I
Science Fiction-verhaal zonder pure sensatie boekt succes
Star Wars breekt records van Jaws
F
Ingewikkelde situatie
haarlem
amsterdam
Emmanuelle III
intrigerend uitgewerkt
het vaste buro voor tijdelijk werk
wenst u een prettig weekend:
tot maandag.
filmhuizen
I Ml
IIIIII11IIUIIUIUIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIII0
Leven Eva Peron
023-313100
Ui
Liga
JANE BIRKIN IN „DE DUIVEL IN HET HART"
i
Z
ZATERDAG
I
o
k
z
5
technisch/technisch kader/
ongeschoold/kantoor- en administratief/
paramedisch en medisch personeel
Staten Bolwerk 3, Haarlem
Wat United Artists met King
Kong niet gelukt is, zou wel eens
door 20th Century Fox met Star
Wars gepresteerd kunnen wor
den: het breken van de „box offi-
ce”-records van Jaws. Star Wars
is een door George Lucas, ge
maakte science-fictionfilm, die
in zijn eerste vertoningsweek al
ruim 8 miljoen gulden opge
bracht heeft na nog maar op 41
vertoningsplaatsen te zijn uitge
bracht. Verhoudingsgewijs is
daarmee de sensationele ont
vangst die twee jaar geleden de
veel grootscheepser gelanceerde
Jaws ten deel viel, al overtroffen.
De film heeft in Amerika ook een
laaiend enthousiaste pers gekre
gen. Een opmerkelijk verschil
met Jaws is dat bij dat haaien-
drama de enorme respons te
voorzien was en door een heel
gisse publiciteitsvoering ook ef
fectief gestuurd werd. Met Star
Wars blijkt dat helemaal niet het
geval te zijn.
O
Jane Bitkin en Jacques Spiesser in „De duivel in het hart" van Bernard Queysanne.
sti
(ADVERTENTIE)
9.!
10
Ul
M
u.
st
9,
Terwijl de
1
aktie
Toch kunnen de twee niet eeuwig van de
buitenwereld blijven afgesloten. Gebruik
makend van het feit dat men geen politiek-
schandaal wil rond de moord op Erics
vader geven ze zich over, de gevestigde
moraal heeft het onderspit moeten delven.
Helaas is Queysanne vergeten de film
constant boeiend te houden. Vooral na de
duidelijke inleiding van de situatie gaat hij
op een wat langdradige manier te werk,
hoewel hij zich aan het slot weer wat weet
te herstellen.
Jacques Spiesser speelt de rol van Eric
op zeer overtuigende wijze. Hij laat het
ingesloten karakter van de jongen duide
lijk zien en ook zijn tegenspeelster Jane
Birkin doet haar best om van het verhaal
een geloofwaardig geheel te maken. (Krite-
rion, Amsterdam).
KLAAS-PIETER RIEKSEN
JACQUES RIVETTE was samen met
Eric Rohmer en Jean-Luc Godard als criti-
cus verbonden aan de Gazette du Cinéma.
Later werkte hij mee aan het gezagheb
bende Cahiers du Cinéma, waarvan hij
van 1963 tot 1965 eindredacteur was. Hij
heeft een sterke voorkeur voor lange geïm
proviseerde films, die wel geresulteerd
heeft in producten die vier tot dertien uur
in beslag nemen. Ook zijn Céline et Julie
vont en bateau is geregisseerd vanuit deze
opvatting. Dankzij de hoofdrolspeelsters
Juliet Berto (Céline) en Dominique Labou-
rier (Julie) is uit een scenario met een wat
occult Alice in Wonderland-gegeven een
film-in-een-film ontstaan die de volle 190
minuten boeit.
