Formateur noemt CDA-eis
Den Uyl wijst voorrang
MOORD IN
WANSSUM
OPGELOST
Polak terug in hoofdstad
aspecten aan
het weer
en dan
dit noq
„Ook negatieve
zetelverdeling af
„ultimatum
restauratie stad"
„Functie van politiek commissaris
Wateralarm99 wil snel bezuinigen op drinkwater
betrekken bij kabinetsformatie
iiir
F
99
99
Prins Claus:
Afschaffen
ARP-WEEKBLAD
L
Kaoenda wil aantal
oliemaatschappijen
gaan aanklagen
MMi
Uitgangspunten
„NEDERLANDSE GEDACHTEN”:
DONDERDAG
19 7 7
1 6
JUNI
2
BINNEN- EN BUITENLAND
I
Bandiet gepakt
(Van onze parlementsredactie)
L
Harde eis
Telefonisch
9»
DEN HAAG. Premier Den Uyl gaat niet in op de eis van het CDA
dat eerst de zetelverdeling voor het volgende kabinet moet worden
geregeld, alvorens de onderhandelingen over het regeerprogram van
start kunnen gaan. In een brief aan CDA-fractievoorzitter Van Agt
geeft Den Uyl te kennen dat hij onverkort vasthoudt aan zijn oorspron
kelijke formatieschema. Het risico dat de formatie daardoor strandt,
neemt Den Uyl volledig voor zijn rekening.
I
1
Burgervader vraagt ontslag
Opvolger Buback
Nieuwe fregatten
Video voor Kaoenda
Plaatsvervangers
Mid-zomerfeest om Dam
Jonge zeehonden
Dissidenten opgepakt
Botha sprak Smith
,2
sË ss
st sl ss h
-
-
voor
5
geheel droog et-
en
r%»
26
28
0.5
3
5
0
2
0
2
8
3
5
0
0
12
0
3
2
3
0
10
11
2
0
0.3
0
0
0
0
0
1
0
o
0.1
o
o
o
o
4
0
0
0
0
o
Volgens prins Claus is dat een gelukkige
ontwikkeling, maar het stelt aan de huis
vestingspolitiek veel zwaardere eisen.
„Dat betekent,” zei hij, „dat de bevolking
in al zijn veelkleurigheid en sociale scha
kering in beginsel terug moet kunnen ko
men.” Dat stelt eisen aan de bestuurders,
want het aantal problemen dat opdoemt is
groot, zei de prins.
Den Uyl schrijft in de brief dat er eerst
een vertrouwensbasis moet worden gelegd
tussen PvdA en CDA via het overleg over
het regeerprogram. In een later stadium
komt dan de departementale indeling, de
zwaarte van de portefeuilles en het aantal
bewindslieden aan de orde. „Pas daarna
kan met enige vrucht over de zetelverde
ling worden gesproken”, aldus Den Uyl.
UTRECHT (ANP). Het resultaat van
restauraties in de grote steden is wel eens
te mooi om waar te zijn. In het „dienstbo-
deloze tijdperk” waarin wij leven kan het
gebeuren dat zich in grote panden kanto
ren of instituten vestigen en dat bevordert
niet de gezellige levendigheid in de stad.
CDA-leider Van Agt had dinsdag de
harde eis bij de formateur op tafel gelegd,
Het vraagstuk van de politieke advi
seurs kwam reeds ter sprake in de Eerste
dat het CDA evenveel zetels in het nieuwe
kabinet moest krijgen als de PvdA. Over
dat punt moest eerst uitsluitsel komen,
wilde er van inhoudelijk onderhandelen
sprake kunnen zijn. In een gisterochtend
geschreven brief zei Van Agt zelfs dat de
verantwoordelijkheid voor een afwijken
de procedure volledig bij Den Uyl ligt.
„Het CDA zal het standpunt ten aanzien
van de zetelverdeling in geen stadium van
de formatie verlaten”, aldus Van Agt.
