Wij willen leven
Kinderen
Wachten op antwoord Zuidmolukse extremisten
Contact met
VS nu minder gekant
Europese regeringen
Kapers:
Kinderen
EN/STA
meubel
niet vrij
Israel terug naar
grenzen van ’67
tegen communisten in
treinkapers
erg moeilijk
Verkiezingen
grote opkomst
het woord is aan...
aantal pagina's vandaag: 32
n Aanrijding
Molukse pastoors achter Van Agt
Nog een gijzeling
Blootrijders
1
WAARIN OPGENOMEN DE KENNEMER COURANT EN HET DAGBLAD VOOR IJMUIDEN
agenda pagina II
IM
VREDESPLAN VS:
2
STROET VIVO EXTRA
Droog en zonnig
VERONICA
cApeldoorn&Zn
HAARLEM
(Van onze speciale verslaggevers)
ASSEN-DEN HAAG De
spanning rond de bezette school
WOENSDAG 25 MEI 1977
Voor zover politieagent
Michael Deorian het zich
kan herinneren was het
maandag een vervelende
surveillancerit tot hij om
vier uur in de morgen bij
Sobrante in de Amerikaan
se staat California door een
naakt paar op een motor
fiets werd ingehaald.
„Wat mag dit betekenen”,
vroeg hij, na het stel tot
stoppen te hebben gedwon
gen. „Het is onze zesde hu
welijksdag”, was het ant
woord.
Aangezien geen van bei
den dronken leek en het on
waarschijnlijk was dat er
zo vroeg in de morgen
iemand rondliep die aan
stoot zou kunnen nemen,
besloot de agent het feest
niet te verstoren
Weerrapporten
Binnen- en buitenland
2, 3, 4, 17
Plaatselijk nieuws
5, 6, 7, 9, 11
Kunst13
Radio en televisie/Strips 15
Economie21
Beurs20
Sport25,27
Modejournaal19
Weg en wiel19
Umuider Courant
bij vooruitbetaling f 1 3,65 p. mnd., f 39,35 p. kwartaal p- post f 52, -). p, jaar f 154,70 p. post 1 200. )-
Losse nummers 70 ct.
9
Hoofdredactie: Jos L. Lodewijks, E. Koning Uitgave Damiate Pers B.V. Directie: Mr. H. C. van der Mije Abonnement
Mllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Spanning rond trein
en school gestegen
(Zie verder pagina 4 en 17)
buitenland.
(ADVERTENTIES)
4.98
2.95
7.95
L. Nieuwstr. 9 - Pegasusstr. 56
niimapbsi
(ADVERTENTIE)
LEOLUX ZITGROEPEN
spaame 34-hoek damstraat tel 320077
letters-tekstborden-perspex signs -vinyl
Dat de heer Van der Lek onmiddellijk in
het geweer kwam om zich te zuiveren van
de gerezèn verdenking, is zeer begrijpelijk.
Dat hij geen enkel middel naliet dat hem
daartoe ten dienste stond, eveneens. Hij
heeft het uiterste gedaan om het verouder
de middel van lijfsdwang door gijzeling te
ontzeilen, maar een kort geding tegen de
twee journalisten bracht geen oplossing.
Nu hangt het van het PSP-Kamerlid af of
het uiterste middel van gijzeling wordt
toegepast. Men kan bijna met zekerheid
voorspellen dat de heer Van der Lek voor
dit middel zal terugschrikken. Het is een
methode die in de gevallen waarin zij werd
toegepast altijd terugsloeg op de eiser. De
gegijzelden werden martelaren en bij hun
onvermijdelijke vrijlating als helden
toegejuicht. De beide journalisten hopen
op gijzeling. Ten eerste omdat de aandacht
dan nog eens op het ontbreken van een
wettelijk geregeld verschoningsrecht voor
journalisten wordt gevestigd, ten tweede
omdat zij er zeker van zijn ongedeerd uit
de strijd te komen als ze maar onverdroten
volhouden. Er is in Nederland namelijk
geen beul meer, ook geen pijnbank en die
horen er functioneel bij als de gijzeling
effect zou moeten hebben.
Daarna gingen de ramen weer dicht en
was het stil. Het geschreeuw vanuit de
school duurde ongeveer tien minuten.
Het is niet duidelijk tot wie het ge
schreeuw was gericht. Er zijn bij dit
incident geen schoten gehoord.