Het verhaal van deze klassieker onder
de niet-commerciële films, die Filmhuis
Velsen (Kanaalstraat 257) in IJmuiden vol
gende week woensdag- en donderdag
avond (20.30 uur) draait, behelst in het kort
het volgende. Twee dartele, tussen kinder
lijkheid en volwassenheid inhangende
meisjes betreden een oud, verlaten huis,
waarin de geur van een gruwelijk verleden
hangt. Door een snoepje in de mond te
nemen kunnen Céline en Julie zich ver
plaatsen in het verleden, waarvan steeds
langere beelden in de film worden gemon
teerd.’ Ze proberen te voorkomen wat al
gebeurd is: de moord op een meisje. Het
verloop van de gebeurtenissen is zo geraf
fineerd dat de kijker zich zelfs met bepaal
de onmogelijkheden zal weten te verzoe
nen. Het meisje wordt gered en meege
troond naar het heden.
Lucas en producent Kurtz te bedanken
voor „het vervaardigen van zulk groots en
wonderbaarlijk amusement voor kinderen
van alle leeftijden”. Het is al beslist dat er
allen immigranten, veelal van Oosteurope-
se of zuidelijke afkomst, die zich onder
leiding van de Armeniër Manouchian in
zetten voor een vrij Frankrijk. In de anna
len van de Franse geschiedenis wordt deze
groep nauwelijks vermeld, zodat een felle
Duitse campagne die erop gericht was om
zowel de nationale verzetsbeweging als de
in Frankrijk verblijvende buitenlanders in
discrediet te^brengen, achteraf gezien wel
degelijk veel effect gesorteerd heeft. De
Duitse propagandamachine bediende zich
daarbij van rode affiches, om duidelijk
voor de hand liggende redenen.
De film is een collage van toneelscènes,
gefilmde reconstructies en gesprekken
tussen de acteurs en overlevenden hoe het
verhaal van de illegale groep het beste kan
worden uitgebeeld en op welke wijze een
link met het heden kan worden gelegd. Dat
gebeurt in deze uitstekende film onder
meer met betrekking tot de Spaanse bur
geroorlog en Chili.
In het JHVU-gebouw (Kamperstraat 37)
in Haarlem geeft de Filmliga JHVU een
voorstelling van „M” - die Mörder sind
unter us van de onlang overleden Duitse
regisseur Fritz Lang, die hoewel hij deze in
1931 vervaardigde, nog niets van zijn zeg
gingskracht heeft verloren. Vrijdagavond
17 juni (20.15 uur) wordt deze film ver
toond. Het thema: een door de woede van
het volk opgejaagde en in het nauw gedre
ven kindermoordenaar.
De nachtvoorstellingen bieden eveneens
weinig schokkende zaken, hoewel Studio
met L’Important c’est d’aimer met Romy
Schneider en Fabio Testi in de hoofdrollen
een film aanbiedt, die een bezoekje waard
is. Dat kan dan vrijdag- en zaterdagnacht,
maar ook maandagavond. Frans Hals
biedt De Killers, Lido het uitnodigende
Sex je zorgen opzij, Palace de harde kra
ker Breakhart Pass (met Charles Bronson)
en Roxy de waardevolle film De nacht van
Inspecteur Tibbs aan. Voor de kinderen
draaien deze week De drie musketiers
(Studio) en De nieuwe avonturen van Dik
Trom (Palace).
kuil die de SS-Gruppenführer voor ande
ren had gegraven voor hem zelf noodlottig
wordt.
Deze wat overtrokken rolprent (in Lido)
is de enige nieuwe titel deze week in het
avondprogramma van de Haarlemse bio
scopen, als we even de karatefilm The
Longest Bridge in Frans Hals buiten be
schouwing laten. Dat levert voor de bio
scoopbezoeker dan het volgende aanbod
op. Studio heeft terecht de stevige mis
daadfilm van Bo Widerberg, „De ver
schrikkelijke man uit Saffie” naar een
roman van Sjöwall en Wahlöo, gehand
haafd, waarin een dubbelthema voor ver
rassende wendingen en een spannende
ontknoping zorgdraagt. Daarnaast blijft
de geluidsweergave (Sensurround) ervoor
zorgen dat de bezoekers van het Luxor-
theater zich te midden van de slachtoffers
van de „Aardbeving” wanen. Roman Po-
lanski's film Le Locataire gaat zijn tweede
week bij Roxy in en Peter Sellers wordt
opnieuw gehandhaafd in The Pink Pan
ther strikes again in Palace.
