic
Event, dat vorig jaar heeft plaatsgevon
den in het kader van het Holland Fes
tival.
Geraldine wordt in de film twee keer
vermoord, en Rey gaat ten minste één keer
expliciet de pijp uit. Maar beiden blijken
aan het einde van de film springlevend c.q.
tamelijk levend. Dit soort pretentieuze on
doorzichtigheid, daar kan ik heel slecht
tegen. En, zeker wel begrijpend dat het
allemaal is begonnen om doodsangst en
levensangst, ontbreekt allerwege de lust
om het fijne ervan uit te pluizen. Maar
Geraldine’s spel is subliem, en de stemmi
ge interieurfotografie vraagt om groot
respect.
Het idee om een stichting in het leven te
roepen die Haarlem op boekengebied
moet promoten, werd ruim drie jaar gele
den in de Juniorkamer Kennemerland ge
boren. De leden van de Juniorkamer zijn
zoals bekend werkzaam in het bedrijfsle
ven en hebben een leeftijd die de 40 jaar
niet overschrijdt Het stichtingsbestuur
dat begin dit jaar werd samengesteld,
draagt de trekken van deze instelling.
In de populaire sector worden maximaal
tien Edisons toegekqnd. Twee in de catego
rieën Nederlandse zang en buitenlandse
zang, een voor instrumentaal, cabaret en
theater, kinderrepertoire, pop en „de sin
gel van het jaar”, terwijl men een Edison
als reserve houdt.
R. C. H. de Vries (links) en L. J. Veen, beiden bestuurslid van de Stichting Haarlem-
Boekenstad: „Grote belangstelling wijst op behoefte aan vakbeurs.”
Maar al in augustus wordt bekendge
maakt aan wie de Edisons worden toege
kend. Er zullen minder Edisons worden
toegekend dan voorheen. In de klassieke
sector maximaal elf, in de categorieën
Symfonische muziek, concerten, muziek
uit de middeleeuwen en de renaissance,
kamermuziek, werken voor kamerorkest,
instrumentale solo-recitals, koormuziek,
opera en operette, zangrecitals en eigen
tijdse muziek. Bovendien kan een extra-
Allerlei „starlets” grijpen het filmfestival
van Cannes aan om in de publiciteit te
komen. Yum Yum Shaw poseert in een
doorzichtige kimono; zij is een sterretje
uit „Confessions of a Concubine”, de eer
ste erotische productie uit Taiwan, die in
het Westen vertoond zal worden.
Jan van Rij: „Stivell en Fairport zijn
dan wel de grote namen, maar ze heb
ben het nadeel dat je eigenlijk van
tevoren niet weet of ze wel echt goed
zullen zijn. Op woensdagavond heb ik
bij voorbeeld Ralph McTell, Five Hand
Reel en Fairport gezet, in die volgorde,
omdat het moest van Fairport, anders
wilden ze niet spelen. Maar persoonlijk
had ik liever Five Hand Reel achteraan
Een uitzondering ten opzichte van het
verleden is, dat nu alleen uitvoerenden die
de Nederlandse nationaliteit bezitten voor
bekroning in aanmerking komen.
In het kader van het festival zullen
onder meer de Alan Stivell-groep,
Ralph McTell, Fairport Convention en
Dave Swarbrick (met Martin Carthy) te
beluisteren zijn, maar de echte kenners
kijken toch meer uit naar relatief onbe
kende groepen als de Tannahill Wea
vers, de Bothy Band en vooral Five
Hand Reel.
(Van onze kunstredactie)
READING. (Verenigde Staten) Stan
Kenton, orkestleider, musicus en pionier
op het gebied van de bigband jazz, is
zondagavond na een beroerte in een
ziekenhuis in Reading (Pennsylvanië) op
genomen. Een woordvoerder van het
ziekenhuis deelde gisteren mee dat de toe
stand van Kenton ernstig was.
Kenton, die 65 jaar oud is en de leden
van zijn band, waren in Reading om zich
voor te bereiden op een aantal concerten
in de omgeving van de stad.
gezet, want die spelen gegarandeerd
een zaal kapot”.