„De heer Kuhuwael, zal ook namens
ons van de overvallers in de school eisen
dat eerst de kinderen moeten worden
vrijgelaten”. Dit verklaarde vanmorgen
de heer P. W. Lokollo, leider van het
Zuidmolukse crisiscentrum in Capelle
aan de IJssel, dat in regelmatig contact
staat met het crisiscentrum in het mini
sterie van Justitie. „Wij schamen óns dat
kinderen misbruikt worden”, zei de heer
Lokollo verder.
Koningstraat 19-21
telefoon 023-326063 Haarlem
Droog en zonnig weer. Matige tot
vrij krachtige aan de kust tijdelijk
krachtige oostelijke wind. Mini
mumtemperaturen omstreeks 10,
maxima morgen van 18 graden op
de Wadden tot 25 graden plaatse
lijk in het binnenland.
De pastores van de katholieke Moluk-
kers hebben eveneens vanmorgen in een
telegram aan minister Van Agt van Justi
tie gezegd volkomen achter zijn eis té
staan dat eerst de kinderen yrij moeten
worden gelaten.
In een tweede telegram, gericht, aan
kardinaal Willebrands en de Nederland
se bisschoppenconferentie, verzoeken de
Molukse pastores met klem een oproep
aan alle katholieken te doen niet alle
Molukkers over één kam te scheren.
Minister Van Agt van Justitie zei gister
avond dat er pas over de eisen van de
Zuidmolukkers kan worden gepraat, als
alle kinderen weer op vrije voeten zijn. De
kapers en bezetters lieten daarop weten
dat zij dit antwoord van de regering met
elkaar zouden bespreken.
Vanmiddag loopt het ultimatum af dat
de Zuidmolukkers hebben gesteld. Zoals
gemeld kwamen gisteren bij verschillende
kranten en de NOS brieven aan waarin de
eisen van de bezetters staan geformuleerd.
Zij willen dat 21 Zuidmolukkers die ver
oordeeld zijn na de acties in Wijster en
Het Britse ministerie van Defensie heeft
vandaag bekendgemaakt dat specialisten
van het SA..S. (Special Air Services) regi
ment naar Nederland zijn gevlogen om de
Nederlandse veiligheidstroepen, die zijn
samengetrokken in verband met de twee
gijzelingen, te oefenen en van raad te die
nen.
Maar, werd eraan toegevoegd, zij zullen
natuurlijk niet deelnemen aan welke ope
raties ook. Hun voornaamste werkterrein
was tot nu tot Noord-Ierland.
ter dr. Dick Mulder, die ook een grote rol
speelde bij de oplossing van de bezetting
van het Indonesische consulaat in Amster
dam in 1975, heeft dinsdag vele malen
telefonisch contact gehad met de bezetters
van de school.
Zowel bij de trein bij Glimmen als bij de
school in Bovensmilde bleef het gister
avond en vannacht intussen betrekkelijk
rustig. Vooral om nieuwsierigen op een
afstand te houden heeft de politie, gehol
pen door militairen van het 44ste pantser-
infanteriebataljon uit Zuidlaren, de omge
ving van de trein hermetisch afgesloten.
Op een pas gemaaid weiland van een boer
in de directe omgeving van de trein heeft
Tijdens de treinkaping in Wijster werd
hij ingeschakeld omdat enkele van de ka
pers oud-leerlingen van hem waren. Over
de identiteit van de Zuidmolukkers in de
trein en de school was dinsdagavond nog
niets bekendgemaakt, evenmin als over
hun aantal. Minister Van Agt, die zei vrij
wel zeker de namen van de Zuidmoluk
kers te kennen, vertelde dinsdagavond dat
het merendeels jongeren zijn, terwijl de
oudste onder hen net boven de 30 jaar is.
ITEPHENSONSTRAAT 8-23
TEL. 023 244827
het Rode Kruis eerf veertien meter lange
tent opgezet, waarin de gegijzelden en hun
familieleden na afloop van de gijzeling
kunnen worden opgevangen.
Washington (AFP). Als communisti
sche partijen in Italië of Frankrijk deel
nemen aan de regering is dat een zaak van
de betrokken landen zelf, waar de Ver
enigde Staten zich niet mee moeten be
moeien. zo heeft de Amerikaanse onder
minister voor Buitenlandse Zaken, en toe
komstig ambassadeur in Parijs, Arthur
Hartman, gisteren verklaard voor het
Amerikaanse Congres.