KV
d
H
w
V
IN FILMHUIS het Melkwoud (Zijlstraat
63) in Haarlem is vanavond, morgenavond
en zondagavond (22 uur; slechts één voor
stelling per avond in de maand juni) L’Af-
fiche Rouge te zien, die Frank Cassenti
vorig jaar maakte over een Franse verzets
groep die in februari 1944 door de Duitsers
werd geëxecuteerd. Op twee na waren
E
e
i
Ve
Hc
Me
IJ1
ba
na
I
mo
ne
Ma
m
D
B
u
A
mo
41,
KV
Dit
108
aai
IJJ
KV
Gl<
ste
ten
Ja<
Pie
Ma
Pe
10(
mi
Va
KV
KV
KV
UI
2
ha:
VL
1
m<
II
IV
Ai
He
ke
u.
H
di
L
n<
K
CL
o
&L
o
3
IJ
1
u.
da
za
Century Fox is overbluft en staat nu
voor de gigantische taak de verdere uit
breng van de film in Amerika en daarbui
ten adequaat aan te passen. Voor het begin
van de volgende maand moet Star Wars nu
te zien zijn op 400 vertoningsplaatsen, die
al maanden tevoren voor andere films
gereserveerd waren. Ijlings heeft men de
produktie ter hand genomen van posters
en T-shirts, op de film geïnspireerde strip
verhalen, speelgoed, maskers, een boek
over het maken van de film Star Wars en
wat er verder maar voor nodig is als een
film commercieel zo lucratief gaat uitpak
ken dat men gelijk maar wil proberen het
totale publiek ter bezichtiging van het pro-
dukt te mobiliseren. De film heeft 10 mil
joen dollar gekost, voor publiciteit was 5
miljoen uitgetrokken, maar dat budget zal
worden herzien, zodat straks de publici-
teitskosten heel stellig de produktiekosten
van de Star Wars zullen overtreffen. De
film komt dit najaar naar Nederland en
wordt dan vermoedelijk in première ge
bracht tijdens de filmweek Arnhem.
Men heeft de wind wel mee bij 20th
Century Fox. Vorig jaar werd de maat
schappij nog ernstig bedreigd met een
bankroet. Silent Movie van Mell Brooks
was de film die Fox er boven op moest
helpen (de met een faillissement bedreigde
filmmaatschappij waar Silent Movie over
vertelde was feitelijk een ironische uiteen
zetting van de situatie bij Fox) en er ook
boven op bracht door zo’n 50 miljoen dol
lar binnen te brengen. The Silver Streak
Express bracht daarna nog eens 45 mil
joen binnen tot dusver en The Omen 80
miljoen. Van Star Wars weet men nu ei
genlijk al zeker dat hij met groot gemak
over de 100 miljoen zal heen gaan.
Het is overigens niet de eerste keer dat
George Lucas voor een onverwachte
„block buster” zorgde. Zijn vorige werk
stuk was American Graffiti. Een heel be
scheiden filmpje over de wijze waarop
Amerikaanse scholieren in een platte-
landsstadje 20 jaar geleden hun zaterdag
avonden plachten door te brengen. Feil
loos inhakend op de nostalgie-rage bracht
American Graffiti (een heel verterende en
gave film die het nochtans in Nederland
heel slecht gedaan heeft) tot de elfde plaats
op de lijst van meest succesvolle film aller
tijden, met een totaalopbrengst van 80
miljoen dollar tot 1 januari 1977.
