Gemenebestconferentie in Londen begonnen Kaoenda vergelijkt Amin met Hitler en Mussolini Ondertekenaars Charta 77 met ontslag bedreigd HEKSENJACHT OP HOMOSEKSUELEN Verkiezingen in Spanje: verloven ingetrokken achtergrond AFRIKAANSE LANDEN TOT EEG: 3 HOLLANDS DIEP 18 DAGEN WET VAN TOYNBEE Polen Lachwekkend Rusland Rhodesië blijft stroom leveren aan Zambia Boycot Nederland 19 7 7 JUNI BINNEN- EN BUITENLAND DONDERDAG 9 (door Harm Koops) In de Amerikaanse staat Florida hebben de inwoners van Miami en omgeving zich deze week met een verbluffende meerderheid uitgesproken voor discrimininatie van homoseksuelen. Tijdens een referendum stemden zij dinsdag vóór intrekking van een op 1 januari 1977 van kracht geworden verordening die discriminatie van homoseksuelen op het gebied van o.a. werkgelegenheid en huisves ting verbiedt. hmi ling escu nië is i voor DDR ussen len na akije, waar- amen, komst er, die fd als jven stitie) groep e ge- eder- geslo- rland esluit t ook eder- terd irug erdag •span-1 ’ugge-' sgver» htend ks zes, 1 etoe naakt s een at hij België k aan al hij ie van d om Zaïre aba. *aro door Nico Scheepmaker /lieg isme echt LUXEMBURG (ANP). Het Lomé-parlement, waarin parlementa riërs uit de EEG- en ACP-landen zitting hebben, meent dat de Afrianse nden die de weerslag ondervinden van de guerrilla in zuidelijk Afrika, meer Westeuropese steun dienen te ontvangen. Het zal zeker een resolutie aannemen waarin wordt gevraagd om „speciale maatrege len” in het kader van de overeenkomst van Lomé, die de samenwer king regelt tussen de negen landen van de Europese Gemeenschap en de 52 Afrikaanse, Caraibische en Pacific staten. „Naarmate de crisis zich verder ontwikkelt, neemt de behoefte aan hulp toe en wordt deze dringender”. ■g lil Oir trijfël tekenaars) nog steeds doorgaan. De iland- en in lagen sschi- let de e Za- span- ■n de lelijk idden sprek schil ir een natra rmen, ?rmee 'oord- PRAAG (AFP, DPA, Reuter). Meer dan tachtig ondertekenaars van of sympa thisanten met „Charta 77” in Tsjecho- Slowakije zijn in de eerste vier maanden van dit jaar ontslagen. Dit is meegedeeld in een nieuwe verklaring van de groep rond het handvest voor de mensenrechten. Het stuk is vorige week aan een aantal overheidsorganen en het Wereldvakver- bond gezonden en nu ter kennis van de pers gebracht. De lijst van ontslagenen is niet compleet, zo wordt in het stuk ge- Het nieuwe document draagt de handte keningen van professor Hajek en tien an dere ondertekenaars van „Charta 77”. Het benadrukt onder andere het recht van de mens op arbeid. „Het is niet overdreven om te stellen dat het recht op arbeid in Tsjecho-Slowakije een beloning is, geen recht, dat op elk gewenst moment bij wijze van straf kan worden ingetrokken, aldus de ondertekenaars. De zich sinds 19 mei in voorarrest bevin dende Poolse literatuurgeleerde en dissi dent Jan Jozef Lipski is gisteren vrijgela ten, zo is van officiële zijde aan westerse journalisten meegedeeld. Lipski is lid van het „Comité voor de verdediging van de arbeiders” en een ernstige hartpatiënt. Op het ogenblik zijn nog vijf leden en vijf medewerkers van het Comité in de gevan genis. (Van onze redacteur in Groot-Brittannië, Henk Leffelaar) Uit kringen van het Comité in Warschau is nog vernomen, dat de econoom, profes sor Edward Lipinski, in een schrijven aan de leiders van de communistische partijen van Frankrijk, Spanje en Italië, Marchais, Carillo en Berlinguer, verzocht heeft in vloed aan te wenden ten behoeve van de vrijlating van de nog gevangen zittende leden en medewerkers van het Poolse Co mité. De tachtigjarige professor Lipinski is drie maanden geleden uit de Verenigde Poolse Arbeiderspartij gestoten. De