en
Palestijnse kampen in Libanon niet langer staat binnen staat
Speciale bestuurder tijdens overgang naar onafhankelijkheid
GEMENEBEST-LANDEN
do
VERBITTERD OVER
ZUIDELIJK-AFRIKA
Demonstranten voor abortus
Bevrijdingscomité van OAE bespreekt
Likoed stelt
strategie voor guerrilla in Rhodesië
Dash ultimatum
ft
19 7 7
JUNI
ZATERDAG
11
3
DANK ZU BEMIDDELING VAN SYRISCHE MINISTER VOORLOPIG COMPROMIS BEREIKT
Aanval
»uden
ussen
SWAPO
Bezwaren
Overvallers steken
computer in brand
Israel weigert slotacte
oorlogsvolkenrecht
te ondertekenen
dood
Bemiddeling
Portugese ex-minister
in Angola gearresteerd
MINI
2
BINNEN- EN BUITENLAND
I
LOESAKA (Reuter). Het Bevrijdingscomité van de Organisatie
voor Afrikaanse Eenheid (OAE) zal maandag in Loeanda bijeenko
men om een strategie voor de guerrilla in Rhodesië te bespreken. Het
is de eerste belangrijke Afrikaanse bijeenkomst na de inval van
Rhodesische troepen in Mozambique, afgelopen week, en sinds de
Rhodesische stad Kariba van Zambia uit is beschoten.
KAAPSTAD. (AFP, DPA, Reu
ter) De Zuidafrikaanse pre
mier John Vorster heeft bekend
gemaakt dat binnenkort een
„gouverneur-generaal” zal wor
den benoemd die Namibië zal
besturen in de overgangsfase tot
de onafhankelijkheid.
Is
ter
I
vrijheidsstrijders in Rhodesië en Zuid-Afrika metterdaad in hun strijd te steunen.
9
I
maatregelen tegen Britten
zelf zwanger, filmde
.ar uit Amster
am
I
st meer
ras het
oor de
el War-
ieim is
ielings-
lational
am be
is Evly-
venari-
Hij be-
tuigen.
1 woon-
prinses
3. Prins
ia haar
terdam
de tui
nden en
zen.
llen de
dingen
in voor
>ei van
Ik land
lidelijk
erende
sbeleid
beleid,
ningen
n lang-
runnen
Jriekse
Woens-
-jarige
■baard,
bletten
evallen
en alle
Costa Martins verblijft in Angola als
adviseur van het ministerie van Arbeid in
Loeanda. In 1974 en 1975 had hij zitting in
het Portugese kabinet.
ROME (UPI). Gewapende overvallers
hebben gisteren de elektronische afdeling
van de Romeinse universiteit overvallen
en de aanwezige computer in brand ge
stoken.
Ruim tienduizend Italianen, voor het
merendeel feministen, hebben gisteren in
het centrum van Rome een demonstra
tieve mars gehouden uit protest tegen het
feit dat de Italiaanse Senaat eerder deze
week een wetsvoorstel ter legalisering van
abortus heeft getorpedeerd.
bondgenoten bijna vier vijfde van
Libanon bezet, voordat Syrische
troepen vorig jaar herfst tussenbei
de kwamen om een einde aan de
strijd te maken.
Volgens de zegslieden zou het
compromis zoals dat door Syrië is
uitgewerkt, er in grote lijnen als
volgt uitzien:
het stationeren van Arabische
vredestroepen rond alle vluchtelin
genkampen met het recht de kam
pen binnen te gaan als dit in ver
band met de veiligheidstoestand no
dig zou zijn;
in dat geval zouden de vrede-
het verwijderen van alle zware wa
pens uit de dertien kampen in Bei
roet, Tripoli en Sidon, waar in totaal
ongeveer 150.000 Palestijnen zijn on
dergebracht.
Lichte wapens met een defensief
karakter mogen in het kamp blijven.