Den Uyl noemde dit standpunt van het
CDA gistermiddag „een ultimatum”. Des
ondanks gaat hij door met het opstellen
van het voorlopig program, waarover de
fractieleiders van CDA en D’66 rond het
komende weekeinde zullen worden inge
licht. Den Uyl verzekert Van Agt dat de
zetelverdeling, die in de ogen van het CDA
7-7-1 zou moeten zijn „ten volle recht zal
doen aan de verkiezingsuitslag”. Of dit
betekent dat de PvdA genoegen neemt met
een getalsmatig even sterke positie als het
CDA, zegt Den Uyl niet. Wel merkt hij op
met voldoening kennis te hebben genomen
van Van Agts bereidheid om ook zonder
afspraak over de zetelformule de bespre
kingen over het te voeren beleid te openen.
Het dagelijks bestuur van de KVP
meent evenwel dat bij afwezigheid van
een „persoonlijk referent” ministers m
een nadelige positie (kunnen) komen
Volgens de KVP wordt dit versterkt door
het feit dat de minister als bestuurder
van een departement meestal geneigd of
genoodzaakt is zijn eigen vakgebied al
leen te verzorgen, en daardoor onge
De PSP-fractie in de Amsterdamse ge
meenteraad heeft voor de installatie van
de nieuwe burgemeester een verklaring
laten circuleren, waarin de partij pleit
voor het afschaffen van de burgemeesters-
functie. Volgens de PSP moet uit de raad
een voorzitter worden gekozen voor de
raadsvergaderingen en uit de wethouders
een voorzitter voor de collegevergaderin
gen. De PSP vroeg Wim Polak in de brief
ten slotte om zichzelf niet als politiek neu-
De oud-journalist van Het Vrije Volk is
raadslid, wethouder en loco-burgemeester
geweest in Amsterdam, voordat hij staats
secretaris van Binnenlandse Zaken werd
in het kabinet-Den Uyl. Polak zei blij te
zijn weer bij de lagere overheid terug te
zijn gekomen, omdat dit bestuur lijfelijk
voelbaar dicht bij de burgers staat. Hij ziet
zijn taak als burgemeester vooral als coör
dinator en stimulator in het gemeentebe
stuur.
op hun manier uitwerking aan geven
aldus de KVP
trale figuur te beschouwen, maar duidelijk
te laten blijken dat hij voortkomt uit de
arbeidersbeweging.
Volgens de Zambiaanse president zijn
het niet alleen Shell, BP, Mobil Oil en Total
die zich schuldig maken aan leveranties
die verboden zijn door de Verenigde Na
ties. „Alle oliemaatschappijen zijn schul
dig”, aldus president Kaoenda.
DEN HAAG (ANP). De Zambiaanse
president Kenneth Kaoenda overweegt
een aantal oliemaatschappijen voor de
rechter te dagen, omdat ze nog steeds olie
leveren aan Rhodesië. Op een persconfe
rentie gisteren in Wassenaar zei Kaoenda
dat hij de zaak van de verboden leveran
ties wil voorleggen aan de rechter in Zam
bia. Kaoenda zou nog een gesprek hebben
met president-directeur van de Shell over
deze verboden export.
De burgemeester van Harderwijk, de
heer M. H. Malcorps, heeft om gezond
heidsredenen per 1 september ontslag ge
vraagd. De burgemeester, die 59 jaar is,
zou in september aan zijn tweede ambts
termijn van zes jaar beginnen.
Kurt Rebmann, een hoge functionaris
van het Westduitse ministerie van Justitie
van de deelstaat Baden-Württemberg, is
gisteren benoemd tot procureur-generaal
van de Bondsrepubliek. Rebmann is de
opvolger van Siegfried Buback, die op 7
april in het centrum van Karlsruhe werd
doodgeschoten.
De Westduitse marine krijgt de beschik
king over zes nieuwe fregatten met zeege-
schut, zo is gisteren door de regering in
Bonn bekendgemaakt. De fregatten zullen
tussen 1981 en 1985 in dienst worden
genomen. De kosten bedragen 22 miljoen
gulden. De fregatten worden in West-
Duitsland zelf gebouwd, om de werkloos
heid te bestrijden.