Tevoren had Lucas THX gemaakt. Een
heel abstracte science-fictionfilm (ver
toond op de Cinemanifestatie van 1974) die
Qeuysanne confronteert de kijker soms
op subtiele, maar vaak ook op harde wijze
met het onderwerp. Na de dood van de
vader onteert hij hem nog meer door korte
beelden van het dode lichaam te laten zien
waarop de vliegen zich rond de schotwon
den verlustigen. De politie is in het verhaal
een onhandig stel beambten, terwijl de
hogere functionarissen doelloos rondhan
gen omdat ze eigenlijk oök niet weten wat
ze met de zaak aanmoeten. Bikkelhard is
soms zijn maatschappijkritiek, die naar
voren komt in de aanval van Eric op zijn
vader en later ook op zijn moeder, die hij
op ongezouten wijze vertelt hoe hij over
haar denkt.
De verhouding tussen Eric en zijn vader
is bijzonder slecht. Eric verwijt hem dat
hij niet voor zijn gezin zorgt en ook moe is
niet erg blij met de gang van zaken. Een
ruzie tussen vader en zoon is dan ook niet
te vermijden. Als Eric op Kerstdag zijn
vader met Linda in bed ziet kan hij nog
maar één ding doen: zijn vader ver
moorden.
eerste twee „Emmanuelles”
nog in de bioscopen te zien zijn is Sylvia
Kristel nu al bezig met de opnames van de
derde en laatste film in deze serie naar een
roman van Emmanuelle Arsan.
„SALON KITTY” BLOEIT, naarmate
de nazi’s hun greep op Europa verstevigen
op van een eenvoudige hoerenkast tot een
luxe bordeel, dat een trefpunt wordt van
hoge Nazi-officieren en partijfunctionaris
sen. Een onschuldig ontspanningscentrum
waar Hitler’s paladijnen zich door char
mante gastvrouwen laten verwennen. Een
fanatieke SS-Gruppenführer besluit ech
ter om Salon Kitty te gebruiken om de
betrouwbaarheid van de bezoekers te
testen.
Hij vervangt de ordinaire prostituées
door lieftallige jonge meisjes die niet al
leen de bedkunsten verstaan, maar ook
trouw gezworen hebben aan hun Führer.
De nieuwe inboedel van huize Kitty wordt
in een villa aan de rand van de stad onder
gebracht, waarvan alle vertrekken voor
zien zijn van afluisterapparatuur.
Het eerste slachtoffer van de Gruppen-
führer is een kapitein van de luchtmacht,
die de fraai gevormde Margarita toever
trouwt dat hij plannen heeft om naar de
geallieerden over te lopen. Die loslippig
heid kost hem de kop. Margarita, die ver
liefd was geraakt op de ongelukkige kapi
tein, besluit zich op de Gruppenführer te
wreken. Zij verleidt hem en ook hij wordt
in het bed loslippig. Met het afluistermate-
riaal wil hij zijn rivalen chanteren om zq
een greep te doen naar het leiderschap van
de SS. Margarita zorgt er dan voor dat de
ZO LANG DE bewegende beelden nu
bestaan is bij vrijwel iedere generatie een
nieuwe verfilming van de vroeger veelge
lezen roman. „De klokkenluider van de
Notre Dame” te signaleren. Blijkbaar
sloeg het zwaar aan de romantiek appelle
rende verhaal van de mismaakte Quasi
modo telkens weer aan, want de versie uit
1930 met Lon Chaney in de hoofdrol
dwong anderen een nog betere en dan
vaak ook sentimentelere film te maken. Zo
heeft ook de beroemde Engelse karakter-
speler Charles "Laughton later de rol van
de gebochelde met groot succes inhoud
gegeven. Maureen O’Hara was toen zijn
tegenspeelster, in een eigentijdse versie
geeft Gina Lollobrigida de pittige Esme
ralda gestalte. Anthony Quinn speelt nu
Quasimodo in „De gebochelde van de No
tre Dame” onder regie van Jean Dellan-
noy, die deze week in het City-Theater in
Amsterdam te zien is.