(De kampen vormen de voornaam
ste machtsbasis van de guerrilla
strijders van Arafat in het Midden
oosten).
De Libanese regering van presi
dent Elias Sarkis heeft haar eis los
gelaten dat er per duizend vluchte
lingen slechts zeven guerrillastr ij-
De invloedrijke „frontlijnstaten” heb
ben hun volledige militaire, diplomatieke
en politieke steun toegezegd aan het pa
triottisch front. Op de laatste zitting van
het Bevrijdingscomité hebben echter
twee andere nationalisten, Ndabaningi
Sithole en Abel Moezorewa, grote bezwa
ren geuit tegen deze opstelling.
Een Oostafrikaanse diplomaat zei dat
dit „de strengste beperkingen voor buiten-
„De betekenis van de overeen
komst ligt hierin dat de kampen met
deze regeling geen staat binnen een
staat blijven, die buiten de machtss-
feer van de Libanese regering val
len”, aldus een zegsman, die hieraan
toevoegde dat de guerrillabeweging
hiermee niet volledig onmogelijk
wordt gemaakt en dat de regeling
voorkomt dat er een krachtmeting
Woensdag heeft hij de hele dag be
sprekingen gevoerd met Sarkis en
eerder heeft hij een serie gesprek
ken gehad met guerrillaleiders in de
Syrische hoofdstad Damascus.
te druk op het Westen, om te komen tot een
vreedzame oplossing, toenemen. Die op
lossing moet wel aanvaardbaar zijn voor
nationalisten die niet erg blij zijn met het
laatste Brits-Amerikaanse initiatief. Vol
gens de nationalisten is dat een poging om
een neo-koloniaal zwart bewind in Rhode
sië in het zadel te helpen.
Het belangrijkste punt van de agenda in
Loeanda zal echter toch de vraag zijn hoe
de guerrilla kan worden opgevoerd want
tot nu toe bestond de steun meer uit woor
den dan uit daden. In het huidige droge
seizoen zijn de guerrilla-strijders in het
nadeel. Him beste tijd is de natte tijd met
als hoogtepunten de maanden april en
oktober.
Voor de Angolese president Neto is de
bijeenkomst een kans om zijn geschonden
gezicht na de mislukte staatsgreep vorige
maand, weer wat op te vijzelen.
plaatsvindttussen guerrillastrijders
en de Syrische troepen van het Ara
bische vredesleger.
Vorig jaar november beëindigde
het 30.000 man sterke leger de bur
geroorlog tussen rechtse christenen
en een alliantie van guerrillastrij
ders en linkse moslems, en sinds
dien staat er rond elk vluchtelingen
kamp een cordon Syrische tanks.
In de overeenkomst zou geen mel
ding zijn gemaakt van de kwestie
Tyre, de bijbelse stad op 80 km ten
zuiden van Beiroet. De guerrilla
strijders hebben nog steeds de
macht in handen in de stad en de
van Rhodesië, weinig meer gedaan hebben
dan hun verontwaardiging daarover te
uiten.
Dat was ook de mening van de nationa
listische leider Joshua Nkomo van de
zwart-Rhodesische ZAPU-partij in bal
lingschap, die op een persconferentie in
het Savoy-hotel Londen verweet niet uitge
nodigd te zijn voor de Gemenebest-confe-
rentie. Zijn eigen persconferentie bereikte
toch nog een onverwacht lacherig hoogte
punt, toen hij een lastige verslaggever
vroeg wie hij eigenlijk vertegenwoordigde,
en deze naar de waarheid antwoordde:
„lan Smith van de BBC-televisie”.
Israel weigerde als enig deelnemend
land te tekenen daar ook bevrijdingsbewe
gingen, waaronder de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie (PLO), de acte mochten
ondertekenen. Deze bewegingen deden dat
evenwel op een afzonderlijke oorkonde.