De tragiek van deze heel gaaf door Ha-
kan Serner gespeelde zielepoot is, dat hij
geen zielepoot zou hoeven zijn, omdat hij
met zijn symfonie tenslotte meer tot stand
gebracht heeft op zijn eentje, dan de mees
te stervelingen gegund is. Maar hij blijft
zich een underdog voelen, omdat hij overal
en altijd alleen blijft staan, terwijl hij
droomt over een geïdealiseerd bestaan in
contact met anderen: de kindermeid vroe
ger, een gast-celliste (Susan Hampshire) in
het heden. Een schat van een man eigen
lijk. En een schat van een film eigenlijk.
Maar het gebrek aan toegankelijkheid
(Troell bedoelt behalve over deze natuur-
kundeleraar ook nog van alles over de
Zweedse maatschappij mee te delen) zal
zich bij het verdelen van de prijzen zonder
De opening van de boekenmarkt op don
derdagmiddag wordt voorafgegaan door
de uitreiking van de Laurens Jansz Coster
prijs om 12 uur in de Gravenzaal van het
gemeentehuis. Daar zal loco-burgemeester
Voskuilen, wethouder van onderwijs en
recreatie een aandenken en een bedrag
van vijf duizend gulden aan G.A. van
Oorschot overhandigen. Een uur later gaat
dan met enig feestelijk vertoon de boeken
markt open. Daar zal een groot aantal
uitgevers zijn boeken presenteren. Schrij
vers zullen in enkele gevallen aanwezig
zijn om hun werk te signeren. Ook (Haar
lemse) boekwinkels als De Vries en Willa
Reinke, Blokker en Veko zijn aanwezig. In
Dit keer wordt veel oppervlakkiger
getoond hoe in een soort van oorlogssitua
tie vluchtelingen proberen een veilig heen
komen te zoeken, dwars door een onher
bergzaam landschap heen, met als mobiel
onderdak een met mankracht voort te be
wegen tramstel. De vervreemding van die
groep mensen met hun tram, die moet
worden beschermd tegen struikrovers,
bosbranden en zondvloeden, opent de weg
naar een allegorie die zo dik is opgelepeld,
dat je er als afstandelijk ingesteld toe
schouwer spontaan gordelroos van krijgt.
Ook over Jan Troells „Bang” zou ik
liegen, wanneer ik beweerde deze film al
van haver tot gort te hebben begrepen.
Maar „Bang” blijft desalniettemin wel de
gelijk intrigeren. Ook in dit Zweedse werk
stuk (heel anders dan we van Troell ge
wend zijn) worden heden, verleden en dag
dromen intensief met elkaar versmolten,
maar daar komt om te beginnen dan toch
een scherp geëtst portret uit te voorschijn
van een veertigjarige dupe: een natuur
kunde docent, met een mislukt huwelijk
achter de rug. Al zijn vrije tijd investeert
hij in het schrijven van een symfonie,
maar als dat muziekwerk'uiteindelijk ook
daadwerkelijk door een orkest wordt uit
gevoerd, ervaart hij minder een gevoel van
triomf als wel een gevoel van immense
leegte. Wat hem in jaren van persoonlijke
treurnis op de been had gehouden, ont
snapt hem in een paar kwartier. Het enige
dat erop lijkt te zitten, is het schrijven van
weer een nieuwe symfonie. Maar hij is al
zo moe.
De organisatoren, de Rotterdamse
Kunststichting, de directie van de Doe-
- len en de Nederlandse Folk Federatie
(NFF) spreken van „het grootste folk
festival ooit in Europa gehouden”. Jan
van Rij, voorzitter van de NFF en ver
antwoordelijk voor het programma:
„En dat is in dit geval echt niet over
dreven”.
Edison worden toegekend aan een uitgave
met uitsluitend Nederlandse uitvoe
renden.
de niet-commerciële sfeer liggen de activi
teiten van onder meer Stichting Literaire
Instuif Haarlem die een dichtersmanifes-
tatie voorbereidt, een striporganisatie van
wie tekenaars als The Tjong King, Willy
Lohmann en Robert van der Kroft komen
werken, de Katholieke Bijbelstichting en
„Schrijversschool en Samenleving” die er
voor zorgt dat auteurs op scholen over hun
werk kunnen vertellen.