President Kaoenda van Zambia heeft
van Philips een uitgebreide video-installa-
tie gekregen ten behoeve van het onder
wijs >n zijn land
I
i
i
i
(Van onze redactie binnenland)
WANSSUM. Een achttienjarige inwo
ner van de Limburgse plaats Wanssum
heeft gisteren bekend de even oude Gerda
Francke te hebben gedood. Hij deed dat,
zo vertelde hij de politie tijdens een ver
hoor, omdat het meisje geen prijs stelde op
een intieme relatie met hem.
nnw
w
wzw
nnw
wzw
nnw
nnw
wzw
nnw
wzw
n
zw
no
o
w
w
zo
zzo
wzw
wnw
nno
w
w. st.
nno
w
w st
zzo
zzw
wzw
o
wzw
nw
w
nw
o
wnw
zw
nw
w. st.
ozo
w
nno
nw
De Tweede Kamer is gisteren akkoord
gegaan met het aan wij zen van zes plaats
vervangende leden van het Kamerpresidi-
um. Bij deze plaatsvervangende leden zijn
ook vertegenwoordigers opgenomen van
de kleinere partijen in de Kamer, te weten
SGP, PPR en CPN. Benoemd werden mw
Kappeyne van de Copello (WD), Poppe
(PvdA), Van Leijenhorst (CDA), Van Ros-
sum (SGP), Jansen (PPR) en Bakker
(CPN).
24
21
18
26
17
17
21
18
16
16
14
22
24
21
16
17
17
28
14
25
26
24
18
13
16
29
24
25
14
22
31
20
24
27
29
22
14
21
30
22
z. bew.
1. bew.
z bew.
h bew.
regen
geh. bew
h. bew.
regenb
geh. bew.
geh. bew.
z. bew.
onbew
onweer
onbew.
mist
regen
h.bew
1. bew.
regen
geh. bew
regenb
onbew
z. bew
geh bew
z. bew
onbew.
onbew
onbew
regen
onbew
1. bew
regen
h. bew.
onbew
onbew.
l.bew
geh. bew
onbew
1 bew
h.bew.
z. bew
onbew
onbew
Dit zei prins Claus vanmorgen in
Utrecht waar hij de nationale monumen
tenstudiedag opende. „Een vernieuwde
stad mag geen steriele stad worden”,
waarschuwde de prins. „In de Nederland
se steden vindt men niet zulke uitgebreide
paleiscomplexen als in vele buitenlandse
steden vaak het geval is. Vandaar dat de
restauratie-activiteit zich veel richt op het
woonhuis”, zo zei hij.
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zurich
Casablanca
Istanboel
Las Palmas
New York
Tel-Aviv
Tunis
Daarom pleit het stuk voor
een technische uitbreiding
van zuiveringsinstallaties om
de fosfaten te kunnen verwij
deren.
consumentenorganisaties,
somt een aantal maatregelen
op die snel zijn te treffen.
Voorgesteld wordt onder
meer iedere waterzuiverings
installatie binnen vijf jaar
fosfaten uit het rioolwater te
kunnen laten halen, het wa
terverbruik en een groot
scheepse voorlichtingscam
pagne te starten, zoals die
Het dagelijks bestuur van de KVP
heeft negen uitgangspunten opgesteld
voor de instelling van het instituut van
de politieke commissaris. De negen
KVP-stellingen luiden:
1. De minister trekt zelf de persoonlijk
secretaris als zijn vertrouweling uit zijn
eigen politieke partij aan 2. In principe
verdwijnen deze persoonlijke secretaris
sen met het aftreden van hun bewinds
lieden 3 Deze secretarissen zijn geen
ambtenaren in de zin der wet en dringen
zich niet tussen de bestaande ambtelijke
advieslijnen 4 Hij bereidt voor de be
windsman de vergadering van de minis
Zaterdag aanstaande krijgt Amsterdam
toch de feestelijke Damparade die in april
werd afgelast vanwegde vliegramp op Te
nerife. De parade was toen bedoeld om de
heropening van het Damrak en het Rokin
luister bij te zetten, maar de vereniging
City Centrum Amsterdam heeft besloten
de manifestatie om te bouwen tot een
jaarlijks terugkerende Midzomer Dampa-
rade. Aan de feestelijkheden in het stads
centrum van Amsterdam werken dit jaar
1200 personen mee. De manifestatie be
staat uit twee delen: in de ochtenduren
pleinconcerten en de eigenlijke Dampara-
de in de voormiddag.