Ca. 110 landen zijn het in Genève na drie
jaar van vooronderhandelingen en een
marathon-conferentie van 12 weken eens
kunnen worden over twee protocollen als
aanvulling op de Conventie van Genève
van 1949. Deze moeten waarborgen dat de
bescherming van de burgerbevolking, de
krijgsgevangenen en ook de strijdenden
aan de sedert 1949 gewijzigde omstandig
heden aangepast wordt.
GENÈVE (DPA). De conferentie over
humanitair volkenrecht, ook oorlogsvol
kenrecht genoemd, is gisteren in Genève
geëindigd met de ondertekening van een
slotacte.
stë drie
isseme-
vereen-
i janua-
waren
en 337
272 en
1 Statis-
psteren
im van
Neder-
et type
:rijk en
airbus-
nen op
BEIROET (AP). Goed ingelich
te regeringskringen hebben be
kendgemaakt dat er voorlopige
overeenstemming is bereikt over
een formule om de aanwezigheid
van gewapende Palestijnse guerril
lastrijders in de vluchtelingenkam
pen in Libanon te beperken.
Voordat in 1975 de burgeroorlog
uitbrak, die 19 maanden duurde,
hadden de guerrillastrijders de ei
genlijke leiding in de kampen. Tij
dens de oorlog namen ze de macht in
handen van het door moslems be
woonde westelijk deel van Beiroet
en hielden ze samen met hun linkse
Na de Rhodesische inval in Mozambique
zijn de zwarte Afrikaanse buurstaten be
ducht voor een nieuwe aanval van de troe
pen van de blanke premier Ian Smith.
Deze heeft al gedreigd ook aanvallen uit te
voeren op guerilla-bases in Zambia. De
Zambiaanse president Kenneth Kaoenda
heeft prompt zijn troepen in de hoogste
staat van paraatheid gebracht. Bij de eer
ste de beste Rhodesische aanval zullen de
Zambiaanse troepen niet aarzelen de voor
malige Britse kolonie binnen te trekken.
Het uit 22 naties bestaande lichaam
biedt hulp aan de zwarte bevrijdingsbewe
gingen in zuidelijk Afrika en op de laatste
zitting, in januari in Loesaka, werd beslo
ten dat alle hulp aan de Rhodesische natio
nalisten zal worden gegeven via het „Patri
ottisch Front” van Joshoea Nkomo en Ro
bert Moegabe. De ZAPU (Afrikaanse
Volksunie van Zimbabwe) van Nkomo
vecht vanuit Zambia, de ZANU (Afrikaan-
i
De Nederlandse fotojournaliste Hillie Mole
in Rome de demostratie ter legalisering van abortus.
„Het is onjuist te denken dat er een
tegenstelling is tussen onderhandelingen
enerzijds en gewapende strijd, sancties, of
welke andere vorm van pressie anderzijds
om die onderhandelingen tot een goed
einde te brengen,” zei hij. „De vrijheids
strijders en de frontlij nlanden vechten
evenzeer een oorlog voor zichzelf als voor
ons.”
Op de bijeenkomst zal verder nog aan
dacht worden besteed aan hulp voor de
SWAPO (Volksorganisatie van
Zuid-West-Afrika), dat een guerrilla voert
tegen de Zuidafrikaanse troepen van pre
mier Vorster in Namibië.
aange-
was ge
us van
i kopen
cocaïne
erzoek,
hoofd-
lannen,
als een
als een
Amin neemt nog strengere
De benoeming van een gouverneur-ge-
neraal zal maandag worden voorgelegd
aan het Zuidafrikaanse parlement dat er
naar wordt verwacht, zijn goedkeuring
aan zal hechten. t
De afgevaardigden van vijf Westerse
landen die al enkele dagen met de Zuid
afrikaanse regering overleggen over de
ledroeg
wartaal
hoogst
and, al-
"ig jaar
Noord-
>,5) dan
met 6,3
n Dren-
udings-
ssel en
Aangenomen wordt dat zij steun kunnen
krijgen van verscheidene landen, vooral in
West-Afrika. Als de voltallige OAE kort na
de bijeenkomst van het Bevrijdingscomi-
•té, in Libreville in Gabon vergadert, kan
deze kwestie leiden tot een explosieve situ
atie binnen de organisatie. Sithole, die
a&ngekondigd heeft terug te willen naar
Rhodesië, eist dat alle nationalistische be
vrijdingsbewegingen steun ontvangen van
de OAE. Hij zegt dat de frontlijnstaten met
hun steun aan het Patriottisch Front een
stem willen hebben in het leiderschap van
het toekomstige Zimbabwe. De zes miljoen
zwarten zouden hierdoor verdeeld raken,
zo meent Sithole.