Ook de Zuidmolukse bezetters van de
school in Bovensmilde hebben vanmor
gen laten weten de kinderen niet te
willen vrijlaten. Zij geven daarvoor de
zelfde reden op als de treinkapers.
De Zuidmolukse treinkapers en de
bezetters in de school krijgen in de loop
van de dag een verbinding met elkaar.
Het wordt een soort telefoonlijn, aldus
justitiewoordvoerder Van Leeuwen.
De schoolbezetters hadden om de ver
binding gevraagd. Zij refereerden hier-
meé aan de toezegging van minister
Van Agt gisteravond.
KG koffie250gram.
Ola schepklaar ijs,
bak van 3.95 voor
Vivo pils
per krat van 24 flesjes
Raak fris
in blik 3 blikjes
12 blikjes
1.89
6.95
Achter het „democratische karakter”
van de communistische partijen van Italië
en Frankrijk wil hij voorlopig een vraagte
ken zetten. „Ze moeten hun democratische
principes in de praktijk bewijzen”. Hij
wilde niet ingaan op de vraag of Frank
rijk, als daar communisten in de regering
komen, nog meer een beperkte toegang zal
hebben tot de besluitvorming in de NAVO,
„Wij schrijven andere volkeren niet voor
wat ze moeten doen”, maar door steun te
geven aan de „democratische krachten”
bij het op orde stellen van de economie van
hun land helpen de Verenigde Staten hen
aan de macht te blijven, zo verklaarde
Hartman.
Madame d’A rconville:
Om mannen te overtuigen moet
men vaak
beginnen met hen te verleiden.
BOVENSMILDE. (ANP) „Trekt u
zich alstublieft zo snel mogelijk terug
om de school, in het belang van de
kinderen, werd omstreeks elf uur van
ochtend met een megafoon uit de school
geroepen, vermoedelijk door één van de
onderwijzers. Direct daarna riepen de
kinderen uit de openstaande ramen:
„Van Agt, wij willen leven”.
Bij de trein bij Glimmen verliep het
contact zeer moeilijk. Daar mislukte van
morgen het voedseltransport als gevolg
van een misverstand over het tijdstip, dat
tussen kapers en autoriteiten was ont
staan. Getracht werd alsnog opnieuw con
tact te krijgen. Volgens de justitiewoord-
voerders in Assen is in de loop van de
morgen met de treinkapers vooral gespro
ken over de eis van de regering, dat eerst
de kinderen in de bezette school moeten
worden vrijgelaten, alvorens er verder on
derhandeld kan worden.
De Molukse wijk in de buurt van de
school is niet afgezet in tegenstelling tot de
rest van de omgeving.
In de openbare leeszaal in Bovensmilde,
waar een opvangcentrum is ingericht voor
de ouders van de gegijzelde kinderen heer
ste vandaag een uiterst bedrukte stem
ming. Er wordt niet veel gesproken, af en
toe wordt gehuild.
De Indonesische ambassadeur in Den
Haag, Joewono is van mening dat de over
vallen op de trein en de lagere school in de
x eerste plaats zaken zijn die de Nederland
se regering aangaan. Dit verklaarde hij
tegenover het Indonesische persbureau
Antara.
Hij zei verder niet verrast te zijn geweest
door de overvallen. „De kaping van de
trein en de gijzeling van schoolkinderen
bewijzen weer eens te meer dat de Moluk
se groep in wezen gevaarlijk is”, zei hij.
BOVENSMILDE/GLIMMEN. De be
langrijkste ontwikkeling bij de school in
Bovensmilde was vanmorgen dat er rond
half tien eten werd gebracht. Dat gebeur
de door twee Zuidmolukse vrouwen. Het
etentransport verliep in tegenstelling tot
gisteren zonder incidenten. Dinsdag ging
het gepaard met het afvuren van schoten.
De bezetters hebben inmiddels een twee
de van de drie gebouwtjes, waaruit de
school bestaat, geblindeerd. Dat zou erop
kunnen wijzen, dat zij aan de gijzelaars
wat meer ruimte toestaan. Tot vanmor
gen kregen de ruim honderd mensen van
de Zuidmolukkers slechts de beschikking
over één van de gebouwtjes.
rayonavond Noord-Holland
morgenavond gebouw De Raeckse
Haarlem
aanvang 20.00 uur
uitsluitend toegankelijk voor leden.