merkt de algemene politieke lijnen min
der in het vizier houdt, waardoor hij
gevaar loopt bepaalde kabinetsbeslissin
gen te laat op hun politieke gevolgen te
waarderen. Het dagelijks bestuur van de
KVP wil dat dit vraagstuk wordt meege
nomen naaide formatie „Daarmee zou
voorkomen moeten worden dat niet
christendemocratische bewindslieden ei gen die genomen moeten gaan worden.
5 Hij attendeert de bewindsman op in
pers en publieke opinie ingenomen
standpunten op zijn beleidsterreinen en
bereidt een eventuele politieke respons
daarop voor. 6. Hij besteedt bijzondere
aandacht aan de eigen politieke beleids
lijn van de minister, in alle van het depar
tement uitgaande stukken, terwijl hij
grote aandacht besteedt aan de politieke
voorlichtingsaspecten en de politieke in
formatie op de beleidsterreinen van de
minister. 7. Hij onderhoudt politieke con
tacten ten behoeve van zijn bewindsman
met fractie en partij. 8. Hij bereidt de
politieke redevoeringen van de minister
voor zulks in overleg met de voorlich-
tingsverantwoordelijken van fractie en
partij 9 Hij onderhoudt ook nauwe con
tacten met de persoonlijke secretarissen
van de andere geestverwante ministers
in het Kabinet
Weer in binnen-
buitenland
Antonio Collia, een van de meestgezoch-
te Italiaanse bandieten is in de omgeving
van de Zuiditaliaanse plaats Taranto op
gepakt. Hij gaf zich dinsdag met zes ande
ren over na een inval van de politie in een
villa bij deze plaats. Collia wordt be
schouwd als het brein achter een bende die
zich bezig hield met ontvoering, beroving
en moord. De arrestatie van Collia vormt
de climax van een landelijke speuractie,
die begon toen hij op 3 mei met vijf andere
veroordeelden uit de Milanese San Vittore
gevangenis ontsnapte.
Verband met de dood van de 17-jarige
Henrica Bartels uit Vierlingsbeek is niet
gelegd, aldus een woordvoerder van de
politie uit Wanssum. Mej. Bartels werd
dinsdag dood aangetroffen in de Brabant
se plaats Wanroy. De politie zegt dat het
onderzoek in deze richting voortgezet zal
worden, omdat niet uitgesloten is dat de
dader van de moord op mej. Francke ook
het meisje uit Vierlingsbeek heeft gekend.
UTRECHT (ANP) Met
de bedoeling via maatregelen
van overheid en bedrijfsle
ven het gebruik van drinkwa
ter in en om het huis te be
spreken, is gisteren in
Utrecht het manifest „Wate-
ralarm” gepubliceerd. Het
manifest, dat is ondertekend
door twintig landelijke vrou
wen-, milieu- en
ook wordt gevoerd
energie-besparing.
Voorts vraagt het manifest
aan fabrikanten van wasma
chines en andere waterver-
bruikende apparaten door
wijziging in de constructie
van de apparatuur mee te
werken aan een grote bespa
ring van drinkwater. De ove
rheid zou hierbij kunnen hel-
De man had eerst langdurig ontkend
schuldig te zijn aan de dood van het meis
je. Pas gistermiddag bekende hij de dader
te zijn. Hij zei het meisje-met wie hij een
‘vriehdschappelijkd‘relatie had op zijn
kamer te hebben gewurgd. Uren later had
hij het lichaam buiten neergelegd. Hij pro
beerde daarbij de indruk te wekken, dat ze
was omgekomen bij een aanranding
Zoals bekend bevor
deren fosfaten de algengroei,
waardoor het natuurlijk
evenwicht in het water wordt
aangetast.