Het filmfront in Amsterdam vertoont
deze weken weinig beweging, alleen De
Duivel in het hart van Bernard Queysanne
met Jane Birkin en Jacques Spiesser in de
hoofdrollen (Kriterion) en „Kijk uit, we
rammen je de bocht uit” (Rembrandtplein-
theater) gaan in première. De laatste rol
prent staat weer bol van sensatiezucht en
de Engelse titel „Moving Violation” geeft
aan dat enige diepgang in het verhaal over
een waanzinnige achtervolging niet ver
wacht kan worden.
Verder zien we de gebruikelijke repri
ses. De uitstekende Cadaveri Eccellenti
van Francesco Rosi met Max von Sydow
en Lino Ventura in de hoofdrollen gaat
zijn tweede week in het Alhambra in wat
Gene Hackman in het spannende The Do
mino Principle in Tuschinski, Jodi Foster
in de suspensefilm The little Girl who lives
down the Lane in City 2 en Car Wash in
Calypso ook overkomt. De liefhebber van
de goede film kan terecht in The Movies op
de Haarlemmerdijk waar de laatste pro-
dukten van Fassbinder (Satansbraten) en
Claude Falraldo (Les Fleur du Miel) gaan
of in de Uitkijk op de Prinsengracht waar
Cria Cuervos zijn achtste week ingaat.
In de nachtvoorstellingen is het van het
zelfde laken een pak. „Bandolero!”, een
„superwestem” met Dean Martin en Ra
quel Welch (Calypso) is net zo min interes
sant als „The Man from Hong Kong” in
Nöggerath. Het totaalbeeld is weinig flo
rissant, het gebruikelijke contingent aan
knokfilms en erotiek is in ruime mate
voorhanden. Echt leuk is daarentegen
„Monty Python en de heilige grrraaalll” in
Rialto. Een ouderwetse thriller is Alfred
Hitchcokc’s „Spellbound” met Gregory
Peck en Ingrid Bergman in Studio K.
ER LIGT ENIGSZINS een verband tus
sen de gebeurtenissen bij De Punt, waar
nog steeds mensen gegijzeld worden en de
film „De duivel in het hart” (Le diable au
coeur) van de Franse regisseur Bernard
Queysanne. Waar het om draait is de vrij
heidsberoving. In het eerste geval onge
wild, in het tweede geval bewust. Een
soort zelf gijzeling dus, met als doel de rest
van de omgeving af te sluiten. En dat
levprt de vreemde situatie op dat een
groep politieagenten een huis omsingeld
houden en proberen een jongen en een
meisje, die door liefde en haat bijelkaar
zijn gebracht, naar buiten te krijgen. De
moord die de jongen, Eric, heeft gepleegd
wordt op de achtergrond gesteld, maar
zorgt ervoor dat de zelfgijzeling niet in
het openbaar komt omdat het slachtoffer
politiek bedreef.
Het lijkt op zich een ingewikkeld gege
ven, maar Queysanne heeft de ingre
diënten maatschappij-kritiek, haat-liefde
en misdaad op een intrigerende wijze sa
mengevoegd met als belangrijkste spelers
Jane Birkin (Linda), Jacques Spiesser
(Eric), Philippe Lemaire (vader) en Emma-
nuele Riva (moeder).
Eric is een introverte en verlegen jongen.
Porno-blaadjes, klassieke muziek en wat
ironie gebruikt hij om de grauwe realiteit
van zijn bourgeois milieu te ontvluchten.
Zijn vader is een rijk politicus, die zelden
thuis is en öf aan zijn carrière werkt öf met
de zoveelste minnares naar bed is.
Linda werkt als „au pair” bij de familie
en is zeker niet wars van sex. De toenade
ringen van Eric, die wat onbeholpen te
werk gaat, probeert ze geamuseerd op te
vangen.