ASSEN (ANP). De Zuidmolukse
treinkapers hebben grote bezwaren te
gen de vrijlating van de gegijzelde
kinderen in de school te Bovensmilde.
Zij beschouwen de kinderen als „de
bescherming voor hun eigen veilig
heid”. Zij hebben dit via veldtelefoon
aan de autoriteiten meegedeeld. Om
twaalf uur was er opnieuw contact
met de treinkapers over deze kwestie.
Omstreeks die tijd zouden ook medi
cijnen naar de trein worden gebracht
voor een van de passagiers.
CARROSSERIE REPARATIE BEDRIJF
(Van onze redacteur in Israel,
Jaap van Wezel)
JERUZALEM. Israel zal zich in het
kader van een Amerikaans vredesplan in
fasen moeten terugtrekken tot de grenzen
van 1967. Vanochtend onthulde het dag
blad Haaretz dit plan, dat het State De
partment bijna gereed zou hebben.
De VS stellen voor dat een onpartijdige
derde de gebieden die Israel ontruimt zal
besturen tot een volledig vredesverdrag is
gesloten.
Israel zal de Sinaï-woestijn vrijwel ge
heel moeten ontruimen, met uitzondering
van de Gaza-strook. Tevens moet Israel
zich terugtrekken van de westelijke Jor-
daanoever.
Volgens het dagblad wordt er niet ge
sproken over Jeruzalem en ook niet over
het Palestijnse vraagstuk en de vraag wie
de westelijke Jordaanoever in ontvangst
mag nemen, Jordanië, de PLO of andéren.
67e jaargang no 172
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
Postgiro: 273107, postbus 18, IJmuiden
Tel. redactie: 15389, na kantoortijd: 02208 - 3577
Tel. adm. en adv. Telefoon 15437 en 16450
Klachten bezorging: 18.30 - 19.00 uur en op
zaterdagen van 17.00 - 17.30 uur: Tel. 10519
voor Santpoort: 023 - 32 43 41.
HAARLEM De opkomst voor de
Tweede-Kamerverkiezingen is groot. De
grote steden in ons land gaven vanoch
tend als algemeen beeld te zien dat tussen
acht en tien uur al zo’n twintig procent
van de kiezers zijn stem had uitgebracht.
Dat is meer dan bij vorige verkiezingen.
Opmerkelijk is het verschijnsel van vele
stemmers-bij-volmacht. In Rotterdam
werd zelfs opvallend veel bij volmacht
gestemd, aldus de verkiezingsdienst van
de Maasstad.
Een steekproef onder de stembureaus in
Haarlem toonde rond elf uur vanochtend
aan dat ook hier de opkomst groter is dan
bij voorgaande verkiezingen.
Dinsdagmiddag hadden de minister die
het nauwst betrokken zijn bij het crisis
centrum, vooral de ministers Den Uyl, Van
Agt en De Gaay Fortman, aan het voltalli
ge kabinet verslag uitgebracht van de ge
beurtenissen. Premier Den Uyl verklaarde
later nadrukkelijk dat het kabinet zich niet
heeft beraden over de vraag of men al dan
niet zou ingaan op de eisen van de Zuidmo
lukkers. Dergelijke beslissingen worden
genomen door de ministers in het crisi
scentrum.
Premier Den Uyl toonde zich zeer terug
houdend in het geven van mededelingen
over de reacties van de regering op de
eisen van de Zuidmolukkers en op de
situatie in Bovensmilde en Glimmen in het
algemeen. „De zorgvuldigheid die betracht
moet worden om ons doel de bevrijding
van de gegijzelden te bereiken verplicht
ons ertoe geen mededeling te doen over
onze precieze opstelling ten aanzien van de
door de kapers geformuleerde eisen”, al
dus de minister-president.
Intussen werden dinsdag in de loop van
Amsterdam en na het ontdekte complot de dag de contacten tussen vertegenwoor-
om de koningin te gijzelen, op vrije voeten digers van het beleidsteam in Assen en de
worden gesteld. Met deze groep willen de kapers van de trein en de bezetters van de
bezetters dan naar „onbekende bestem- school wat beter en veelvuldiger. Psychia-
ming” vertrekken. Vóór vandaag 2 uur
zouden die eisen moeten zijn ingewilligd.