Met de brief van Den Uyl is de eerste
belangrijke fase uit de kabinetsformatie
achter de rug. De komende dagen gaat
Den Uyl zich volledig wijden aan het op
stellen van een sociaal-economisch pro
gram. Gistermiddag heeft hij koningin Ju
liana uitvoerig telefonisch van de stand
van zaken in de formatie en vooral van de
opvatting van het CDA over de zetelverde-
ling op de hoogte gesteld.
den en richtte zich in eerste
aanleg tot de consumenten
van water in de huishoudens.
Daarvoor werden voorlich
tingscampagnes en school
projecten opgezet. Volgens
een woordvoerder van de ac
tievoerende organisaties
werd echter duidelijk, dat er
meer moest gebeuren dan al
leen bij consumenten de
VRIJDAG 17 JUNI
Zon- en maanstanden
Zon op 5.18 uur onder 22.02 uur
Maan op 6.00 uur onder 22 08 uur
Waterstanden IJmuiden
Hoogwater 4.03 uur en 16.28 uur
Laagwater 12.09 uur en uur
(Van onze Amsterdamse redactie)
AMSTERDAM. „En laten we nu maar
gewoon aan de slag gaan. Als we allemaal
een handje helpen, krijgen we de kar wel
over de hobbels heen”. Met die woorden is
de nieuwe burgemeester van Amsterdam,
Wim Polak, gisteren met zijn taak begon
nen. Wim Polak is door de gemeenteraad
geïnstalleerd in aanwezigheid van minis
ter De Gaay Fortman van Binnenlandse
Zaken, Liesbeth den Uyl, zijn voorganger
Samkalden en diens vrouw, alsmede
onder de vele andere gasten de burge
meesters van Rotterdam, Den Haag.
Utrecht en Landsmeer. De Amsterdamse
gemeenteraad heeft Polak gisteren een
warm welkom thuis in zijn stad bereid.
Waarschijnlijk onkundig van deze PSP-
verklaring zei Wim Polak in zijn speech:
„Ik zal zeker niet verloochenen dat ik lid
ben van de Partij van de Arbeid”. Hij
noemde Amsterdam niet alleen de hoofd
stad maar ook de prachtigste stad van
Nederland, waar bijvoorbeeld een februa
ristaking kon plaatsvinden. „Er waren bij
de februaristaking mensen die heel blij
zouden zijn geweest met mijn benoeming”.
Aldus Wim Polak, die over zijn stad ver
klaarde: „Amsterdam vraagt niet alleen
veel, Amsterdam is ook veel”.
terraad in die zin voor, dat hij de poli
tieke beleidsstukken die niet direct de
beleidsterreinen van zijn departement
aangaan, selecteert en een politieke stel-
lingname voorbereidt voor de minister.
Hij leest daartoe alle stukken voor de
ministerraad door en extraheert daaruit
de relevante politieke beleidsbeslissm-
Minister Van der Stee van Landbouw en
Visserij heeft de Tweede Kamer meege
deeld dat de problemen, verbonden aan de
jacht op jonge zeehonden, al vele jaren
grote aandacht hebben van de regering.
Zij zal dan ook graag ertoe bijdragen om
deze problemen tot een oplossing te bren
gen, zo verzekerde de bewindsman in ant
woord op vragen vanuit de Kamer. De
regering wil vooral uitdrukking geven aan
de in ons land bestaande bezorgdheid over
de aanzienlijke overschrijding van het
vastgestelde vangstaantal
Zeven jonge joodse dissidenten zijn gis
teren in Moskou gearresteerd toen zij op
weg waren naar een park om een demon
stratie te houden, die moest samenvallen
met de opening van de Europese veilig-
heidsconferentie in Belgrado. Zij hadden
een vergunning voor de demonstratie aan
gevraagd, maar deze was geweigerd.
De Zuidafrikaanse minister van Buiten
landse Zaken Roelof „Pik” Botha heeft
gisteren een onverwacht bezoek aan Rho
desië gebracht. Hij sprak met premier
Smith en andere leden van het Rhodest-
sche kabinet over „zaken van wederzijds
belang”. Smith zei dat Botha hem op de
hoogte had gesteld van de besprekingen
tussen premier Vorster en de Amerikaan
se vice-president Walter Mondale. Botha
vertrekt binnenkort naar Washington voor
nader overleg met de Amerikaanse rege
ring over zuidelijk Afrika.