Er bestaat weinig twijfel dat het comité,
waarvan de beslissingen vrijwel nooit
door de OAE worden verworpen, zal op
roepen voor een grotere eenheid en een
opvoering van de guerrilla om het regime-
Smith zo snel mogelijk op de knieën te
krijgen. Hierdoor zal de Afrikaanse zwar-
lat het
in de
econo-
sn. Het
onomi-
jelang-
an ook
lerstel-
ijk van
vat het
i jagen,
gd van
toene-
ten, al-
re tijd,
ermijn
le prij-
en pro-
i afge-
onder-
NAIROBI (UPI, Reuter, AFP) Radio
Kampala heeft gisteren omgeroepen dat
de Britten in Oeganda onmiddellijk gear
resteerd en gevangen gezet zullen worden
wanneer zij in groepen van meer dan drie
bijeenkomen of zich verplaatsen. „De re
gering neemt deze zaak ernstig en de
strijdkrachten moeten de bewegingen en
activiteit van de imperialisten zeer goed
in het oog te houden”, aldus de radio.
Het compromis zou tot stand zijn
gekomen via de bemiddeling van de
Syrische minister van Buitenlandse
Zaken Abdoel Halini Khaddam.
se Nationale Unie van Zimbabwe) vanuit
Mozambique.
Topfunctionarissen van Defensie van
Zambia, Mozambique, Tanzania, en Ango
la besloten vorige maand in Loesaka over
te gaan tot een „gecombineerde actie” in
geval van een Rhodesische grensover
schrijding. Toen echter de Rhodesische
troepen optrokken naar de Mozambikaan-
se stad Mapai, was van die strategie niet zo
bijster veel te merken. De secretaris-gene-
raal van de OAE, William Eteki Mboe-
moea, heeft zich al geruime tijd uitgespro
ken voor, een Pan-Afrikaanse defen
siemacht om guerrilla-bases te bescher
men. Mogelijk komt dit idee in de Angole
se hoofdstad maandag weer aan de orde.
De computer, met een waarde van onge
veer 10 miljoen gulden, is door de actie van
de drie vrouwelijke en een mannelijke
overvallers, in rook opgegaan. „Het appa
raat kan zo naar de schroothoop,” aldus
een woordvoerder.
De vertegenwoordiger van Nigeria, lui-
tenant-generaal Akuffo, had in een eerde
re toespraak gezegd dat Nigeria zich het
recht voorbehield uit het Gemenebest te
treden wanneer de huidige werkzaamhe
den van het Gemenebest een wassen neus
maken van idealen en aspiraties van de
lidstaten”. Gisteren waarschuwde de gene
raal, die overigens zelf aan het hoofd staat
van een niet zeer democratisch militair
bewind, dat een wedloop van de super
machten in Afrika vermeden moest wor
den. Hij riep ook op alert te zijn op de
snelle ontwikkeling van de kernindustrie
in Zuid-Afrika, tot stand gekomen „met de
hulp van een aantal landen in Europa en
Amerika”.