Russische boekbespreker, Vladimir Solovjov en zijn vrouw, de journaliste Ve lena Klepikova, hebben toestemming ge kregen om uit de Sovjet-Unie te emigreren naar het westen. Het echtpaar vliegt van daag naar Wenen om van daaruit waar schijnlijk door te reizen naar de Verenigde Staten. Na een reeks vergeefse pogingen hebben Solovjov en zijn vrouw vorige maand on verwachts uitreisvisa gekregen. Het echt paar wilde weg omdat het de officiële censuur op zijn werk beu was. Solovjov en Klepikova werden in mei door hun respec tieve bonden geroyeerd. Ze stichtten daar op een „alternatief” persbureau dat bijna dagelijks artikelen en commentaren door gaf aan westerse collega’s in Moskou. Dit bericht uit de „grootste democratie ter wereld”, zoals de Verenigde Staten zich zo graag afficheren, moet iedereen die discriminatie van minderheden ver oordeelt en gelijkberechtiging van allen voorstaat (ongeacht ras, geloof, politieke overtuiging of seksuele voorkeur) wel bijzonder onaangenaam in de oren klin ken. temeer daar de groepering die het initiatief tot dit referendum nam nu heeft aangekondigd ook in andere grote Ame rikaanse steden acties op touw te zullen zetten om de daar geldende verbodsbe palingen betreffende discriminatie van homoseksuelen ongedaan te maken. Amin bleef dan ook op de eerste dag van de Gemenebestconferentie het belangrijk ste officieuze gespreksonderwerp. Er zijn weinigen die de geruchten serieus nemen dat hij alsnog deze week in Engeland zal opdagen. Integendeel, men begint zich af te vragen of Amin de macht in Oeganda nog in handen heeft, nu hij al twee dagen min of meer „spoorloos” is, ondanks alle verwarde berichten van vliegvelden in Het was dan ook president Kaoenda van Zambia, die de eerste stoot gaf om tot een openlijke veroordeling te komen van pre sident Idi Amin van Oeganda. Zonder blikken of blozen noemde hij Amin een „massamoordenaar”, een „Hitler of Mus solini”. De Britse regering heeft tot nog toe kat en muis gespeeld met Amin. Deels uit voorzichtigheid omdat zich in Oeganda nog zo’n 300 Britse onderdanen bevinden (voornamelijk missionarissen) en deels omdat premier Callaghan en zijn kabinet geen duidelijke positie hebben willen inne men tegen Amin. openlijk hun teleurstelling uit te spreken over het beleid van de Britse regering ten aanzien van Rhodesië en Zuid-Afrika, werd uit particuliere gesprekken duidelijk dat vooral de Afrikaanse staatshoofden en regeringsleiders weinig waardering heb ben voor de dubbelzinnige benadering door Londen van wat voor hen een zwart- wit-kwestie is: een zwarte meerderheidsre gering of overheersing door een blanke minderheid. door de hoop op gelijkberechtiging van de homoseksuele bevolkingsgroep in de VS volkomen de grond wordt ingeboord. De kerkelijke groep die deze ontwikke ling op gang heeft gebracht verschuilt zich achter de enigszins lachwekkende naam „Redt onze kinderen”. Deze men sen beweren met de hand op de bijbel dat homoseksualiteit godslasterlijk is, en dat homo’s hun kinderen dreigen te perver teren. Deze organisatie „Save our children” staat onder leiding van de fanatieke Ani ta Bryant, die dank zij nationale bekend heid als popzangeres en haar banden met de Baptistische kerk voldoende handte keningen en geld wist te verwerven voor haar campagne tegen homoseksualiteit. De resolutie waarover het parlement morgen zal stemmen bepleit geen investe- ringsstop, en ook geen economische boy cot, van de landen met een blank minder- heidsbewind in zuidelijk Afrika. „De eco nomische activiteit van de investeerders uit de EEG-landen in dit deel van de we reld jnoet zorgvuldig worden nagegaan”, zo wordt gezegd. Evenmin wordt met zo veel woorden