Kamer Bij het beleidsdebat over de be
groting van Algemene Zaken (op 3 febru
ari 1976) werd van CDA-zijde gesteld dat
als gevolg van het aantrekkén van poli
tieke adviseurs de vertrouwensrelatie
tussen minister en met name hogere
ambtenaren ernstig verstoord kan wor
den. De politieke adviseurs zouden, zeker
als ze door of op voorspraak van de
betrokken politieke partijen zouden wor
den aangetrokken zich kunnen gaan ont
poppen als politieke toezichthouders, die
eerder geneigd zijn het partijbelang dan
het belang van de minister te dienen
i r
In kringen van PvdA en D’66 verklaarde
men gisteren tevreden te zijn over de door
Den Uyl uitgestippelde procedure. Men
merkt op dat Den Uyl nu volledig zijn
handen vrij houdt om aan het eind van de
formatie, als het program eenmaal vast
staat, met het CDA over de zetels te onder
handelen. Het CDA daarentegen heeft nu
al enkele troeven uit handen gegeven door
zich bij voorbaat uit te spreken over de
zetelverdeling, zonder het accent te leggen
op de zwaarte en de gelijkmatige verdeling
van de portefeuilles. Bij de PvdA brengt
men naar voren dat het CDA het de
kiezers moeilijk duidelijk zal kunnen ma
ken dat na overeenstemming over hoofd
lijnen van het program, alsnog wordt afge
haakt over de kwestie van een ministersze-
tel meer of minder.
Vooruitzichten voor zaterdag:
Zonnige perioden en plaatselijk een bui. Mid-
dagtemperaturen omstreeks 22 graden.
Aantal uren zon: 3 tot 13. Min. temp om
streeks 13 graden. Max. temp.: omstreeks 22
graden.
Kans op een droge periode van minstens 12
uur 90 percent. Kans op een geheel droog et
maal: 70 percent.
WEERRAPPORTEN
pen door het vaststellen van
een maximum voor een be
paald water-verbruikend ap
paraat, stelt het manifest.
Eenzelfde overheidsmaatre
gel zou voor wat betreft het
fosfaatgehalte van wasmid
delen moeten worden
genomen.
De actie „Wateralarm” be
gon ongeveer een jaar gele-
DEN HAAG (ANP) Zowel de ARP als de KVP heeft een extra ’hapje’ op het
bord van formateur Den Uyl geschoven: het al dan niet aantrekken van politieke
commissarissen. In het ARP-weekblad „Nederlandse Gedachten” wordt gesteld dat
dit vraagstuk „een onderwerp van gesprek moet uitmaken bij de formatie”. Het
dagelijks bestuur van de KVP wil dat deze zaak „in de portefeuille van de
formateur wordt gestoken”
Beide partijen - ofschoon eensgezind in
de opvatting dat het vraagstuk van de
politieke commissaris bij de formatie
moet worden betrokken - nemen overi
gens verder een geheel tegengesteld
standpunt hierover in. Het ARP-week
blad zegt „het niet te hebben op dit soort
van figuren”. Volgens het weekblad zijn
de politieke commissarissen niet grijp
baar als het om parlementaire controle
gaat en „alleen daarom reeds zijn deze
figuren moeilijk te verteren". Volgens
het blad zijn de politieke commissarissen
„de persoonlijke adviseur van de minis
ter (of staatssecretaris), die doorlopend
worden geraadpleegd door de bewinds
lieden, geen ambtelijke status hebben,
wel uit de schatkist worden betaald en
geen ’boodschap’ hebben aan de hoogste
ambtelijke functionarissen die elke mi
nister moeten bijstaan’
noodzaak van waterbespa-
ring benadrukken Dit besef
leidde tot het opstellen van
het manifest.
In het manifest „Watera-
larm” wordt voorgerekend,
dat de helft van de fosfaten in
het rioolwater afkomstig zijn
van wasmiddelen. Eenderde
van de fosfaten komt van
menselijke uitwerpselen.
I
D-n. C