Deze toespraken, krachtiger en directer
dan op vorige Gemenebest-conferenties,
hebben de bijeenkomst een ander karak
ter gegeven dan in vorige jaren. Vooral de
Afrikaanse deelnemers, zelfbewuster dan
voorheen, beginnen ongeduldig te worden
over de correcte praatsfeer van conferen
ties die, sinds die eenzijdige onafhanke
lijkheidsverklaring van premier Ian Smith
M-
teur van Cooper Motors en later van de
Oegandese transportmaatschappij. Hij is,
zo verklaarde de radio, uit beide functies
gezet vanwege zijn houding tegenover
zwarten. President Amin had gezegd dat
de Brit tegen het eind van de volgende
week voor een vuurpeloton zal worden
geëxecuteerd als een militair tribunaal
hem schuldig zou verklaren.
President Amin heeft de Franse ambas
sade gelast niet langer meer de Britse
belangen in Oeganda waar te nemen. Een
regeringswoordvoerder zei dat er „concre
te bewijzen” zijn dat sommige Britten van
de faciliteiten van de Franse ambassade
gebruik hebben gemaakt voor ondermij
nende activiteit. De Britse belangen wor
den door Frankrijk behartigd sinds Lon
den vorig jaar juli de diplomatieke betrek
kingen met Oeganda verbrak.
Het Franse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft inmiddels Oeganda gevraagd
om opheldering inzake de beschuldiging
dat de Franse ambassade in Kampala
wordt gebruikt voor ondermijnende acti
viteit. Volgens het ministerie heeft Frank
rijk op geen enkele wijze de internationale
wetten overtreden door de Britse belangen
te behartigen.
?n wei
landen
n en de
indus-
ht aan-
itstond
en van
morme
de we-
waar-
Tot benoeming van een dergelijke be
stuurder was gisteren opgeroepen door de
afgevaardigden naar de Zuidwest-Afri-
kaanse Grondwetsconferentie (kortweg
Turnhalle-conferentie genoemd).
Volgens een welingelichte bron van de
regerende MPLA in Angola, zouden ook
vele andere Portugezen in het land gear
resteerd zijn -onder wie een secretaresse
van de staf van Neto. Zij allen zouden
actief hebben deelgenomen aan de staats
greep die onder leiding stond van oud-
minister van Binnenlandse Zaken Nito
Alves.
(Van onze redacteur in Groot-Brittannië, Henk Leffelaar)
LONDEN. Voor de tweede achtereenvolgende dag zijn op de Gemenebest-conferen-
tie bittere woorden gevallen over de blanke regeringen in Rhodesië in Zuid-Afrika, en
het falen van Londen en Washington om de politieke situatie in die landen sneller te
wijzigen. Zoals president Kenneth Kaoenda al eerder deed in zijn toespraak, riep ook de
premier van Jamaica, Michael Manley, op het niet langer bij woorden te laten, maar de
LONDEN (Reuter). De Portugese
oud-minister van Arbeid, Jose Ignacio da
Costa Martins is in Angola gearresteerd
omdat hij betrokken zou zijn geweest bij
de mislukte staatsgreep tegen de Angole
se president, Agostinho Neto, twee weken
geleden.
landers in de recente geschiedenis van
Oeganda zijn”. Eerder had president
Amin de Britse gemeenschap in Oeganda,
de ongeveer 300 missionarissen en zaken
lieden, verboden het land te verlaten. Di
plomatieke kringen zeiden dat de nieuwe
maatregel betekent dat een man nu arres
tatie riskeert wanneer hij met zijn vrouw
en twee kinderen naar een bioscoop gaat.
Radio-Kampala heeft ook nadere bijzon
derheden bekendgemaakt over de Brit die
eerder deze week in Oeganda was gearres
teerd op beschuldiging van spionage. Het
betreft een zekere Cullen, voormalig direc-
TEL AVIV (UPI). De Israëlische kabi
netsformateur Menachem Begin heeft be
paald dat zijn grootste eventuele coali
tiepartner, de Democratische Hervor
mingsbeweging (DASH) midden volgende
week moet hebben besloten of zij aan zijn
Likoed-regering zal deelnemen. Hij wil dat
de nieuwe regering op 20 juni gevormd is.