opgeroepen tot naleving van de economi sche sancties van de Verenigde Naties tegen Rhodesië. Deze twee incidenten hebben opnieuw de vraag opgeworpen in hoeverre het Ge menebest een levensvatbare samenhang van landen is, vooral nu ook Engeland zelf zich niet meer in de bevoorrechte positie bevindt van een rijke natie, ook al draagt het 30 percent van de kosten bij tot het in stand houden van het Gemenebest. West-Europa, waar zijn toestel gesigna leerd zou zijn. En inmiddels hebben de Nederlandse Vereniging tot integratie van Homosek- (Van onze redacteur in Spanje) MADRID. Het Spaanse leger moet, in samenwerking met de politie, zorgen voor een rustig en ordelijk verloop van de ver kiezingen volgende week woensdag. Alle militaire verloven zijn van 12 tot en met 15 juni, de verkiezingsdag, ingetrokken, het leger wordt in opperste staat van paraat heid gebracht. Op de dag van de algemene verkiezingen zullen de stemlokalen en de openbare ge bouwen door extra politie-eenheden be schermd worden. sualiteit COC en de Stichting Vrije Vrienschapsrechten aan president Car ter een protesttelegram gestuurd naar aanleiding van de „mensonterende” uit slag van het referendum in Florida. Anita Bryants kruistocht tegen homo seksuelen, die niet alleen de steun heeft van de Baptistische kerk maar ook van conservatieve rooms-katholieken en jo den, heeft overigens ook geleid tot cu rieuze randgebeurtenissen. In San Franciso bijvoorbeeld is sinds enkele maanden een boycotactie aan de gang tegen sinaasappelsap uit Florida. Een actie die duidelijk aanslaat getuige het grote aantal mensen dat dat T-shirts draagt met als opdruk een oproep tot de boycot. In deze stad, met een homobevol- king van 150.000 op een totaal inwonertal van 650.000, weigeren thans veel bars dit sinaaasappelsap te schenken, omdat Anita Bryant (en ook de bejaarde zanger Bing Crosby) optreedt in tv-commercials voor dit vruchtensap uit Florida, dat overigens ook in ons land onder de naam Minute Maid verkrijgbaar is. Waarnemers leiden uit het meewerken van het leger aan de bescherming van het democratische stemrecht af dat het zich zal neerleggen bij de uitslag van de alge mene verkiezingen. Het heeft vrees ik toch te maken met ons kleine taalgebied, dat weliswaar niet zo erg klein is maar toch altijd nog viermaal zo klein als dat van West-Duitsland, vier keer zo klein als dat van Groot-Brittannië en drieëneenhalf keer zo klein als dat van Frankrijk. „Hollands Diep” verkocht van het nummer met Gjoezel Amalrik voorop 9500 exemplaren, plus 4000 abonnees is 13.500 stuks, terwijl 19.000 stuks verkoop noodzakelijk waren voor een sluitende ex ploitatie. In Frankrijk, West-Duitsland en Engeland zou „Hollands Diep” met vier maal zoveel potentiële lezers dus gemak kelijk hebben kunnen bestaan. Ter verge lijking kan ook „NewYork Review of Books” worden genoemd, dat ook eens in de 14 dagen verschijnt, in een oplaag van 75.000, maar voor een bevolking die 15 keer zo groot is! Verhoudingsgewijs had „Hollands Diep” dus drie keer zoveel le zers als N.Y.Review of Books, en toch: niet te exploiteren. Er is veel onrecht in de wereld. Vandaag is de achttiende dag van de gijzeling. Het houdt maar niet op. Weet u, of beter gezegd: beseft u wel hoe lang dat is? De Olympische Spelen worden in vijf tien dagen afgewerkt! En hebt u wel eens beseft dat het verkeer in de achttien dagen dat de gijzeling duurt evenveel dodelijke slachtoffers geëist heeft als er, inclusief de schoolkinderen, gijzelaars zijn en waren? Zo schuiven de zorg en het verdriet van velen ongemerkt achter de zorg en het verdriet van evenveel anderen voorbij Minister Hawkins zei gisteren echter dat de Rhodesische regering zoiets