Moraal: onjuist gebleken berichten van
zo ernstig leedverwekkend gehalte als het
onderhavige moeten ruiterlijk worden ge
rectificeerd. Het geschonden blazoen van
Van der Lek moet worden gezuiverd. Maar
de lijfstraf om mensen te dwingen het
vertrouwen te schenden dat zij in geweten
hebben toegezegd moet als kwalijk over
blijfsel uit barbaarse tijden worden afge
schaft.
Hiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiii
afgeleverd, hebben de treinkapers vanmor
gen het voedsel geweigerd. Soldaten na
men daarop de gamellen met etenswaren
mee terug
Gijzeling is een lijfstraf, primair be
staande uit vrijheidsberoving met secun
dair daaraan verbonden mishandelingen
en ontberingen. Zij werd in vroeger, min
der beschaafde tijden, gebruikt door de
overheid om burgers bepaalde dingen af te
dwingen die niet door andere middelen
konden worden verkregen.
Gijzelingen en kapingen zijn tegenwoor
dig terreurmiddelen van het banditisme,
maar er zijn nog wel landsregeringen die
zich van vrijheidsberoving, martelingen
en lijfelijke ontrechting hunner onderda
nen bedienen uit politieke oogmerken,
commissies voor mensenrechten, organen
van de V.N., Amnesty International en
enkele andere actiegroepen op voorname
lijk juridische grondslag houden zich met
het signaleren en brandmerken van derge
lijke officiële criminaliteiten bezig. De lijst
van landen die tot dé verdachten behoren
is zeer lang.
In Nederland kan, zo zou men denken,
de gijzeling als officieel en wettig middel
tot het uitoefenen van druk op burgers niet
meer verenigbaar zijn met de geldende
maatschappelijke normen van bestuurlijk
en justitieel fatsoen. Toch bestaat in theo
rie de mogelijkheid tot gijzeling wettelijk
nog steeds, in verband met weigering tot
het afleggen van getuigenis voor de rech
ter. In de loop van deze eeuw is de gijzeling
nog enkele malen toegepast. Enkele zeer
spectaculaire gevallen van gijzeling be
troffen journalisten, die in rechtzaken wei
gerden de bron te noemen van mededelin
gen waaraan zij publiciteit hadden gege
ven en dit tot de rechtzaak hadden geleid.
Aangezien het journalistieke verscho
ningsrecht in Nederland niet wettelijk is
erkend en vastgelegd, loopt iedere journa
list kans als gegijzelde in verzekerde bewa
ring te worden gesteld om hem de openba
ring af te dwingen van de bron ener ver
trouwelijke informatie.
De Nederlandse journalisten Leyendek-
ker en Hulskorte, hoofdredacteuren van
twee regionale bladen, worden met gijze
ling bedreigd omdat zij weigeren hun in
formant te noemen, die hun gegevens ver
schafte met betrekking tot een zeer ernsti
ge beschuldiging aan het adres van PSP-
Kamerlid Van der Lek. Zijn naam zou
volgens deze onbekende informant voor
komen op een lijst van verdachte personen
die hand- en spandiensten zouden verrich
ten voor de Russische geheime dienst. Het
weekblad Elsevier leverde zo’n lijst aan
het departement van Binnenlandse Zaken
over, maar onthield zich van verdere pu-
blikaties en men mag veronderstellen dat
de hele zaak zo weinig feiten en zoveel
onzekerheden, onduidelijkheden en twij
fels opleverde dat er geen reden was om
haar serieus te nemen.
De Verenigde Staten staan „niet onver
schillig” tegenover de opkomst van links
in Frankrijk en Italië en vinden dat een
„verontrustende ontwikkeling”. Maar, al
dus Hartman, er is nu minder reden tot
pessimisme. Het einde van de economi
sche teruggang is in zicht, en als de bevol
king zich daar rekenschap van geeft zal ze
de „democratische partijen” steunen.
Premier Den Uyl heeft gisteravond al
laten weten, dat de Nederlandse regering
evenmin als bij de gijzelingen in Wijster en
Amsterdam eind 1975 zal toestaan dat ge
in Bovesmilde en de gekaapte gijzelden worden meegevoerd naar het
trein bij Glimmen is vanmorgen
snel gestegen Het wachten was
op het antwoord van de Zuidmo
lukse extremisten op het rege
ringsstandpunt, dat pas wordt
onderhandeld als de 105 kinderen
van de bezette school worden
vrijgelaten.
Door een misverstand over het tijdstip,