Begin en zijn belangrijkste medewer
kers hadden gisteren opnieuw een bespre
king met de DASH, maar er werd weinig
voortgang geboekt naar een besluit van de
Centrumpartij om mee te doen aan een
regering van de rechtse Likoed.
Rhodesische troepen hebben opnieuw
een guerrillakamp in Mozambique over
vallen, aldus een officieel communiqué dat
gisteren in Salisbury is gepubliceerd. Het
communiqué zegt dat een grote hoeveel
heid wapens en munitie is buitgemaakt. Er
staat niet in wanneer de overval is uitge
voerd. Het zegt slechts dat „in het begin
van deze week veiligheidsstrijdkrachten
naar aanleiding van inlichtingen die tij
dens recente operaties in Mozambique wa
ren verkregen een terroristenkamp van
Zanla hebben aangevallen, dicht bij de
Rhodesische grens. De kleine groep terro
risten in het kamp sloeg op de vlucht, met
achterlating van hoeveelheden wapens en
uitrusting.
stroepen toezicht moeten houden op ders lichte wapens mogen dragen in
---.i-- ’’de kampen.
De Libanese regering zal de vol
ledige soevereiniteit uitoefenen over
de kampen. Als de Libanese veilig
heidstroepen weer in functie zijn
zullen zij het recht hebben de kam
pen binnen te gaan en daar te pa
trouilleren om de rust en orde te
verzekeren.
Zuid-Afrika levert bijdrage voor
I
aanvaardbare regeling Namibië
onafhankelijkheid van Namibië, hebben
verklaard te kunnen instemmen met de
voorgenomen benoeming.
„Zij zal bijdragen aan het vinden van
een internationaal aanvaardbare regeling
van het vraagstuk Namibië,” aldus een
verklaring van de afgevaardigden.
Vorster zal maandag ook een wetsont
werp bekendmaken wat betreft Walvis
baai. Dit gebied, 970 vierkante kilometer
groot, wordt door de Verenigde Naties, de
bevrijdingsbeweging van Namibië SWA
PO en de zwarte afgevaardigen naar de
grondwetsconferentie, gerekend tot
Namibië.
Zuid-Afrika daarentegen zegt dat het
gebied nooit deel heeft uitgemaakt van de
vroegere Duitse kolonie Zuidwest-Afrika
en dus ook niet van het toekomstige Nami
bië. Het wetsontwerp moet deze kwestie
regelen.
De Zuidafrikaanse politie heeft gisteren
charges uitgevoerd tegen groepen jonge
ren die in het stadsgebied Soweto bij Jo
hannesburg twee bakkerswagens aan
vielen en beroofden. Een van de auto’s
werd in brand gestoken.
In Soweto werden voorts vijf Amerika
nen onder wie een diplomaat gearresteerd
omdat zij geen toestemming hadden Sowe
to te bezoeken. Na korte tijd werden zij
vrijgelaten.
De diplomaat was William Jacobsen, het
hoofd van de Amerikaanse informa
tiedienst in Johannesburg, die de zwarte
Amerikaanse dichter Michael Harper be
geleidde. Harper doceert aan de Ameri
kaanse Brown Universiteit. Hij droeg op
een bijeenkomst van scholieren in Soweto
gisteren enige gedichten voor.
drie vluchtelingenkampen
plekke.
Extremisten van het zogenaamde
„verwerpingsfront” zijn in gevech
ten verwikkeld met door Syrië ge
steunde guerrillastrijders, die Tyre
binnen willen. Sinds maandag zijn
er hier bij naar verluidt zeven guer
rillastrijders om het leven gekomen.
De Syrische troepen houden zich
verre van de stad omdat deze over
de „rode lijn” zou liggen in Zuid-
Libanon. Israël heeft gewaar
schuwd geen Arabische aanwezig
heid te zullen tolereren die over deze
grens komt.