helemaal niet van plan is. Salisbury, aldus Hawkins, betreurt dat deze „onzorgvuldige bewoor dingen een verkeerde indruk hebben ge wekt”. SALISBURY (Reuter, UPI). Rhodesië zal de stroomlevering aan Zambia niet onderbreken bij wijze van represaille voor beschietingen door of vanuit het buurland. Deze suggestie was dinsdag gewekt in een communiqué van de Rhodesische minister voor gecoördineerde anti-guerrilla-opera- ties, Roger Hawkins. De homo-activisten verenigden zich op hun beurt in een „Coalitie voor Mensen rechten”. Hun verweer tegen de aantij gingen van mw. Bryant en haar mede standers is van een simpele eenvoud maar kennelijk niet overtuigend. „Wij stellen slechts belang in persoonlijke vrijheid en we zijn totaal niet geïnteres seerd in het aanranden van kinderen”, aldus deze activisten. En zij weten zich hierin gesteund door vooraanstaande psychiaters, die onlangs nog eens duide lijk hebben gesteld dat homoseksuelen geen kinderverkrachters zijn en geen in vloed uitoefenen op de seksuele ontwik keling van kinderen. Homoseksuelen kunnen net als anderen produktieve en verantwoordelijke leden van de samenle ving zijn, zo zeggen de psychiaters in hun geruststellende verklaring. „Coalitie voor Mensenrechten” takte twee voor d. Uit niet loden l Soe- d aan liten- ’rado >nder van De Gemenebestconferentie wordt bo vendien geplaagd door de staatsgreep op de Seychellen. De afgezette president van deze eilandengroep, James Marchant, be vindt zich in Londen, maar de Gemene- bestlanden zijn van mening dat hij geen recht heeft zijn land te vertegenwoordi gen. Marchant verscheen dan ook niet op de eerste zitting van de conferentie, hoe wel er in de middag gedebatteerd werd over zijn recht om althans nog het woord te mogen voeren. Een collega vertelde me hoe hij, staand op zijn balkon, toevallig een dialoog op ving tussen zijn oude vader en een buur man over de gijzelingen. „Kunt u zich voorstellen hoe die mensen in de trein zich nu voelen?”, vroeg de buurman bij wijze van rethorische vraag en niet anders ver wachtend dan dat er ontkennend op zou worden geantwoord. „Ja, dat kan ik heel goed”, antwoordde de vader van mijn col lega koeltjes, want hij had in een concen tratiekamp gezeten en behoorde daardoor tot de vele duizenden die na de oorlog terugkeerden zonder opgevarigen te zijn door een team van psychologen, psychia ters, welzijnwerkers en bemoedigend-toe- sprekers zoals dat nu van regeringswege is opgericht om de trein- en schoolgijzelaars vakkundig op te vangen. Over de geestelij ke begeleiding van de familie van de con centratiekampgevangenen praten we hele maal maar niet. Dat het nu wel gebeurt, is natuurlijk alleen maar toe te juichen, al leen is het verschil in opvang wat schrij nend voor de ex-kampgevangenen. Zoiets valt, zei mijn collega, onder de wet van Toynbee, die luidt: „Wie het eerst komt, het laatst maalt”. Als voorbeeld van die wet wordt dan de straatverlichting van Londen gebruikt. Londen was het eerst met gaslantarens en daardoor het laatste met de vervanging door de zoveel betere elektrische straatlantarens. e lite- d „Le veria, mt hij week rmes- nd de ieuwe mt, te vacht Figa- Hoewel zijn gasten, de leiders van de Gemenebestlanden, te beleefd waren om menselijke rechten te analyseren”. Cal laghan waarschuwde ook dat de politieke situatie in Zuid-Afrika verslechterde. „Het resultaat daarvan is, dat een steeds groter aantal (blanken) een vuurwapen gaat zien als de enige oplossing”. Het is te hopen dat de homo-activisten in VS met steun van hun liberaal- denkende medeburgers uitbreiding van deze flagrante schending van mensen rechten, voorgestaan door een groepring van uiterst conservatieve