De in ons land tamelijk onbekende actri
ce Ingrid Pitt is gevraagd om de rol van
Eva Peron te gaan vervullen in een film die
handelt over de legendarische vrouw van
de overleden president van Argentinië,
Juan Peron. Ingrid, die volgens insiders
sprekend lijkt op mevr. Peron krijgt als
tegenspeler waarschijnlijk Anthony
Quinn. De film, die door een Argentijnse
maatschappij wordt opgenomen, gaat een
slordige vier miljoen dollar kosten, dat is
meer dan tien miljoen gulden.
Ook Linda komt voor de loop van het
geweer, maar de liefde van Eric voor haar
belet hem dat en hij neemt Linda mee als
gijzelaarster naar het landhuis van de fa
milie. Daar krijgt Linda in de gaten dat
Erik zijn vader om haar vermoordde en er
ontstaat een verhouding tussen de twee.
Afgesloten van de buitenwereld gaan ze
met elkaar naar bed en maken volop ple
zier. De politie om het huis brengt slechts
wat te eten en kijkt verder werkeloos toe.
Linda wordt af en toe met het geweer
tegen het hoofd voor een raam gezet om de
politie te laten geloven dat ze nog steeds
gegijzeld wordt. Óp het moment dat Eric
een einde wil maken aan de toestand
houdt Linda het geweer voor hem: het
resultaat van een proces waarbij zij haar
liefde voor Eric toont. Ze wil koste wat het
kost dat ze bijelkaar blijven, in het huis.
Scène uit de succesvolle Amerikaanse
film Stars Wars
prachtige kritieken gekregen heeft, maar
waar het publiek geen belangstelling voor
op kon brengen* Dat Lucas daarna door
kon gaan met filmen heeft hij te danken
gehad aan zijn vriend Francis Ford Cop
pola die net zijn grote klapper gemaakt
had met The Godfather en van die ver
diensten Lucas American Graffiti kon la
ten maken. En daar is dus iedereen beter
van geworden. Het aardige aan Star Wars
schijnt te zijn dat het niet een film is die
puur mikt op de grove sensatie, waar alle
topfilms van de laatste jaren het van moes
ten hebben. Hoewel het dus een science
fictionfilm is die fabuleus schijnt te zijn
door het gebruik van „speciale effecten”.
Time Magazine heeft Star Wars al uitge
roepen tot de beste film van 1977 en be
schrijft hem als een synthese van Flash
Gordon, The Wizzard of Oz en de Eroll
Flynn-degenflitserfilms uit de jaren der
tig. Het vooraanstaande Amerikaanse SF-
blad Analog noemt Star Wars: „De galacti
sche Gejaagd door de Wind”. Analog weet
te melden dat er een zwarte markt bestaat
voor kleurenfoto’s uit de film, dat er een
stuk of 6000 exemplaren uit de Fox-bure-
len gestolen zijn en dat die nu voor 25
gulden per stuk van de hand gaan.
De Hollywood-correspondent van het
Britse filmblad Screen meldt over Star
Wars: „Het is een ruimtewestern, een his
torisch drama in stratosfeer, het is iedere
avonturenfilm die ooit gemaakt is samen
gevat tot één film”. Hij herkende saloon-
scènes uit John Ford-westerns, getranspo
neerd naar een „ruimtehavenkroeg”. Hij
zag een duel tussen Alec Guinness en
Peter Cushing, gewapend met laserstraal-
zwaarden. Laurel en Hardy lopen er in
rond gereïncarneerd in bladadige robots.
Screen eindigt het artikeltje met regisseur
een tweede Star Wars zal komen. „Niet een
vervolg op, maar een continuering van”,
licht Fox toe. Star Wars II zal oktober
1978 gereed moeten zijn.
F~
(D
3
0
tr
o
5
a
N
(T
(D
3
M
a