De tweede en veel belangrijkere activi
teit vormt een boekenmarkt die volgende
week, donderdag 2 juni, in de Grote Kerk
in Haarlem wordt geopend en die tot en
met zaterdag 4 juni zal voortduren.
In Elisa Vida Mia zit ze nu weer en speelt
net als de vorige keer weer de rol van
hetzelfde personage dat Geraldine Cha
plin gestalte geeft op 30-jarige leeftijd.
Terwijl Chaplin ook alweer de rol erbij
neemt van de moeder 20 jaar vroeger. Heel
verwarrend en typisch Saura, die er niet
voor terugdeinst om de drie afsplitsingen
van ditzelfde personage in één droomscè-
ne tegenover elkaar te zetten. Tamelijk
pervers mag het voorts heten, dat wanneer
Fernando Rey in een overigens prachtige
vaderrol Geraldine minnekoost, Saura het
doodleuk in het midden laat of Rey dan
De totale begroting van het festival is
niet zo hoog: 110.000 gulden. Dat bete
kent onder meer dat de toegangsprij
zen vrij laag kunnen zijn. De eerste
avond (7 juni) kost bijvoorbeeld 7,50,
op 8, 9 en 10 juni betaalt men 12,50 en
de slotavond kost 25, maar die duurt
dan ook tot diep in de nacht en herbergt
o.a. de Stivell-band. Een passe-partout
tenslotte kost 45. Plaatsen zijn te be
stellen bij de Doelen (010-132490) en de
organisatoren zijn bezig goedkope
overnachtingsmogelijkheden te ver-
zgrgen.
twijfel tegen „Bang” keren.
The Duellists is het speelfilmdebuut van
Ridley Scott, iemand die als decorontwer
per bij de BBC zijn sporen schijnt te
hebben verdiend. De art-direction vormt
samen met de fotografie (Frank Tidy) dan
ook de aantrekkelijkste kant van deze offi
ciële Britse inzending. Een film die met
twee Amerikanen in de hoofdrollen (Keith
Carradine en Harvey Keitel) gaat over een
op niets gebaseerde vete tussen twee offi
cieren uit het leger van Napoleon. Keitel
verpersoonlijkt de menselijke neiging tot
vernietigen, tegenover Carradine (spre
kend Bram Vermeulen) het instinct tot
overleven. Keitel daagt een keer Carradi-
ne met een kinderlijke aanleiding uit tot
een tweegevecht. Carradine wil helemaal
niet, maar hij moet wel. Keitel wint, maar
slaagt er niet in zijn tegenstander te doden,
en hij blijft onverzoenlijk. En telkens als
gedurende twintig jaar de twee antagonis
ten door het lot worden samengebracht,
moet er steeds weer gerevancheerd
worden.
Het idee achter de vertelling is allicht de
onzinnigheid van het duelleren (romancier
Joseph Conrad droeg de stof aan), in
schaalvergroting te verstaan als de absur
diteit van het duelleren tussen naties, oor
log dus. Het gegeven is magertjes geble
ven, maar het verhaal wordt daarentegen
heel boeiend verteld, aanmerkelijk inte
ressanter (en met zo nadrukkelijk virtu
oos) eigenlijk dan Barry Lyndon. De regel
maat van de structuur (al die duels, zelfs
tijdens de terugtocht uit Rusland vinden
deze verdedigers van een valse erecode
tijd om doodziek en half bevroren de de
gens te kruisen) werkt irritatie in de hand-
Bovendien is Haarlem de stad met de
oudste krant, met grote drukkerijen voor
boeken en tijdschriften. Alle reden dus om
daar wat aan te doen. Toch gebeurt er
weinig in Haarlem als je zo om je heen
kijkt. We hebben nu het plan opgevat om
daar in te gaan voorzien. Er is tot nu toe
nog maar twee keer een boekenmarkt ge
weest in het RAI-Congrescentrum in Am
sterdam. De boekenmarkt die wij in de
Ka