religieuze fana tici, zal weten te voorkomen. Er zullen heel wat ruimdenkende politieke kop stukken, hoge kerkelijke functionarissen en algemeen aanvaarde opinion-leaders gemobiliseerd moeten worden wil men het tij nog keren. Immers, het overgrote deel van het publiek en dat geldt niet alleen voor de Verenigde Staten maar evenzeer Voor de rest van de westerse wereld ziet zich liever gesterkt in zijn al dan niet sluimerende vooroordelen dan dat het zich van zijn ongelijk laat overtuigen. Als deze tendens tot vérgaan de intolerantie niet met man en macht wordt bestreden is de kans groot dat er een ware heksenjacht ontstaat, waar LONDEN Zonder president Idi Amin van Oeganda bij name te noemen, heeft premiers James Callaghan in zijn ope ningsrede op de Gemenebestconferentie zijn collega’s opgeroepen „niet te falen om de problemen van de rassenrelaties en ureau n een >ering g van ijkstei ziekte' ia. De eerde roject is een dollar len. ifhan- ■ns de an de partij, strijd is de at zij in het lopen zegd, omdat de vervolging (van de onder- edaan af te atisch he en ezicht mmu- ot het ilgens lerge- voor de guerrilla in Rhodesië en Namibië duidelijk op de schouders van Europa, dat nalaat zijn macht te gebruiken om een einde te maken aan de strijd en de basis te leggen voor vrede en samenwerking. Met uitzondering van Claude Cheysson, in de Europese Commissie belast met ont wikkelingssamenwerking, reageerde niet één Europeaan op het pleidooi van minis ter Matoka. Noch de fungerend voorzitter van de ministerraad van de EEG, de En gelse staatssecretaris John Tomlinson, noch de Luxemburgse minister van Land bouw Jean Hamilius Tomlinson, noch de Luxemburgse minister van Landbouw Jëan Hamilius namens de Luxemburgse regering, noch de vice-voorzitter van het Sinds januari hebben meer dan zeshon derd Tsjechoslowaken het handvest on dertekend. Men verwacht dat op den duur nagenoeg allen hun werk kwijt zullen ra ken. De autoriteiten weten zich daarbij gesteund door de rechtbank voor arbeids zaken in Praag, die vorige maand een klacht van een van de ondertekenaars van het handvest, Zdenek Mlymar, tegen zijn ontslag verwierp onder het motto dat me dewerking aan het omstreden document moet worden beschouwd als „een bedrei ging van de staatsveiligheid en een ernstig delict tegen de belangen van de arbeiders klasse en het socialistische stelsel”. t over an de muari uitge- hij de ■beur- heeft voor haar campagne in Miami ook steun uit Nederland gekregen. Enkele tientallen politici en kerkelijke leiders uit ons land riepen afgelopen zaterdag door middel van een advertentie in het dag blad „Miami Herald” de inwoners van deze stad in Florida op tegen de afschaf fing van het discriminatieverbod te stem men, echter tevergeefs. „Wij in het land van Anne Frank weten waartoe vooroordelen en discriminatie kunnen leiden”, zo begon de advertentie. „Als de Verenigde Staten het leiderschap wil gaan uitoefenen bij het bevorderen van de mensenrechten over de gehele wereld, dienen zij zichzelf tot voorbeeld te maken, een land met gelijke rechten voor allen”, aldus de advertentie. Tot de ondertekenaars behoorden mi nister Pronk van Ontwikkelingssamen werking, ruim twintig Kamerleden van PvdA, D’66 en PPR, de liberalen Vonhoff en Geertsema, NOS-voorzitter Jurgens en de geestelijken Van Veen, Van Heus den, Van Kilsdonk, Gottschalk, Klamer, Soetendorp en Lilienthal. strijd in zuidelijk Afrika De voorzitter van de ministerraad van de ACP-EEG, de Zambiase minister voor Economische en Technische Samenwer king Peter Matoka, deed gisteren in Luxemburg, bij de opening van de zitting van het Lomé-parlement, een dringend beroep op de EEG-landen de strijd tegen racisme en fascisme in zuidelijk Afrika te steunen. „Wij hebben ons grote financiële en ma- tetriële offers getroost voor de strijd voor vrede, vrijheid en gelijkberechtigheid in zuidelijk Afrika. Het sluiten van de gren zen met Rhodesië en het stopzetten van de handel hebben ons miljoenen dollars ge kost”, aldus minister Matoka. Matoka legde de verantwoordelijkheid Reden voor deze verhoogde veiligheids maatregelen is de vrees dat terreurorgani saties die geen vertrouwen hebben in de democratische beloften van het kabinet- Suarez, een laatste poging voorbereiden om de verkiezingen met geweld te versto ren. Alle telefoon-, elektriciteitscentrales en hoogspanningsinstallaties, alsmede ra dio- en televisiestations en steunzenders, zullen vanaf zaterdag streng worden bewaakt. Eerst even een verdrietig bericht voor slechts een (te) klein aantal lezers van deze rubriek: volgende week zingt „Hollands Diep” zijn zwanezang met een dubbeldik nummer van 100 pagina’s, een echt lees- nummer met veel nieuwe korte verhalen. Het is dus toch niet gelukt, ook al omdat de derde uitgever, Bonaventura, het liet afwe ten wat de advertenties betreft, waardoor het exploitatietekort grote vormen aan nam. Dat is jammer. Het was (is!) zo’n aardig blad, ik las er elke veertien dagen heel wat in weg. Aan de kwaliteit van de medewerkers kan het ook niet gelegen hebben (ik bespaar u de fonkelende na men), maar waaraan dan wel? Aan de frequentie van eenmaal in de veertien da gen, waardoor het nooit in de weekbladen rubrieken besproken werd? Aan de „een zijdige” inhoud van voornamelijk litera tuur, theater, film en beeldende kunst? Maar hoeveel lezers van Vrij Nederland en de Haagse Post (want ongeveer in die richting moest je „Hollands Diep” zoeken) beginnen en eindigen hun lectuur van deze weekbladen niet juist met de onderwerpen waaraan „Hollands Diep” in zijn geheel was gewijd? Toch is „Hollands Diep”, zo als hoofdredacteur Max van Rooy het uit drukte, steeds een „additioneel blad” ge bleven: niemand zegde Vrij Nederland of de Haagse Post op om zich te abonneren op „Hollands Diep”. Luxemburgse parlement Eugène Schaus, noch de voorzitter van het Europees Parle ment de Italiaan Emilio Colombo, noch de voorzitter van de Commissie voor Ontwik kelingssamenwerking van het Europees Parlement, tevens burgemeester van Luxemburg Colette Flesch, sprak ook maar met een woord over de toestand in zuidelijk Afrika. Slechts namens het „dagelijks bestuur” van de Europese Gemeenschap juichte Cheysson de rede van minister Matoka toe, en verklaarde dat Europa zich betrok ken voelt bij de strijd tegen racisme, en voor het recht op zelfbeschikking en meer- derheidsbestuur. De leiders van de Gemenebestlanden worden onthaald op talrijke diners en ont vangsten, waaronder een uitstapje naar Schotland en een diner op Buckingham Palace. Een van hen zei: „De grootste fout die premier Callaghan heeft gemaakt, is om Idi Amin niet uit te nodigen. Hij had hem uitstapjes naar Schotland, Ierland en Wales moeten aanbieden en hem zo lang mogelijk hier moeten houden om een staatsgreep in Oeganda mogelijk te maken”. Rick Ely, actievoerder voor blijvende opheffing van discriminatie tegen homosexue- len wordt door vrienden getroost, als de stembus uitslag zich tegen hen blijkt te keren. Hoewel er rond het al dan niet deelnemen van een delegatie uit Oeganda tot het laatste moment onzekerheid was, bleef de voor dat land gereserveerde stoel voor alsnog leeg. De regeringsleiders van het Gemenebest rond de tafel in Lancaster House aan het begin van de eerste zitting tijdens de Gemenbestconferentie. Betere steun nodig voor

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1977 | | pagina 3